Rechtbank Noord-Nederland, 05-09-2013, ECLI:NL:RBNNE:2013:5368, AWB-12_1013

Feiten

Op grond van de stukken van het geding en het verhandelde ter zitting staat het volgende vast:

1.1 Eiser, geboren [datum] 1966, exploiteert een melkveehouderij in de vorm van een eenmanszaak.

1.2 Het boekjaar van eiser loopt van 1 mei tot en met 30 april. Tot het ondernemingsvermogen van eiser behoort 43.89 ha landbouwgrond in eigendom en 14.52 ha in pacht. Alle grond wordt gebruikt als grasland. Alle door eiser gebruikte landbouwgrond ligt in 2010 aaneensluitend. De landbouwgronden in eigendom waren op 30 april 2009 tegen de verkrijgingsprijs (danwel lagere bedrijfswaarde) van € 289.293 op de balans opgenomen.

1.3 De organisatie van de gemachtigde van eiser heeft naar haar cliënten een mailing gestuurd met, onder andere, de volgende tekst:

"Inmiddels bereiken onze organisatie steeds sterkere geruchten dat de landbouwvrijstelling per 21 september 2010 daadwerkelijk wordt afgeschaft. Hiermee wordt de termijn om te kunnen anticiperen zeer kort en wordt de urgentie om snel actie te ondernemen groter. Waar mogelijk heeft het onze voorkeur in uw geval een bijzondere omstandigheid te creëren, welke het mogelijk maakt de landbouwgronden (…) te herwaarderen.

(…)

Om toch uw rechten al zo veel mogelijk veilig te stellen vernemen wij graag zo spoedig mogelijk van u of u gebruik wenst te maken van de mogelijkheid het stelsel van waardering te wijziging (…). In dat geval willen wij u vragen bijgevoegde verklaring in te vullen en te ondertekenen en per ommegaande aan ons te retourneren.".

Eiser heeft deze mailing niet ontvangen, maar de inhoud daarvan is in een gesprek tussen eiser en zijn klantcoördinator aan de orde geweest.

1.4 Op 14 september 2010 heeft eiser een “Verklaring waardering landbouwgronden” (hierna: de verklaring) ondertekend. Deze verklaring is gelijk aan de verklaring die bij de mailing aanwezig was. Hierin heeft eiser het volgende verklaard:

“Dat hij zijn stelsel van waardering met betrekking tot de landbouwgronden zowel in de jaarrekening als in de aangifte inkomstenbelasting / premies volksverzekeringen wijzigt naar actuele WEVAB-waarde met ingang van het eerste jaar waarvan nog geen aangifte inkomstenbelasting / premies volksverzekeringen is ingediend bij de Belastingdienst dan wel waarvan de aanslag inkomstenbelasting / premies volksverzekeringen nog niet onherroepelijk vaststaat. Deze herwaardering zal voor het eerst plaatsvinden aan het begin van het boekjaar.

De voorwaarden waaronder waardering naar actuele WEVAB-waarde plaatsvindt, zal nader worden bepaald. Hierbij zal als uitgangspunt worden genomen dat herwaardering van de landbouwgronden slechts plaatsvindt indien en voor zover de voordelen, zowel positieve als negatieve, door toepassing van de landbouwvrijstelling onbelast zullen zijn.”.

1.5 Eiser heeft voor het onderhavige jaar aangifte IB/PVV gedaan naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 11.836 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 1.110. Eiser heeft de onder 1.4 bedoelde herwaardering, volgens de door de gemachtigde van eiser geschreven mail van 1 november 2011 aan [gemachtigde verweerder], als volgt verwerkt in de aangifte:

Eiser heeft bij de herwaardering gebruik gemaakt van de door de Belastingdienst in januari 2010 gepubliceerde “Waardering van verpachte gronden in box 3 belastingjaar 2009”. Eiser heeft, volgens de onder 1.8 genoemde afspraken, de normwaarde vermenigvuldigd met 10/9.

1.6 Het ondernemingsvermogen van eiser bedroeg per 30 april 2010 (afgezien van de herwaardering) -/- € 94.878. Het ondernemingsvermogen is door de herwaardering toegenomen en bedroeg per 30 april 2010 € 1.322.658.

1.7 Bij het vaststellen van de aanslag IB/PVV 2010 op 22 augustus 2011 heeft verweerder de herwaardering van de landbouwgronden gecorrigeerd. Het belastbaar inkomen is als volgt vastgesteld:

1.8 De Belastingdienst en de gemachtigde van eiser hebben afspraken gemaakt. Deze afspraken zijn vastgelegd in een brief van 1 december 2010 van de organisatie van eisers gemachtigde, die op 14 december 2010 namens de Belastingdienst door de voorzitter van het Platform Landbouw, [X], is ondertekend. In deze overeenkomst staat, onder andere, het volgende:

”Op 5 oktober 2010 hebben wij overleg gehad over de actie van [organisatie eisers gemachtigde] waarin de agrarische cliënten van [organisatie eisers gemachtigde] een stelselwijziging voor de waardering van de landbouwgronden is geadviseerd. Dit leidt tot een opwaardering naar de (hogere) actuele waarde economisch verkeer agrarische bestemming (hierna: WEVAB). Ongeveer 4000 cliënten heeft (positief) gehoor gegeven aan deze actie.

Besproken is om onderlinge werkafspraken te maken over de afwikkeling van deze stelselwijziging in de aangiften. Hierbij is allereerst aan de orde geweest dat er in essentie twee situaties zijn, een stelselwijziging dan wel een herwaardering.