Gerechtshof Amsterdam, 10-01-2013, BY9057, 11/00696, 11/00697 en 11/00698

10 januari 2013

uitspraak van de meervoudige douanekamer

op het hoger beroep van

tegen de uitspraak in de zaken met kenmerken AWB 10/2746, 10/2747 en 10/2659 van de rechtbank Haarlem (hierna: de rechtbank) in het geding tussen

belanghebbende

en

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. De inspecteur heeft de volgende uitnodigingen tot betaling (hierna: UTB’s) uitgereikt:

Na daartegen gemaakt bezwaar heeft de inspecteur bij een drietal uitspraken op bezwaar, gedagtekend 11 mei 2010, de UTB’s gehandhaafd.

1.2. Bij uitspraak van 20 juli 2011 heeft de rechtbank het door belanghebbende ingestelde beroep ongegrond verklaard.

1.3. Het tegen deze uitspraak ingestelde hoger beroep is bij het Hof ingekomen op 30 augustus 2011, aangevuld bij brief van 15 januari 2012. De inspecteur heeft een verweerschrift ingediend.

1.4. Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 27 november 2012. Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt dat met deze uitspraak wordt meegezonden.

2. Feiten

2.1. De rechtbank heeft in de onderdelen 2.1. tot en met 2.2. van haar uitspraak de navolgende feiten vastgesteld. Belanghebbende wordt daarin aangeduid als ‘eiseres’.

“2.1. In de periode van 7 december 2009 tot en met 4 januari 2010 heeft eiseres 9 aangiften gedaan voor de regeling brengen in het vrije verkeer van goederen die op de aangiften omschreven staan als “audio […], zijnde mp3speler transmitters”. De goederen zijn aangegeven met de goederencode 8519 89 90 90. In de bij de aangiften behorende facturen zijn de ingevoerde goederen omschreven als “[X1]” (hierna: [X1].

2.2. De [X1] is een draadloos muzieksysteem. Dit systeem bestaat uit één kast waarin een vijftal luidsprekers zijn geplaatst die elk zijn voorzien van een afzonderlijke digitale versterker. De [X1] is voorzien van knoppen voor mute en volumeregeling. Aan de achterzijde heeft de [X1] een aansluiting voor een koptelefoon, een audio-ingang, twee netwerkpoorten en een stroomaansluiting. De consumentenprijs van een [X1] bedraagt thans € […]. Indien de [X1] door middel van een ethernetkabel op een router of op een kabelmodem wordt aangesloten kunnen muziekbestanden van online muziekaanbieders worden afgespeeld en kan via de [X1] ook internetradio worden beluisterd. Het is ook mogelijk om muziekbestanden vanaf andere computers (pc of mac) of vanaf de iPod, de iPhone of een andere smartphone op de [X1] af te spelen. Het systeem ondersteunt vrijwel alle muziekformaten. De [X1] maakt daarbij gebruik van de AES encrypt peer-to-peer draadloze MESH-technologie (een MESH draadloos netwerk kan worden gezien als een speciaal type wireless ad-hoc network ), waarbij het [A] Multi Room Music Systeem automatisch coderingssleutels en SSID’s (netwerknaam) genereert. In de [X1] is een moederboard ingebouwd met daarop onder andere een centrale processor eenheid (hierna: cpu). De software aanwezig in het geheugen van het moederboard bestaat onder andere uit de besturingssoftware Linux. Linux kan via het internet geüpdate worden en binnen de Linux-besturingssoftware kunnen Linux-programma’s, zoals een tekstverwerker, spreadsheet en e-mailprogramma werken. Het werken met deze programma’s door de gebruiker kan alleen met behulp van een andere computer aangezien in- en uitvoereenheden, zoals een toetsenbord en een monitor niet op de [X1] kunnen worden aangesloten. De [X1] bezit niet de mogelijkheid data op te slaan.”

