Rechtbank 's-Gravenhage, 13-09-2012, BY3483, AWB 12/649, AWB 12/661 t/m AWB 12/664 en AWB 12/666 t/m AWB 12/668

RECHTBANK 'S-GRAVENHAGE

Sector bestuursrecht

uitspraak van de meervoudige kamer van 13 september 2012 in de zaken tussen

en

de inspecteur van de Belastingdienst [te P], verweerder.

Procesverloop

Eiser heeft daartegen beroep ingesteld.

Verweerder heeft een verweerschrift ingediend.

Tevens zijn ter zitting behandeld de beroepen van eiser met zaaknummers AWB 12/706 t/m AWB 12/708 alsmede de beroepen van eisers echtgenote met zaaknummers AWB 12/650 t/m AWB 12/653, AWB 12/655 t/m AWB 12/657, AWB 12/659 en AWB 12/660.

De rechtbank heeft het onderzoek ter zitting geschorst en verweerder in de gelegenheid gesteld een berekening ten aanzien van de belastbare inkomens uit sparen en beleggen aan de rechtbank te verstrekken. Bij brief van 13 juli 2012 en fax van 20 juli 2012 heeft verweerder deze berekening verstrekt. Eiser heeft hierop bij brief van 2 augustus 2012 gereageerd. Met toestemming van partijen is een nadere zitting achterwege gebleven.

Overwegingen

Tabel 1

3. Eiser is gehuwd met [G]. Eiser en zijn echtgenote zijn in 1996 en volgende jaren beschreven voor de IB en de VB. Zij hebben in hun aangiften geen inkomens- of vermogensbestanddelen opgenomen die betrekking hebben op een rekening bij de VLB.

4. Verweerder heeft eiser bij brief van 7 maart 2007 verzocht gegevens en inlichtingen te verstrekken ter zake van in het buitenland aangehouden bankrekeningen. Verweerder heeft eiser daarbij onder meer gewezen op artikel 47, eerste lid, onderdeel a, artikel 49, artikel 25, zesde lid, onderdeel b, en artikel 27e, onderdeel b, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: Awr). Als bijlage bij deze brief zijn een tweetal formulieren gevoegd: een formulier “Verklaring In het buitenland aangehouden bankrekening(en)” en een formulier “Opgaaf In het buitenland aangehouden bankrekening(en)”. In die formulieren wordt van eiser gevraagd om – onder vermelding van onder andere rekeningnummers, namen van buitenlandse banken en jaren van opening van de rekeningen – aan te geven van welke in het buitenland aangehouden bankrekeningen hij rekeninghouder is geweest.

5. Bij brief van 14 maart 2007 heeft eiser bericht dat hij in 1985 een appartement in Spanje heeft gekocht en dat hij daarvoor een Spaanse bankrekening heeft geopend, waarop ten hoogste een saldo van ƒ 500 heeft gestaan. Bij brief van 16 maart 2007 heeft verweerder gesteld dat de door eiser verstrekte gegevens onvolledig en onjuist zijn. Bij brief van 22 maart 2007 geeft verweerder aan dat eiser, naast de door hem opgegeven nog andere buitenlandse vermogensbestanddelen heeft (gehad) en verzoekt hij eiser om nadere gegevens. Bij brief van 25 maart 2007 geeft eiser aan dat hij, behoudens de Spaanse bankrekening, geen andere buitenlandse bankrekening heeft. Bij brief van 11 april 2007 geeft verweerder wederom aan dat de door eiser verstrekte informatie onvolledig en onjuist is en dat eiser als rekeninghouder van een andere buitenlandse bankrekening is geïdentificeerd. Verweerder verzoekt, onder verwijzing naar artikel 47 en artikel 27e van de Awr, eiser nogmaals om nadere gegevens te verstrekken. Bij brief van 16 april 2007 herhaalt eiser dat hij geen andere buitenlandse bankrekening heeft. Bij brief van 28 juni 2007 geeft verweerder aan dat eiser niet aan zijn informatieverplichting van artikel 47 van de Awr heeft voldaan en dat hij in de loop van het jaar eiser zal informeren over de hoogte van de geschatte inkomens en vermogens waarop hij op te leggen (navorderings-)aanslagen zal baseren.

