Rechtbank Noord-Nederland, 27-05-2021, ECLI:NL:RBNNE:2021:2042, AWB - 19 - 462

2. Partijen verschillen van mening over de waarde van de onroerende zaak per 1 januari 2017. Daarnaast is in geschil of de opbrengstlimieten die zijn begrepen in artikel 117, eerste lid, en artikel 122d, eerste lid, van de Waterschapswet zijn overschreden en of om die reden de Verordening watersysteemheffing en de Verordening zuiveringsheffing van waterschap Noorderzijlvest (gedeeltelijk) onverbindend dienen te worden verklaard. Ten slotte zijn de aanslagen afvalstoffenheffing 2018 en rioolheffing 2018 in geschil.

3. Eiser voert aan dat verweerder de waarde van de onroerende zaak te hoog heeft vastgesteld. Verweerder stelt dat hij de waarde van € 237.000 niet te hoog heeft vastgesteld.

4. Op verweerder rust de bewijslast om aannemelijk te maken dat de door hem voorgestane waarde per 1 januari 2017 niet hoger is dan de waarde in het economische verkeer op die datum. Als verweerder niet aan deze bewijslast voldoet, komt de vraag aan de orde of eiser de door hem bepleite waarde aannemelijk heeft gemaakt. Indien ook dat laatste niet het geval is, zal de rechter als regel de waarde zelf vaststellen.¹

5. Eiser voert aan dat verweerder met het taxatieverslag niet aannemelijk maakt dat de waarde niet te hoog is vastgesteld. Volgens eiser biedt het taxatieverslag onvoldoende inzicht in de mate waarin rekening is gehouden met de verschillen tussen de onroerende zaak en de vergelijkingsobjecten, zoals ligging, staat van onderhoud en voorzieningen. Volgens eiser moet de WOZ-beschikking worden vernietigd, omdat verweerder niet aan de op hem rustende bewijslast heeft voldaan.

6. Verweerder heeft ter onderbouwing van de door hem vastgestelde waarde in beroep een waardematrix (hierna: matrix) overgelegd. In de matrix is de woning vergeleken met vier vergelijkingsobjecten. Het betreft de volgende, alle in [plaats 1] gelegen, referentiewoningen: [adres 2] (verkocht voor € 330.500), [adres 3] (verkocht voor € 265.000), [adres 4] (verkocht voor € 280.000) en [adres 5] (verkocht voor € 285.000). In de matrix wordt geconcludeerd tot een WOZ-waarde van de onroerende zaak van € 237.000.

7. De rechtbank begrijpt de beroepsgrond van eiser zo dat hij van mening is dat verweerder onvoldoende inzicht heeft gegeven in de waardebepaling. Naar het oordeel van de rechtbank heeft verweerder met de inhoudelijk niet betwiste matrix en de daarop gegeven toelichting ter zitting echter wel voldoende inzicht verschaft in de waardebepaling. Zoals volgt uit de matrix heeft verweerder de waarde van de woning bepaald met behulp van een methode van systematische vergelijking met woningen waarvan verkoopgegevens beschikbaar zijn. De rechtbank is van oordeel dat de in de matrix genoemde vergelijkingsobjecten goed vergelijkbaar zijn met de onroerende zaak. Het betreft vrijstaande woningen met ongeveer dezelfde woonoppervlakte als de onroerende zaak, die rond de waardepeildatum zijn verkocht. Verweerder heeft verder met de matrix en de daarop ter zitting gegeven toelichting duidelijk gemaakt op welke wijze hij rekening heeft gehouden met de verschillen in onder meer ligging, staat van onderhoud en voorzieningen tussen de onroerende zaak en de vergelijkingsobjecten. Hiermee is verweerder er naar het oordeel van de rechtbank in geslaagd voldoende aannemelijk te maken dat hij de waarde van de onroerende zaak niet te hoog heeft vastgesteld. Het beroep tegen de WOZ-beschikking is ongegrond.

