Rechtbank 's-Gravenhage, 19-01-2007, AZ8978, AWB 05/3252 SUCCR

Uitspraakdatum: 19 januari 2007

Uitspraak als bedoeld in afdeling 8.2.6 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) in het geding tussen

en

de inspecteur van de Belastingdienst te [P.], verweerder.

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. Verweerder heeft aan ieder der eisers wegens een verkrijging in het jaar 2001 een navorderingsaanslag in het recht van successie ten bedrage van ƒ 371.966 opgelegd. Verweerder heeft bij uitspraken op bezwaar van 5 april 2005 de navorderingsaanslagen gehandhaafd.

1.2. Eisers hebben bij brief van 10 mei 2005, ontvangen bij de rechtbank op 11 mei 2005, beroep ingesteld tegen de uitspraken op bezwaar. Verweerder heeft de op de zaken betrekking hebbende stukken overgelegd en verweerschriften ingediend.

1.3. Eisers hebben vóór de zitting nadere stukken ingediend. Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 8 december 2006 te 's-Gravenhage. Namens eisers is verschenen [eiser 1], optredend voor zichzelf en als gemachtigde van de overige eisers. Namens verweerder is verschenen [gemachtigde].

2. Vaststaande feiten

Op grond van de stukken van het geding en het verhandelde ter zitting staat het volgende vast:

2.1. Op [datum] 2001 is te [plaats] overleden [X.], laatstelijk gewoond hebbende te [woonplaats]. Bij testament heeft zij eisers - negen van haar neven en nichten - benoemd tot erfgenamen en heeft zij een van hen, [eiser 1], benoemd tot executeur-testamentair.

2.2. De executeur-testamentair heeft op 27 maart 2002 een gezamenlijke aangifte successierecht gedaan, waarin de verkrijging van ieder der eisers is berekend op ƒ 681.148. Het aangegeven saldo van de nalatenschap bedroeg ƒ 6.247.055. De aangifte is administratief afgedaan. Na controle - en correctie op één punt - is de aangifte akkoord bevonden. De gegevens uit de aangifte zijn door een - niet fiscaal geschoolde - medewerker ingevoerd in een geautomatiseerd systeem. Aan ieder der eisers is daarna een "beschikking geen aanslag" (dagtekening 12 augustus 2002) gestuurd.

3. Geschillen

3.1. In geschil is of verweerder de mogelijkheid had om, ondanks het ontbreken van een nieuw feit en bij afwezigheid van kwade trouw, op de voet van artikel 16, eerste lid, Algemene wet inzake rijksbelastingen, de navorderingsaanslagen op te leggen.

3.2. Verweerder neemt het standpunt in dat de "beschikkingen geen aanslag" zijn vastgesteld als gevolg van een vergissing die heeft geleid tot een discrepantie tussen wat hij wilde en wat in de beschikkingen is vastgelegd. Het was voor eisers redelijkerwijs kenbaar dat bij de totstandkoming van de beschikkingen een fout was gemaakt.

3.3. Eisers hebben dit standpunt gemotiveerd bestreden. Er is geen sprake van een vergissing in de hierboven bedoelde zin, maar van een ambtelijk verzuim dat aan navordering in de weg staat. Zij wijzen in dit verband onder meer op de uitspraak van het Hof 's-Hertogenbosch van 9 maart 2004 en het daarop volgende arrest van de Hoge Raad van 14 april 2006, nr. 40 958 (BNB 2006/315).

3.4. Eisers concluderen tot gegrondverklaring van de beroepen, vernietiging van de uitspraken op bezwaar en vernietiging van de navorderingsaanslagen. Verweerder concludeert tot ongegrondverklaring van de beroepen.

4. Beoordeling van de geschillen

4.2. De rechtbank begrijpt het in dit verband gevoerde betoog van eisers zo dat in dit geval sprake is van een systeemfout als hiervoor bedoeld, die is veroorzaakt door het gebruik van een ondeugdelijk automatiseringssysteem en die als gevolg van een gebrek aan controle door verweerder niet al bij de aanslagregeling aan het licht is gekomen.

4.4. De rechtbank leidt uit de hiervoor weergegeven beschrijving af dat het aanvinken van het vakje "beschikking geen aanslag" of het vakje "aanslagbiljet" de laatste stap in het aanslagregelende proces is, waarna het systeem zonder verdere handmatige of geautomatiseerde bewerkingen de "beschikking geen aanslag" dan wel het aanslagbiljet opmaakt. De vraag of een belastingplichtige een "beschikking geen aanslag" of een aanslag ontvangt, hangt bij juiste bediening van het systeem dus rechtstreeks en uitsluitend af van de vraag of in het resultaatscherm het juiste vakje wordt aangevinkt. De rechtbank gaat voorts - bij gebrek aan aanwijzingen voor het tegendeel - er van uit dat in dit geval de aanslagregelende medewerker de knop "rekenen" welbewust heeft aangeklikt. Hierop gelet, en gelet op het feit dat - zoals volgt uit de beschrijving hierboven - het opgeroepen resultaatscherm een saldo van de nalatenschap van ƒ 6.247.055 (conform de aangifte) vertoonde, acht de rechtbank aannemelijk dat het handelen van de aanslagregelend medewerker was gericht op het opleggen van aanslagen en dat het aanvinken van het vakje "beschikking geen aanslag" berustte op een vergissing.

4.6. Gelet op de omvang van het in de aangifte vermelde saldo van de nalatenschap van ƒ 6.247.055 acht de rechtbank aannemelijk dat - zoals verweerder heeft gesteld - het eisers aanstonds na ontvangst van de "beschikkingen geen aanslag" duidelijk moet zijn geweest dat deze berustten op een vergissing. Dat zij wellicht niet hebben begrepen hoe deze vergissing heeft kunnen plaatsvinden, doet niet terzake.

4.7. Gelet op het vorenoverwogene is de rechtbank van oordeel dat navordering in dit geval mogelijk was. De beroepen dienen ongegrond te worden verklaard. Het standpunt van eisers over de vergoeding van rente behoeft geen behandeling meer.

5. Proceskosten

De rechtbank ziet geen aanleiding voor een proceskostenveroordeling.

6. Beslissing

De rechtbank verklaart de beroepen ongegrond.

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na de verzenddatum hoger beroep instellen bij het gerechtshof te 's-Gravenhage (belastingkamer), Postbus 20021, 2500 EA Den Haag.