6. Verweerder heeft bij brief van 19 november 2007 eiser in kennis gesteld van zijn voornemen om in verband met door eiser en/of zijn echtgenote aangehouden bankrekening(en) bij de VLB (navorderings)aanslagen op te leggen voor de IB/PVV over 1995, 2002 en 2004 en voor de VB over 1996, met een verhoging respectievelijk vergrijpboetes van 100%. Bij brief van 22 november 2007 heeft de gemachtigde van eiser hierop gereageerd en aangegeven dat eiser ontkent een buitenlandse bankrekening bij de VLB te hebben (aangehouden). Met dagtekening 15 december 2007 en 19 december 2007 zijn de aangezegde (navorderings)aanslagen, verhoging en vergrijpboetes opgelegd.

7. Verweerder heeft vervolgens bij brief van 28 november 2008 eiser in kennis gesteld van zijn voornemen om navorderingsaanslagen op te leggen voor de IB/PVV over de jaren 1996 tot en met 2001 en 2003 en voor de VB over de jaren 1997 tot en met 2000, met verhogingen respectievelijk vergrijpboetes van 100%.

8. Met dagtekening 15 december 2008 is aan eiser een aanslag IB/PVV over 2005 met vergrijpboete opgelegd. Vervolgens zijn met dagtekening 31 december 2008 navorderingsaanslagen IB/PVV over de jaren 1996 tot en met 2000 en navorderingsaanslagen VB over de jaren 1997 tot en met 2000, met verhogingen en vergrijpboetes, aan eisers echtgenote opgelegd, aangezien zij in die jaren het hoogste persoonlijk inkomen had. Met dagtekening 9 januari 2009 zijn aan eiser navorderingsaanslagen IB/PVV over 2001 en 2003 met vergrijpboetes opgelegd. Met dagtekening 29 oktober 2009 resp. 8 december 2009 zijn aan eiser aanslagen IB/PVV over 2006 en 2007 opgelegd.

9. De door verweerder ten aanzien van de VLB-rekening aangebrachte correcties zijn voor de jaren vanaf 2001 tot en met 2004 volledig bij eiser in aanmerking genomen.

10. De verhoging dan wel vergrijpboetes zijn op de voet van respectievelijk artikel 18, eerste lid, van de Awr (tekst tot en met 1997) en artikel 67e van de Awr (tekst vanaf 1998) opgelegd. De vergrijpboetes over 2004 en 2005 zijn op de voet van artikel 67d van de Awr opgelegd.

12. Eiser concludeert tot gegrondverklaring van de beroepen, vernietiging van de uitspraken op bezwaar en primair tot vernietiging van de navorderingsaanslagen, van de verhogingen en van de vergrijpboetes, vermindering van de aanslagen overeenkomstig, naar de rechtbank begrijpt, de ingediende aangiften, en subsidiair tot vermindering van de (navorderings-) aanslagen overeenkomstig de door eiser berekende correcties als bedoeld in bijlage XXXII van het beroepschrift.

13. Verweerder concludeert tot vermindering van de (navorderings-)aanslagen over de jaren 2001 tot en met 2007 door verlaging van het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen, zo de rechtbank begrijpt, naar resp. € 14.191 (2001), € 15.160 (2002), € 16.714 (2003), € 18.268 (2004), € 39.645 (2005), € 46.337 (2006) en € 57.374 (2007), alsmede overeenkomstige vermindering van de vastgestelde vergrijpboetes en in rekening gebrachte heffingsrente, en tot ongegrondverklaring van het beroep tegen de navorderingsaanslag VB 1996.

15. Op verweerder rust, gelet op de ontkenning daarvan door eiser, de bewijslast dat eiser houder is (geweest) van een bankrekening bij de VLB.

