Gerechtshof Amsterdam, 02-05-2013, CA0462, 11-00961

uitspraak van de meervoudige douanekamer

op het hoger beroep van

tegen de uitspraak in de zaak met kenmerk AWB 10/4062 van de rechtbank Haarlem (hierna: de rechtbank) in het geding tussen

belanghebbende

en

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. De Minister heeft met dagtekening 10 juni 2009 aan belanghebbende een uitnodiging tot betaling (UTB) uitgereikt voor een bedrag van € 250.467,32 aan antidumpingrechten (ADR).

1.2. Na daartegen gemaakt bezwaar heeft de Minister bij uitspraak, gedagtekend 1 juli 2010, de UTB gehandhaafd.

1.3. Bij uitspraak van 8 november 2011, heeft de rechtbank het door belanghebbende ingestelde beroep ongegrond verklaard.

1.4. Het tegen deze uitspraak ingestelde hoger beroep is bij het Hof ingekomen op 16 december 2011, aangevuld bij brief van 19 december 2011. De Minister heeft een verweerschrift ingediend.

1.5. Daartoe door het Hof in de gelegenheid gesteld, heeft belanghebbende een conclusie van repliek ingediend, waarop door de Minister is gereageerd bij conclusie van dupliek.

1.6. Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 26 maart 2013. Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt dat met deze uitspraak wordt meegezonden.

2. Feiten

2.1. In de periode van 13 november 2006 tot en met 11 december 2007 heeft belanghebbende in opdracht van [X] twaalf aangiften voor in het vrije verkeer brengen van staaldraadkabel (post 7312) gedaan. De staaldraadkabel is aan [X]. geleverd door [exporteur Y] en [exporteur Z], beide gevestigd in Zuid-Korea. In de aangiften is als land van oorsprong Zuid-Korea vermeld.

2.3. Bij een aantal aangiften heeft belanghebbende certificaten van oorsprong gevoegd die zijn opgemaakt door voormelde [exporteur Y] en die als land van oorsprong van het staaldraadkabel Zuid-Korea vermelden. Deze certificaten zijn afgestempeld door de Zuid-Koreaanse Kamer van Koophandel (The Korean Chamber of Commerce).

2.4. Voormelde aangiften zijn zogenoemd administratief afgedaan, behoudens enkele aangiften die globaal zijn gecontroleerd. Vervolgens zijn de goederen vrijgegeven.

(…)

[exporteur Z]

China re-exportation without import clearance

re-exportation

Vietnam

2.7. Namens de Minister heeft de inspecteur belanghebbende bij brief van 30 maart 2009 zijn voornemen tot het uitreiken van de onderhavige UTB kenbaar gemaakt. Bij brief van 2 april 2009 is belanghebbende in de gelegenheid gesteld daarop te reageren. Belanghebbende heeft bij brieven van 16 april 2009 en 28 mei 2009 van deze mogelijkheid gebruik gemaakt.

2.8. De Minister heeft zich op het standpunt gesteld dat de onderhavige staaldraadkabel de oorsprong China heeft en om die reden de onderhavige UTB uitgereikt.

2.9. Bij verordening van de Raad van 8 november 2005 (EG) nr. 1858/2005, Pb L 299, is een definitief antidumpingrecht ingesteld op stalen kabels (post 7312) uit China.

3. Geschil in hoger beroep

3.2. Voor de nadere motivering van de standpunten van partijen wordt verwezen naar de gedingstukken, waaronder het proces-verbaal van het verhandelde ter zitting.

4. Rechtsoverwegingen van de rechtbank

De rechtbank heeft ten aanzien van het geschil het volgende overwogen waarbij belanghebbende wordt aangeduid als ‘eiseres’ en de Minister als ‘verweerder’.

“4.1.1. Eiseres stelt zich op het standpunt dat verweerder het verdedigingsbeginsel (onder verwijzing naar het arrest van het Hof van Justitie van 18 december 2008, Sopropé, C-349/07, Douanerechtspraak 2009/27) heeft geschonden, doordat hij eiseres voorafgaand aan de boeking niet naar behoren heeft ingelicht en evenmin alle elementen van de boeking kenbaar heeft gemaakt. Ter zitting heeft eiseres daaraan toegevoegd dat de in 2.5 vermelde brief van OLAF niet voorafgaand aan de uitnodiging tot betaling aan haar is verstrekt.

4.1.2. Verweerder heeft gesteld dat hij voorafgaand aan de boeking de gegevens waarop zijn voornemen tot het opleggen van de uitnodiging tot betaling berustte aan eiseres kenbaar heeft gemaakt.

4.1.3. Vast staat dat verweerder eiseres van te voren heeft ingelicht over zijn voornemen tot boeking over te gaan en dat eiseres in de gelegenheid is gesteld daarop te reageren, hetgeen zij ook heeft gedaan (zie 2.7). De rechtbank is van oordeel dat eiseres niet in de belangen van haar verdediging is geschaad. De omstandigheid dat de in 2.5 bedoelde brief van OLAF in eerste instantie niet aan eiseres is verstrekt, is daarvoor onvoldoende. Deze brief had weliswaar betrekking op de onderhavige navordering, maar deze brief betreft slechts een inleidend stuk waarin OLAF de Koreaanse douaneautoriteiten om inlichtingen verzoekt, is in algemene zin opgesteld en ziet niet in het bijzonder op het geval van eiseres. Genoemde brief heeft eiseres aanleiding gegeven juridische stellingen aan te voeren. Nieuwe feiten heeft zij naar aanleiding van de brief niet aangevoerd. Juridische stellingen kunnen evenwel zeer wel worden getoetst in de bezwaar- en beroepsfase. De enkele omstandigheid dat deze toetsing na en niet vóór het uitreiken van de utb plaatsvindt, vormt op zichzelf geen wezenlijke schending van de verdedigingsbelangen van eiseres (vgl. Hof Amsterdam 28 april 2011, LJN-nummer: LJN BQ7221). Het beroep op het verdedigingsbeginsel is daarom tevergeefs gedaan.

