Rechtbank 's-Gravenhage, 06-03-2009, ECLI:NL:RBSGR:2009:6408 BI1349, AWB 08/322 OB

RECHTBANK 'S-GRAVENHAGE

Sector bestuursrecht

Meervoudige belastingkamer

Procedurenummers: AWB 08/322 OB, AWB 08/323 IB/PVV, AWB 08/324 ZFW, AWB 08/325 IB/PVV, AWB 08/326 ZFW, AWB 08/327 IB/PVV, AWB 08/328 ZFW

Uitspraakdatum: 6 maart 2009

Uitspraak als bedoeld in artikel 8:77 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) in het geding tussen

[X], wonende te [Z], eiser,

en

de inspecteur van de Belastingdienst/[te P], verweerder.

1Ontstaan en loop van het geding

1.3. Eiser heeft tegen de uitspraken op bezwaar beroep ingesteld en deze beroepen in één geschrift verenigd.

1.4. Verweerder heeft de op de zaak betrekking hebbende stukken overgelegd en een verweerschrift ingediend.

1.5. Eiser heeft op 9 oktober 2008 een nader stuk ingediend. Dit stuk is in afschrift verstrekt aan verweerder. Verweerder heeft daarop gereageerd bij brief van 7 november 2008, die in afschrift aan eiser is gezonden.

2 Feiten

Op grond van de stukken van het geding en het verhandelde ter zitting staat het volgende vast:

2.1. Eiser is in 2001 een onderneming in de vorm van een eenmanszaak begonnen. De onderneming is op 29 mei 2001 onder de handelsnaam ‘Taxibedrijf [E]’ ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel en Fabrieken te Rotterdam.

2.3. Eiser heeft voor de jaren 2001, 2002 en 2003 tijdig aangifte gedaan. De aanslagen inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen, premie Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen en premie Ziekenfondswet voor die jaren, zijn gedagtekend respectievelijk 16 november 2004, 2 december 2004 en 3 februari 2006.

2.5. Het controlerapport, dat eerst op 14 september 2005 is uitgebracht, was voor verweerder aanleiding om de onder 1.1. genoemde belastingaanslagen en vergrijpboeten op te leggen.

3 Geschil

3.7. Eiser concludeert tot gegrondverklaring van het beroep, vernietiging van de uitspraken op bezwaar, vernietiging van de navorderingsaanslagen inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen, premie Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen en premie Ziekenfondswet voor de jaren 2001 en 2002, van de naheffingsaanslag omzetbelasting voor het tijdvak 1 mei 2001 tot en met 31 december 2003 en van de boetebeschikkingen alsmede vermindering van de aanslagen inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen, premie Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen en premie Ziekenfondswet voor het jaar 2003 tot aanslagen die in overeenstemming zijn met de door eiser ingediende aangifte.

3.9. Voor de standpunten van partijen verwijst de rechtbank naar de gedingstukken.

4 Beoordeling van het geschil

Met betrekking tot het geschilpunt 3.1.

4.1. Verweerder heeft ruimschoots vóór de oplegging op 16 november 2004 en 2 december 2004 van de primitieve aanslagen voor de jaren 2001 en 2002 bij eiser een boekenonderzoek ingesteld naar “de aanvaardbaarheid van de aangiften omzetbelasting en inkomstenbelasting vanaf 1-1-2001 tot en met 31-12-2003” (zie onder 2.4). Hierin ligt besloten dat verweerder reeds vóór de oplegging van de primitieve aanslagen zodanig twijfelde aan de juistheid van de aangiften, dat hij het nodig oordeelde daarnaar een onderzoek in te stellen. Desalniettemin heeft verweerder de primitieve aanslagen opgelegd zonder de uitkomsten van het onderzoek af te wachten. Verweerder heeft daarvoor geen reden aangevoerd. Dit kwalificeert als een ambtelijk verzuim bij het opleggen van de primitieve aanslagen, dat niet door navordering kan worden hersteld (vgl. HR 18 november 1925, B. 3699, en HR 13 oktober 1954, nr. 11 941, BNB 1954/339 en HR 4 oktober 2002, nr. 37 403, BNB 2002/405). Gesteld noch gebleken is dat eiser ter zake van de feiten die tot de oplegging van de navorderingsaanslagen hebben geleid, te kwader trouw was in de zin van artikel 16, eerste lid, tweede volzin, laatste zinsdeel, van de AWR.

4.2. Gelet op het overwogene onder 4.1. dienen de navorderingsaanslagen inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen, premie Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen en premie Ziekenfondswet voor de jaren 2001 en 2002 te worden vernietigd. Daarmee komt ook de grond te ontvallen aan de tegelijkertijd met de navorderingsaanslagen gegeven boetebeschikkingen, die derhalve eveneens dienen te worden vernietigd.

