Gerechtshof Amsterdam, 16-01-2003, AF3266, 02/06069

GERECHTSHOF TE AMSTERDAM

Vijfde Meervoudige Belastingkamer

Van belanghebbende is ter griffie een beroepschrift ontvangen op 24 oktober 2002, ingediend door mr. A te Q als haar gemachtigde.

Het beroep is gericht tegen de uitspraak van de inspecteur, gedagtekend 14 oktober 2002, be-treffende de aan belanghebbende opgelegde aanslag in de inkomstenbelasting/premieheffing volksverzekeringen (IB/PVV) voor het jaar 2001.

De aanslag werd berekend naar een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen, in casu gelijk aan het verzamelinkomen, van € 603 en resulteert in een te betalen bedrag van € 184, opge-bouwd als hierna onder 2.3 weergegeven. Na bezwaar tegen de aanslag is deze bij de bestre-den uitspraak gehandhaafd.

Het beroep strekt tot vernietiging van de uitspraak van de inspecteur en tot vernietiging van de aanslag.

De inspecteur heeft een verweerschrift ingediend en concludeert tot bevestiging van de be-streden uitspraak.

Op verzoek van belanghebbende is de procedure versneld behandeld omdat een grote groep van belastingplichtigen met de onderhavige problematiek te maken krijgt.

De mondelinge behandeling heeft plaatsgevonden op 9 januari 2003. Voor het ter zitting ver-handelde wordt verwezen naar het aangehechte proces-verbaal.

2.4. De inspecteur heeft een aanslag opgelegd, berekend als volgt:

Inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen € 0

Uitbetaling heffingskorting(en) af € 1 396

Eerder verleende voorlopige teruggave(n) bij € 1 576

In rekening gebrachte heffingsrente bij € 4

Te betalen € 184

De inspecteur stelt zich op het standpunt dat ingevolge artikel 9.4, eerste lid, aanhef en onder-deel b, juncto vierde lid, Wet IB 2001 een aanslag moet worden vastgesteld.

4.1. belanghebbende:

a. Artikel 9.4 Wet IB 2001 is niet geschreven voor gevallen als het onderwerpelijke en door-kruist de uitdrukkelijk in de wet opgenomen mogelijkheid tot 'optimaliseren'. Bij het spon-taan toegezonden aanvraagformulier is onvoldoende op de consequenties gewezen.

b. Het standpunt van de inspecteur leidt tot een niet te rechtvaardigen ongelijke behandeling tussen:

1. hen die wel en hen die geen voorlopige teruggaaf wegens heffingskorting hebben gevraagd en gekregen;

2. tweerelaties die bestaan uit tweeverdieners en tweerelaties die bestaan uit een één-verdiener en een niet-verdiener;

3. 'drempelvolmakers' die wel en 'drempelvolmakers' die geen aangifte doen.

4.2. de inspecteur:

a. Belanghebbende heeft bij het invullen van het verzoek voorlopige teruggaaf ten onrechte ingevuld dat zij in 2001 geen inkomen zou genieten. Ingevolge artikel 9.4, eerste lid, aanhef en onderdeel b, Wet IB 2001 moet wel een aanslag worden vastgesteld nu belanghebbende een voorlopige teruggaaf heeft ontvangen. Omdat de voorlopige teruggaaf tot een te hoog be-drag is genoten - belanghebbende heeft volgens artikel 8.9 Wet IB 2001 slechts recht op een verhoging van de gecombineerde heffingskorting van (€ 1.576 minus € 180 =) € 1.396 - is de uitzondering van artikel 9.4, vierde lid, Wet IB 2001 niet van toepassing.

b. Er is geen sprake van een niet te rechtvaardigen ongelijke behandeling:

1. indien belanghebbende geen voorlopige teruggaaf had gevraagd, zou haar belas-tingdruk even hoog zijn geweest, omdat dan € 1.396 aan haar zou zijn uitbetaald;

2. tweerelaties van tweeverdieners zijn niet gelijk aan tweerelaties met een alleenver-diener;

3. indien wordt geconstateerd dat alsnog een aanslag moet worden opgelegd, gebeurt dat ook.

5.1.7. Belanghebbende heeft voorts gesteld dat de belastingdienst onvoldoende voorlichting heeft verstrekt bij de massale toezending van aanvraagformulieren voor voorlopige teruggaaf van heffingskortingen aan partners die volgens de administratie van de fiscus geen inkomen genoten. Het Hof verwerpt die stelling. In de toelichting bij het Verzoek Voorlopige teruggaaf algemene heffingskorting 2001 is bij vraag 1e vermeld: "Als u inkomsten uit (...) sparen en beleggen heeft, vul dan het formulier "Verzoek voorlopige teruggaaf" in." In laatstvermeld verzoek wordt opgave verlangd van het inkomen uit sparen en beleggen, hetgeen ertoe leidt dat met dat inkomen rekening kan worden gehouden bij de toekenning van een voorlopige teruggaaf.

Van een onvoldoende voorlichting - laat staan van een rechtens bescherming verdienend ver-trouwen - kan dan ook niet worden gesproken. Daaraan doet niet af dat het inkomen uit spa-ren en beleggen pas achteraf - bij het 'optimaliseren' - aan belanghebbende is toegerekend.

