Rechtbank Zeeland-West-Brabant, 10-02-2022, ECLI:NL:RBZWB:2022:656, BRE 20/8516 t/m 20/8519, 20/8806 en 20/8808

Voorafgaand aan de zitting heeft belanghebbende [naam] (de getuige) opgeroepen om als getuige ter zitting te verschijnen. De getuige heeft per brief van 12 januari 2022 aan belanghebbende en aan de rechtbank kenbaar gemaakt geen gehoor te zullen geven aan de oproep van belanghebbende. De getuige is niet ter zitting verschenen. Belanghebbende heeft de rechtbank niet verzocht om de getuige alsnog op te roepen. De rechtbank ziet ook geen aanleiding de getuige op te roepen, omdat belanghebbende niet gespecificeerd heeft ten aanzien van welke feitelijke stellingen deze getuige zou kunnen verklaren.

Belanghebbende heeft geen fiscaal partner. Belanghebbende en zijn ex-echtgenote hebben vóór 2013 een verzoek tot echtscheiding ingediend en zijn in 2013 duurzaam gescheiden gaan leven. In 2013 hebben zij hun afspraken over de verdeling van de huwelijkse gemeenschap vastgelegd in een echtscheidingsconvenant.

Belanghebbende heeft een eigen woning. Tot op heden zijn belanghebbende en zijn ex-echtgenote hoofdelijk aansprakelijk voor de (hypothecaire) schulden die rusten op deze woning. Alle betalingen met betrekking tot de woning komen voor rekening van belanghebbende.

Belanghebbende is eigenaar van een eenmanszaak en opereert onder diverse handelsnamen.

Belanghebbende heeft, na daartoe te zijn herinnerd en aangemaand, niet binnen de wettelijke termijn aangiften IB/PVV voor de jaren 2014 en 2015 gedaan. De inspecteur heeft daarom het inkomen van belanghebbende in 2014 en 2015 als volgt geschat:

Belanghebbende heeft bezwaar gemaakt door alsnog aangiften IB/PVV voor de jaren 2014 en 2015 in te dienen. Het bezwaar heeft geleid tot een ambtshalve vermindering van de aanslagen. Vervolgens is een beroepsprocedure gevoerd. Daarin is geconcludeerd dat belanghebbende te laat bezwaar heeft gemaakt. Verder heeft de inspecteur toegezegd zijn ambtshalve beoordeling te heroverwegen.

De inspecteur heeft vervolgens de aanslagen IB/PVV voor de jaren 2014 en 2015 als volgt nader ambtshalve verminderd:

De inspecteur heeft voor wat betreft de aanslagen Zvw voor de jaren 2014 en 2015 de bijdrage-inkomens verminderd naar nihil. De belastingrente heeft hij als gevolg hiervan voor beide jaren gewijzigd naar een te ontvangen bedrag van € 15.

Belanghebbende heeft voor het jaar 2016 een aangifte IB/PVV ingediend en daarin een bedrag van € 39.242 aan niet-gerealiseerde zelfstandigenaftrek opgenomen. Bij het opleggen van de aanslag is de inspecteur afgeweken van de aangifte en heeft hij geen aftrek voor niet-gerealiseerde zelfstandigenaftrek toegestaan.

In geschil is het antwoord op de vraag of de aanslagen IB/PVV en Zvw voor de jaren 2014, 2015 en 2016, alsmede de opgelegde verzuimboetes, niet naar te hoge bedragen zijn vastgesteld.

De rechtbank merkt op dat in dit geval sprake is van een beoordeling van bezwaren tegen afwijzingen van verzoeken om ambtshalve vermindering. Dat betekent dat als uitgangspunt op belanghebbende de last rust om aannemelijk te maken dat de aanslagen naar te hoge bedragen zijn vastgesteld. Dit impliceert een actieve houding van belanghebbende – omdat hij dus de bewijslast heeft – om aannemelijk te maken dat een bepaalde toedracht de meest waarschijnlijke toedracht is. ‘Aannemelijk maken’ is een zwakkere vorm van bewijslast. De vraag hier is echter of belanghebbende met deze vorm van bewijslast kan volstaan. De rechtbank gaat daar nu op in.

De inspecteur stelt zich op het standpunt dat belanghebbende moet voldoen aan een zwaardere vorm van bewijslast; de omkering en verzwaring van de bewijslast. De reden hiervan is dat volgens de inspecteur de aangiften niet op tijd zijn gedaan.

De inspecteur kan in een situatie van omkering en verzwaring van de bewijslast niet zomaar het inkomen schatten. Dat zou willekeur met zich brengen. De schatting van de inspecteur moet redelijk zijn. ² De inspecteur moet zijn schatting dus wel op feitelijke aanknopingspunten baseren. De schatting moet op die grond de redelijkheidstoets kunnen doorstaan. De beoordeling of een schatting van de inspecteur redelijk (niet willekeurig) is, is niet streng.³

