Gerechtshof Amsterdam, 23-03-2004, AO6235, 03/01637

UITSPRAAK

op de gevoegde beroepen van de besloten vennootschap X B.V. te Z, belanghebbende,

tegen

twee uitspraken van de Inspecteur van de Belastingdienst P, de inspecteur.

1. Loop van het geding

1.3. Het beroep strekt tot vernietiging van de uitspraken van de inspecteur, tot vermindering van de aanslag voor het boekjaar 2000/2001 primair tot een naar een belastbaar bedrag van ƒ 2.024, subsidiair tot een naar een belastbaar bedrag van ƒ 409.631 en meer subsidiair tot een naar een belastbaar bedrag van ƒ 739.276 en tot vermindering van de voorlopige aanslag voor het boekjaar 2002/2003 primair tot nihil, subsidiair tot een naar een belastbaar bedrag van Euro€ 93.247 en meer subsidiair tot een naar een belastbaar bedrag van €Euro 169.917.

1.4. De inspecteur heeft een verweerschrift ingediend. Daarin concludeert hij met betrekking de voor het boekjaar 2000/2001 opgelegde aanslag tot vernietiging van de bestreden uitspraak en vermindering van de aanslag primair tot een naar een belast-baar bedrag van ƒ 898.466, subsidiair tot een naar een belastbaar bedrag van ƒ 892.681, meer subsidiair tot een naar een belastbaar bedrag van ƒ 631.707 en nog meer subsidiair tot een naar een belastbaar bedrag van ƒ 277.853. Met betrekking tot de voorlopige aanslag voor het boekjaar 2002/2003 concludeert de inspecteur primair tot ongegrondverklaring van het beroep en subsidiair tot vernietiging van de bestreden uitspraak en vermindering van de voorlopige aanslag tot een naar een belastbaar bedrag van €Euro 116.923.

1.5. Ter zitting van 10 februari 2004 zijn verschenen drs. C, gemachtigde van belanghebbende, tot zijn bijstand vergezeld van D en E, en namens de inspecteur mr. F. Belanghebbendes gemachtigde heeft ter zitting een pleitnota voorgedragen en overgelegd.

2. Tussen partijen vaststaande feiten

2.1. Belanghebbende is opgericht op 23 december 1996 en exploiteerde in de onder-werpelijke boekjaren twee coasters, de X en de Y, beide motortankschepen. De X is in 1972 in Oost-Duitsland gebouwd en in 1992 geheel verbouwd. Het schip is in ja-nuari 1997 door de aandeelhouder van belanghebbende, G Beheer B.V. te Z, gekocht voor een bedrag van ƒ 4.300.000 en in april 1997 tegen uitreiking van aandelen ingebracht in belanghebbende. De Y is in 1997/1998 in opdracht van belanghebbende in Nederland gebouwd en in 1998 in de vaart genomen. De totale boekwaarde van de schepen bedroeg op 30 september 1997 ƒ 19.416.945.

2.2. In 1999 heeft belanghebbende tekeningen laten vervaardigen voor de bouw van een nieuw schip van circa 3.000 ton. De investering in het nieuwe schip, waarvan de bouw naar verwachting aanvangt in 2004, wordt door belanghebbende geraamd op € 10.000.000. De gemaakte kosten van het ontwerpen van het schip bedroegen op 30 september 2001 €Euro 99.936 en op 30 september 2002 €Euro 175.808.

2.3. Bij haar aangiften voor de vennootschapsbelasting heeft belanghebbende steeds, en ook voor de onderwerpelijke boekjaren, verzocht om toepassing van de tonnage-regelingen van artikel 8c van de Wet op de inkomstenbelasting 1964 (hierna: Wet IB 1964) onderscheidenlijk de artikelen 3.22 tot en met 3.24 van de Wet inkomstenbe-lasting 2001 (hierna: Wet IB 2001), beide hierna te noemen: de tonnageregeling. De nettotonnage van de X bedraagt 796, die van de Y 419.

2.4. Op 10 april 2002 is bij de inspecteur binnengekomen belanghebbendes aangifte voor de vennootschapsbelasting voor het boekjaar 2000/2001. Volgens de daarbij gevoegde winst- en verliesrekening bedroeg het netto-omzetresultaat ƒ 2.196.036 (Euro 996.518). Daarnaast genoot belanghebbende rentebaten tot een bedrag van ƒ 896.442 (€Euro 406.788). Belanghebbende gaf als belastbare winst aan een bedrag van ƒ 8.032, berekend op de voet van de tonnageregeling.

