Gerechtshof Amsterdam, 04-02-2010, BL3962, 08/00850

uitspraak van de douanekamer

op het hoger beroep van

tegen de uitspraak in de zaak no. AWB 07/3733 van de rechtbank Haarlem (hierna: de rechtbank) in het geding tussen

en

de inspecteur

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. De inspecteur heeft met dagtekening 27 december 2005 aan belanghebbende een uitnodiging tot betaling (UTB) met nummer […] wegens niet-zuivering van de aangifte voor de regeling extern communautair douanevervoer T1 met nummer T1-[…] uitgereikt ten bedrage van € 1.043,70 aan verschuldigde douanerechten en € 4.919,86 aan omzetbelasting. Na door belanghebbende gemaakt bezwaar heeft de inspecteur bij uitspraak op bezwaar van 20 september 2006 de UTB gehandhaafd.

1.2. Bij brief van 9 oktober 2006 heeft belanghebbende op de voet van artikel 236 van het Communautair Douanewetboek (CDW) en artikel 110a Douaneregeling verzocht om terugbetaling van het bedrag van € 1.043,70 aan douanerechten en € 4.919,86 aan omzetbelasting. Bij beschikking van 4 december 2006 heeft de inspecteur dit verzoek afgewezen.

1.3. Belanghebbende heeft tegen deze beschikking een bezwaarschrift ingediend dat op 5 januari 2007 bij de inspecteur is binnengekomen. Bij uitspraak op bezwaar van 2 mei 2007 heeft de inspecteur het bezwaar van belanghebbende ongegrond verklaard.

1.5. Het door de inspecteur tegen deze uitspraak ingestelde hoger beroep is bij de Douanekamer van het Gerechtshof te Amsterdam (hierna: de Douanekamer) ingekomen op 30 juli 2008, aangevuld bij brief van 26 augustus 2008. Belanghebbende heeft geen verweerschrift ingediend.

1.6. Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 8 september 2009. Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt dat met deze uitspraak wordt meegezonden.

1.7. De gemachtigde, die bij aangetekende brief van 29 juni 2009 verzonden aan Port Support Customs Rotterdam B.V. ,[adres], is uitgenodigd voor de zitting, is niet verschenen. Blijkens gegevens van TNT Post is de brief waarin de uitnodiging is verzonden op 1 juli 2009 is afgehaald.

1.8. In het dossier was geen machtiging voor het vertegenwoordigen van belanghebbende in hoger beroep aanwezig. Naar aanleiding van brieven van de griffier van 21 september 2009 aan belanghebbende, van 6 oktober 2009, van 16 november 2009 en van 3 december 2009 aan de gemachtigde, is op 18 december 2009 de gevraagde machtiging op de griffie ingekomen.

2.Feiten

2.1. De rechtbank heeft in de onderdelen 2.1 tot en met 2.8 van haar uitspraak de navolgende feiten vastgesteld, welke de Douanekamer overneemt. Belanghebbende wordt daarin aangeduid als ‘eiseres’, de inspecteur als ‘verweerder’.

“ 2.1. Eiseres houdt zich onder andere bezig met het samenstellen en verhandelen van machines, installaties, werktuigen, apparaten, instrumenten, gereedschappen en andere technische artikelen.

2.2. Op 26 oktober 2005 heeft eiseres aangifte gedaan tot plaatsing onder de regeling extern communautair douanevervoer, document T1 […], van een Caterpillar Industrial Diesel Engine model [..] met delen en toebehoren (hierna te noemen: de motor) met een waarde van € 24.850 en een brutogewicht van 1665 kilogram. Het kantoor van vertrek is [adres]. De uiterste datum voor het aanbrengen van de motor op het kantoor van bestemming, [adres], was 28 oktober 2005. Geadresseerde is [ naam en adres geadresseerde].

2.3. Op 14 november 2005 heeft Port Support Customs Import B.V., als vertegenwoordiger van [geadresseerde], bij het douanekantoor te Moerdijk aangifte ten invoer (nummer IMA […] gedaan voor plaatsing van de motor onder de economische douaneregeling actieve veredeling (vergunning op aangifte). Op de aangifte is vermeld dat deze aangifte dient ter zuivering van T1 […].

