Rechtbank 's-Gravenhage, 01-09-2008, ECLI:NL:RBSGR:2008:15094 BF0791, AWB 06/9351 IB/PVV

Uitspraakdatum: 1 september 2008

Uitspraak als bedoeld in afdeling 8.2.6 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) in het geding tussen

[X.], wonende te [Z.], eiser,

en

de inspecteur van de Belastingdienst Rijnmond, verweerder.

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. Verweerder heeft aan eiser voor het jaar 2001 een navorderingsaanslag inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen (hierna: IB/PVV) met [aanslagnummer] opgelegd, berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 152.046. De oorspronkelijke aanslag was opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 21.269.

1.2. Verweerder heeft bij uitspraak op bezwaar van 4 oktober 2006 de navorderingsaanslag gehandhaafd.

1.3. Eiser heeft daartegen bij brief van 14 november 2006, ontvangen bij de rechtbank op 15 november 2006, beroep ingesteld.

1.4. Verweerder heeft de op de zaak betrekking hebbende stukken overgelegd en een verweerschrift ingediend.

1.5. Verweerder heeft op 13 maart 2008 en op 17 maart 2008 nadere stukken ingediend. Eiser heeft op 16 maart 2008 nadere stukken ingediend. Deze stukken zijn telkens in afschrift verstrekt aan de wederpartij.

1.6. Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 26 maart 2008 te 's-Gravenhage.

1.7. Tevens is ter zitting behandeld het beroep van eiser tegen de aan hem opgelegde aanslag IB/PVV voor het jaar 2002 met procedurenummer AWB 06/9349 IB/PVV.

1.8. Eiser is daar in persoon verschenen, bijgestaan door zijn [gemachtigde]. Namens verweerder zijn verschenen [...]

1.9. Van het verder ter zitting verhandelde is een proces-verbaal opgemaakt, waarvan een afschrift bij deze uitspraak is gevoegd.

2. Feiten

Op grond van de stukken van het geding en het verhandelde ter zitting staat het volgende vast:

2.1. Eiser is geboren in 1957 en hij was in het onderhavige jaar gehuwd. Eiser en zijn vrouw hebben twee kinderen (geboren in 1986 en in 1989).

2.2. Eiser en zijn gezin stonden in 2001 volgens het bevolkingsregister van [Z.] ingeschreven op het [adres] in [Z.].

2.3. Eiser heeft zich op 8 mei 2001 laten inschrijven in het bevolkingsregister van de stad [plaats in Duitsland] te Duitsland op het adres [a-straat 1]. Op dit adres bevindt zich het kantoor van eisers Duitse adviseur. Op dit adres bevindt zich geen woonruimte die als zodanig aan eiser ter beschikking staat. Op 17 augustus 2001 heeft eiser een verblijfsvergunning voor Duitsland gekregen.

2.4. Eiser heeft zich op 3 juni 2004 laten uitschrijven uit het bevolkingsregister in [Z.] naar het hierboven genoemde adres in Duitsland.

2.5. Eiser exploiteert een binnenscheepvaartonderneming. Hij vaart als kapitein op het motortankschip [schip B.] en hij is tevens de eigenaar van het motortankschip [schip C.]. Het zijn beide enkelwandige tankers met bouwjaar 1972. De schepen worden bevracht door [bedrijf in België]. Het vaargebied van de [schip B.] ligt voor 70% in het ARA-gebied (Amsterdam-Rotterdam-Antwerpen) en voor 30% kan het schip ingezet worden op de Rijn. Het vaargebied van de [schip C.] ligt voor 50% in het ARA-gebied en voor 50% in het handelsgebied met Duitsland.

2.6. Eiser heeft de schepen in oktober 2001 in Duitsland gekocht voor € 2.623.244 (DM 5.130.619) inclusief makelaarsprovisie en notariskosten. Op de openingsbalans heeft eiser de schepen geactiveerd voor totaal € 2.817.534 (DM 5.510.619). De schepen zijn voor een totaalbedrag van € 2.336.763 (DM 4.570.312) gefinancierd met hypothecaire leningen van de Bank für Schiffahrt in Hannover.

2.7. Eiser heeft de [schip B.] op 8 november 2001 en de [schip C.] op 20 november 2001 ingeschreven in het binnenscheepvaartregister te Würzburg, met als thuishaven [plaats in Duitsland]. Op 1 oktober 2001 heeft eiser zijn binnenscheepvaartonderneming opgericht en deze onderneming is per 12 november 2001 ingeschreven in het handelsregister van de stad Würzburg met als vestigingsadres het onder 2.3 vermelde adres.