16. Eiser, die een Duitse achternaam heeft, heeft in eerste plaats in twijfel getrokken of de op de renseignementen vermelde namen alleen zien op Nederlandse rekeninghouders. Zo sluit hij niet uit dat op de renseignementen ook namen voorkomen van Duitse rekeninghouders met rekeningen in Nederlandse guldens. Verweerder heeft echter naar het oordeel van de rechtbank aannemelijk gemaakt dat de gegevens op de renseignementen betrekking hebben op Nederlandse rekeninghouders. Daarbij heeft de rechtbank in aanmerking genomen, dat in de, tot de gedingstukken behorende, begeleidende Nota bij de renseignementen staat vermeld dat de door de Belgische autoriteiten verstrekte informatie betrekking heeft op Nederlandse natuurlijke- en rechtspersonen.

17. Ten aanzien van de identificatie heeft verweerder de gegevens van de rekeninghouders zoals vermeld op de renseignementen vergeleken met de gegevens in het geautomatiseerde systeem Beheer van Relaties van de belastingdienst (het BVR-systeem). Het BVR-systeem wordt voor wat betreft natuurlijke personen gevoed met gegevens uit de gemeentelijke basisadministratie. Verweerder heeft ter zitting verklaard dat de gegevens meer dan tien jaar, ook in geval van overlijden, in het BVR-systeem blijven staan. Uit de door verweerder ingebrachte schermprints van de in het BVR-systeem opgenomen personen blijkt dat er slechts één persoon voorkomt met de achternaam [X1] en voorletters [X2]. Deze persoon is gehuwd met [G]. De rechtbank heeft geen aanleiding om aan de juistheid van deze uitkomsten te twijfelen. Gelet op de combinatie van de achternaam van eiser tezamen met de voorletters [X2]. en op de omstandigheid dat in het BVR-systeem maar één persoon voorkomt met die naamcombinatie, heeft verweerder naar het oordeel van de rechtbank aannemelijk gemaakt dat eiser rekeninghouder is (geweest) van de in de renseignementen vermelde rekening met nummer [a]. Nu een wijziging in de tenaamstelling uitsluitend door de rekeninghouder zelf kan worden uitgevoerd, acht de rechtbank het aannemelijk dat eiser zelf de tenaamstelling van de rekening met nummer [a] heeft gewijzigd en dat hij na die wijziging, gelet op de nieuwe tenaamstelling in [X1]-[X1] en het zeer aanzienlijke saldo op die rekening in 1996, nog steeds (mede-) rekeninghouder van die rekening is (geweest).

18. Met hetgeen eiser daartegenover heeft aangevoerd, heeft hij niet aannemelijk gemaakt dat hij geen (mede-)rekeninghouder van voormelde VLB-rekening is (geweest). Dat eiser en zijn echtgenote naar Luxemburg zijn gegaan om een (nieuwe) bankrekening bij de VLB te openen en zij daar bij de VLB, naar eiser heeft gesteld, als nieuwe klant zijn behandeld, is daarvoor onvoldoende. Uit de inhoud van het tot de gedingstukken behorende emailbericht van een medewerker bij de VLB van 16 december 2011 inzake de opening van een rekening, valt namelijk niet op te maken dat eiser vóór die datum geen rekening bij de VLB heeft (gehad). Zo staat in het emailbericht dat niet alle normaal benodigde documenten zijn opgevraagd, hetgeen er veeleer op duidt dat eiser reeds eerder klant bij de VLB was. Voorts doet aan voormeld oordeel niet af de stelling van eiser dat er mogelijk sprake is geweest van identiteitsfraude, nu hij hiervoor onvoldoende concrete aanwijzingen naar voren heeft gebracht. Ook de stelling van eiser dat het verder onmogelijk is om tegenbewijs te leveren, omdat op officiële verzoeken een afwijzende brief van de VLB volgt en een poging tot een beheerhandeling, zoals het opvragen van het saldo, niet eens tot een reactie bij de VLB leidt, faalt eveneens. De brief van de VLB waarnaar eiser verwijst, bijlage 25 van het verweerschrift, ziet op een geheel ander verzoek, namelijk een verzoek om bevestiging dat men geen rekeninghouder is bij de VLB, is dan ook op dit punt niet leidend.