Met betrekking tot het geschilpunt onder 3.2.1.

4.3. Gelet op hetgeen onder 4.1. en 4.2. is overwogen, is het geschilpunt onder 3.2.1 uitsluitend nog van belang voor de (definitieve) aanslagen inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen, premie Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen en premie Ziekenfondswet voor het jaar 2003 en de naheffingsaanslag omzetbelasting voor het tijdvak 1 mei 2001 tot en met 31 december 2003.

4.4. Met hetgeen verweerder heeft aangevoerd, heeft hij naar het oordeel van de rechtbank aannemelijk gemaakt dat eiser in de jaren 2001 tot en met 2003 niet heeft voldaan aan de hem in artikel 52 van de AWR opgelegde verplichting om van zijn vermogenstoestand en van alles betreffende zijn bedrijf, naar de eisen van dat bedrijf, op zodanige wijze een administratie te voeren, dat te allen tijde zijn rechten en verplichtingen alsmede de voor de heffing van belasting overigens van belang zijnde gegevens hieruit duidelijk blijken. Bij dit oordeel neemt verweerder het volgende in aanmerking.

4.5. De rechtbank stelt voorop dat eiser de feiten die in het onder 2.4. genoemde controlerapport zijn vermeld, niet heeft weersproken. Deze feiten houden onder meer in dat de rittenstaten op basis waarvan in eisers administratie de opbrengsten werden verantwoord, in vele gevallen geen kenteken vermelden van de auto, waarmee de op de rittenstaat vermelde ritten zijn gereden, dat op de meeste rittenstaten geen begin- en geen eindkilometerstanden zijn vermeld en dat een vergelijking van de aantallen kilometers, die volgens de rittenstaten verreden zijn, met de aantallen kilometers die in totaal met de auto’s zijn verreden, diverse grote onverklaarde verschillen (door partijen ‘hiaten’ genoemd) oplevert.

4.6. De onder 4.5. vermelde feiten laten geen andere conclusie toe dan dat uit de voor de jaren 2001 tot en met 2003 bijgehouden en bewaarde rittenstaten de voor de heffing van de inkomsten- en de omzetbelasting over die jaren essentiële gegevens inzake de omzet van het door eiser uitgeoefende taxibedrijf, onvoldoende duidelijk blijken. Gesteld noch gebleken is dat deze essentiële gegevens op een andere, controleerbare wijze in de administratie van eiser zijn vastgelegd. Derhalve voldeed de door eiser voor de jaren 2001 tot en met 2003 gevoerde administratie niet aan de eisen die artikel 52 van de AWR daaraan stelt.

4.7. Gelet op het onder 4.4. gegeven oordeel heeft verweerder, uitspraak doende op de bezwaren van eiser tegen de onder 4.3. genoemde belastingaanslagen, de bewijslast terecht omgekeerd en verzwaard.

Met betrekking tot het geschilpunt onder 3.2.2.

4.8. Naar het oordeel van de rechtbank zijn de theoretische omzetberekeningen, die verweerder aan de onder 4.3. genoemde belastingaanslagen ten grondslag heeft gelegd, na de aanpassing daarvan bij de uitspraken op bezwaar, alleszins redelijk. Hetzelfde geldt voor de overige elementen, waarmee verweerder bij de vaststelling van heffingsgrondslagen rekening heeft gehouden. Bij deze oordelen neemt de rechtbank het volgende in aanmerking.

4.10. Nu de bewijslast met betrekking tot de onder 4.3. genoemde belastingaanslagen is omgekeerd en verzwaard en deze belastingaanslagen, naar volgt uit de onder 4.8. gegeven oordelen, op redelijke schattingen van de heffingsgrondslagen berusten, dient de rechtbank de beroepen die op deze belastingaanslagen betrekking hebben, ongegrond te verklaren tenzij is gebleken - dat wil zeggen: overtuigend door eiser is aangetoond - dat en in hoeverre de uitspraken op bezwaar onjuist zijn.

4.11. Met hetgeen eiser heeft aangevoerd, heeft hij naar het oordeel van de rechtbank niet aannemelijk gemaakt, laat staan overtuigend aangetoond, dat de onder 4.3. genoemde belastingaanslagen tot ten onrechte of tot te hoge bedragen zijn vastgesteld. Zijn stelling dat de opbrengsten van de niet in de rittenstaten verantwoorde kilometers niet aan hem, doch aan zijn chauffeurs ten goede zijn gekomen, heeft eiser niet met bewijs gestaafd. Ook eisers betoog dat voor de door hem geëxploiteerde “straattaxi’s” lagere opbrengsten per kilometer moeten gelden dan de in de taxibranche gebruikelijke opbrengsten per kilometer en dat er veel kilometers “verloren”gaan, ontbeert een onderbouwing. Voorts is hetgeen eiser heeft aangevoerd ten bewijze dat de onder 4.9. genoemde 13 waarnemingen niet betrouwbaar zijn, daartoe onvoldoende.