De inspecteur heeft het belastbare inkomen uit werk en woning geschat op € -6.915 voor het jaar 2014 en op € -8.585 voor het jaar 2015. Het belastbare inkomen uit sparen en beleggen heeft hij voor het jaar 2014 op nihil geschat en voor het jaar 2015 op € 804 (zie 2.7). De inspecteur heeft zich daarbij gebaseerd op de gegevens uit de aangiften omzetbelasting die belanghebbende zelf heeft ingediend. Ook heeft hij zich gebaseerd op de omstandigheid dat belanghebbende rente-uitgaven in verband met hypotheeklasten moet voldoen. De daarop gebaseerde schattingen van de inspecteur komen de rechtbank niet onredelijk voor. Dat belanghebbende een minimale levensstandaard heeft wordt niet weersproken door de inspecteur. De rechtbank heeft ook geen reden om daaraan te twijfelen. Dat betekent echter niet dat de schatting van de inspecteur onredelijk is. Die is namelijk gebaseerd op objectieve informatie over (een deel van de) inkomsten en uitgaven van belanghebbende. De rechtbank neemt daarbij in aanmerking dat de inspecteur hypotheekrenteaftrek heeft toegestaan voor alle rente die belanghebbende aan de bank heeft betaald. Dit terwijl op het deel van de schulden die zijn overgenomen van de ex-echtgenote niet wordt afgelost. Die schulden kwalificeren op grond van de wettelijke bepalingen niet als eigenwoningschulden.⁴ Voor dat deel van de schulden bestaat dus geen recht op hypotheekrenteaftrek.

De slotsom is dat belanghebbende grotendeels ongelijk krijgt. Op een paar punten is sprake van een gegrond beroep. Dat komt omdat de inspecteur tijdens de beroepsprocedure nadere standpunten heeft ingenomen die ertoe leiden dat onderdelen van de uitspraken op bezwaar niet juist zijn. Het gaat dan om de beschikking niet in aanmerking genomen persoonsgebonden aftrek (deze is vastgesteld op € 1.525 op zowel 31 december 2014 als op 31 december 2015) en het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen voor het jaar 2015 (dit is verminderd naar nihil). De overige elementen van de aanslagen IB/PVV 2014 en 2015 zijn naar het oordeel van de rechtbank terecht en niet naar te hoge bedragen vastgesteld.

De inspecteur heeft de verzuimboetes in overeenstemming met de daarvoor geldende wettelijke bepalingen opgelegd.⁵ Tussen partijen is niet in geschil dat de boetes terecht zijn opgelegd, omdat belanghebbende de aangiften te laat heeft ingediend. De rechtbank acht de boetes ook passend en geboden. Boetematigende omstandigheden zijn door belanghebbende niet gesteld.

Voor wat betreft de aanslagen Zvw voor de jaren 2014 en 2015 is niet in geschil dat deze terecht op nihil zijn vastgesteld. De aanslagen kunnen niet lager dan op nihil worden vastgesteld. De beroepen zijn in zoverre daarom ongegrond verklaard.

Tussen partijen is in geschil het antwoord op de vraag of de aanslagen voor het jaar 2016 naar te hoge bedragen zijn vastgesteld, omdat belanghebbende recht zou hebben op een hoger bedrag aan niet-gerealiseerde zelfstandigenaftrek. Het antwoord van deze vraag hangt mede af van de uitkomst van de procedures met betrekking tot de jaren 2014 en 2015.

Uit deze procedures volgt dat de inspecteur de in aftrek gebrachte niet-gerealiseerde zelfstandigenaftrek in die beide jaren niet te hoog heeft vastgesteld. De inspecteur heeft verder een opstelling van het verloop van de zelfstandigenaftrek vanaf het jaar 2011 overgelegd. Hieruit volgt dat de niet-gerealiseerde zelfstandigenaftrek voor het jaar 2016 nihil is. Belanghebbende heeft de juistheid van de door de inspecteur gemaakte opstelling niet weersproken. Ook is geen onderbouwing overgelegd van het door hem bepleite bedrag aan niet-gerealiseerde zelfstandigenaftrek. Dat betekent dat voor het jaar 2016 niet het door belanghebbende bepleite bedrag aan niet-gerealiseerde zelfstandigenaftrek in aftrek kan komen. De inspecteur heeft naar het oordeel van de rechtbank het bedrag aan niet-gerealiseerde zelfstandigenaftrek in 2016 dan ook terecht op nihil vastgesteld. Belanghebbende heeft als gevolg daarvan geen recht op een verlaging van de aanslagen. De beroepen zijn daarom ongegrond verklaard.

De beroepen worden mede geacht betrekking te hebben op de beschikkingen belastingrente. Omdat de aanslag IB/PVV 2015 wordt verminderd voor wat betreft het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen, is de desbetreffende beschikking belastingrente dienovereenkomstig verminderd. Voor het overige heeft belanghebbende geen afzonderlijke gronden aangevoerd tegen de beschikkingen belastingrente. Het is de rechtbank ook niet gebleken dat de belastingrente overigens onjuist is berekend. Om die reden zijn de beroepen in zoverre ook ongegrond.

De rechtbank ziet – gelet op wat is overwogen in 2.17 – aanleiding de inspecteur te gelasten dat hij het door belanghebbende betaalde griffierecht van € 96 (2 x € 48) aan hem vergoedt. De rechtbank ziet geen aanleiding voor een proceskostenveroordeling, omdat niet is gesteld of gebleken dat belanghebbende kosten heeft gemaakt die op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor vergoeding in aanmerking komen.

1. bij het beroepschrift wordt een afschrift van deze uitspraak overgelegd.2 - het beroepschrift moet ondertekend zijn en ten minste het volgende vermelden: a. de naam en het adres van de indiener;