Rechtbank Noord-Nederland, 21-01-2021, ECLI:NL:RBNNE:2021:236, 19/779

Eiseres heeft in haar (herziene) aangifte vpb voor het jaar 2012 bij het bepalen van haar belastbare winst het door haar aan [A BV] als succesfee uitbetaalde bedrag van € 893.079 als aftrekbare kosten in aanmerking genomen. Als buitengewone lasten heeft eiseres bij het bepalen van haar belastbare winst voor het jaar 2012 een bedrag van € 667.693 in aanmerking genomen.

In haar (herziene) aangifte vpb voor het jaar 2013 heeft eiseres bij het bepalen van haar belastbare winst het door haar aan [A BV] als succesfee uitbetaalde bedrag van € 865.847 als aftrekbare kosten in aanmerking genomen.

Verweerder is bij het vaststellen van de aanslag vpb voor het jaar 2012 als volgt van eiseres’ (herziene) aangifte afgeweken:

Bij het vaststellen van de aanslag vpb voor het jaar 2013 is verweerder als volgt van eiseres’ (herziene) aangifte afgeweken:

Bij de uitspraak op bezwaar heeft verweerder de aanslag vpb voor het jaar 2012 als volgt verminderd:

Bij de uitspraak op bezwaar heeft verweerder de aanslag vpb voor het jaar 2013 door toepassing van de verliesverrekeningsbeschikking betreffende het verlies over het jaar 2014 als volgt berekend:

In geschil zijn de antwoorden op de volgende vragen:

a. Heeft verweerder bij het bepalen van de belastbare winst voor de jaren 2012 en 2013 de aan [A BV] als succesfee uitbetaalde bedragen van respectievelijk € 893.079 en € 865.847 terecht niet in aftrek toegelaten?

b. Heeft verweerder bij het bepalen van de belastbare winst voor het jaar 2012 terecht een bedrag van € 165.568 aan buitengewone lasten niet in aftrek toegelaten?

c. Kan verweerder, indien de rechtbank voor het jaar 2013 de bij a. vermelde vraag ontkennend beantwoordt, met een beroep op interne compensatie alsnog de dotatie aan de voorziening bankgarantie, naast het bij de aanslag gecorrigeerde bedrag van € 800.000, met een bedrag van € 865.847 corrigeren?

De rechtbank acht eiseres’ beroep gericht tegen de aanslag vpb voor het jaar 2013 tevens te zijn gericht tegen de door verweerder (impliciet) genomen verliesvaststellingsbeschikking van nihil.

Eiseres stelt dat de succesfee bij het bepalen van de belastbare winst als aftrekbare kosten in aanmerking dient te worden genomen. Eiseres voert hiertoe aan dat de succesfee aan [A BV] is toegekend vanwege de door [A] namens [A BV] verrichte inspanningen voor het binnenhalen van het ‘project Rusland’. Dat de succesfee ten tijde van de aandelenoverdracht is overeengekomen, houdt volgens eiseres niet in dat de succesfee aan de aandelenoverdacht is gekoppeld als onderdeel van de koopprijs. Het is volgens eiseres niet vreemd dat de succesfee ten tijde van de aandelenoverdracht is overeengekomen. Hierbij wijst eiseres erop dat de nieuwe aandeelhouder ( [B BV] ), gezien het kwalitatieve verschil tussen de werkzaamheden van [A] en [C] (zie bij 1.9.) minder kon betekenen voor eiseres, terwijl zij zonder de overeengekomen succesfee wel zou profiteren van de eerdere inspanningen van [A] . Er bestond daarom geen bezwaar voor [B BV] om de succesfee overeen te komen. Zij kon er financieel gezien niet slechter van worden. Ditzelfde gold voor eiseres. Zou de succesfee-overeenkomst wel onderdeel zijn van koopsom van de aandelen, dan zou het volgens eiseres voor de hand liggen dat deze overeenkomst alleen gesloten was tussen haar aandeelhouders, [B BV] en [A BV] , en dat de betaling gedaan was door [B BV] in plaats van door eiseres. Eiseres voert verder aan dat uit de 1.18. tot en met 1.21. vermelde correspondentie tussen de advocaten van [A] en [C] niet valt af te leiden dat de succesfee onderdeel is van de koopprijs van de aandelen. De verklaring voor het feit dat [A BV] recht had op een hogere managementvergoeding dan [C BV] (zie bij 1.11.) is volgens eiseres dat [A] kwantitatief gezien meer uren werkte voor eiseres dan [C] .

Verweerder stelt dat artikel 13, zesde lid, van de Wet Vpb aan de aftrekbaarheid van de door eiseres betaalde succesfee in de weg staat. In deze bepaling staat:

Naar het oordeel van de rechtbank rust in dit geval op verweerder de last aannemelijk te maken dat artikel 13, zesde lid, van de Wet Vpb van toepassing is. Naar het oordeel van de rechtbank heeft verweerder niet het van hem verlangde bewijs geleverd.

Anders dan verweerder meent, valt naar het oordeel van de rechtbank uit de koopovereenkomst, de leveringsakte en het addendum, al dan niet in onderling verband bezien, niet af te leiden dat de tussen [A BV] en [B BV] overeengekomen prijs voor de aandelen in eiseres mede bestaat uit het recht op een succesfee. Dat de succesfee-overeenkomst in artikel 2.1 van de koopovereenkomst is genoemd, betekent naar het oordeel van de rechtbank niet dat de succesfee-overeenkomst onderdeel uitmaakt van de koopovereenkomst, laat staan dat de succesfee onderdeel zou uitmaken van de tussen [A BV] en [B BV] overeengekomen koopprijs van de aandelen.

Uit de bij 1.18. tot en met 1.21. bedoelde correspondentie tussen de advocaten van [A] en [C] valt naar het oordeel van de rechtbank evenmin op te maken dat de succesfee onderdeel uitmaakt van de overeengekomen koopprijs voor de aandelen. Volgens die correspondentie hebben de betrokken partijen naar mogelijkheden gezocht om de vergoeding voor het ‘project Rusland’ fiscaal gezien zo gunstig mogelijk aan [A BV] te doen toekomen. Echter, hieruit volgt niet dat die uiteindelijk in de vorm van een succesfee door eiseres verstrekte vergoeding was bedoeld als tegenprestatie voor de door [B BV] verkregen aandelen in eiseres. Ook overigens bevat bedoelde correspondentie hiervoor onvoldoende aanwijzingen.

Reeds omdat de rechtbank tot het oordeel is gekomen dat het recht van [A BV] op een succesfee geen onderdeel uitmaakt van de prijs voor de door haar aan [B BV] overgedragen de aandelen, is artikel 13, zesde lid, van de Wet Vpb niet van toepassing. Verweerder heeft zich voor dat geval op het standpunt gesteld dat eiseres de door haar in de jaren 2012 en 2013 uitbetaalde succesfee bij het bepalen van haar winst voor die jaren in aftrek kan brengen. De rechtbank volgt dit standpunt van verweerder, waarbij de rechtbank in aanmerking neemt dat verweerder overigens noch gesteld en aannemelijk heeft gemaakt dat de succesfee is overeengekomen op onzakelijke voorwaarden noch dat deze moet worden aangemerkt als een winstuitdeling.

Gelet op het voorgaande slaagt de bij 3.1. vermelde beroepsgrond van eiseres. De rechtbank zal de belastbare winst voor de jaren 2012 en 2013 daarom verminderen met het bedrag van de in die jaren uitbetaalde succesfee.

Eiseres stelt dat zij uit hoofde van de bij 1.22. bedoelde overeenkomst met de Rabobank € 165.568 aan deze bank heeft betaald. Deze betaling heeft zij gedaan in het kader van haar hoofdelijke aansprakelijkheid jegens de Rabobank. Uit de overeenkomst met de Rabobank blijkt voldoende dat de last van € 165.568 op eiseres rust en bij haar als aftrekbare bedrijfskosten in aanmerking genomen kan worden.

Verweerder stelt dat uit de door eiseres bij de Kamer van Koophandel gedeponeerde jaarstukken volgt dat de door eiseres in aanmerking genomen buitengewone last van € 667.693 betrekking heeft op de borgstellingsverplichtingen van eiseres inzake door de Rabobank gegeven leningen (1.24.). Verweerder wijst erop dat eiseres ter zake van onder meer de fiscale behandeling van deze borgstellingsverplichtingen de bij 1.23. bedoelde vaststellingsovereenkomst met verweerder heeft gesloten. Daaruit volgt dat is overeengekomen dat eiseres ter zake van de borgstelling maximaal een bedrag van € 502.125 (€ 334.341 en € 167.784) ten laste van haar winst mag brengen. Nu eiseres in haar aangifte een bedrag van € 667.693 ter zake van de borgstelling in aftrek heeft gebracht is verweerder van mening dat eiseres het meerdere boven het overeengekomen bedrag, zijnde € 165.568, niet ten laste van haar winst mag brengen.

