Gerechtshof Amsterdam, 28-07-2011, BR6268, 09/00813

GERECHTSHOF AMSTERDAM

Kenmerk P09/00813

Binnenlands belastingplichtige

4.4. Belanghebbendes (primaire) standpunt is alleen juist indien zij in de onderhavige jaar in Nederland woonde.

4.5. Waar iemand woont wordt op grond van artikel 4, eerste lid, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: AWR) naar de omstandigheden beoordeeld. Daarbij moet acht worden geslagen op alle in aanmerking komende omstandigheden van het geval. Het komt er op aan of deze omstandigheden van dien aard zijn, dat een duurzame band van persoonlijke aard bestaat tussen de betrokkene en Nederland. Die duurzame band hoeft niet sterker te zijn dan de band met enig ander land, zodat voor een woonplaats hier te lande niet noodzakelijk is dat het middelpunt van iemands maatschappelijke leven zich in Nederland bevindt.

Verder dient geen bijzondere betekenis te worden toegekend aan bepaalde (categorieën) omstandigheden, zoals bijvoorbeeld iemands sociale of economische binding met een land (vgl. Hoge Raad 21 januari 2011, nr. 10/00563, LJN BP1466.)

4.7. Naar het oordeel van het Hof is belanghebbende niet in de op haar rustende bewijslast geslaagd. Belanghebbende beschikte weliswaar over een woning in Nederland (welke ook als postadres door haar werd gebruikt), had bankrekeningen bij een Nederlandse bank, beschikte over een auto in Nederland en ontving voor de woning nota’s voor electriciteit en gas, maar dat is, bijeen genomen, van onvoldoende gewicht om te concluderen dat zij in Nederland woonde. Het de door belanghebbende in hoger beroep gestelde verblijf van meer dan 180 dagen per jaar in Nederland vindt geen feitelijke grondslag in de gedingstukken en acht het Hof ook overigens niet aannemelijk geworden. Dat belanghebbende de woning in Nederland gebruikte als zij in Nederland was, dat zij regelmatig in Nederland was en dat als zij hier te lande verbleef deelnam aan het sociale en maatschappelijke verkeer in Nederland acht het Hof aannemelijk maar maakt de conclusie niet anders. Daarbij neemt het Hof in aanmerking dat belanghebbende in [...] in dienst was bij haar onderneming, aldaar over een huurwoning beschikte, en voor de Belastingdienst een adres in [...] als feitelijk woonadres had geregistreerd. Niet of onvoldoende valt in te zien dat belanghebbende een duurzame band van persoonlijke aard met Nederland had.

Aldus woonde belanghebbende het onderhavige jaar niet in Nederland.

Buitenlands belastingplichtige

4.8. Nu belanghebbende niet in Nederland woont maar wel een in Nederland gelegen onroerende zaak bezit, is zij aan te merken als een buitenlands belastingplichtige die Nederlands inkomen geniet. Zij heeft gekozen voor toepassing van de regels voor binnenlands belastingplichtigen. Dit komt overeen met het subsidiaire standpunt van belanghebbende en ook met het standpunt van de inspecteur.

Dit brengt volgens belanghebbende mee dat zij recht heeft op de algemene heffingskorting (artikel 8.10 Wet IB 2001) en, indien zou moeten worden geoordeeld dat de woning als een bezitting voor de bepaling van de rendementsgrondslag in box 3 in aanmerking moet worden genomen, op het heffingvrije vermogen als bedoeld in artikel 5.5 van de Wet IB 2001. Ter zitting van het Hof heeft de inspecteur zich desgevraagd nader op het standpunt gesteld dat hij belanghebbende in dit standpunt volgt, met dien verstande dat zij voor wat betreft de algemene heffingskorting (alleen) recht heeft op het (volledige) belastingdeel van € 99.

Eigen woning

4.9. Artikel 3.111, eerste lid, van de Wet IB 2001 luidt, voor zover hiervan belang:

In deze afdeling (...) wordt verstaan onder eigen woning: een gebouw (...) voor zover dat, anders dan ten behoeve van een onderneming, de belastingplichtige of personen die tot zijn huishouden behoren anders dan tijdelijk als hoofdverblijf ter beschikking staat (...).

De definitie van de eigen woning in artikel 3.111, eerste lid, van de Wet IB 2001 is in de memorie van toelichting als volgt omschreven:

“Een eigen woning moet de belastingplichtige of personen die tot zijn huishouden behoren "anders dan tijdelijk als hoofdverblijf ter beschikking staan". Met dit begrip wordt gedoeld op een voor duurzaam eigen gebruik bestemde woning welke overeenkomstig deze bestemming de belastingplichtige ter beschikking staat en niet in vrij opleverbare staat is te verkopen dan nadat de belastingplichtige op een andere wijze in zijn woonbehoefte heeft voorzien.

Per belastingplichtige kan slechts één woning voor hem als centrale levensplaats dienen. Een belastingplichtige die bijvoorbeeld in het kader van zijn werk een pied à terre aanhoudt in zijn directe werkomgeving, heeft voor de toepassing van deze regeling maar één eigen woning.” (Kamerstukken II, 1998-1999, 26 727, nr. 3).

4.10. Ter onderbouwing van haar standpunt dat de woning aan [...] moet worden aangemerkt als een eigen woning in vorenbedoelde zin heeft belanghebbende aangevoerd dat zij meer dan 180 dagen per jaar in Nederland verblijft, bankrekeningen bij Nederlandse banken heeft, nota’s voor electriciteit en gas voor de woning ontving, de Nederlandse nationaliteit bezit, contacten met vrienden in Nederland had en in Nederland de beschikking had over een auto.

Het Hof acht hetgeen door belanghebbende, op wie in redelijkheid de bewijslast rust - ook hier omdat zij de meest gerede partij is om het verlangde bewijs te leveren nu zij geacht moet worden in beginsel over het bewijsmateriaal ter zake te kunnen beschikken -, is aangevoerd onvoldoende om te concluderen dat de centrale levensplaats van belanghebbende de woning in [...] is. Daarbij neemt het Hof in aanmerking dat belanghebbende in [...] in dienst was bij haar onderneming, aldaar (ook) over een woning beschikte, daar (ook) een auto tot haar beschikking had, en zij aan de Belastingdienst kenbaar maakte dat haar adres in […] haar feitelijk woonadres was. Voorts vindt het door belanghebbende gestelde aangaande de duur van het verblijf in Nederland geen feitelijke grondslag in de gedingstukken en acht het Hof ook overigens niet aannemelijk geworden. Dat belanghebbende de woning in Nederland gebruikte als zij in Nederland was, dat zij regelmatig hier te lande verbleef, en dat zij deelnam aan het sociale en maatschappelijke verkeer in Nederland acht het Hof aannemelijk maar doet niet aan de conclusie af, reeds nu hetzelfde mag worden aangenomen voor haar levenssituatie in [...].

4.11. Belanghebbende heeft in haar hoger beroepschrift het volgende bewijsaanbod geformuleerd:

“Belanghebbende heeft aangeboden te bewijzen dat [...] het centrum van haar levensbelangen is en dat zij in 2005 meer dan 180 dagen in Nederland heeft gewoond”.

4.14. Ter zitting van de rechtbank heeft belanghebbende - naar blijkt uit de op die zitting overgelegde pleitnota - het volgende bewijsaanbod gedaan:

“Belanghebbende biedt aan te bewijzen dat de woning staande en gelegen te [...] aan de [...] 63 haar ter beschikking staat als hoofdverblijf in Nederland en zij daar het centrum van haar levensbelangen heeft door getuigen te weten […] en […].”

De rechtbank heeft ten aanzien van dit getuigenaanbod overwogen, waarbij belanghebbende wordt aangeduid als eiseres:

“4.6. Wat het ter zitting gedane getuigenaanbod van eiseres betreft stelt de rechtbank voorop dat een getuigenverklaring slechts betrekking kan hebben op een getuige uit eigen waarneming bekende feiten en niet op de juridische kwalificatie hiervan. Ter zitting heeft eiseres toegelicht dat de getuigen kunnen verklaren dat eiseres regelmatig in Nederland verbleef doordat zij veel contact hadden met eiseres – zij hadden afspraken met eiseres, kwamen bij haar op visite, gingen met haar uit eten, etcetera – wanneer zij in Nederland was. Tussen partijen is evenwel niet in geschil dat eiseres in het onderhavige jaar regelmatig in Nederland verbleef en de rechtbank betwijfelt niet dat zij dan tevens haar sociale contacten in Nederland onderhield. Nu de feiten waarvan eiseres beoogt bewijs te leveren door middel van de getuigenverklaringen niet in geschil zijn tussen partijen, kunnen deze getuigen redelijkerwijs niet bijdragen aan de oordeelsvorming door de rechtbank. De rechtbank passeert het door eiseres gedane getuigenaanbod dan ook.”

Het onder 4.13 weergegeven oordeel van het Hof wordt niet anders in het licht van de ter zitting van de rechtbank gedane aanbod bewijs te leveren door middel van getuigen. Daartoe overweegt het Hof dat belanghebbende - die wordt vertegenwoordigd door een beroepsmatig optredende jurist - dit getuigenaanbod als zodanig in hoger beroep niet heeft herhaald en voorts

- in hoger beroep van de zijde van belanghebbende niet is betoogd dat de rechtbank in overweging 4.6 van haar uitspraak ten onrechte overweegt dat “de feiten waarvan [belanghebbende] beoogt bewijs te leveren door middel van getuigenverklaringen niet in geschil zijn tussen partijen”,

- ook in hoger beroep niet in geschil is dat belanghebbende regelmatig in Nederland verbleef, en

- ook het Hof niet betwijfelt dat belanghebbende dan tevens haar sociale contacten in Nederland onderhield.

4.15. In het licht van al het voorgaande is niet aannemelijk geworden dat de woning in [...] als eigen woning in de zin van artikel 3.111, eerste lid, van de Wet IB 2001 dient te worden aangemerkt.

De inspecteur heeft de woning en bijbehorende lening dan ook terecht bij het opleggen van de aanslag als een bezitting respectievelijk schuld in aanmerking genomen voor de bepaling van de rendementsgrondslag in box 3. Tussen partijen is alsdan niet in geschil dat de inspecteur, bij de uitspraak op bezwaar, is uitgegaan van de juiste waarde van de woning en de juiste hoogte van de lening.

In de uitspraak op bezwaar is de inspecteur uit gegaan van een voordeel uit sparen en beleggen over een (tussen partijen niet meer in geschil zijnde) rendementsgrondslag van € 83.942 zonder rekening te houden met een heffingvrij vermogen.

Gelet op het bovenstaande dient uitgegaan te worden van een voordeel uit sparen en beleggen van 4% over de rendementsgrondslag van € 83.942 verminderd met het heffingvrij vermogen van € 19.522 en daarmee van 4 % van € 64.420 is € 2.576.

De slotsom

4.17. De slotsom is dat het hoger beroep gegrond is. De uitspraak van de rechtbank dient te worden vernietigd. Doende wat de rechtbank had behoren te doen, zal het Hof het beroep gegrond verklaren, de uitspraak van de inspecteur vernietigen en de aanslag verminderen tot een naar een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 2.576 met inachtneming van een algemene heffingskorting van € 99.

Het Hof:

- vernietigt de uitspraak van de rechtbank;

- verklaart het beroep gegrond;

- vernietigt de uitspraak van de inspecteur;

- vermindert de aanslag tot een berekend naar een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 2.576 met inachtneming van een algemene heffingskorting van € 99 en onder handhaving van de overige elementen van de aanslag;

- veroordeelt de inspecteur in de kosten van belanghebbende tot een bedrag van € 1.621;

- gelast de inspecteur aan belanghebbende het betaalde griffierecht ad € 39 (beroep bij de rechtbank) en € 110 (hoger beroep bij het Hof), in totaal € 149 te vergoeden.

Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken na de verzenddatum beroep in cassatie worden ingesteld bij de Hoge Raad der Nederlanden (belastingkamer), Postbus 20303, 2500 EH Den Haag. Daarbij moet het volgende in acht worden genomen:

1. bij het beroepschrift wordt een afschrift van deze uitspraak overgelegd.

2. het beroepschrift moet ondertekend zijn en ten minste het volgende vermelden:

a. de naam en het adres van de indiener;

b. een dagtekening;

c. een omschrijving van de uitspraak waartegen het beroep in cassatie is gericht;

d. de gronden van het beroep in cassatie.

Voor het instellen van beroep in cassatie is griffierecht verschuldigd. Na het instellen van beroep in cassatie ontvangt de indiener een nota griffierecht van de griffier van de Hoge Raad.

In het cassatieberoepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.