Gerechtshof Amsterdam, 10-12-2009, BK6848, 07/01056

uitspraak: 10 december 2009

uitspraak van de eerste meervoudige belastingkamer

op het hoger beroep van

tegen de uitspraak in de zaak no. SBR 07/817 van de rechtbank Utrecht (hierna: de rechtbank) in het geding tussen

belanghebbende

en

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. Bij besluit van 26 oktober 2005 (hierna: de aanslag) heeft het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Veenendaal (hierna: het college) aan belanghebbende ter zake van het in behandeling nemen van een aanvraag voor een bouwvergunning, gedagtekend 7 februari 2005, leges ten bedrage van € 344.623,59 in rekening gebracht.

1.2. Na daartegen gemaakt bezwaar heeft de heffingsambtenaar bij uitspraak, gedagtekend 26 februari 2007, het bezwaar gegrond verklaard en de aanslag verminderd tot een bedrag van € 217.570,17.

1.3. Bij uitspraak van 7 november 2007, verzonden op 16 november 2007, heeft de rechtbank het daartegen door belanghebbende ingestelde beroep ongegrond verklaard.

1.5. Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 12 juni 2009. Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt dat met deze uitspraak wordt meegezonden.

2. Feiten

2.1. De rechtbank heeft de volgende feiten vastgesteld. Belanghebbende is daarin aangeduid als ‘eiseres’.

2.1 Eiseres heeft op 7 februari 2005 bij de gemeente Veenendaal, afdeling bouw- en woningtoezicht, een aanvraag om een bouwvergunning ingediend voor het vergroten van een [a]gebouw op het perceel. (…)

Over deze feitenvaststelling bestaat geen geschil, zodat ook het Hof daarvan zal uitgaan.

3. Oordeel van de rechtbank

De rechtbank heeft, voor zover in hoger beroep nog van belang, het volgende geoordeeld. Hierbij is belanghebbende aangeduid als eiseres.

2.4 (…) De rechtbank stelt vast dat het primaire besluit tot heffing van leges onbevoegd is genomen. Ingevolge artikel 231, tweede lid, onder b, van de Gemeentewet gelden de bevoegdheden van de inspecteur, waaronder de bevoegdheid belasting te heffen, met betrekking tot de gemeentelijke belastingen immers voor de gemeenteambtenaar, belast met de heffing van gemeentelijke belastingen. De rechtbank is echter van oordeel dat een bevoegdheidsgebrek bij uitspraak op bezwaar kan worden hersteld. Ingevolge artikel 7:11 van de Algemene wet bestuursrecht vindt, indien het bezwaar ontvankelijk is, op grondslag daarvan een heroverweging van het bestreden besluit plaats. Eventuele aan het primaire besluit klevende gebreken kunnen bij de uitspraak op bezwaar worden hersteld. De rechtbank ziet ondersteuning voor dit oordeel in de vaste jurisprudentie van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (onder meer de uitspraken van 9 januari 2002, rechtspraak.nl, LJN AD8986, en 12 juli 2006, www.rechtspraak.nl, LJN AY3711) en de Centrale Raad van Beroep (onder meer de uitspraken van 31 oktober 1995, www.rechtspraak.nl, LJN ZB5405, en 7 juni 2007, www.rechtspraak.nl, LJN BA6961). Dit geldt ook voor een bevoegdheidsgebrek, mits de uitspraak op bezwaar wordt gedaan door het bevoegde bestuursorgaan en ten tijde van het doen van uitspraak op bezwaar de bevoegdheid tot oplegging van een primaire aanslag niet op grond van artikel 11, vierde lid, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen, vervallen is door tijdsverloop. De rechtbank stelt vast dat de bestreden uitspraak is gedaan door het bevoegde bestuursorgaan, de heffingsambtenaar, zodat daarmee het bevoegdheidsgebrek geacht kan worden te zijn hersteld.

4. Geschil in hoger beroep

5. Beoordeling van het geschil

5.1. Is de aanslag bevoegd vastgesteld?

5.1.1. Vaststaat dat de aanslag is opgelegd door het college. Eveneens staat vast dat slechts de heffingsambtenaar bevoegd was de aanslag op te leggen.

5.1.2. De heffingsambtenaar neemt het standpunt in dat hij met het doen van de uitspraak op bezwaar het aan de aanslag klevende gebrek, dat deze onbevoegd is vastgesteld, heeft hersteld.