De rechtbank overweegt dat uit de bij de Kamer van Koophandel gedeponeerde jaarstukken volgt dat de door eiseres in aanmerking genomen buitengewone last van € 667.693 verband houdt met eiseres’ borgstellingsverplichtingen. Kennelijk worden hiermee de in borgstellingsverplichtingen bedoeld waarnaar in de bij 1.22. bedoelde overeenkomst met de Rabobank wordt verwezen. De rechtbank overweegt verder dat de bij 1.23. bedoelde vaststellingsovereenkomst mede ziet op de fiscale gevolgen die verbonden zijn aan de uitvoering van de overeenkomst met de Rabobank. Uit die vaststellingsovereenkomst volgt naar het oordeel van de rechtbank dat eiseres ter zake van haar borgstellingsverplichtingen ten hoogste een bedrag van in totaal € 502.125 als afwaardering op haar (regres)vorderingen in aanmerking mag nemen. Naar het oordeel van de rechtbank heeft eiseres tegenover de gemotiveerde betwisting door verweerder niet aannemelijk gemaakt dat hetgeen zij meer in aftrek heeft gebracht (€ 165.568) buiten de vaststellingsovereenkomst valt. Ook heeft eiseres niet aannemelijk gemaakt dat dit bedrag uit andere hoofde voor aftrek in aanmerking zou moeten komen.

Gelet op het voorgaande, verwerpt de rechtbank de bij 4.1. vermelde beroepsgrond van eiseres.

Eiseres voert aan dat de voorziening bankgarantie bij de aanslagregeling is beoordeeld en dat deze daarbij tot een bedrag van € 800.000 is gecorrigeerd. Gelet hierop stelt eiseres dat zij erop mocht vertrouwen dat verweerder het bij deze correctie zou laten. Overigens heeft eiseres in haar beroepschrift meegedeeld dat zij tegen deze correctie van € 800.000 geen bezwaar (meer) heeft.

Verweerder stelt dat de omvang van de voorziening bankgarantie maximaal € 120.000, zijnde het eigen risico van 5%, kan bedragen. Dit betekent volgens verweerder dat van de gevormde voorziening van € 2.400.000 een bedrag van € 2.280.000 niet als zodanig kan worden geaccepteerd. Gelet hierop en ook omdat eiseres in haar aangifte vpb voor het jaar 2015 akkoord is gegaan met de correctie van deze voorziening, doet verweerder een beroep op interne compensatie. Dit houdt volgens verweerder in dat, voor het geval de rechtbank van oordeel is dat de belastbare winst van eiseres voor het jaar 2013 dient te worden verminderd met de succesfee van € 865.847, de dotatie aan de voorziening bankgarantie tot dit bedrag extra dient te worden gecorrigeerd.

Naar het oordeel van de rechtbank staat het vertrouwensbeginsel aan een geslaagd beroep op interne compensatie in de weg. Hierbij neemt de rechtbank in aanmerking dat de voorziening bankgarantie bij de aanslagregeling is beoordeeld. Gelet op de bij 1.27. geciteerde tekst uit de afwijkingsbrief, is de rechtbank van oordeel dat eiseres er redelijkerwijs op mocht vertrouwen dat verweerder zich nadrukkelijk en weloverwogen op het standpunt heeft gesteld dat de correctie inzake de voorziening bankgarantie beperkt zou blijven tot maximaal € 800.000.

Gelet op het voorgaande verwerpt de rechtbank verweerders beroep op interne compensatie.

De beroepen zijn gegrond en de rechtbank vernietigt de uitspraken op bezwaar.

De rechtbank vermindert het bij de uitspraak op bezwaar voor het jaar 2012 vastgestelde belastbare bedrag met € 893.079 tot een belastbaar bedrag van € 851.984. De rechtbank verstaat dat verweerder het bedrag van de belastingrente dienovereenkomstig zal verminderen.

De rechtbank vermindert het bij de aanslag vpb voor het jaar 2013 vastgestelde belastbare winst met € 865.847 tot een belastbare winst van € 397.986 negatief. De rechtbank verstaat dat verweerder het bedrag van de belastingrente dienovereenkomstig zal verminderen. De rechtbank stelt de verliesvaststellingsbeschikking vast naar een verlies van € 397.986.

Omdat de rechtbank de beroepen gegrond verklaart, bepaalt de rechtbank dat verweerder aan eiseres het door haar betaalde griffierecht vergoedt.

De rechtbank veroordeelt verweerder in de door eiseres gemaakte proceskosten. Naar het oordeel van de rechtbank dienen deze twee zaken voor de beroepsfase te worden aangemerkt als samenhangende zaken in de zin van artikel 3 van het Besluit proceskosten bestuursrecht (Bpb). Op grond van het Bpb stelt de rechtbank de kosten voor door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand voor de beroepsfase vast op € 1.068 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift en 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 534 en een wegingsfactor 1). Dat leidt tot een vergoeding van € 534 per zaak. Omdat eiseres vóór de uitspraken op bezwaar niet heeft verzocht om vergoeding van de kosten die zij in verband met de behandeling van het bezwaar heeft gemaakt, kan de rechtbank, gelet op het bepaalde in artikel 7:15, tweede en derde lid, van de Algemene wet bestuursrecht, verweerder niet veroordelen in de door eiseres in de bezwaarfase gemaakte kosten.