2.8. Eiser heeft over het jaar 2001 in Duitsland aangiften gedaan voor de Einkommensteuer, de Gewerbesteuer en de Umsatzsteuer.

2.9. Eiser heeft in zijn aangifte IB/PVV voor het jaar 2001 omstreeks 29 juli 2002 ingediend. In deze aangifte heeft hij onder meer een WW-uitkering van UWV GAK ten bedrage van € 18.682, alsmede inkomsten uit Duitsland voor een bedrag van (negatief) € 30.011 opgenomen. Bij deze aangifte heeft hij de jaarstukken van zijn Duitse onderneming gevoegd. Eiser heeft verzocht om aftrek ter voorkoming van dubbele belasting en vrijstelling van de premie volksverzekeringen. De aanslag IB/PVV voor het jaar 2001 is op 21 maart 2003 opgelegd naar een belastbaar inkomen van € 21.269, waarbij geen voorkoming van dubbele belasting is verleend en ook geen vrijstelling van de premie volksverzekeringen.

2.10. Eiser heeft bezwaar aangetekend tegen de aanslag IB/PVV voor het jaar 2001. Op 14 oktober 2003 heeft er een gesprek plaatsgevonden tussen partijen.

2.12. Bij brief van 8 maart 2005 heeft eiser aan verweerder onder meer het volgende geschreven:

2.13. Bij brief van 10 juni 2005 heeft de Duitse adviseur namens eiser aan het Finanzamt te Lohr am Main verzocht in overleg te treden met de Nederlandse Belastingdienst.

2.14. Bij brief van 21 augustus 2006 heeft het Bundeszentralamt für Steuern te Bonn het volgende aan het Ministerie van Financiën geschreven:

Der Steuerpflichtige, [eiser], meldete zum 17.01.2001 bei der Stadt [plaats in Duitsland] ein Einzelunternehmen der gewerblichen Binnen-bzw. Tankschifffahrt mit Sitz in [plaats in Duitsland], [a-straat 1], an. Hierbei wird das Gewerbe mit den beiden Motorschiffen MS [schip B.] und MS [schip C.], die ausschließlich auf Binnenschifffahrtsstraßen eingesetzt werden, betrieben.

Durch das zuständige Finanzamt Lohr am Main wurden entsprechende Steuerfestsetzungen für die Jahre 2001 - 2003 durchgeführt und Bescheide erlassen.

Im Rahmen weiterer Ermittlungen durch die Landesfinanzverwaltung wurde festgestellt, dass die Anmeldung bei der Stadt [plaats in Duitsland] offensichtlich nur erfolgte um verschiedene Vergünstigungen des deutschen Einkommensteuerrechts und die Vergünstigungen für Existenzgründer sicherzustellen.

Nach unseren Feststellungen, liegt die geschäftliche Oberleitung des Schiffsbetriebs nicht in [plaats in Duitsland], da von hier keine Anweisungen für die Tätigkeit verschiedener Schiffe erging und keines der Schiffe regelmäßig dorthin zurückkehrt.

2.15. Bij brief van 3 april 2007 heeft de Duitse adviseur van eiser aan de Belastingdienst Rijnmond verzocht om de overlegprocedure te laten rusten hangende een door hem tegen (het voornemen van) de Duitse Steuerverwaltung ingestelde procedure bij het Finanzgericht Nürnberg.

2.16. In een brief van 4 maart 2008 heeft het Bundeszentralamt für Steuern te Bonn het volgende geschreven naar aanleiding van een verzoek van de FIOD-ECD over de woonplaats van eiser en de vestigingsplaats van de onderneming:

3. Geschil

3.1. In geschil is of eiser al dan niet recht heeft op aftrek ter voorkoming van dubbele belasting en vrijstelling van premie volksverzekeringen. Daartoe dient te worden vastgesteld in welk land de woonplaats van eiser is gelegen en of de plaats van leiding van de onderneming in Duitsland is gelegen.

3.4. Voor het overige verwijst de rechtbank naar de gedingstukken.

4. Beoordeling van het geschil

“Voor de toepassing van deze Overeenkomst heeft een natuurlijk persoon een woonplaats in die Staat, waar hij een woning heeft onder omstandigheden, waaruit valt af te leiden, dat hij de woning zal blijven houden en gebruiken.”