8. Eiser heeft ten aanzien van de aanslagen watersysteemheffing gebouwd en ingezetenen en ten aanzien van de aanslag zuiveringsheffing aangevoerd dat voor deze heffingen sprake is van een opbrengstlimiet en dat deze wordt overschreden. Specifiek ten aanzien van de zuiveringsheffing heeft eiser aangevoerd dat de baten de lasten overschrijden. Ten aanzien van de zuiveringsheffing, de watersysteemheffing gebouwd en de watersysteemheffing ingezetenen heeft eiser aangevoerd dat een specificatie van de kosten ontbreekt en verweerder er daarom niet in geslaagd is de redelijke twijfel weg te nemen of ten aanzien van bepaalde posten sprake is van een bate of last ter zake. Daarom moet worden aangenomen dat de opbrengstlimieten zijn overschreden en reeds om die reden dienen de Verordening watersysteemheffing en de Verordening zuiveringsheffing onverbindend te worden verklaard, aldus eiser. Eiser wijst daarbij op een uitspraak van deze rechtbank van 18 december 2014.²

9. Verweerder heeft ten aanzien van de watersysteemheffingen en de zuiveringsheffing aangevoerd dat voor het belastingjaar 2018 de ramingen van de opbrengsten niet hoger waren dan de lasten. In dit kader heeft verweerder verwezen naar het jaarplan (zie 1.4.), het Besluit interne kostenverrekening van 7 mei 2014 en de bijlage bij dat besluit (zie 1.7.) en de Tarievennota (zie 1.8.). Verweerder stelt hiermee voldoende inzicht in de geraamde baten en lasten te hebben verschaft. Ten aanzien van de door eiser gestelde overschrijding van de opbrengstlimiet bij de zuiveringsheffing voert verweerder aan dat de totale lasten € 25.120.621 bedragen. De geraamde opbrengsten bedragen volgens verweerder € 26.091.948, maar daarvan wordt een bedrag van € 1.593.000 voor kwijtschelding en oninbaar geraamd. De netto baten bedragen aldus € 24.498.848. Voor het tekort van € 624.000 is een onttrekking aan de reserves geraamd (zie 1.5.). De geraamde lasten overstijgen dus de geraamde baten. Er is geen overschrijding van de opbrengstlimiet.

10. Tussen partijen is terecht niet in geschil dat bij zowel de zuiveringsheffing als de watersysteemheffing sprake is van een opbrengstlimiet en dat deze niet mag worden overschreden.

11. De rechtbank overweegt dat bij de beoordeling van de vraag of de opbrengstlimiet is overschreden, de bewijsregels van belang zijn zoals deze door de Hoge Raad in een aantal arresten zijn vastgelegd.³ Die regels kunnen als volgt worden samengevat. Uitgangspunt is dat de bewijslast ten aanzien van de feitelijke onderbouwing van het beroep op limietoverschrijding op eiser rust. Indien eiser overschrijding van de opbrengstlimiet aan de orde stelt, ligt het op de weg van de heffingsambtenaar om inzicht te verschaffen in de raming van baten en lasten die in de begroting zijn opgenomen. Hierbij behoeft niet ten aanzien van alle in de begroting opgenomen posten zekerheid of een volledig inzicht te bestaan. Van de heffingsambtenaar mag niet worden verlangd dat hij van alle in de verordening en de bijbehorende tarieventabel genoemde diensten afzonderlijk en op controleerbare wijze vastlegt hoe de kosten ter zake daarvan zijn geraamd. Omdat de bewijslast van de feiten die overschrijding van de opbrengstlimiet onderbouwen op eiser rust, dient hij, nadat de heffingsambtenaar inzicht heeft verschaft, voldoende gemotiveerd te stellen waarom naar zijn oordeel ten aanzien van een of meer bepaalde posten in de raming redelijke twijfel bestaat of sprake is van een ‘last ter zake’. Vervolgens dient de heffingsambtenaar voor die posten nadere inlichtingen te verschaffen. Aan die inlichtingen mag geen zwaardere eis worden gesteld dan dat de heffingsambtenaar naar vermogen – dat wil zeggen in de mate waarin hij daartoe in de gegeven omstandigheden in redelijkheid in staat is – duidelijk maakt op grond waarvan hij de stellingen van eiser betwist, en waarom dus naar zijn oordeel de door eiser opgeworpen twijfel ongegrond is. Indien eiser vervolgens stelt dat de in deze inlichtingen begrepen feitelijke gegevens onjuist zijn, komt bewijslevering aan de orde en draagt eiser de bewijslast. Na bewijslevering dient de rechter, uitgaande van de feiten die hij bewezen acht, de rechtsvraag te beantwoorden welke posten kunnen worden beschouwd als een 'last ter zake' en in het licht daarvan te beoordelen of de opbrengstlimiet is overschreden.