2.4. Verweerder heeft op 22 november 2005 aan eiseres een mededeling niet-beëindiging regeling douanevervoer gezonden met het verzoek het bewijs te leveren dat de regeling op regelmatige wijze is beëindigd. Dit bewijs kan door eiseres worden geleverd door overlegging van een bescheid dat voldoet aan de eisen die zijn gesteld in artikel 365, tweede of derde lid, van de Uitvoeringsverordening van het CDW (UCDW).

2.6. In deze brief heeft verweerder geen bewijs gezien dat de regeling op regelmatige wijze is beëindigd. Daarop heeft verweerder, met datum 27 december 2005, aan eiseres de onderhavige UTB opgelegd. Na daartegen door eiseres gemaakt bezwaar heeft verweerder de UTB gehandhaafd.

2.8. Tot de stukken van het geding behoort een aangifte van de aangever Port Support Customs Import B.V. ten behoeve van de afzender/exporteur [naam geadresseerde], met datum 19 januari 2006. In deze aangifte wordt de motor ten uitvoer aangegeven. In deze aangifte staat vermeld dat deze dient ter zuivering van de aangifte tijdelijke invoer/A.V. IM-A […], op 14 november 2005 te Moerdijk gedaan. Op deze aangifte staat een stempelafdruk van de douane te Antwerpen met datum 16 november 2006. Voorts een stempel met de tekst: “[naam], Assistent” en met de handgeschreven tekst: “Alternatief Bewijs” en een paraaf.”

3. Geschil in hoger beroep

In geschil is of de door belanghebbende verzochte terugbetaling van douanerechten en omzetbelasting op de voet van artikel 236 Communautair douanewetboek (CDW), respectievelijk artikel 110a Douaneregeling (destijds geldende regeling), terecht is geweigerd door de inspecteur. Het geschil spitst zich meer in het bijzonder toe op de vraag of er een douaneschuld is ontstaan op grond van artikel 203 CDW danwel artikel 204 CDW.

4. De standpunten van partijen

Voor de standpunten van partijen wordt verwezen naar de overgelegde stukken en naar het proces-verbaal van de zitting van 8 september 2009.

5. Beoordeling van het geschil

5.1. Ten aanzien van de douanerechten

5.1.1. Ingevolge artikel 203 CDW zijn rechten bij invoer, waaronder douanerechten, verschuldigd indien goederen aan het douanetoezicht worden onttrokken. Uit het arrest van het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen (HvJ) van 1 februari 2001, zaak C-66/99 (Wandel), volgt dat het begrip ‘onttrekking’ moet worden uitgelegd als elk handelen of elk nalaten dat tot gevolg heeft dat de bevoegde douaneautoriteit, al is het maar tijdelijk, geen toegang heeft tot onder douanetoezicht staande goederen en de in de douanewetgeving voorziene controles niet kan uitvoeren. In casu is het kantoor van vertrek identiek aan het kantoor van bestemming [adres]. Nu sprake is van een zending van een ‘toegelaten afzender’ gericht aan een geadresseerde zonder vergunning ‘toegelaten geadresseerde’, had de zending binnen de vervoerstermijn aangebracht moeten worden bij dit kantoor ter beëindiging van het vervoer. Vast staat dat de zending pas op 14 november 2005, dus 17 dagen ná het verstrijken van de vervoerstermijn, bij het opgegeven kantoor van bestemming is aangebracht, op het moment dat het goed door de geadresseerde werd aangegeven voor een opvolgende douaneregeling (actieve veredeling). De inspecteur verbindt aan deze vaststelling de conclusie dat het goed aan het douanetoezicht is onttrokken, omdat hij gedurende deze periode van 17 dagen geen toegang had tot de onder douanetoezicht staande motor.

5.1.2. De Douanekamer is van oordeel dat onder deze omstandigheden van een ‘onttrekking’ als bedoeld in artikel 203 CDW geen sprake is. Eén van de kenmerken van de regeling extern communautair douanevervoer is dat het douanetoezicht (op afstand) wordt uitgeoefend via een te zuiveren document of via NCTS (New Computerized Transit System). De inspecteur heeft de bevoegdheid om goederen die onder deze douaneregeling zijn geplaatst te allen tijde aan een controle te onderwerpen, maar uit de aard der zaak is hem feitelijk nooit bekend waar de goederen zich op een bepaald tijdstip daadwerkelijk bevinden. Zoals de rechtbank overweegt zijn de goederen mogelijk onderweg dan wel reeds gearriveerd. In dit opzicht onderscheidt de periode ná het verstrijken van de vervoerstermijn zich niet van periode gedurende welke de vervoerstermijn nog niet was verstreken. Derhalve kan niet worden gezegd dat louter ten gevolge van het overschrijden van de vervoerstermijn de inspecteur geen toegang meer had tot de onder douanetoezicht staande motor. Daar er geen sprake is van een ‘onttrekking’ is er ten gevolge van de overschrijding van de vervoerstermijn geen douaneschuld ontstaan op de voet van artikel 203 CDW.