19. Verweerder neemt het standpunt in dat eiser niet heeft voldaan aan de inlichtingenverplichting als bedoeld in artikel 47 van de Awr en dat eiser evenmin de vereiste aangiften heeft gedaan.

22. Nu de bewijslast wegens het niet voldoen aan de inlichtingenverplichting reeds is omgekeerd, komt de rechtbank niet meer toe aan de beoordeling van de vraag of de bewijslast ook moet worden omgekeerd op de grond dat eiser niet de vereiste aangiften heeft gedaan.

23. Gelet op het vorenoverwogene is de rechtbank gehouden de beroepen, ingevolge artikel 27e, aanhef, onderdeel b, en slot, van de Awr (tekst tot 1 juli 2011), ongegrond te verklaren, tenzij is gebleken dat en in hoeverre de uitspraken op bezwaar onjuist zijn, waarbij het op de weg van eiser ligt om overtuigend aan te tonen dat de uitspraken op bezwaar niet in stand kunnen blijven. Naar het oordeel van de rechtbank is eiser, gelet ook op hetgeen hiervoor onder 18. is overwogen, daarin niet geslaagd.

24. Op verweerder rust ondanks de omkering van de bewijslast wel de verplichting om een redelijke schatting te maken van de verzwegen inkomens- en vermogensbestanddelen. Verweerder heeft ter onderbouwing hiervan een berekening overgelegd, welke nader is toegelicht in het verweerschrift onder punt 7.5.2. Hieruit komt naar voren dat verweerder zijn schatting heeft gebaseerd op de gemiddelde vermogenstoename van de saldi van alle rekeninghouders bij de VLB die op alle drie de data waarover de belastingdienst informatie uit België heeft ontvangen (21 december 1994, 5 september 1996 en 28 november 1996), één of meerdere rekeningen in Nederlandse valuta hadden. Het gaat daarbij om de saldi van in totaal 325 geïdentificeerde personen. Uit de vergelijking van het totaal van die saldi kwam op jaarbasis een toename naar voren van respectievelijk 23,55% (21 december 1994 tot 5 september 1996) en 23,66% (21 december 1994 tot 28 november 1996). Verweerder is in zijn schatting voor het vermogen op 1 januari 1996 uitgegaan van het saldo van eisers VLB rekening per 21 december 1994, zoals vermeld in bijlage B.6 van de renseignementen (ƒ 777.108,01). Het vermogen per 1 januari 1995 is aldus vastgesteld op ƒ 777.108,01 en het vermogen per 1 januari 1996 op ƒ 959.728,39 (ƒ 777.108,01 + 23,5%). Voor het vermogen op 1 januari 1997 en latere jaren is verweerder, blijkens diens brief van 13 juli 2012, uitgegaan van het saldo van eisers VLB rekening op 28 november 1996 (ƒ 728.675,29). Verweerder heeft vervolgens op die vermogens steeds jaarlijks een toename van 23,5% toegepast.

25. Hoewel aan de berekeningswijze van verweerder een zekere grofheid niet kan worden ontzegd, is die berekeningswijze op zichzelf bezien niet zodanig willekeurig en onbetrouwbaar dat de daaruit voortvloeiende schatting als onredelijk ter zijde moet worden geschoven. Bovendien heeft eiser, als houder van de VLB-rekening in de positie verkerend om over gegevens daarvan te beschikken dan wel beschikking te krijgen, niets aangevoerd om de onredelijkheid van de schatting met argumenten te bestrijden. De door eiser ingebrachte alternatieve berekening, waarin is uitgegaan van de koersontwikkeling op de Luxemburgse beurs over de periode 1999-2007, kan niet als zodanig worden beschouwd. De rechtbank verwerpt voorts eisers stelling dat de schatting van verweerder niet controleerbaar zou zijn, nu verweerder alle relevante stukken voor de cijfermatige onderbouwing van de schatting heeft ingebracht.