12. De rechtbank overweegt dat verweerder met de door hem overgelegde stukken, zoals het jaarplan met bijlagen (zie 1.4. en 1.6.) en de Tarievennota (zie 1.8.) en de daarop gegeven toelichting voldoende inzicht heeft verschaft in de ramingen van baten en lasten van de verschillende heffingen. Eiser heeft tegen deze uitleg geen stellingen ingebracht of gemotiveerd waarom er naar zijn oordeel ten aanzien van een of meer bepaalde posten in de ramingen redelijke twijfel bestaat of sprake is van een ‘last ter zake’. Eiser heeft enkel verwezen naar een eerdere uitspraak van deze rechtbank.⁴ Het beroep op die eerdere uitspraak van de rechtbank kan echter niet slagen, omdat verweerder, anders dan in de zaak waar eiser naar verwijst, in dit geval wel documenten heeft overgelegd waarin de lasten gespecificeerd zijn (zie 1.6.). Naar het oordeel van de rechtbank heeft eiser onvoldoende aannemelijk gemaakt dat de opbrengstlimieten van de zuiveringsheffing en watersysteemheffing zijn overschreden. De beroepen gericht tegen de aanslagen zuiveringsheffing, watersysteemheffing gebouwd en watersysteemheffing ingezeten zijn ongegrond.

13. Eiser heeft in de motivering van zijn beroepschrift geschreven dat zijn beroep zich ook richt tegen de aanslagen afvalstoffenheffing en rioolheffing. Eiser heeft echter geen zelfstandige gronden aangevoerd tegen de hiervoor genoemde aanslagen. Om deze reden zijn de beroepen tegen de uitspraak op het bezwaar tegen de aanslagen afvalstoffenheffing en rioolheffing naar het oordeel van de rechtbank ongegrond.

15. Verweerder heeft het bezwaarschrift op 12 april 2018 ontvangen. Tot de datum van deze uitspraak zijn er dus afgerond 3 jaren en 2 maanden verstreken. Dit betekent dat de redelijke termijn met afgerond 14 maanden is overschreden. De rechtbank ziet geen reden om de redelijke termijn wegens bijzondere omstandigheden te verlengen. Dit leidt tot een ISV van € 1.500.

16. Voor wat betreft de toerekening van de ISV aan verweerder en de rechtbank overweegt de rechtbank als volgt. De uitspraken op bezwaar zijn gedaan op 21 december 2018, dus ruim 8 maanden na ontvangst van het bezwaarschrift. In de bezwaarfase is de redelijke termijn dus met afgerond 2 maanden overschreden. De resterende 12 maanden termijnoverschrijding is toe te rekenen aan de rechtbank. Daarom veroordeelt de rechtbank verweerder tot vergoeding van de immateriële schade voor een bedrag van € 214 (2/14 van € 1.500) en de Minister voor een bedrag van € 1.286 (12/14 van € 1.500).

17. Omdat het bedrag van de ISV minder dan € 5.000 beloopt, behoeft de Minister niet in de gelegenheid te worden gesteld hierop schriftelijk of mondeling verweer te voeren.⁶

18. Eiser heeft verzocht om een vergoeding van wettelijke rente indien de immateriële schadevergoeding niet aan eiser wordt uitbetaald binnen vier weken na de datum van deze uitspraak. De rechtbank wijst dit verzoek toe.

19. De rechtbank ziet vanwege de toegekende ISV aanleiding tot het toewijzen van een vergoeding voor door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand in de beroepsprocedure. Voor een vergoeding van de in bezwaar gemaakte proceskosten bestaat geen aanleiding, aangezien de uitspraak op bezwaar volledig in stand is gebleven.⁷ Voor de proceskostenvergoeding is sprake van één beroep tegen de uitspraak op bezwaar tegen meerdere op hetzelfde aanslagbiljet vermelde besluiten.⁸ Gelet op het voorgaande stelt de rechtbank de proceskostenvergoeding in de beroepsfase op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht vast op € 267 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift met een waarde per punt van € 534 en een wegingsfactor 0,5⁹).

20. Ook het griffierecht van € 47 wordt aan eiser vergoed vanwege de toekenning van ISV.

21. Nu zowel verweerder als de Minister worden veroordeeld tot het betalen van een deel van de ISV moeten het griffierecht en de proceskostenvergoeding door ieder voor de helft worden vergoed.¹⁰ Dit betekent dat verweerder en de Minister aan proceskostenvergoeding ieder € 133,50 verschuldigd zijn. Aan griffierecht zijn verweerder en de Minister elk € 23,50 verschuldigd.