2.2. Het Hof vult voormelde feiten aan met het volgende.

2.2.1. Een [X] dient met een ethernetkabel op een router of kabelmodem te worden aangesloten. Deze verbinding is onontbeerlijk om aansluiting te maken op het internet. Via een kabelverbinding kunnen signalen van externe apparaten door de [X] worden afgespeeld. Indien door de consument twee of meer [Xen] worden aangeschaft, kunnen deze apparaten onderling draadloos digitale gegevens uitwisselen. Twee of meer [Xen] vormen tezamen een draadloos datanetwerk (hierna: [A]-netwerk), dat kan worden uitgebreid tot maximaal 32 toestellen. Het [A]-netwerk functioneert geheel onafhankelijk van een eventueel reeds aanwezig draadloos WiFi-netwerk, omdat een afwijkende coderingssleutel wordt gebruikt. Om communicatie tussen het [A]-netwerk en het ‘normale’ netwerk en/of tussen het [A]-netwerk en het internet mogelijk te maken, dient de eerste (of enige) [X] met behulp van een ethernetkabel op een router of op een kabelmodem te worden aangesloten.

2.2.2. Belanghebbende importeert tevens een toestel met de handelsnaam ‘[X2]’. Dit toestel, met (destijds) een consumentenprijs van € [ …], beschikt over dezelfde netwerkfunctionaliteit als een [X], doch kan geen geluid weergeven. Blijkens de stukken van het geding beschikken [X] en [X2] beide over een ethernetswitch met twee poorten, waarop – met behulp van een kabel – een digitale videorecorder, pc, spelconsole of NAS-station kan worden aangesloten, om deze apparaten aldus via het [A]-netwerk met het internet te verbinden.

2.2.3. Geluidsbestanden welke zich bevinden in het geheugen van een extern apparaat dat met een kabel op een [X] of [X2] is aangesloten, kunnen via het draadloze [A]-netwerk worden afgespeeld op elke gewenste [X] binnen het netwerk.

3. Geschil in hoger beroep

3.1. Evenals bij de rechtbank is in hoger beroep in geschil of de inspecteur belanghebbende terecht heeft uitgenodigd tot betaling van de onder 1.1 genoemde bedragen. Tussen partijen is niet in geschil dat de aangegeven GN-onderverdeling 8519 89 90 (2%) onjuist is. Partijen houdt evenwel verdeeld of de ingevoerde goederen dienen te worden ingedeeld onder GN-onderverdeling 8519 89 19 (4½%), zoals de inspecteur voorstaat, dan wel onder GN-onderverdeling 8517 62 00 (vrij), subsidiair GN-onderverdeling 8471 41 00 (vrij), zoals belanghebbende bepleit.

3.2. Voor de motivering van de standpunten van partijen wordt verwezen naar de gedingstukken.

4. Toepasselijke bepalingen

De toepasselijke bepalingen van de GN luiden als volgt.

5. De overwegingen van de rechtbank

De rechtbank heeft ten aanzien van de tariefindeling het volgende overwogen:

“5.1. Voor de indeling zijn wettelijk bepalend de bewoordingen van de posten en de aantekeningen op de afdelingen of op de hoofdstukken. Het is vaste rechtspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie (hierna: HvJ), dat in het belang van de rechtszekerheid en van een gemakkelijke controle, het beslissende criterium voor de tariefindeling van goederen in de regel moet worden gezocht in hun objectieve kenmerken en eigenschappen, zoals deze in de tekst van de GN-post zijn omschreven. De door de Commissie vastgestelde toelichtingen op de GN en de in het kader van de Werelddouaneorganisatie uitgewerkte toelichtingen op het geharmoniseerd systeem inzake de omschrijving en de codering van goederen (hierna: „GS”) zijn, hoewel rechtens niet bindend, belangrijke hulpmiddelen bij de uitlegging van de draagwijdte van de verschillende tariefposten.

