Gerechtshof Amsterdam, 22-12-2008, BG8897, 07/00747

uitspraak van de tweede meervoudige belastingkamer

op het hoger beroep van

de inspecteur van de Belastingdienst,

tegen de uitspraak in de zaak met nummer AWB 06/12031 van de rechtbank Haarlem van 1 oktober 2007 in het geding tussen

en

de inspecteur.

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. De inspecteur heeft met dagtekening 6 september 2006 aan belanghebbende voor het jaar 2004 een aanslag inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen opgelegd, berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 23.807.

1.2. De inspecteur heeft het door belanghebbende tijdig ingediende bezwaar bij uitspraak van 27 oktober 2006 ongegrond verklaard.

1.3. Belanghebbende heeft tegen de uitspraak van de inspecteur tijdig beroep ingesteld bij de rechtbank Haarlem (hierna: de rechtbank). Bij op die dag verzonden uitspraak van 1 oktober 2007 heeft de rechtbank het beroep gegrond verklaard, de uitspraak van de inspecteur vernietigd en de aanslag verminderd tot een berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 22.553.

1.4. De inspecteur heeft tegen deze uitspraak hoger beroep ingesteld bij een beroepschrift dat bij het Hof ingekomen op 7 oktober 2007. Belanghebbende heeft een verweerschrift ingediend.

2. Overwegingen

2.1. Feiten

Het Hof verwijst naar de feiten zoals die door de rechtbank zijn vastgesteld en die als volgt in de uitspraak van de rechtbank zijn weergegeven (waarbij met eiseres gedoeld is op belanghebbende en met verweerder op de inspecteur):

2.1. Eiseres is woonachtig in L en werkt 3 soms 4 dagen per week in loondienst bij de school te Den Haag.

2.2. Eiseres heeft in de aangifte IB/PVV 2004 een bedrag van € 1.254 als reisaftrek openbaar vervoer in mindering gebracht op haar inkomen uit werk en woning. Dit bedrag is het saldo van het in art. 3.87 van de Wet inkomstenbelasting 2001 (hierna: Wet IB 2001) vermelde bedrag verminderd met de van haar werkgever ontvangen vergoeding.

2.3. Eiseres beschikt niet meer over originele plaatsbewijzen, maar heeft wel overgelegd: een reisverklaring van haar werkgever, aanvragen via de werkgever van plaatsbewijzen en giroafschriften waaruit blijkt dat zij regelmatig met een pinpas bedragen aan de Nederlandse Spoorwegen (hierna: NS) heeft betaald.

2.4. Verweerder heeft de reisaftrek niet geaccepteerd.

2.2. Het geschil

In geschil is of belanghebbende voor het onderhavige jaar recht heeft op de reisaftrek als bedoeld in artikel 3.87 van de Wet IB 2001 (hierna: de Wet).

2.3. Het oordeel van de rechtbank

De rechtbank heeft het beroep gegrond verklaard en daartoe overwogen:

4.2. De bewijslast inzake de reisaftrek ligt bij eiseres. Verweerder heeft desgevraagd ter zitting verklaard aannemelijk te achten dat eiseres daadwerkelijk van het openbaar vervoer gebruik heeft gemaakt voor het woon-werkverkeer en de kosten daarvan heeft betaald. Naar zijn mening dienen echter toch de originele plaatsbewijzen te worden overgelegd, bij gebreke waarvan de reisaftrek niet kan worden verleend. De rechtbank is van oordeel dat eiseres met haar verklaring ter zitting, de overgelegde kopieën van giroafschriften, de reisverklaring en de afschriften van de aanvraag van plaatsbewijzen, in het onderhavige geval voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat zij de kosten heeft gedragen en gebruik heeft gemaakt van het openbaar vervoer voor het woon-werkverkeer. Dat eiseres de plaatsbewijzen niet heeft bewaard, doet daar, in het onderhavige geval, niet aan af. Eiseres heeft daarom recht op de reisaftrek.

