Gerechtshof Amsterdam, 15-03-2012, BV9873, 09-00566

uitspraak van de tweede meervoudige belastingkamer

op het hoger beroep van

tegen de uitspraak in de zaak no. AWB 08/6354 van de rechtbank Haarlem in het geding tussen

en

de inspecteur.

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. Belanghebbende heeft op 25 mei 2007 een bedrag van € 31.200 aan overdrachtsbelasting op aangifte voldaan. Belanghebbende heeft tegen die voldoening bezwaar gemaakt. Bij uitspraak van 20 augustus 2008 heeft de inspecteur het bezwaar afgewezen.

1.2. Belanghebbende heeft tegen de uitspraak van de inspecteur beroep ingesteld bij de rechtbank Haarlem (hierna: de rechtbank). Bij uitspraak van 7 juni 2009 heeft de rechtbank het beroep gegrond verklaard, de uitspraak op bezwaar vernietigd, de belastingaanslag tot nihil verminderd, de inspecteur veroordeeld in de proceskosten ten bedrage van € 644 en de Staat der Nederlanden gelast het door belanghebbende betaalde griffierecht van € 288 te vergoeden.

1.3. Het tegen de uitspraak van de rechtbank ingestelde hoger beroep is bij het Hof ingekomen op 18 augustus 2009, aangevuld bij brief van 5 oktober 2009. Belanghebbende heeft een verweerschrift ingediend.

1.4. Op verzoek van het Hof heeft belanghebbende bij mailbericht van 16 februari 2012 een afschrift van een ruilcontract van 9 mei 2007 toegezonden. Het afschrift is op 16 februari 2012 per mail aan de inspecteur gezonden.

1.5. Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 21 februari 2012. Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt dat met deze uitspraak wordt meegezonden.

2. Feiten

2.1. Belanghebbende is een beheer- en managementmaatschappij. Haar activiteiten betreffen het beheer en het management van onroerende zaken.

2.2. Bij notariële akte van 16 mei 2007 verkreeg belanghebbende onder meer het appartementsrecht inzake de winkel gelegen op de begane grond van de onroerende zaak A-straat 0 te Z.

2.3. De winkel was aanvankelijk in gebruik als supermarkt. De winkel was onderdeel van een gebouw met op de eerste en tweede verdieping vier appartementen die als woning werden gebruikt. De winkelruimte omvatte behalve de ruimte onder de appartementen ook een deel gelegen aan de B-straat, waarboven geen bebouwing was (hierna ook: de uitbouw), met dien verstande dat het dak van de winkel aldaar voor een deel werd gebruikt als galerij ten behoeve van de appartementen.

2.4. Vóór de in geding zijnde verkrijging door belanghebbende zijn werkzaamheden verricht met betrekking tot de winkel. Die werkzaamheden hielden in dat de uitbouw voor het grootste gedeelte volledig werd gesloopt en dat van het overige deel van de uitbouw de staalconstructie werd vervangen. De gevels van de winkel zijn verwijderd. De vloer en fundering zijn voor een deel gehandhaafd voor zover zij deel uitmaakten van de stabiliteitsconstructie van het gebouw. Met het oog op de stabiliteit van het gebouw zijn ook enkele zijmuren aan de zijde van het trappenhuis ten behoeve van de appartementen gehandhaafd. De binnenmuren van de winkel zijn volledig verwijderd. De funderingen langs de omtrek van de niet gesloopte vloer zijn opnieuw aangelegd en in het midden van de vloer is een extra fundering aangelegd.

2.5. In de aldus ontstane ‘kale’ ruimte op de begane grond is een nieuwe winkelruimte gecreëerd. De gevels zijn opnieuw aangebracht en de ingang is verplaatst van de B-straat naar de A-straat. Aan de zijde van de A-straat is de gevel iets naar voren geplaatst en zijn de balkons van de appartementen aangepast. De nieuwe winkelruimte is aanzienlijk kleiner dan de oorspronkelijke winkelruimte. Het verschil is met name het gevolg van de vermindering van de diepte van de uitbouw van 12 m tot 7,30 m, zoals op de overgelegde bouwtekeningen is aangegeven. In de nieuwe winkelruimte is een modezaak gevestigd.

3. Het oordeel van de rechtbank

4. Geschil in hoger beroep

Naar partijen ter zitting hebben gepreciseerd is tussen hen in geschil of de onder de feiten vermelde werkzaamheden hebben geleid tot de vervaardiging van een goed. Belanghebbende verdedigt dat, de inspecteur betwist dat.

Tussen partijen is niet in geschil dat, zo het gelijk aan belanghebbende is, zij recht heeft op een teruggaaf van € 31.200 aan overdrachtsbelasting en dat, zo het gelijk aan de inspecteur is, belanghebbende dat bedrag terecht op aangifte heeft voldaan.

5. Standpunten van partijen

Voor de standpunten van partijen wordt verwezen naar de gedingstukken. Voor het verhandelde ter zitting wordt verwezen naar het proces-verbaal van zitting.

6. Beoordeling van het geschil

6.1. Belanghebbende stelt dat de vraag of een goed vervaardigd is in een geval als het onderhavige uitsluitend afhankelijk is van hetgeen met de winkelruimte is gebeurd. Zij vergelijkt in dit verband de oude winkelruimte met de nieuwe winkelruimte en concludeert dat de nieuwe winkelruimte ten opzichte van de oude een nieuw goed vormt dat tevoren niet bestond. De inspecteur stelt daartegenover dat voor de vraag of in dit geval een goed vervaardigd is, dient te worden gelet op de winkelruimte als onderdeel van het gehele gebouw en dat in dat licht bezien geen nieuw goed is ontstaan.

6.2. Naar het oordeel van het Hof kan bij de beoordeling of sprake is van de vervaardiging van een goed in een geval als het onderhavige niet uitsluitend worden gelet op de hoedanigheid van de winkelruimte vóór en na de werkzaamheden. De winkelruimte vormt immers een integrerend onderdeel van het gebouw en kan ook slechts bestaan door de bouwkundige constructie van het gebouw. Het Hof is daarom met de inspecteur van oordeel dat voor de vraag of een goed vervaardigd is in dit geval het gebouw in zijn geheel in aanmerking moet worden genomen.

6.3. Uitgaande van het gebouw als zodanig leiden de werkzaamheden ertoe dat de gevel aan de zijde van de A-straat is vernieuwd en op de begane grond enigszins naar voren is verplaatst, dat de winkelruimte onder de appartementen is gehandhaafd en dat de uitbouw is verkleind met 4,7 strekkende meter. Daaruit leidt het Hof af dat de functie van het gebouw, ook wat de begane grond betreft, niet is gewijzigd. Voorts acht het Hof de beperking van de uitbouw en de aanpassing van de gevel aan de zijde van de A-straat niet van zodanig ingrijpende aard dat daardoor een gebouw is ontstaan dat tevoren niet bestond.

6.4. De omstandigheid dat de werkzaamheden ertoe hebben geleid dat op enig moment op de begane grond een nagenoeg kale ruimte ontstond, rechtvaardigt naar het oordeel van het Hof evenmin de conclusie dat de werkzaamheden, ondanks de handhaving van de functie van het gebouw, in wezen als nieuwbouw kunnen worden gekwalificeerd.

6.5. In dit verband merkt het Hof nog op dat het begrip vervaardigen naar maatschappelijke opvattingen moet worden uitgelegd. Dat houdt mede in dat de omstandigheid dat een civielrechtelijke of belastingtechnische verdeling van een gebouw in zelfstandige eenheden daarbij niet van doorslaggevend belang is.

6.6. Uit het vorenoverwogene volgt dat het gelijk aan de inspecteur is. De uitspraak van de rechtbank dient derhalve te worden vernietigd.

7. Proceskosten

Het Hof acht geen termen aanwezig voor een veroordeling in de kosten op de voet van artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht.

8. Beslissing

Aldus gedaan door mrs. D.B. Bijl, voorzitter, E.M. Vrouwenvelder en U.E. Tromp, leden van de belastingkamer, in tegenwoordigheid van mr. V.M. Maat als griffier. De beslissing is op 15 maart 2012 in het openbaar uitgesproken. Wegens afwezigheid van de voorzitter is door de oudste raadsheer ondertekend.