Rechtbank Zeeland-West-Brabant, 06-11-2013, ECLI:NL:RBZWB:2013:8307, AWB-12_2356

2.1.

Belanghebbende heeft in 2010 met zijn gezin gewoond aan de [adres] te [woonplaats] (hierna: de woning).

2.2.

[vader] en [moeder] (hierna: de ouders) zijn eigenaren van de woning. Over de bewoning van de woning door belanghebbende en zijn gezin, hebben de ouders en belanghebbende het volgende mondeling afgesproken:

-

de ouders hebben de volledige beschikkingsmacht over de woning en bepalen zelf wie in de woning verblijft/woont;

-

de ouders kennen geen enkel (huur)recht aan belanghebbende toe;

-

de ouders kunnen op elk moment aan belanghebbende het verblijf in de woning ontzeggen;

-

belanghebbende hoeft voor zijn verblijf in de woning geen vergoeding aan de ouders te betalen.

2.3.

De huurwaarde van de woning bedraagt voor het jaar 2010 € 49.428.

2.4.

Voor het jaar 2010 is een aangifte schenkbelasting (hierna: de aangifte) ingediend, waarbij onder meer voormelde huurwaarde als een schenking door de ouders aan belanghebbende is verantwoord. In de aangifte is een beroep gedaan op de eenmalig verhoogde vrijstelling van € 24.000. Tevens is in de aangifte vermeld dat de verschuldigde schenkbelasting voor rekening van de schenker komt.

2.5.

De huurwaarde is, ook na bezwaar, aangemerkt als schenking van de ouders aan belanghebbende.

2.6.

Tussen partijen is niet in geschil, en de rechtbank acht dit juist, dat in het onderhavige geval sprake is van een gedoogsituatie. In geschil is uitsluitend het antwoord op de vraag of bij het gedogen van de bewoning door belanghebbende sprake is van een schenking van de ouders aan belanghebbende. Niet in geschil is dat de ouders de woning in onbezwaarde staat kunnen verkopen. Evenmin is in geschil dat de ouders overige schenkingen hebben gedaan tot een totaalbedrag, exclusief verschuldigde schenkbelasting, van € 9.802.

2.7.

Belanghebbende wordt door de gedoogsituatie verrijkt. Van een schenking in de zin van de Successiewet 1956 kan echter slechts sprake zijn indien de schenker door de bevoordeling wordt verarmd. De vereiste verarming doet zich naar het oordeel van de rechtbank hier niet voor. De verrijking van belanghebbende komt niet ten laste van de ouders nu het vermogen van de ouders niet is verminderd. De waarde in het economische verkeer van de woning heeft immers geen wijziging ondergaan als gevolg van de gedoogsituatie. De omstandigheid dat de ouders € 49.428 aan huur hadden kunnen genieten als zij andere afspraken hadden gemaakt, brengt evenmin met zich mee dat de ouders zijn verarmd voor het bedrag dat zij in dat geval aan huur hadden kunnen bedingen. Feitelijk hebben de ouders geen huur genoten, zodat deze ook nimmer tot hun vermogen heeft behoord. De rechtbank wijst in dit verband naar het arrest van de Hoge Raad van 26 februari 1986, nr. 23 336 ( BNB 1986/163, ECLI:NL:HR:1986:AW8087)

2.8.

Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen is de rechtbank van oordeel dat het gedogen van de bewoning door belanghebbende geen belastbare schenking vormt nu geen sprake is van een verarming van de ouders.

2.9.

Het gegeven dat de ouders door de gedoogsituatie de mogelijkheid tot eigen bewoning van de woning van dag tot dag prijsgeven, leidt niet tot een ander oordeel. De onbezwaarde waarde van de woning behoort tot hun vermogen en die waarde wijzigt niet door de gedoogsituatie. Tot het vermogen van de ouders behoort niet, naast die waarde van de woning, ook nog een bedrag aan waarde voor de mogelijkheid van eigen gebruik. Het van dag tot dag afstand doen van eigen bewoning houdt dan ook geen verlies in van iets wat tot hun vermogen heeft behoord. Er is geen sprake van het afstaan van een gebruiksrecht, doch van een (van dag tot dag) afstaan van het gebruik. De ouders hebben de volledige beschikkingsmacht over de woning steeds behouden en kunnen belanghebbende op ieder moment het verblijf in de woning ontzeggen. Dat het volgens de inspecteur niet waarschijnlijk is dat daartoe zal worden overgegaan, betekent niet dat aangenomen moet worden dat belanghebbende een recht van gebruik en bewoning of huurrecht heeft (vgl. HR 8 juli 1996, nr. 31 363, BNB 1996/290, ECLI:NL:HR:1996AA1991).

2.10.

Gelet op het bovenstaande wordt het bedrag van de schenking verminderd tot € 1.388 (contanten) plus € 8.414 (gas, water etc.) of € 9.802. Ter zitting heeft belanghebbende verklaard dat, indien de verkrijging met de huurwaarde wordt verminderd, geen beroep meer wordt gedaan op de eenmalig verhoogde vrijstelling van € 24.000. Niet in geschil is dat dan de reguliere vrijstelling van toepassing is. Deze bedraagt ingevolge artikel 33, ten vijfde, van de Successiewet 1956 (tekst 2010) € 5.000.

2.11.

De rechtbank zal de aanslag verminderen tot een naar een schenking, vrij van recht, van € 9.802 (vóór toepassing van de vrijstelling).

2.12.

Gelet op het vorenstaande is het beroep gegrond verklaard.

2.13.

De rechtbank vindt aanleiding de inspecteur te veroordelen in de kosten die belanghebbende in verband met de behandeling van het beroep redelijkerwijs heeft moeten maken. Deze kosten zijn op de voet van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vastgesteld op € 1180 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift, ½ punt voor het indienen van een conclusie van repliek en 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 472 en een wegingsfactor 1). Voor vergoeding van kosten van de bezwaarfase acht de rechtbank geen termen aanwezig, nu gesteld noch gebleken is dat belanghebbende om vergoeding van deze kosten heeft verzocht voordat, zoals is vereist op grond van artikel 7:15, derde lid, van de Awb, uitspraak op bezwaar is gedaan.

1. bij het beroepschrift wordt een afschrift van deze uitspraak overgelegd.2 - het beroepschrift moet ondertekend zijn en ten minste het volgende vermelden: a. de naam en het adres van de indiener;