4.3. Nu het gelijk aan eiseres is behoeft haar subsidiaire standpunt geen bespreking meer.

4.4. Gelet op het vorenoverwogene dient het beroep gegrond te worden verklaard.

2.4. Standpunten van partijen

Partijen doen hun standpunten steunen op de gronden welke zijn aangevoerd in de van hen afkomstige stukken waaronder de processen-verbaal die van het verhandelde ter zitting bij de rechtbank en het Hof zijn opgemaakt

2.5. Beoordeling van het geschil

2.5.1. De rechtbank heeft overwogen “dat eiseres met haar verklaring ter zitting, de overgelegde kopieën van giroafschriften, de reisverklaring en de afschriften van de aanvraag van plaatsbewijzen, in het onderhavige geval voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat zij de kosten heeft gedragen en gebruik heeft gemaakt van het openbaar vervoer voor het woon-werkverkeer. Dat eiseres de plaatsbewijzen niet heeft bewaard, doet daar, in het onderhavige geval, niet aan af”.

2.5.2. Indien echter in geschil is of een belastingplichtige die niet beschikt over een openbaar-vervoerverklaring als bedoeld in artikel 3.87, lid 9, van de Wet voldaan heeft aan de voorwaarden voor toekenning van de reisaftrek en de inspecteur in dit verband verzoekt hem de plaatsbewijzen te doen toekomen, voldoet de desbetreffende belastingplichtige alleen dan aan de op hem rustende bewijslast indien hij aan dat verzoek voldoet. Alsdan vormen de plaatsbewijzen een essentieel onderdeel van het te leveren bewijs. Met de inspecteur is het Hof van oordeel dat noch de tekst van artikel 3.87 van de Wet IB 2001 en artikel 16 van de Uitvoeringsregeling inkomstenbelasting 2001 (hierna: de Uitvoeringsregeling), noch de geschiedenis van de totstandkoming van die bepalingen steun geven aan het standpunt dat het bewijs op een alternatieve wijze kan worden geleverd.

2.5.4. Tussen partijen is dan ook in ieder geval vanaf het moment van het onderzoek ter zitting bij de rechtbank niet (meer) in geschil dat belanghebbende in het onderhavige jaar met het openbaar vervoer naar dezelfde plaats van werkzaamheden placht te reizen en dat zij de kosten daarvan (kennelijk na aftrek van een ontvangen reisvergoeding van € 307) heeft betaald. Het leveren van bewijs door belanghebbende ter zake is derhalve niet (meer) aan de orde. Feiten die door de wederpartij niet worden weersproken behoeven immers geen bewijs (vgl. Hoge Raad, 1 april 2005, nr. 39689, LJN AT3023).

2.5.5. Voor zover de inspecteur bedoelt te betogen dat ook indien tussen partijen vaststaat dat met het openbaar vervoer naar dezelfde plaats van werkzaamheden pleegt te worden gereisd en dat de kosten daarvan door de betrokken belastingplichtige zijn betaald, de reisaftrek desalniettemin uitsluitend kan worden toegekend indien die belastingplichtige de plaatsbewijzen op verzoek aan de inspecteur doet toekomen, verwerpt het Hof dat betoog. De artikelen 3.87, leden 9 tot en met 11, van de Wet en 16 van de Uitvoeringsregeling geven immers slechts voorschriften ten aanzien van de bewijslevering. Indien tussen partijen niet in geschil is dat met het openbaar vervoer naar dezelfde plaats van werkzaamheden pleegt te worden gereisd en dat de kosten daarvan door de betrokken belastingplichtige zijn betaald staat het niet kunnen overleggen van de plaatsbewijzen aan het verlenen van de aftrek derhalve niet in de weg.

2.6. Slotsom

Het hoger beroep is ongegrond en de uitspraak van de rechtbank dient – met verbetering van gronden zoals hiervoor aangegeven – te worden bevestigd.

3. Beslissing

Het Hof bevestigt de uitspraak van de rechtbank.

Aldus vastgesteld door mrs. F.J.P.M. Haas, voorzitter, A. Bijlsma en J.W. Zwemmer, leden van de belastingkamer, in tegenwoordigheid van de griffier. De beslissing is op 22 december 2008 in het openbaar uitgesproken.