27. Met betrekking tot de verhoging en de vergrijpboetes stelt de rechtbank voorop dat op verweerder de bewijslast rust dat het aan opzet van eiser is te wijten dat over de saldi op de VLB-rekening in het jaar 1996 te weinig VB en in elk van de jaren 2001 tot en met 2007 te weinig IB/PVV is geheven.

28. Gelet op hetgeen hiervoor onder 17. is overwogen, moet het er voor worden gehouden dat eiser houder was van de in de renseignementen vermelde VLB rekening met nummer [a]. Uit de renseignementen valt naar het oordeel van de rechtbank voorts op te maken dat op die rekening, bestaande uit een lopende rekening, obligaties en beleggingsfondsen, op 21 december 1994, 5 september 1996 en op 28 november 1996 een aanzienlijk vermogen, te weten in totaal (afgerond) ƒ 777.108, ƒ 678.515 en ƒ 728.675 stond. Gelet hierop acht de rechtbank het aannemelijk dat op 1 januari 1996 ook een aanzienlijk vermogen op die rekening moet hebben gestaan. Nu eiser het saldo van diens VLB-rekening niet in zijn aangifte vermogensbelasting over het jaar 1996 heeft opgenomen, heeft verweerder naar het oordeel van de rechtbank aannemelijk gemaakt dat het aan opzet van eiser is te wijten dat van hem in dat jaar te weinig vermogensbelasting is geheven. Eiser moet zich bewust zijn geweest dat hij deze bedragen in zijn aangifte diende te vermelden.

30. Daar het voorts van algemene bekendheid is dat banktegoeden en inkomsten daaruit moeten worden aangegeven voor de heffing van de IB/PVV en de VB en Nederlandse banken verplicht zijn opgave te doen aan de fiscus van de bij hen aangehouden rekeningen, heeft eiser door omvangrijke bedragen te houden op een rekening in een land met een bankgeheim dit geld en de daaruit ontvangen inkomsten gedurende een lange reeks van jaren bewust aan het zicht van de fiscus onttrokken. Vorengenoemde omstandigheden, alsmede de omstandigheid dat tevens sprake is van recidive (eiser beschikte immers ook in 1994 over een fors vermogen dat hij niet aan de fiscus heeft opgegeven), maken dat sprake is van omstandigheden die in beginsel in elk van de nog in geding zijnde jaren een verhoging en vergrijpboetes van 100% van de verschuldigde belastingbedragen rechtvaardigen.

34. Verweerder heeft in de uitspraken op bezwaar de verhoging en vergrijpboetes reeds met 20% verminderd in verband met de overschrijding van de redelijke termijn. Hoewel de verhoging en een deel van de vergrijpboetes voor het eerst op 19 november 2007 zijn aangekondigd en daarmee de redelijke termijn met bijna drie jaar is overschreden, ziet de rechtbank, gelet op de uitgangspunten zoals geformuleerd in de uitspraak van het gerechtshof Amsterdam van 2 juli 2009, nr. 04/03329, LJN BJ1298, voor een verdergaande matiging geen aanleiding.

35. Eiser heeft tegen de in rekening gebrachte heffingsrenten geen gronden ingebracht. Wel dienen de in rekening gebrachte heffingsrenten, in verband met het onder 26. gegeven oordeel te worden verminderd.

36. Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen zijn de beroepen, voor zover die zijn gericht tegen de (navorderings-)aanslagen IB/PVV over de jaren 2001 tot en met 2007, alsmede de boete- en heffingsrentebeschikkingen over die jaren, gegrond. De beroepen zijn voor het overige, te weten het beroep dat is gericht tegen de navorderingsaanslag VB 1996, de daarin begrepen verhoging en de daarbij afgegeven beschikking heffingsrente, ongegrond.

Beslissing

griffier voorzitter

De griffier is verhinderd de uitspraak te ondertekenen.

Afschrift verzonden aan partijen op: