Rechtbank Noord-Holland, 17-06-2021, ECLI:NL:RBNHO:2021:4853, HAA 20/ 6473

6. Eiseres stelt zich op het standpunt dat de aanslag ten onrechte is opgelegd, omdat het besluit tot het opleggen van het legesbedrag in strijd komt met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, met name het zorgvuldigheidsbeginsel, vertrouwensbeginsel, gelijkheidsbeginsel en motiveringsbeginsel. Daarnaast stelt eiseres dat de bouwwerkzaamheden waarvoor een aanvraag ingediend is niet in strijd zijn met het bestemmingsplan, terwijl verweerder bij het in rekening brengen van de leges hier wel van uit is gegaan. Eiseres concludeert tot gegrondverklaring van het beroep, vernietiging van de uitspraak op bezwaar en vermindering van het legesbedrag tot nihil.

7. Verweerder stelt zich op het standpunt dat de beslissing op bezwaar niet in strijd is met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur en dat terecht en tot een juiste hoogte leges in rekening is gebracht bij eiseres. Daarnaast merkt verweerder op dat het minimum legesbedrag in rekening is gebracht en dat daarom een vermindering van de bouwkosten niet leidt tot een aanpassing van het in rekening gebrachte bedrag aan leges. Verweerder concludeert tot ongegrondverklaring van het beroep.

8. Voor het overige verwijst de rechtbank naar de gedingstukken.

9. Op grond van artikel 229 van de Gemeentewet kunnen rechten (leges) worden geheven voor het genot van door of vanwege het gemeentebestuur verstrekte diensten.

10. Verweerder heeft bij de vaststelling van de leges toepassing gegeven aan de Verordening op de heffing en invordering van Leges Zaanstad 2019, vastgesteld door de gemeenteraad Zaanstad op 13 november 2018 (hierna: de Verordening) en de Tarieventabel behorende bij de verordening op de heffing en invordering van leges 2019 (hierna: de Tarieventabel). De Verordening en de daarbij behorende Tarieventabel zijn bekendgemaakt door plaatsing in het Gemeenteblad 2018, nummer 267497 en zijn een invulling van artikel 229 Gemeentewet.

11. Op grond van artikel 2, aanhef en onder a, van de Verordening worden onder de naam ‘leges’ rechten geheven voor het genot van, door of vanwege het gemeentebestuur verstrekte diensten. Op grond van artikel 4 van de Verordening worden de leges geheven naar de maatstaven en tarieven die zijn opgenomen in de Tarieventabel. In hoofdstuk 2 (Dienstverlening vallend onder fysieke leefomgeving/omgevingsvergunning), paragraaf 21 (Omgevingsvergunning) zijn de tarieven opgenomen voor de activiteiten en handelingen waarop een aanvraag omgevingsvergunning betrekking heeft.

12. In hoofdstuk 2, paragraaf 21, artikel 8 onder letter b Tarieventabel staat wat betreft bouwactiviteiten het volgende vermeld:

“In afwijking van de hierboven bij sub a genoemde tarieven, geldt voor het in behandeling nemen van een aanvraag om een omgevingsvergunning die betrekking heeft op een bouwactiviteit als bedoeld in artikel 2.1 eerste lid, onder a van de Wabo, voor: (…) bouwwerken geen gebouw zijnde; (…) 1. voor bouwkosten tot en met € 900.000 een tarief van 2,6% van de bouwkosten, waarbij een minimum geldt van € 532,90; (…).”

13. In hoofdstuk 2, paragraaf 21, artikel 10 onder letter a Tarieventabel staat wat betreft het welstandsadvies vermeld:

“ Het tarief voor elke ambtelijke toetsing aan de criteria voor redelijke eisen van welstand € 128,25”

14. In hoofdstuk 2, paragraaf 21, artikel 14 aanhef en onder letter a staat wat betreft gebruik in strijd met het bestemmingsplan vermeld:

15. Uit het voorgaande vloeit voort dat het legesbedrag wordt geheven voor het in behandeling nemen van de aanvraag. Nu verweerder de aanvraag in behandeling heeft genomen is het bedrag in beginsel verschuldigd.

16. De rechtbank overweegt dat, anders dan eiseres heeft gesteld, op verweerder niet de plicht rust om te toetsen of sprake is van een vergunningsplicht voordat de aanvraag in behandeling wordt genomen. In zoverre heeft verweerder niet onzorgvuldig gehandeld.

