AFM: begin op tijd met CSRD!

Op 12 november sprak Laura van Geest, voorzitter van de AFM, op de CSRD Day in Nieuwegein over tien navigatiepunten die kunnen helpen bij de toepassing van de dubbelematerialiteitsanalyse en de rol van de toezichthouder als coöperatieve wijkagent. Ook noemde ze drie uitdagingen die bepalen of de CSRD een succes kan worden genoemd.

De CSRD-richtlijn vereist van grote bedrijven dat ze rapporteren over zaken als CO2-uitstoot en het sociaal kapitaal, maar ook over de impact die je als bedrijf hebt op biodiversiteit en mensenrechtenschendingen in de keten.

Uitdagingen

Ten eerste: het kost bedrijven veel tijd om de benodigde informatie voor de dubbelematerialiteitsanalyse bijeen te brengen. Veel beursgenoteerde ondernemingen zijn hier vorig jaar al mee begonnen en zijn goed op weg. Maar we moeten niet onderschatten wat de CSRD gaat betekenen voor de ruim 3000 grote ondernemingen die vanaf volgend jaar een verklaring van een accountant nodig hebben. Of voor het midden- en kleinbedrijf wanneer zij een grote rol als toeleverancier vervullen. Zij hebben misschien pas onlangs gehoord van de CSRD. Daarom kunnen we niet vaak genoeg benadrukken: begin op tijd en zorg ervoor dat je de dubbele materialiteitsanalyse als eerste oppakt.

Nog niet perfect

Ten tweede. Als toezichthouder verwacht de AFM niet dat  vanaf volgend jaar in alle jaarverslagen de gehele bedrijfsketen perfect inzichtelijk wordt gemaakt. Dat gaat simpelweg niet, we hebben te maken met complexe materie en er gelden ook overgangsregelingen voor het rapporteren over de waardeketen. De AFM zal dus ook niet vanaf 1 januari met de harde stok handhaven. Maar de AFM wil wel komend boekjaar al zien dat bedrijven transparant zijn over dubbele materialiteit en netzerodoelstellingen. Dat vraagt om lef; om transparant te zijn over zaken die nog onzeker zijn. En als er duidelijk overtredingen zijn, gaat de AFM optreden. Bijvoorbeeld wanneer een bedrijf liegt over hoe groen hij is. Of als hij duidelijk onvoldoende de CSRD naleeft: ondernemingen moeten bijvoorbeeld minimaal een duurzaamheidsverslag met de belangrijkste materiële onderwerpen laten zien. Meer verslaglegging betekent niet automatisch betere verslaglegging. Transparant communiceren betekent net zo goed dat je moet communiceren over de dingen waar je nog niet over kunt communiceren. Bijvoorbeeld omdat je op dit moment nog geen zicht op hebt op de activiteiten van toeleveranciers.

Rol accountant

Ten derde. Als toezichthouder kijkt de AFM eveneens naar het werk van de accountants en hoe zij de verslaglegging van beursgenoteerde ondernemingen en grote bedrijven beoordelen. Accountants moeten allereerst zelf genoeg capaciteit en expertise hebben. Pas dan kunnen zij beoordelen of bedrijven voldoende en geschikte duurzaamheidsinformatie in hun rapportage hebben opgenomen. De CSRD betekent dus een grotere verantwoordelijkheid voor accountantsorganisaties om bedrijven te ondersteunen. Dat vraagt ook van hen durf om vanuit hun natuurlijke adviesfunctie aan te geven waar zij geen zekerheid over hebben voordat zij een assuranceverklaring afgeven over een jaarverslag. Als zij opereren vanuit hun rol als consultant en er geen assurance wordt verleend, moeten zij adviseren hoe op langere termijn robuustere informatie over duurzaamheid kan worden verkregen, zodat ondernemingen in de toekomst wel degelijk stappen kunnen zetten. Anders blijft de transparantie en dus ook de transformatie achterwege.

Het is dus belangrijk dat de accountants die zekerheid geven bij het duurzaamheidsverslag ook transparant zijn, lef tonen en toelichten waar de onderneming staat. Maar dit vraagt ook om een heldere toelichting wat de accountant heeft gedaan om de beperkte mate van zekerheid te geven en wat dit inhoudt. Want het eerlijke verhaal van de accountant is noodzakelijk om op termijn ook de reis naar reasonable assurance te gaan maken.

AFM, 13 november 2024