5.1.3. Belanghebbende heeft, zoals aangegeven op de brief waarin de aanslag is bekend gemaakt, het bezwaarschrift ingediend bij het college. Zij stelt geen bericht van doorzending aan de heffingsambtenaar te hebben ontvangen als bedoeld in artikel 6:15 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Voorts is in de uitspraak opgenomen dat de hardheidsclausule van toepassing is, waartoe uitsluitend het college bevoegd was. Uit een en ander leidt belanghebbende af dat het college in feite de uitspraak op bezwaar heeft gedaan, ook al heeft de heffingsambtenaar die ondertekend.

5.2. Dient de hardheidsclausule te worden toegepast?

5.2.2. Daarenboven is de rechter niet bevoegd over de toepassing van de hardheidsclausule te oordelen, aldus de Hoge Raad in zijn arrest van 29 maart 2002, nr. 36 513, BNB 2002/174. Dat geldt ook voor belanghebbendes verzoek de hardheidclausule niet alleen voor de vrijstelling van artikel 19 van de Wet RO toe te passen maar ook op de bouwleges, waaronder begrepen de grief van belanghebbende dat door dit verzoek niet te honoreren het gelijkheidsbeginsel wordt geschonden. Het Hof overweegt hierbij ten overvloede dat het gelijkheidsbeginsel ziet op een verschil in behandeling van belastingplichtigen die in gelijke omstandigheden verkeren. De grief van belanghebbende is daarop niet gericht zodat deze ook om die reden faalt.

5.3. Gaan de geraamde baten uit boven de geraamde lasten?

5.3.1. Op grond van artikel 229, eerste lid, aanhef en onderdeel b, van de Gemeentewet heeft de gemeente de bevoegdheid leges te heffen ter zake van het genot van door of vanwege het gemeentebestuur verstrekte diensten. Artikel 229b van de Gemeentewet bepaalt vervolgens dat de tarieven van een dergelijke heffing zodanig moeten worden vastgesteld dat de geraamde baten niet uitgaan boven de geraamde lasten. Op grond van vaste jurisprudentie dient deze zogenoemde opbrengstlimiet te worden getoetst voor alle in de desbetreffende verordening opgenomen diensten gezamenlijk en niet per dienst of groep van diensten afzonderlijk (zie onder meer HR 24 februari 2006, nr. 39 999, BNB 2006/173) .

5.3.2. Belanghebbende heeft niet gesteld dat voor het jaar 2005 de geraamde baten van de in de gemeente Veenendaal in dat jaar geldende verordening op de heffing en invordering van leges de voor dat jaar geraamde lasten ter zake te boven gaan. Belanghebbende heeft in dit verband slechts aangevoerd dat zij de gegevens die zij nodig heeft om dit aannemelijk te maken niet heeft kunnen verkrijgen, maar naar het oordeel van het Hof heeft zij dit, tegenover de gemotiveerde weerspreking van de heffingsambtenaar, niet aannemelijk gemaakt. Het Hof neemt hierbij in aanmerking dat begrotingen van gemeenten met de daarbij behorende bescheiden openbare stukken zijn waarvan ook belanghebbende kan kennisnemen Ten overvloede overweegt het Hof nog dat uit de in 2.2 vermelde Productenraming 2006 niet blijkt dat de geraamde baten van de bouwleges de geraamde lasten ter zake overtreffen.

5.3.3. Voorts is het standpunt van belanghebbende dat de gemeente voor bouwleges een degressief tarief had dienen toe te passen onjuist (Hoge Raad 14 augustus 2009, nr. 43.120, www.rechtspraak.nl, LJN BI1943).

5.4. Slotsom

De slotsom is dat het hoger beroep ongegrond is en dat de uitspraak van de rechtbank dient te worden bevestigd met verbetering van gronden, als hiervoor aangegeven.

6. Kosten

Het Hof acht geen termen aanwezig voor een veroordeling in de kosten op de voet van artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht.

7. Beslissing

Het Hof bevestigt de uitspraak van de rechtbank.

De uitspraak is gedaan door mrs. O.B. Onnes, voorzitter, J.P.F. Slijpen en W.M.G. Visser, leden van de belastingkamer, in tegenwoordigheid van mr. M. van Blokland, als griffier. De beslissing is op 10 december 2009 in het openbaar uitgesproken.