2.8. Bij de aanslagregeling heeft de inspecteur de aangegeven belastbare winst van het boekjaar 2000/2001 verhoogd met het bedrag van de onder 2.4 vermelde genoten rente ad ƒ 896.442.

2.9. Bij de vaststelling van de voorlopige aanslag voor het boekjaar 2002/2003 heeft de inspecteur de door belanghebbende in dat boekjaar genoten rentebaten geschat op €Euro 207.216.

3. Geschil

4. Standpunten van partijen

4.2. De inspecteur stelt zich primair op het standpunt dat de tonnageregeling betrek-king heeft op de winst die is behaald uit normale operationele activiteiten met inbe-grip van werkzaamheden die direct samenhangen met de exploitatie van een schip, en dat het laten renderen van gelden die in de bedrijfsuitoefening zijn opgekomen en die in de toekomst binnen de onderneming waarin het schip wordt geëxploiteerd worden aangewend niet direct samenhangt met de exploitatie van een schip. Subsidiair stelt hij zich op het standpunt dat maximaal de gelden die benodigd zijn voor het toekomstige grote onderhoud onder de werking van de tonnageregeling kunnen worden gebracht. Meer subsidiair huldigt de inspecteur de opvatting dat eveneens de gelden die nodig zijn om een vergelijkbaar schip als het te vervangen schip te kunnen kopen onder de tonnageregeling vallen. Nog meer subsidiair stelt de inspecteur dat in geval het primaire standpunt van belanghebbende dient te worden gevolgd, een deel van de rentebaten buiten beschouwing moet blijven omdat belanghebbende een hoger rendement behaalt dan normaal is te achten doordat zij door de wijze van belegging risico's heeft aanvaard binnen concernverband.

4.3. Voor de verdere motivering van de standpunten verwijst het Hof naar de stukken van het geding. Ter zitting is daaraan, zakelijk weergegeven, nog het volgende toegevoegd.

5. Beoordeling van het geschil

5.1. Artikel 8c van de Wet IB 1964 bepaalt dat op verzoek van de belastingplichtige de winst uit zeescheepvaart niet wordt bepaald volgens de normale wettelijke regels, maar aan de hand van de tonnage van de schepen waarmee die winst wordt behaald. Het tweede lid van genoemd artikel 8c luidt, voor zover hier van belang:

"Voor de toepassing van dit artikel wordt onder winst uit zeescheepvaart verstaan de winst behaald met de exploitatie van een schip (…). Onder winst uit zeescheepvaart wordt mede verstaan de winst behaald met de werkzaamheden die direct samenhangen met de in de vori-ge volzin bedoelde exploitatie van een schip.".

Artikel 3.22, vierde lid, van de Wet IB 2001 kent een enigszins afwijkende zinsbouw, maar is inhoudelijk identiek.

5.2. Het Hof is van oordeel dat uit de tekst van de wet voortvloeit dat de op de voet van de tonnageregeling bepaalde winst in de plaats treedt van de met de exploitatie van zeeschepen (en de daarmee direct samenhangende werkzaamheden) behaalde operationele winst, dat wil zeggen het resultaat van de omzet, verminderd met de aan het behalen van die omzet toe te rekenen kosten van de belastingplichtige. Voor de primaire opvatting van belanghebbende, die erop neerkomt dat de winst uit onderneming van de belastingplichtige die zeeschepen exploiteert, uitzonderingsgevallen daargelaten, in volle omvang wordt vervangen door de op de grondslag van de ton-nages berekende winst, is geen steun te vinden in de wet en in haar totstandkomingsgeschiedenis. Het Hof wijst er in dit verband op dat in de artikelsgewijze toelichting van het ontwerp van wet waarin de tonnageregeling is opgenomen, bij artikel 8c, eerste lid, is opgemerkt:

"Dit betekent dat bij het bepalen van de winst uit zeescheepvaart zowel de feitelijk behaalde omzet als de daarmee samenhangende kosten buiten aanmerking blijven." (memorie van toelichting, Kamerstukken II 1995/96, 24 482, nr. 3, blz. 3).

5.3. Het beleggen van middelen is niet aan te merken als behorend tot de exploitatie van een schip, ook niet als die middelen worden aangehouden met het oog op de in-vestering in een ander, al dan niet een in het desbetreffende boekjaar geëxploiteerd schip vervangend, schip. Tot de operationele winst is evenmin te rekenen de opbrengst van beleggingstegoeden die worden aangehouden als werkkapitaal of voor het te zijner tijd uitvoeren van onderhoudswerkzaamheden aan het schip. De daarmee behaalde rentebaten kunnen immers niet worden aangemerkt als omzet die is behaald met de exploitatie van een schip. Daaraan doet niet af de omstandigheid dat die tegoeden zijn ontstaan door het storten van middelen die zijn verkregen door de exploitatie van een schip.