5.2. Eiseres heeft betoogd dat de [X1] voldoet aan de omschrijving in aantekening 5A op hoofdstuk 84 en heeft daartoe aangevoerd dat het product is voorzien van een computer moederboard met daarop een cpu en dat daarop besturings- en verwerkingsprogramma’s van Linux werken. Ter zitting heeft eiseres dit gedemonstreerd. De rechtbank volgt eiseres hierin niet. De rechtbank heeft geconstateerd en eiseres heeft dit bevestigd, dat het Linux-besturingsprogramma met verwerkingssoftware alleen zichtbaar kan worden gemaakt en bediend met behulp van een andere computer, die met de [X1] verbonden is met een ethernetkabel. Nu geen toetsenbord en monitor kunnen worden aangesloten op de [X1] en er bovendien geen data kunnen worden opgeslagen op de [X1], komt geen praktische betekenis toe aan de aanwezigheid van de Linux-besturingssoftware en Linux-verwerkingssoftware op de [X1], als zelfstandige automatische gegevensverwerkende machine. De [X1] kan daarom ook niet als zodanig worden aangemerkt. De afwezigheid van de mogelijkheid om data op te slaan verhindert bovendien dat de [X1] voldoet aan aantekening 5A op hoofdstuk 84.

5.3. Eiseres heeft voorts betoogd dat de [X1] uitsluitend of hoofdzakelijk gebruikt wordt in een automatisch gegevensverwerkend systeem en daarmee voldoet aan aantekening 5C op hoofdstuk 84. De [X1] kan dan gelet op aantekening 5D onder punt 2 niet onder post 8471 worden ingedeeld maar moet worden ingedeeld onder de goederencode 8517 62 00. De rechtbank volgt eiseres hierin niet. De [X1] is niet van de soort die uitsluitend of hoofdzakelijk gebruikt wordt in een automatisch gegevensverwerkend systeem. Vaststaat immers dat de [X1] een zelfstandige functie heeft, namelijk muziekweergave en dat de muziekweergave kan geschieden onafhankelijk van een computer. De [X1] kan ook bediend worden met een iPhone van het merk Apple of een smartphone van een ander merk, waarop [X1] programma’s (apps) werken. Ook kan de [X1] bediend worden met een console van het eigen merk. De [X1] kan bovendien via de audio-ingang vanuit elke muziekbron muziek weergeven, zodra de audio-ingang is geactiveerd. De [X1] heeft bij de muziekweergave geen ondersteuning van een automatisch gegevensverwerkend systeem nodig. Dit is ook niet het geval bij weergave van muziek via internetradio.

5.5. De [X1] verzendt en ontvangt draadloos versleutelde digitale bestanden, zet deze om in audio en geeft deze audiobestanden weer als muziek. Ten behoeve van deze functies beschikt de [X1], onder andere over een moederboard met cpu en Linux-besturingssoftware. Gelet op de objectieve kenmerken en eigenschappen van de [X1], zoals onder 2.2. omschreven en zoals deze blijken uit de overige stukken van het geding en hetgeen ter zitting is vastgesteld, staan deze functies ten dienste van de muziekweergave. De meest praktische functie van de [X1] bestaat niet uit het draadloos ontvangen en zenden en/of muziekgegevensverwerking, ook al is die in de werking onontbeerlijk voor het systeem, maar uit muziekweergave. Dit blijkt al uit de vijf luidsprekers, en de vijf afzonderlijke digitale versterkers. Dit oordeel brengt mee dat op grond van aantekening 5 E op hoofdstuk 84 van de GN de [X1] een eigen functie, andere dan automatische gegevensverwerking, vervult en naast de onder 5.2 en 5.3. genoemde redenen ook om deze reden niet kan worden ingedeeld onder post 8471. De [X1] moet worden ingedeeld onder de post die overeenkomstig zijn functie in aanmerking komt.

5.6. Aangezien de [X1] meerdere functies vervult, moet op grond van aantekening 3 op afdeling XVI de [X1] worden ingedeeld naar de hoofdfunctie die kenmerkend is voor het complex. Gelet op hetgeen de rechtbank onder 5.5. heeft overwogen is de hoofdfunctie van het complex de muziekweergave. In aanmerking nemend dat de [X1] geen data kan opslaan voldoet de [X1] aan de bewoording van post 8519 89 19, te weten toestellen voor het weergeven van geluid, zonder ingebouwd apparaat voor opnemen van geluid. De [X1] komt overeenkomstig zijn functie in aanmerking om te worden ingedeeld onder de GN-code 8519 89 19. Het gelijk is aan verweerder.”