5.3.1. Belanghebbende betoogt voorts dat van een niet te rechtvaardigen rechtsongelijkheid sprake is tussen relaties van tweeverdieners en relaties van een éénverdiener en een niet-verdiener. Dienaangaande overweegt het Hof als volgt.

Bij relaties van tweeverdieners wordt de gecombineerde heffingskorting bij beiden volledig in mindering gebracht op de door hen verschuldigde inkomensheffing. In die gevallen wordt aan hen geen aanslag opgelegd indien de verschuldigde belasting het voorheffingssaldo met niet meer dan € 196 te boven gaat (artikel 9.4, eerste lid, onderdeel a, Wet IB 2001).

Bij relaties van een éénverdiener en een niet-verdiener kan alleen de verdienende partner de gecombineerde heffingskorting op de door hem verschuldigde inkomensheffing in mindering brengen.

Er is derhalve geen sprake van feitelijk en rechtens gelijke gevallen.

5.3.2. Voor zover in de vorenbedoelde situatie al gesproken zou kunnen worden van (gedeel-telijk) gelijke gevallen, heeft het volgende te gelden.

Ingevolge artikel 8.8 Wet IB 2001 bedraagt de gecombineerde heffingskorting van een belas-tingplichtige maximaal het bedrag van diens gecombineerde inkomensheffing. In artikel 8.9 is daarop een uitzondering gemaakt in die zin dat de minstverdienende partner onder omstandig-heden recht heeft op een verhoging van diens gecombineerde heffingskorting boven het maximale bedrag van artikel 8.8. Daartoe kan de minstverdienende partner verzoeken een aanslag op te leggen tot het bedrag van dat niet benutte deel. En in gevallen waarin een voor-lopige teruggaaf is genoten tot meer dan dat bedrag, wordt ingevolge artikel 9.4, vierde lid, steeds een aanslag opgelegd, zonder dat daarbij een doelmatigheidsdrempel wordt gehanteerd.

De wetgever heeft aldus kennelijk bedoeld aan de minstverdienende partner nooit meer uit te keren dan het bedrag van de verhoging van diens heffingskorting volgens artikel 8.9.

De omstandigheid dat in gevallen als bedoeld in artikel 9.4, eerste lid, onderdeel a, om doel-matigheidsredenen ervoor is gekozen om geen aanslagen tot geringe bedragen op te leggen, brengt naar 's Hofs oordeel niet mede dat de wetgever in gevallen als het onderhavige even-eens verplicht was een doelmatigheidsdrempel toe te passen bij de correctie van een te hoge voorlopige teruggaaf. Een en ander valt binnen de aan de wetgever toekomende beoordelings-vrijheid en leidt ook niet tot een overduidelijke onevenredigheid. Van een verboden discrimi-natie kan derhalve niet worden gesproken.

5.4. Belanghebbende heeft tenslotte nog gesteld dat de overheveling van 'box-3-inkomen' naar een niet-verdienende partner voor de belastingdienst niet zichtbaar is op het door de ver-dienende partner ingediende aangiftebiljet, waarin deze onder vraag 19 enkel de aan hemzelf toegerekende waarde van bezittingen en schulden behoeft te vermelden. Aan de niet-verdienende 'drempelvolmaker' die geen aangifte heeft gedaan, zal aldus, zo stelt belangheb-bende, in de praktijk geen aanslag worden opgelegd.

Met deze stelling beoogt belanghebbende kennelijk te stellen dat in de meerderheid van de met belanghebbende vergelijkbare gevallen geen aanslag wordt opgelegd, hoewel dat in de visie van de inspecteur wel zou moeten gebeuren, hetgeen in strijd komt met het gelijkheids-beginsel als beginsel van behoorlijk bestuur.

Dienaangaande overweegt het Hof als volgt.

De inspecteur heeft onweersproken gesteld dat bij een geconstateerde onjuistheid van de voorlopige teruggaaf steeds een aanslag wordt opgelegd. De niet-verdienende partner die, na een toerekening van gemeenschappelijk bestanddelen van de rendementsgrondslag, een te hoge teruggaaf van de algemene heffingskorting is verleend en deswege voor een aanslag in aanmerking komt, dient daarvan aangifte te doen. Indien aan die partner geen aangiftebiljet is uitgereikt, is deze ingevolge artikel 6, derde lid, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen juncto artikel 2 van de Uitvoeringsregeling Algemene wet inzake rijksbelastingen 1964 ge-houden om uitnodiging tot het doen van aangifte te verzoeken.

Gevallen waarin een belastingplichtige verzuimt om de wettelijke regels na te leven en dit voor de inspecteur verborgen houdt, kunnen naar 's Hofs oordeel niet worden gerekend tot de gevallen waarin de bevoegde inspecteur een juiste wetstoepassing achterwege heeft gelaten.

Voor toepassing van de zogenaamde meerderheidsregel bestaat dan ook geen grond.

1. Het instellen van beroep in cassatie geschiedt door het indienen een beroepschrift bij dit gerechts-hof (zie voor het adres de begeleidende brief).

2. Bij het beroepschrift wordt een afschrift van de bestreden uitspraak overgelegd.

3. Het beroepschrift wordt ondertekend en bevat ten minste:

a. de naam en het adres van de indiener;

b. de dagtekening;

c. een omschrijving van de uitspraak waartegen het beroep in cassatie is gericht;

d. de gronden van het beroep in cassatie.