5.1.3. De inspecteur heeft ter zitting, zijn stelling in zoverre aangevuld dat hem na het uitreiken van de uitnodiging tot betaling, is gebleken dat het goed – op enig moment – rechtstreeks gebracht is naar de geadresseerde en dat dit meebrengt dat sprake is van een onttrekking. Dienaangaande geldt dat reeds omdat, zonder nadere toelichting, niet valt in te zien dat deze omstandigheid meebrengt dat de douane op enig moment geen toegang meer zou hebben gehad tot het goed, ook deze stelling faalt.

5.1.5. De Douanekamer is van oordeel dat aan de onder 5.1.4. vermelde voorwaarden is voldaan. De geadresseerde, [naam geadresseerde], heeft het goed op 14 november 2005 op haar naam en voor haar rekening onder de regeling actieve veredeling laten aangeven. In deze aangifte is nadrukkelijk verwezen naar de voorafgaande T1-regeling en bij de aangifte is een T1-begeleidingsdocument gevoegd. De aangifte tot plaatsing onder de regeling actieve veredeling is aanvaard en de goederen zijn vrijgegeven voor deze opvolgende douaneregeling. Daarmee staat vast dat de regeling extern communautair douanevervoer is beëindigd. Na veredeling heeft het goed via de haven van Antwerpen de Europese Unie weer verlaten.

5.1.6. Uit deze feiten en omstandigheden leidt de Douanekamer af dat van een poging tot onttrekking geen sprake is geweest. Op 14 november 2005 was belanghebbende door de douane nog niet aangesproken op het niet-bereiken van de bestemming. Eerst op 22 november 2005 heeft de douane een ‘mededeling niet-beëindiging regeling douanevervoer’ gezonden aan belanghebbende. Hieruit blijkt dat er weliswaar een procedurele fout is gemaakt, maar dat deze fout op eigen initiatief door de betrokken marktpartijen is hersteld. Van duidelijke nalatigheid is dan geen sprake en ook is de termijn van 17 dagen in dit verband niet als ‘onredelijk’ te kwalificeren.

5.1.7. Gelet op het voorgaande is er weliswaar sprake geweest van een verzuim, maar dit verzuim is zonder gevolgen gebleven voor een juiste werking van de douaneregeling. Er is dientengevolge geen douaneschuld ontstaan op de voet van artikel 204 CDW.

5.1.8. Nu er geen douaneschuld is ontstaan staat vast dat er meer douanerechten zijn geheven dan wettelijk verschuldigd waren. Belanghebbende komt derhalve op de voet van artikel 236 CDW in aanmerking voor terugbetaling van de geheven douanerechten.

5.2. Ten aanzien van de omzetbelasting

Daar op de voet van artikel 236 CDW aanspraak kan worden gemaakt op terugbetaling of kwijtschelding van de geheven douanerechten kan tevens aanspraak worden gemaakt op terugbetaling van de geheven omzetbelasting op de voet van artikel 110a Douaneregeling (destijds geldende tekst). Verwezen zij in dit verband naar het arrest Hoge Raad 20 maart 2009, nr. 40 612, BNB 2009/131c*.

Slotsom

5.3. De slotsom is dat het hoger beroep ongegrond is en dat de uitspraak van de rechtbank dient te worden bevestigd.

6. Kosten

De Douanekamer acht geen termen aanwezig voor een veroordeling van een der partijen in de kosten op de voet van artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht.

7. Beslissing

Aldus gedaan door mrs. E.M. Vrouwenvelder, voorzitter, A.P.M. van Rijn en B.A. van Brummelen, leden van de belastingkamer, in tegenwoordigheid van mr. R.J.M. Bosch als griffier. De beslissing is op 4 februari 2010 in het openbaar uitgesproken.