6. Beoordeling van het geschil

6.1. Tussen partijen is niet in geschil dat de ingevoerde toestellen, gelet op hun objectieve kenmerken en eigenschappen, in beginsel vatbaar zijn voor indeling onder post 8517, meer in het bijzonder onder GN-onderverdeling 8517 6200 (toestellen voor het ontvangen, omzetten en zenden of regenereren van spraak, van beelden of van andere gegevens, schakelapparaten en toestellen voor het routen daaronder begrepen). Gelet op de eigenschappen van het product volgt het Hof partijen hierin.

6.2. Vast staat dat de toestellen in staat zijn digitale muziekbestanden te ontvangen, deze om te zetten in analoge signalen, en vervolgens te versterken en weer te geven via de vijf ingebouwde luidsprekers. Deze functie van speler van geluidsbestanden komt overeen met de bewoordingen van post 8519, die verwijst naar toestellen voor (het opnemen of) het weergeven van geluid, zodat indeling onder deze post in beginsel mogelijk is (vgl. HvJ 9 december 2010, C-193/10, KMB Europe BV, r.o. 22).

De stelling van belanghebbende dat uit de GS-toelichting op post 8519 volgt dat het ontbreken van een interne geheugeneenheid aan indeling onder deze post in de weg staat, dient te worden verworpen. In genoemde toelichting is enkel vermeld dat ‘in zijn algemeenheid’ het geluid wordt weergegeven van een interne geheugeneenheid, zodat van een noodzakelijke voorwaarde geen sprake is.

De stelling van belanghebbende dat het ‘weergeven’ van geluid een gevolg is van het ‘regenereren’ van geluid en geen zelfstandige functie, dient evenzeer te worden verworpen, nu niet valt in te zien waarom bij regeneratie van geluid het geluidssignaal zou moeten worden versterkt en weergegeven, nog daargelaten dat in de door belanghebbende verstrekte technische beschrijving van het toestel in het geheel niet wordt gesproken over ‘regenereren’ van geluid.

6.3. Ingevolge aantekening 5E op hoofdstuk 84 worden machines die een automatische gegevensverwerkende machine bevatten of daarmee in samenhang worden gebruikt en die een eigen functie, andere dan automatische gegevensverwerking, vervullen, ingedeeld onder de post die overeenkomstig hun functie in aanmerking komt of, bij ontbreken daarvan, onder een sluitpost. Nu uit het onder 6.1 en 6.2 overwogene volgt dat de ingevoerde toestellen twee eigen functies, andere dan automatische gegevensverwerking, vervullen, kan in het midden blijven of de toestellen in beginsel tevens vatbaar zijn voor indeling onder post 8471.

6.4. Ingevolge aantekening 3 op afdeling XVI worden machines met twee of meer verschillende (afwisselende of aanvullende) functies ingedeeld naar de hoofdfunctie die kenmerkend is voor het complex. Nagegaan moet dus worden of de netwerkfunctie (post 8517) danwel de weergavefunctie (post 8519) de hoofdfunctie is. Het Hof overweegt ter zake als volgt.

6.5. De omstandigheid dat de netwerkfunctie de toestellen in staat stelt tot het ontvangen van de geluidssignalen die noodzakelijk zijn voor het kunnen weergeven van geluid, voert op zichzelf niet tot de conclusie dat de netwerkfunctie de hoofdfunctie van de toestellen vormt. Een functie van een toestel geldt op zich niet als hoofdfunctie omdat zij onontbeerlijk is, daar een functie onontbeerlijk, maar desondanks secundair of bijkomend kan zijn (HvJ EU 14 april 2011, C-288/09 British Sky, r.o. 74).

6.6. Volgens vaste rechtspraak kan de bestemming van een product een objectief indelingscriterium kan zijn, wanneer die bestemming inherent is aan dit product. De inherentie moet kunnen worden beoordeeld aan de hand van de objectieve kenmerken en eigenschappen van het product. Dienaangaande moet rekening worden gehouden met wat voor de consument hoofd- en bijzaak is (HvJ EU 14 april 2011, C-288/09 British Sky, r.o. 76 en 77).

