Rechtbank Rotterdam, 06-03-2020, ECLI:NL:RBROT:2020:1846, AWB - 19 _ 538

Verweerder heeft de ingebrekestelling van 2 januari 2019 op 16 januari 2019 geretourneerd omdat deze volgens hem door [naam] was ondertekend in plaats van eisers gemachtigde. Tussen partijen is niet in geschil dat de ingebrekestelling inhoudelijk aan alle daaraan te stellen eisen voldoet. Uit de omstandigheid dat de ingebrekestelling is ondertekend door [naam] op briefpapier van [naam bedrijf] , terwijl uit de schriftelijke machtiging blijkt dat eiser P.R. Autar van Novium Rechtsbijstand heeft gemachtigd, volgt niet dat de ingebrekestelling niet rechtsgeldig is. Uit de schriftelijke machtiging blijkt dat eiser deze aan zijn gemachtigde heeft verleend met het recht van substitutie, wat eisers gemachtigde bevoegd maakt de volmacht op zijn beurt aan een ander te verlenen. De rechtbank is daarom van oordeel dat eiser verweerder rechtsgeldig in gebreke heeft gesteld. Dat verweerder de ingebrekestelling heeft geretourneerd zonder eerst te hebben vastgesteld of deze daadwerkelijk namens eiser is verzonden, komt voor zijn rekening en risico.

Verweerder betoogt dat voor een dwangsom geen plaats is omdat eiser alleen op de laatste dag van de beslistermijn kon worden gehoord en zijn gemachtigde op 2 januari 2019 meer dan 30 ingebrekestellingen (ook in andere zaken) heeft ingediend. Hieruit concludeert verweerder dat de hele gang van zaken het gevolg is van de handelwijze van eiser(s gemachtigde). Naar het oordeel van de rechtbank valt redelijkerwijs niet in te zien dat verweerder eiser niet vóór afloop van de beslistermijn heeft kunnen horen. Eiser heeft op 5 mei 2018 bezwaar gemaakt, zodat verweerder tot eind 2018 (toen hij uiterlijk moest beslissen) meer dan een half jaar de gelegenheid heeft gehad om hem te horen. Dat dit alleen op de laatste dag van de beslistermijn mogelijk was, acht de rechtbank daarom niet aannemelijk. Verweerder heeft ook pas de eerste uitnodiging voor een hoorgesprek op 5 september 2018 verzonden, vier maanden nadat eiser bezwaar heeft gemaakt. Verweerder stelt dat hij om ‘efficiëncyredenen’ heeft besloten om pas uitspraak op bezwaar te doen na de uitspraak van het gerechtshof over de WOZ-waarde van de onroerende zaak in het belastingjaar 2017. Die uitspraak werd gedaan op 18 juni 2019. Dat komt voor rekening en risico van verweerder. Niet aannemelijk is geworden dat eiser hiermee heeft ingestemd. Gelet op het voorgaande heeft verweerder niet aannemelijk gemaakt dat het instellen van beroep niet tijdig beslissen uitsluitend voortvloeide uit de handelwijze van eiser.

De rechtbank ziet aanleiding zelf in de zaak te voorzien en op grond van artikel 4:17, tweede lid, van de Awb de hoogte van de dwangsom vast te stellen. Omdat verweerder na 1 januari 2019 in gebreke is gesteld, gaat de rechtbank uit van de met ingang van 1 januari 2019 geïndexeerde normbedragen, overeenkomstig de regeling die gepubliceerd is in Staatscourant 2018, 65542 n1. Verweerder is een dwangsom verschuldigd over 42 dagen, nu eiser pas hangende beroep, op 8 oktober 2019, bekend is geworden met het betreden besluit. De dwangsom bedroeg op de datum van ontvangst van de ingebrekestelling de eerste veertien dagen € 23,- per dag, de daaropvolgende veertien dagen € 35,- per dag en de overige dagen € 45,- per dag tot een maximum van 42 dagen. Verweerder is daarom een dwangsom van € 1.442,- verschuldigd aan eiser.

Verweerders verwijzing naar rechtsoverweging 3.5.3 van het arrest van de Hoge Raad van 3 december 2010, ECLI:NL:HR:2010:BO5988 gaat niet op. Dit ziet alleen op gevallen waarin de heffingsambtenaar hangende het beroep geheel aan de bezwaren van belanghebbende is tegemoetgekomen en daarvan is hier geen sprake. Ook overigens heeft verweerder geen feiten of omstandigheden aangevoerd die grond bieden voor het oordeel dat het instellen van beroep in dit geval uitsluitend voortvloeide uit de handelwijze van eiser.

Verweerder betoogt dat voor een proceskostenveroordeling geen plaats is omdat hier geen sprake is van door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand. Daartoe stelt hij dat Novium Rechtsbijstand [naam bedrijf] vertegenwoordigt, wat weer een onderneming is van [naam rechtspersoon] waarvan de echtgenote van eiser de directeur is. Verweerder acht die situatie vergelijkbaar met een eigen juridische dienst of een tot één en dezelfde groep behorend bedrijf, waarvan de aan een procedure bestede tijd niet als door een derde verleende rechtsbijstand kan worden aangemerkt.

Ten slotte betoogt verweerder dat in dit geval geen sprake is van daadwerkelijk op eiser drukkende kosten en dat ook daarom voor een proceskostenveroordeling geen plaats is. In dit betoog volgt de rechtbank verweerder niet. In punt 4.1 van de door eiser overgelegde no-cure-no-payovereenkomst tussen eiser als opdrachtgever en Autar als opdrachtnemer is bepaald dat, als er vergoedingen als bedoeld in het Besluit proceskosten bestuursrecht aan opdrachtgever worden uitgekeerd, opdrachtnemer die kosten bij opdrachtgever zal declareren. Daarmee is sprake van op eiser drukkende kosten. Aan toekenning van een vergoeding van kosten van beroepsmatig verleende rechtsbijstand staat niet in de weg dat de rechtsbijstand is verleend op basis van een no-cure-no-payovereenkomst (zie onder meer het arrest van de Hoge Raad van 2 juni 2017, ECLI:NL:HR:2017:965). De door verweerder gewraakte punten 3.1, 3.6 en 4.3 van de overeenkomst zijn privaatrechtelijke bepalingen tussen eiser en zijn gemachtigde die de no-cure-no-payclausule in punt 4.1 van de overeenkomst niet ongeldig maken. Die doen dus niets af aan de verschuldigdheid van proceskostenvergoeding.

6. De rechtbank ziet aanleiding te bepalen dat verweerder aan eiser het door hem betaalde griffierecht van € 47,- vergoedt.

7. De rechtbank veroordeelt verweerder in de door eiser gemaakte proceskosten. Deze kosten stelt de rechtbank op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 656,25 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting, 0,5 punt voor de nadere zitting, met een waarde per punt van € 525,- en wegingsfactor 0,5.) Omdat eiser terecht beroep heeft ingesteld tegen het niet tijdig nemen van een besluit en het beroep, voor zover dat ziet op de WOZ-waarde, ongegrond is, is een wegingsfactor van 0,5 toegepast. De rechtbank vindt hiervoor steun in rechtsoverweging 3.1 van de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 31 mei 2017, ECLI:NL:RVS:2017:1434. Voor een vergoeding van de in bezwaar gemaakte proceskosten bestaat geen aanleiding, omdat de uitspraak op bezwaar geheel in stand is gebleven.