Met betrekking tot het geschilpunt onder 3.2.3.

4.12.Het geschilpunt onder 3.2.3. behoeft, gelet op het onder 4.4. gegeven oordeel, geen behandeling.

Met betrekking tot het geschilpunt onder 3.3.

4.13. Eiser stelt voor het eerst in onder 1.5. genoemde stuk van 9 oktober 2008 dat het onder 2.2. vermelde (rapport van het) bedrijfsbezoek en de oplegging van de primitieve aanslagen voor de jaren 2001 en 2002 ná de instelling van het onder 2.4. vermelde boekenonderzoek bij hem het in rechte te honoreren vertrouwen heeft gewekt dat verweerder bij de vaststelling van de naheffingsaanslag omzetbelasting voor het tijdvak 1 mei 2001 tot en met 31 december 2003 de door eiser gevoerde administratie zou volgen. Ter onderbouwing van deze stelling voert hij aan dat verweerder noch in (het rapport van het) bedrijfsbezoek, waarin de wijze waarop eiser zijn omzet administreerde uitdrukkelijk aan de orde is geweest, noch bij de regeling van de aanslagen waarbij van de aangiften is afgeweken, kritische opmerkingen heeft gemaakt over eisers vastlegging en verantwoording van de omzet, waardoor eiser de indruk kreeg dat de wijze waarop hij zijn administratie voerde de instemming van verweerder had. Eiser verwijst in dit verband naar het arrest van de Hoge Raad van 18 december 1991, nr. 27 127, BNB 1992/182.

4.14. Naar het oordeel van de rechtbank is het onaannemelijk dat het onder 2.2. vermelde (rapport van het) bedrijfsbezoek en de oplegging van de primitieve aanslagen voor de jaren 2001 en 2002 bij eiser in de gegeven omstandigheden de indruk hebben gewekt dat de wijze waarop hij zijn omzet administreerde, de instemming van verweerder had. Immers, zou eiser deze indruk hebben gehad, dan had hij daarvan in (de motivering van) zijn bezwaarschriften melding gemaakt en had hij als reden waarom hij zich niet met de onder 1.1. genoemde belastingaanslagen, waaronder de onderhavige naheffingsaanslag omzetbelasting, kon verenigen, ongetwijfeld mede genoemd de door hem aanwezig geachte instemming van verweerder met de wijze waarop hij zijn omzet administreerde. Ook in de motivering van het beroep ontbreekt dit standpunt. Dat dit niet berust op een dwaling omtrent de relevantie van het standpunt, leidt de rechtbank af uit het feit dat zowel het bezwaarschrift als het beroepschrift zijn opgesteld en namens eiser zijn ingediend door het kantoor [H] Advocaten-Belastingkundigen waar een zodanige kennis en kunde met betrekking tot de toepassing van het (fiscale) bestuursrecht aanwezig mag worden verondersteld dat een dergelijke dwaling is uitgesloten.

4.15. Ook overigens acht de rechtbank het, op grond van de inhoud van het onder 2.2. vermelde rapport van het bedrijfsbezoek en het onder 2.4. vermelde controlerapport, niet aannemelijk dat bij eiser het in rechte te honoreren vertrouwen is gewekt dat verweerder bij de vaststelling van de naheffingsaanslag omzetbelasting voor het tijdvak 1 mei 2001 tot en met 31 december 2003 de door eiser gevoerde administratie zou volgen.

4.16. Gelet op hetgeen onder 4.13 tot en met 4.15 is overwogen, stond het vertrouwensbeginsel niet aan de oplegging van de naheffingsaanslag voor het tijdvak 1 mei 2001 tot en met 31 december 2003 in de weg.

Met betrekking tot het geschilpunt onder 3.4.

4.17. Eiser stelt voor het eerst in onder 1.5. genoemde stuk van 9 oktober 2008 dat het onder 2.2. vermelde (rapport van het) bedrijfsbezoek en de oplegging van de primitieve aanslagen voor de jaren 2001 en 2002 ná de instelling van het onder 2.4. vermelde boekenonderzoek bij hem het in rechte te honoreren vertrouwen heeft gewekt dat verweerder bij de vaststelling van de aanslagen inkomstenbelasting, premie Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen en premie Ziekenfondswet voor het jaar 2003 de ingediende aangifte zou volgen. De onderbouwing van dit standpunt is niet wezenlijk anders dan de onderbouwing van eisers vergelijkbare standpunt met betrekking tot de naheffingsaanslag omzetbelasting voor het tijdvak 1 mei 2001 tot en met 31 december 2003. De redenen die de rechtbank heeft om dit standpunt met betrekking tot de naheffingsaanslag omzetbelasting voor het tijdvak 1 mei 2001 tot en met 31 december 2003 te verwerpen, gelden mutatis mutandis ook met betrekking de aanslagen inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen, premie Wet arbeidsongeschiktheidsverzekeringen zelfstandigen en premie Ziekenfondswet voor het jaar 2003.