Voor de rechtbank is in deze procedure enkel de vraag aan de orde of de aanslag leges terecht is opgelegd. De rechtbank is niet bevoegd om te oordelen of eiseres al dan niet een omgevingsvergunning aan heeft moeten vragen. Dat oordeel is voorbehouden aan de bestuursrechter. Daarbij neemt de rechtbank in aanmerking dat eiseres ervoor had kunnen kiezen om geen aanvraag in te dienen en haar stelling dat geen sprake is van vergunningsplichtige activiteiten in te brengen in een eventuele handhavingsprocedure. Voor die route heeft eiseres echter niet gekozen.

17. De rechtbank is van oordeel dat verweerder in zijn uitspraak op bezwaar voldoende inzichtelijk heeft gemaakt hoe hij tot de hoogte van het legesbedrag is gekomen en dat de berekening van verweerder juist is. Zodoende is geen sprake van een motiveringsgebrek. Eiseres stelt dat geen sprake is van bouwwerkzaamheden in strijd met het bestemmingsplan en dat daarom het legesbedrag te hoog is vastgesteld. De rechtbank sluit aan bij het gemotiveerde standpunt van verweerder dat de aanvraag betrekking had op bouwwerkzaamheden in strijd met het bestemmingsplan. In deze zaak ligt de aanslag leges voor. De rechtbank toetst niet uitgebreid of sprake is van in strijd handelen met het bestemmingsplan, daar is de bestuursrechter de bevoegde rechter voor.

18. Voor zover eiseres stelt dat de leges buitensporig hoog zijn vergeleken met de bouwkosten oordeelt de rechtbank als volgt.

Bij legesheffing is geen rechtstreeks verband vereist tussen de hoogte van de geheven leges enerzijds en de omvang van de ter zake van gemeentewege verstrekte diensten dan wel de door de gemeente gemaakte kosten anderzijds (vgl. ECLI:NL:HR:2009:BI1943). Ook behoort het tot de vrijheid van de gemeente om de heffing te baseren op een andere maatstaf dan de werkelijke kosten. Die vrijheid wordt slechts begrensd in die zin dat geen sprake mag zijn van willekeur. Daarvan is hier niet gebleken. Bovendien heeft verweerder telkens de minimumbedragen die opgenomen zijn in de Tarieventabel in rekening gebracht en is vanwege de intrekking van de aanvraag het te betalen bedrag verlaagd tot 75% van de leges. De Verordening biedt geen ruimte tot het verder verminderen van het legesbedrag. Daarom is geen sprake van onzorgvuldig handelen zijdens verweerder. De rechtbank is van oordeel dat de aanslag leges voor een juist bedrag opgelegd is.

19. Het ligt op de weg van eiseres om zich te (laten) informeren over de aan de aanvraag van een omgevingsvergunning verbonden kosten, voordat zij de aanvraag indient. Er is geen rechtsregel die verweerder verplicht om eiseres vooraf te informeren over het heffen van leges en over de hoogte van de leges.

20. Eiseres stelt dat buren bouwwerkzaamheden uitgevoerd hebben in strijd met de omgevingsvergunning zonder daarvoor een bouwvergunning aan te vragen. Het beroep van eiseres op het gelijkheids-, vertrouwens- en zorgvuldigheidsbeginsel is onvoldoende geconcretiseerd en eiseres heeft niet aannemelijk gemaakt dat verweerder niet handhaaft op bouwwerkzaamheden in strijd met de omgevingsvergunning. De enkele stelling dat buren van eiseres in strijd met de omgevingsvergunning bouwen is onvoldoende voor een geslaagd beroep op deze beginselen. Bovendien is ter zitting naar voren gekomen dat de afdeling handhaving van de gemeente op de hoogte is van de situatie in de buurt en handhaaft, dan wel voornemens is te handhaven. Dit heeft verweerder ook in correspondentie medegedeeld aan de echtgenoot van eiseres. Eiseres kan een handhavingsverzoek indienen bij de gemeente in het geval dat zij denkt dat buren werkzaamheden uitvoeren zonder de benodigde vergunningen.

21. Gelet op het vorenoverwogene dient het beroep ongegrond te worden verklaard.

22. Voor een proceskostenveroordeling bestaat geen aanleiding.