4.2. Eiser is gehuwd en hij leeft niet duurzaam gescheiden van zijn echtgenote. Eiser en zijn echtgenote hebben en bewonen met hun twee minderjarige dochters een woning in [Z.]. Eiser heeft verklaard dat hij niet op het adres [a-straat 1] te [plaats in Duitsland] in Duitsland woont en dat hij de tijd dat hij niet op de [schip B.] was, grotendeels heeft doorgebracht bij zijn gezin in [Z.]. Gelet hierop en op de onder 2.16. weergegeven bevindingen van het Bundeszentralmt für Steuern oordeelt de rechtbank dat eiser naar de omstandigheden beoordeeld in 2001 in Nederland woonde in de zin van artikel 4 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen. Voorts volgt uit een en ander naar het oordeel van de rechtbank tevens dat eiser voor de toepassing van het Verdrag zijn woonplaats in Nederland had. Dit betekent dat eiser, als binnenlandse belastingplichtige, voor - ook - zijn (gehele) winst uit onderneming wordt betrokken in de heffing van inkomstenbelasting.

4.3. De rechtbank zal eerst onderzoeken of verweerder terecht een navorderingsaanslag heeft opgelegd.

4.4. Gelet op hetgeen onder 2.17 is vermeld zijn partijen het eens geworden over de uitgangspunten voor de berekening van de hoogte van de afschrijvingskosten. De werkelijke aankoopprijs van de [schip B.] en de [schip C.] bedraagt totaal € 2.623.244. Rekening houdend met een afschrijvingspercentage van 7,5% en een totale restwaarde van € 160.000 (€ 80.000 per schip), bedragen de afschrijvingskosten voor de drie maanden in 2001 € 46.186. Verweerder heeft in zijn uitspraak op bezwaar een bedrag van € 44.375 aan afschrijvingskosten in aanmerking genomen. Eiser heeft de afschrijvingskosten in zijn aangifte berekend op € 56.350 (DM 110.560).

4.5. Gelet op hetgeen hierboven onder 2.17 is vermeld, dient de correctie met betrekking tot de niet verklaarde inbreng te vervallen. Tussen partijen is komen vast te staan dat eiser de schepen voor een te hoog bedrag te boek heeft gesteld en zij zijn het erover eens dat verbetering van de geactiveerde waarde dient plaats te vinden.

4.6 De rechtbank stelt het belastbaar inkomen uit werk en woning van eiser voor het jaar 2001 als volgt vast:

4.7 De aanslag IB/PVV voor het jaar 2001 is reeds definitief opgelegd naar een belastbaar inkomen van € 21.269. De rechtbank concludeert dat er geen grond is voor het opleggen van de navorderingsaanslag IB/PVV voor het jaar 2001 en deze dient te worden vernietigd.

4.8. Gelet op hetgeen hierboven is overwogen, dient het beroep gegrond te worden verklaard. Nu de navorderingsaanslag wordt vernietigd, behoeven de vragen of eiser (in verband met de plaats van leiding van zijn onderneming) recht heeft op aftrek ter voorkoming van dubbele belasting en of eiser in Nederland verzekerd en premieplichtig is voor de volksverzekeringen, geen behandeling.

5. Proceskosten

5.1. De rechtbank vindt aanleiding verweerder te veroordelen in de kosten die eiser in verband met de behandeling van het beroep redelijkerwijs heeft moeten maken. Voor vergoeding komen in aanmerking de kosten van beroepsmatig verleende rechtskundige bijstand, met toepassing van de forfaitaire regeling van het Besluit proceskosten bestuursrecht te stellen op 2 (proceshandelingen) x 1 (gewicht van de zaak) x € 322 = € 644.

5.2. Aan eiser is voor deze zaak wegens samenhang met de zaak AWB 06/9349 IB/PVV geen griffiegeld in rekening gebracht.

6. Beslissing

Deze uitspraak is gedaan op 1 september 2008 en op dezelfde dag in het openbaar uitgesproken door mr. J. den Boer, mr. K.M. Braun en mr. P.M.F. van Loon in tegenwoordigheid van mr. R.J.M. de Fouw, griffier.

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na de verzenddatum hoger beroep instellen bij het gerechtshof te ’s-Gravenhage (belastingkamer), Postbus 20021, 2500 EA Den Haag.