4.18. Gelet op hetgeen onder 4.17 is overwogen, heeft verweerder, door bij de vaststelling van de aanslagen inkomstenbelasting, premie Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen en premie Ziekenfondswet voor het jaar 2003 af te wijken van de ingediende aangifte, niet gehandeld in strijd met het vertrouwensbeginsel.

Met betrekking tot het geschilpunt onder 3.5.

4.19. Gelet op het onder 4.2. gegeven oordeel, is het geschilpunt onder 3.5. uitsluitend nog van belang voor de boetebeschikking die verweerder bij de naheffingsaanslag omzetbelasting voor het tijdvak mei 2001 tot en met december 2003 heeft gegeven.

4.20. Verweerder, op wie in deze de bewijslast rust, heeft naar het oordeel van de rechtbank aannemelijk gemaakt dat het aan grove schuld van eiser is te wijten dat de omzetbelasting, welke hij op aangifte had moeten voldoen, niet is betaald. Bij dit oordeel neemt de rechtbank het volgende in aanmerking. De tekortkomingen van eisers administratie zijn, naar volgt uit hetgeen daarover onder 4.5 en 4.6 is overwogen, dermate ernstig dat eiser, door bij de voldoening op aangifte niettemin van deze administratie uit te gaan, zó lichtvaardig heeft gehandeld dat hem grove schuld, dat is in laakbaarheid aan opzet grenzende grove nalatigheid, kan worden verweten.

4.22. Naar het oordeel van de rechtbank gaat de boete, die na de vermindering bij de uitspraak op bezwaar 15% van de boetegrondslag bedraagt, niet uit boven hetgeen, gelet op de omstandigheden van het geval en de ernst van het vergrijp, passend en geboden is.

4.24. Gelet op hetgeen onder 4.17 tot en met 4.21 is overwogen, zal de rechtbank de bij de naheffingsaanslag omzetbelasting voor het tijdvak 1 mei 2001 tot en met 31 december 2003 gegeven boetebeschikking aldus herzien dat de boete wordt verminderd tot € 1.867.

Met betrekking tot het geschilpunt onder 3.6.

4.25. Gelet op onder 4.2. gegeven oordeel, is het geschilpunt onder 3.6 uitsluitend nog van belang voor de bij de aanslagen inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen, premie Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen en premie Ziekenfondswet voor het jaar 2003 en de naheffingsaanslag omzetbelasting voor het tijdvak 1 mei 2001 tot en met 31 december 2003 gegeven beschikkingen heffingsrente, zoals deze bij de uitspraken op bezwaar zijn herzien.

4.26. Eiser heeft met betrekking tot de beschikkingen heffingsrente geen andere argumenten aangevoerd dan die, welke hij met betrekking tot de onder 4.25 genoemde belastingaanslagen heeft aangevoerd. Naar volgt uit hetgeen hiervoor met betrekking tot de onder 4.25 genoemde belastingaanslagen is geoordeeld, falen deze argumenten. Ook overigens is niet gebleken dat bij de beschikkingen heffingsrente, na de vermindering bij de uitspraken op bezwaar, meer heffingsrente in rekening is gebracht dan die, welke eiser is verschuldigd. Mitsdien faalt deze beroepsgrond.

Slotsom

4.27. Gelet op het vorenoverwogene dient te worden beslist zoals onder 6 is aangegeven.

5 Proceskosten

De rechtbank vindt aan¬lei¬ding verweerder te veroordelen in de kos¬ten die eiser in verband met de behande¬ling van het bezwaar en het beroep redelij¬kerwijs heeft moeten maken. Deze kosten zijn op de voet van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vastgesteld op € 1.499 (1 punt voor het bezwaarschrift en 1 punt voor het verschijnen op de hoorzitting met een waarde per punt van € 161 en wegingsfactoren voor het gewicht van de zaak en voor het aantal samenhangende zaken van respectievelijk 1 en 1,5; 1 punt voor het beroepschrift en 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 322 en wegingsfactoren voor het gewicht van de zaak en het aantal samenhangende zaken van respectievelijk 1 en 1,5).

6 Beslissing

Deze uitspraak is gedaan op 6 maart 2009 en op dezelfde dag in het openbaar uitgesproken door mr. G.J. van Leijenhorst, mr. J.P.F. Slijpen en mr. R.C.H.M. Lips in tegenwoordigheid van H. van Lingen, griffier.

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na de verzenddatum hoger beroep instellen bij het gerechtshof te ’s-Gravenhage (belastingkamer), Postbus 20021, 2500 EA Den Haag.