5.4. De omstandigheid dat blijkens de wetsgeschiedenis in de regeling besloten ligt dat bij keuze voor de tonnageregeling tevens buiten beschouwing blijven resultaten die worden behaald bij de vervreemding van zaken zoals onroerende zaken van waaruit het beheer plaatsvindt en bedrijfsmiddelen die worden gebruikt voor het laden en lossen van de schepen die onder de tonnageregeling vallen, brengt het Hof niet tot een ander oordeel. Het gaat hier immers om zaken die worden aangewend bij de exploitatie van de schepen en waarvan de kosten (afschrijvingen en andere lasten) in aanmerking worden genomen bij de bepaling van het operationele resultaat van de exploitatie van een zeeschip. Het ligt dan in de rede om een positief resultaat op zulke zaken, eventueel naar evenredigheid qua aanwending en tijd, mede onder de tonnageregeling te begrijpen.

5.5. Belanghebbende heeft zich voor de uitlegging van de onderwerpelijke wetsartikelen nog beroepen op een verslag van een overleg tussen vertegenwoordigers van de KVNR en het Ministerie van Financiën, doch zij heeft hieraan niet een beroep op enig beginsel van behoorlijk bestuur verbonden. Voor de uitlegging van de onderwerpelijke wetsartikelen heeft dit verslag geen betekenis. Hetgeen in dat verslag is opgenomen, kan hier derhalve verder buiten beschouwing blijven, nu daarin ook niet een schending van enig rechtsbeginsel valt te onderkennen.

5.6. Partijen zijn het nader erover eens dat bij de berekening van de winst van belanghebbende over het boekjaar 2000/2001 de door belanghebbende genoten winst uit zeescheepvaart tot 1 januari 2001 moet worden bepaald volgens de regels van artikel 8c van de Wet IB 1964 en voor het gedeelte van het boekjaar dat na 31 december 2000 ligt volgens de regels van de artikelen 3.22 tot en met 3.24 van de Wet IB 2001, en dat deze in totaal ƒ 2.024 bedraagt. Nu partijen daarbij naar het oordeel van het Hof uitgaan van een juiste rechtsopvatting, zal het Hof zich daarbij aansluiten.

5.7. Belanghebbende heeft de schatting van de inspecteur van de in het boekjaar 2002/2003 tot de winst te rekenen rente niet bestreden en heeft ook overigens niets aangevoerd met betrekking tot de omvang van de belastbare winst over dat boekjaar. Het Hof heeft daarom geen reden om aan te nemen dat de voorlopige aanslag is vastgesteld tot een hoger bedrag dan het bedrag waarop de definitieve aanslag vermoedelijk zal worden vastgesteld.

5.8. Het vorenstaande leidt tot de slotsom dat het beroep inzake de aanslag voor het boekjaar 2000/2001 gegrond is en dat de aanslag moet worden verminderd conform het primaire standpunt van de inspecteur en dat het beroep inzake de voorlopige aanslag voor het boekjaar 2002/2003 ongegrond is.

6. Proceskosten

Nu de uitspraak met betrekking tot de aanslag voor het boekjaar 2000/2001 niet in stand blijft, acht het Hof termen aanwezig voor een veroordeling in de proceskosten op de voet van artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht. Het Hof stelt deze kosten met inachtneming van het bepaalde in het Besluit proceskosten bestuursrecht vast op 2 (aantal punten) x Euro 322 (waarde per punt) x 1,5 (wegingsfactor) = Euro€ 966.

7. Beslissing

Het Hof

De uitspraak is vastgesteld op 23 maart 2004 door mrs. Dutmer, voorzitter, Van Loon en Kostense, leden, in tegenwoordigheid van mr. De Jong als griffier. De be-slissing is op die datum ter openbare zitting uitgesproken.

Het Hof heeft geen bezwaar tegen afgifte door de griffier van een afschrift van deze uitspraak in gea-nonimiseerde vorm.

Cassatie

Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken na de verzenddatum van deze uitspraak beroep in cassatie worden ingesteld bij de Hoge Raad der Nederlanden. Daarbij moet het volgende in acht worden ge-nomen: