Gerechtshof Amsterdam, 19-12-2013, ECLI:NL:GHAMS:2013:4978, 12/01120

“31 De tekst van deze postonderverdeling vooronderstelt dat een voertuig aan twee voorwaarden voldoet om onder deze postonderverdeling te kunnen worden ingedeeld, te weten een „dumper” zijn en ontworpen zijn voor gebruik in het terrein. Terwijl de tweede voorwaarde in casu geen probleem vormt, bevat de GN geen nadere precisering van de omschrijving van een „dumper”.

32 Uit de omschrijvingen van de voertuigen in de GN-toelichtingen en de GS-toelichtingen vloeit voort dat het hebben van een kiepende bak of een zelfopenende bodem, die het vervoer van puin of andere stortgoederen mogelijk maken, een wezenlijke eigenschap is van dumpers. Deze toelichtingen bevatten echter niets waaruit blijkt dat de vorm of de functionaliteit van de kiepbakken op zichzelf een doorslaggevend criterium kan zijn voor de indeling van een voertuig als dumper.

33 De GS-toelichting bij post 8704 omschrijft dumpers als „sterk gebouwde vrachtauto’s”. Gesteld dat het criterium van het sterk gebouwd zijn voldoende objectief is om als criterium voor de indeling te worden gehanteerd, uit een dergelijk criterium kan niet worden afgeleid dat een geavanceerd kantelmechanisme niet sterk gebouwd kan zijn of dat het sterk gebouwd zijn van het voertuig moet worden beoordeeld tegen de achtergrond van het sterk gebouwd zijn van het stortmechanisme.

34 Wat postonderverdeling 8704 10 betreft, onderstrepen de GN en de GS-toelichtingen, door het gebruik van de woorden „in het algemeen” en „voornamelijk”, uitdrukkelijk dat de criteria slechts ter informatie zijn vermeld en geen dwingende voorwaarden zijn. Het feit alleen dat een voertuig niet is uitgerust met een kiepbak met een traditionele vorm of dat deze kiepbak niet alleen naar voren of naar achteren, maar ook zijdelings kan worden gekiept, volstaat derhalve niet om dit voertuig van de indeling als dumper uit te sluiten.

35 Meer algemeen is er in de onderhavige zaak, gelet op de bestemming van dumpers, te weten het vervoer alsmede het lossen van puin en andere stortgoederen, geen enkele reden om te concluderen dat de aan de constructie van deze voertuigen aangebrachte wijzigingen om deze beter aan hun doel te laten beantwoorden (met name door preciezer te lossen in een beperkte ruimte) tot gevolg kunnen hebben dat die voertuigen van de indeling als dumpers worden uitgesloten.”

“31 Vastgesteld dient te worden dat het enige criterium waarop de Nederlandse regering zich heeft gebaseerd om de litigieuze voertuigen niet als dumpers in de zin van GN-postonderverdeling 8704 10 in te delen, de omstandigheid is dat die dumpers niet uitsluitend zijn ontworpen om in het terrein te worden gebruikt, maar ook voor gebruik op de verharde, openbare weg.

32 Blijkens de bewoordingen ervan is GN-postonderverdeling 8704 10 een specifieke post voor voertuigen die voor een bijzonder gebruik zijn ontworpen, te weten het laden en lossen van materiaal in het terrein. De overige categorieën van automobielen voor goederenvervoer vallen onder algemene postonderverdelingen, die geen onderscheid maken op basis van het gebruik waarvoor die voertuigen zijn bestemd, maar aan de hand van de specifieke technische kenmerken ervan. Zoals advocaat-generaal Stix-Hackl in punt 33 van haar conclusie in de reeds aangehaalde zaak DFDS heeft benadrukt, vormt bijgevolg het bijzondere gebruik waarvoor dumpers zijn bestemd, het beslissende criterium voor indeling onder GN-postonderverdeling 8704 10.

33 De toelichtingen op de gecombineerde nomenclatuur bij de postonderverdelingen 8704 10 11 tot en met 8704 10 90 omschrijven dumpers als voertuigen die „speciaal zijn geconstrueerd voor het vervoer van zand, grind, aarde, gesteente, enz., in steengroeven en mijnen of op bouwplaatsen voor gebouwen, wegen, vliegvelden of havens”.

34 De GS-toelichtingen bij de postonderverdelingen 8704 en 8704 10 omschrijven dumpers als voertuigen die „in het algemeen [zijn] voorzien van wielen geschikt voor alle terreinen en [die] [...] op losse grond [kunnen] rijden”, waarvan de snelheid en de actieradius beperkt zijn in vergelijking met voertuigen die op het eerste gezicht zijn ontworpen voor gebruik op de verharde, openbare weg en over het algemeen zijn voorzien van speciale banden voor slecht terrein.

35 Algemeen zijn de in GN-postonderverdeling 8704 10 bedoelde dumpers, gelet op de inherente kenmerken ervan, met name wielen die geschikt zijn voor alle terreinen, speciale banden voor slecht terrein en een beperkte snelheid en actieradius, hoofdzakelijk bestemd voor het vervoer van materiaal in steengroeven en mijnen of op bouwplaatsen, dat wil zeggen in het terrein. Deze kenmerken onderscheiden die dumpers van andere voertuigen voor goederenvervoer, daar zij, in tegenstelling tot deze laatste voertuigen, hoofdzakelijk bestemd zijn om over andere terreinen dan de verharde, openbare weg te rijden.

36 Uit het voorgaande volgt dat dumpers slechts onder GN-postonderverdeling 8704 10 kunnen worden ingedeeld indien zij speciaal zijn ontworpen voor het vervoer en het lossen van materiaal in het terrein.

37 Uit de bewoordingen van GN-postonderverdeling 8704 10 en de GN en GS-toelichtingen blijkt evenwel niet dat die dumpers zodanig moeten zijn ontworpen dat zij uitsluitend kunnen worden gebruikt in het terrein.

38 Anders dan de Nederlandse regering betoogt, is het wezenlijke kenmerk van de in GN-postonderverdeling 8704 10 bedoelde dumpers niet de omstandigheid dat deze niet over de weg kunnen rijden, maar dat zij hoofdzakelijk zijn ontworpen om te kunnen rijden op min of meer onregelmatig terrein. Dat dumpers zodanig zijn ontworpen dat zij ook, bijkomend, gebruik kunnen maken van de verharde, openbare weg, is dus niet beslissend voor de indeling in de gecombineerde nomenclatuur.

39 Gelet op het voorgaande kan de omstandigheid dat een dumper zodanig is ontworpen dat hij niet alleen in het terrein kan rijden, maar ook over de verharde, openbare weg, op zich niet volstaan om de indeling van dat voertuig als dumper in de zin van GN-postonderverdeling 8704 10 uit te sluiten.

40 Het staat aan de nationale autoriteiten om per geval, onder toezicht van de rechter, na te gaan of een dumper speciaal en primair is ontworpen om in het terrein te worden gebruikt, dan wel primair is ontworpen voor gebruik op de verharde, openbare weg. Daartoe moet aan de hand van alle kenmerken van het betrokken voertuig worden nagegaan of dit al dan niet de in de relevante GN en GS-toelichtingen genoemde wezenlijke kenmerken heeft.”

Uit de GS- en GN-toelichtingen in combinatie met voormelde arresten leidt de rechtbank af dat het wezenlijke kenmerk van dumpers is dat zij hoofdzakelijk zijn ontworpen om te kunnen rijden op min of meer onregelmatig terrein. Dit betekent niet dat zij niet over de weg kunnen rijden, maar dat zij naar hun kenmerken hoofdzakelijk zijn ontworpen om te kunnen rijden op min of meer onregelmatig terrein. Hiertoe kunnen dumpers zich van andere voertuigen onderscheiden door onder andere de volgende kenmerken:

- de bak van de dumper bestaat uit zeer sterke platen, waarvan de voorste wand tot boven de cabine doorloopt om de bestuurder te beschermen en waarvan de vloer naar achteren geheel of gedeeltelijk schuin oploopt;

- in sommige gevallen een eenmanscabine voor de bestuurder;

- geen asophanging;

- een hoog remvermogen;

- een beperkte snelheid en actieradius;

- speciale banden voor slecht terrein;

- vanwege de stevige constructie is de verhouding tussen leeggewicht en nuttig laadvermogen niet meer dan 1 : 1,6;

- eventueel kan de bak worden verwarmd door de uitlaatgassen om te voorkomen dat de te vervoeren stoffen vastkleven of bevriezen.

“38 Alvorens dit onderzoek te verrichten, dient te worden uitgemaakt of de WTO-overeenkomsten voor gemeenschapsonderdanen het recht in het leven roepen om deze overeenkomsten in rechte aan te voeren om de geldigheid van een gemeenschapsregeling te betwisten, ingeval het DSB heeft verklaard dat zowel deze regeling als de regeling welke nadien door de Gemeenschap is vastgesteld om aan de WTO-regels te voldoen, met deze regels onverenigbaar zijn.

39 In dit verband is het vaste rechtspraak dat de WTO-overeenkomsten, gelet op de aard en de opzet ervan, in beginsel niet behoren tot de normen waaraan het Hof de wettigheid van de handelingen van de gemeenschapsinstellingen toetst (arrest van 23 november 1999, Portugal/Raad, C‑149/96, Jurispr. blz. I‑8395, punt 47; beschikking van 2 mei 2001, OGT Fruchthandelsgesellschaft, C‑307/99, Jurispr. blz. I 3159, punt 24; arresten van 12 maart 2002, Omega Air e.a., C‑27/00 en C‑122/00, Jurispr. blz. I‑2569, punt 93; 9 januari 2003, Petrotub en Republica/Raad, C‑76/00 P, Jurispr. blz. I‑79, punt 53, en 30 september 2003, Biret International/Raad, C‑93/02 P, Jurispr. blz. I‑10497, punt 52).

40 Slechts ingeval de Gemeenschap uitvoering heeft willen geven aan een in het kader van de WTO aangegane bijzondere verplichting of indien de gemeenschapshandeling uitdrukkelijk naar specifieke bepalingen van de WTO-overeenkomsten verwijst, staat het aan het Hof de wettigheid van de betrokken gemeenschapshandeling aan de WTO-regels te toetsen (zie, wat de GATT 1947 betreft, arresten van 22 juni 1989, Fediol/Commissie, 70/87, Jurispr. blz. 1781, punten 19‑22, en 7 mei 1991, Nakajima/Raad, C‑69/89, Jurispr. blz. I‑2069, punt 31, en wat de WTO-overeenkomsten betreft, reeds aangehaalde arresten Portugal/Raad, punt 49, en Biret International/Raad, punt 53).”

“22 Daaraan moet worden toegevoegd dat, hoewel de relevante handelingen van afgeleid recht moeten worden uitgelegd in het licht van de WTO-akkoorden (zie in die zin arresten van 14 december 2000, Dior e.a., C‑300/98 en C‑392/98, Jurispr. blz. I‑11307, punt 47, en 16 november 2004, Anheuser-Busch, C‑245/02, Jurispr. blz. I‑10989, punt 55), de overeenkomst betreffende de oorsprongsregels thans alleen voorziet in een harmoniseringswerkprogramma gedurende een overgangsperiode. Daar deze overeenkomst geen volledige harmonisatie tot stand brengt, beschikken de WTO-leden over een beoordelingsmarge inzake de aanpassing van hun oorsprongsregels. Dienaangaande blijkt uit het verslag van het WTO-panel van 20 juni 2003 (Verenigde Staten) – Oorsprongsregels voor textiel en kleding (DS243), punten 6.23 en 6.24, dat de WTO-leden vrij zijn om de oorsprongsbepalende criteria vast te stellen, deze criteria in verloop van tijd te wijzigen of verschillende criteria toe te passen op verschillende producten.”

“3.2.1. Het Hof heeft geoordeeld dat de afgifte van de in het hiervoor in 3.1 vermelde rapport bedoelde certificaten EUR.1 (hierna: de certificaten) door de Israëlische autoriteiten is te beschouwen als een vergissing van de douaneautoriteiten, die in beginsel wordt bestreken door het bepaalde in artikel 220, lid 2, letter b, Communautair douanewetboek (hierna: CDW). Naar het oordeel van het Hof komt belanghebbende evenwel de bescherming van deze bepaling niet toe, omdat zij deze vergissing redelijkerwijze had kunnen ontdekken, nu het haar als ervaren marktdeelnemer duidelijk had moeten zijn dat zij met de certificaten de door haar verlangde preferentiële behandeling niet zou kunnen verkrijgen. (…) -3.3.3. Bij Verordening (EG) nr. 2700/2000 van het Europees Parlement en de Raad van 16 november 2000, Pb  L 311, is (onder meer) artikel 220, lid 2, letter b, CDW gewijzigd door toevoeging van een viertal alinea’s die betrekking hebben op de afgifte in derde landen van onjuiste certificaten die dienen tot vaststelling van de preferentiële status van goederen. In zijn arrest van 9 maart 2006, Beemsterboer Coldstore Services BV, C-293/04, Douanerechtspraak 2007/56, heeft het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen voor recht verklaard dat artikel 220, lid 2, letter b, CDW, zoals gewijzigd bij Verordening (EG) nr. 2700/2000, van toepassing is op een douaneschuld die is ontstaan en is nagevorderd vóór de inwerkingtreding van laatstgenoemde verordening. Ingevolge de (nieuwe) tweede alinea van deze bepaling wordt de afgifte van een onjuist certificaat door een instantie van een derde land aangemerkt als een vergissing in de zin van de eerste alinea, die redelijkerwijze niet kon worden ontdekt. Het is buiten redelijke twijfel dat hiermee wordt gedoeld op gevallen waarin de autoriteiten van het derde land certificaten van oorsprong hebben afgegeven met vermelding van het eigen land als land van oorsprong waarvoor het preferentiële tarief van toepassing is maar die autoriteiten de juistheid van die oorsprong achteraf ontkennen dan wel niet (kunnen) bevestigen, en niet op gevallen als het onderhavige geval waarin de autoriteiten van het derde land (het land van uitvoer) certificaten van oorsprong hebben afgegeven waarop een ander land is vermeld dan het eigen land waarvoor het preferentiële tarief van toepassing is. In dit geval was de vergissing van de autoriteiten van het land van uitvoer zonder meer kenbaar en redelijkerwijze te ontdekken. De eventuele ingewikkeldheid van de in het Protocol voorziene preferentiële regeling doet hieraan niet af en evenmin de omstandigheid dat de Israëlische instanties gedurende een reeks van maanden onjuiste certificaten hebben afgetekend.”