6.7. Uit de stukken van het geding, waaronder de onder 2.2.4 aangehaalde informatie van de website van belanghebbende, blijkt dat de toestellen de objectieve kenmerken en eigenschappen van een draadloos HiFi-muzieksysteem hebben en ook vrijwel uitsluitend als zodanig aan de consument worden gepresenteerd. De mogelijkheid om andere apparaten (bijv. een pc, gameconsole, digitale videorecorder, NAS-station of settopbox, hierna tezamen aangeduid als ‘externe apparaten’) via de onderwerpelijke toestellen met het internet te verbinden wordt slechts zijdelings genoemd, onder de kop ‘Andere fantastische functies’. Het Hof concludeert hieruit dat de toestellen aan de consument worden gepresenteerd als muzieksysteem en niet als netwerksysteem.

6.8. Deze bestemming wordt ondersteund door de omstandigheid dat belanghebbende, naast het onderwerpelijke toestel met een consumentenprijs van € […], ook een toestel met de handelsnaam ‘[X2]’ importeert, met een consumentenprijs van (destijds) slechts € [..]. Deze [X2] beschikt over dezelfde netwerkfunctionaliteit als een [X], doch kan geen geluid weergeven. Een ZoneBridge kan in een [A]-netwerk worden gebruikt in ruimtes waar geen geluidsweergave gewenst is. Ook via een [X2] kunnen externe apparaten met het internet worden verbonden.

6.9. Ook vanwege de beperkte toegangsmogelijkheden tot het [A]-netwerk acht het Hof niet aannemelijk dat de consument een [X] zal aanschaffen vanwege de netwerkfunctie. Draadloze communicatie van een extern apparaat met of via het draadloze [A]-netwerk is immers niet mogelijk, omdat het [A]-netwerk voor draadloze communicatie gebruik maakt van een andere coderingssleutel dan de gangbare WiFi-standaard. Draadloze communicatie is enkel mogelijk tussen [A]-apparaten onderling. Gebruikmaking van het draadloze [A]-netwerk met een extern apparaat is uitsluitend mogelijk door dit apparaat met behulp van een kabel aan te sluiten op één van de [X’s] of [X2’s] in het netwerk.

6.10. Uit het vorenoverwogene volgt naar ’s Hofs oordeel dat de [X1], bezien vanuit het oogpunt van de consument, hoofdzakelijk bestemd is voor het weergeven van geluid en dat deze weergavefunctie inherent is aan het toestel. Zij is dus de hoofdfunctie ervan, terwijl de netwerkfunctie secundair is. Indeling dient daarom op grond van indelingsregel 1 en 6, met toepassing van aantekening 3 op afdeling XVI, te geschieden onder post 8519, meer in het bijzonder onder GN-onderverdeling 8519 89 19. Hieruit volgt dat de bestreden uitnodigingen tot betaling niet te hoog zijn vastgesteld.

6.11. De door belanghebbende ter zitting overgelegde bindende tariefinlichtingen, afgegeven door douaneautoriteiten van andere EU-lidstaten, voeren niet tot een ander oordeel, reeds om deze inlichtingen andere apparaten betreffen en belanghebbende ten aanzien van deze inlichtingen geen rechthebbende is. De overgelegde Amerikaanse tariefinlichtingen nopen evenmin tot een ander oordeel.

Slotsom

De slotsom is dat het hoger beroep ongegrond is en dat de uitspraak van de rechtbank dient te worden bevestigd.

7. Kosten

Het Hof acht geen termen aanwezig voor een veroordeling in de kosten op de voet van artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht.

8. Beslissing

Het Hof bevestigt de uitspraak van de rechtbank.

De uitspraak is gedaan door mrs. B.A. van Brummelen, voorzitter, E.M. Vrouwenvelder en G.D. van Norden, leden van de douanekamer, in tegenwoordigheid van mr. R.J.M. Bosch, als griffier. De beslissing is op 10 januari 2013 in het openbaar uitgesproken.