4.2.1. Eiseres stelt voorts dat verweerder niet van de aangifte mocht afwijken omdat hij over onvoldoende bewijs beschikte om dit te doen.

4.2.2. Verweerder heeft de boeking voornamelijk gebaseerd op de informatie die hij via OLAF heeft ontvangen van de Zuid-Koreaanse douaneautoriteiten. In de brief, die de rechtbank deels heeft geciteerd in 2.6, is zonder voorbehoud aangegeven dat de uitvoer van staaldraadkabel door [exporteur Z] naar de Europese Unie sinds 2006 goederen betreft met de oorsprong China. Daarbij acht de rechtbank ook van belang dat uit het verslag van het bedrijfsbezoek in Zuid-Korea van eiseres, blijkt dat deze onderneming een handelsonderneming is. Voorts maakt de rechtbank uit deze brief op dat de export door [exporteur Y] eveneens de export betreft van staaldraadkabel met de oorsprong China. In het geval voor de ondernemingen enige beperking zou gelden wat betreft deze informatie, had het voor hand gelegen dat de Zuid-Koreaanse autoriteiten dit in de brief hadden vermeld, hetgeen zij niet hebben gedaan. Bij andere ondernemingen is immers ook onder het kopje 'Note' bijzondere informatie vermeld die de desbetreffende onderneming aangaat. Naar het oordeel van de rechtbank heeft verweerder daarom voldoende aannemelijk gemaakt van de aangiften te mogen afwijken en daarbij uit te gaan van de oorsprong China.

4.3.1. Verweerder had volgens eiseres moeten afzien van boeking achteraf omdat zij mocht vertrouwen op de door de bevoegde instanties afgegeven - en niet ingetrokken - certificaten van oorsprong. Bovendien hebben de douaneautoriteiten steeds ten onrechte de aangiften van eiseres aanvaard.

4.3.2. Ingevolge artikel 220, lid 2, sub b, van het CDW wordt niet tot boeking achteraf overgegaan wanneer het wettelijk verschuldigde bedrag aan rechten niet was geboekt, ten gevolge van een vergissing van de douaneautoriteiten zelf die de belastingschuldige redelijkerwijze niet kon ontdekken en waarbij deze laatste zijnerzijds te goeder trouw heeft gehandeld en aan alle voorschriften van de geldende bepalingen inzake de douaneaangifte heeft voldaan.

4.3.3. Onder vergissing van de douaneautoriteiten wordt verstaan een actieve gedraging van de bevoegde douaneautoriteiten die het vertrouwen bij de belastingschuldige heeft opgewekt (HvJ 27 juni 1991, Mecanarte, C-348/89, UTC 1994/31, punt 23 en HvJ 18 oktober 2007, Agrover, C-173/06, Douane-Update 2007/590, punt 31).De rechtbank is van oordeel dat in het onderhavige geval niet is voldaan aan de voorwaarde dat een bevoegde douaneautoriteit een vergissing heeft begaan. Verweerder heeft in dit verband onweersproken gesteld dat de door eiseres gedane aangiften louter administratief dan wel globaal zijn gecontroleerd. Dit betekent dat de Nederlandse douaneautoriteiten bij het aanvaarden van de aangiften geen vergissing in de zin van voormelde bepaling hebben begaan. Evenmin is de omstandigheid dat verweerder de aangiften in eerste instantie heeft aanvaard geen vergissing in vorenbedoelde zin, omdat verweerder bij een nadere inspectie van de gegevens van de aangiften en de daarbij gevoegde stukken niet had kunnen ontdekken dat de aangegeven oorsprong van de goederen onjuist was. Wat de afgifte van de certificaten van oorsprong betreft geldt dat het volgens de wettelijke bepalingen niet verplicht is deze te overleggen bij het doen van de onderhavige aangiften. Daarenboven zijn zij niet afgegeven op grond van het Unierecht of een systeem van administratieve samenwerking, waarbij de Zuid-Koreaanse autoriteiten betrokken zijn. Dit brengt mee dat de Zuid-Koreaanse autoriteiten niet als bevoegde douaneautoriteit kunnen worden aangemerkt (vgl. HvJ 14 mei 1996, Faroe Seafood, C-153/94 en C-204/94, UTC 1998/39, punten 89 en 90). Het beroep op artikel 220, lid 2, sub b, van het CDW is derhalve ten onrechte voorgesteld.”.

5. Beoordeling van het geschil

5.1. De Minister heeft ter zake van de op hem rustende bewijslast dat de goederen niet de Zuid-Koreaanse oorsprong hebben maar de Chinese oorsprong, verwezen naar de hiervoor onder 2.6. vermelde brief van de Zuid-Koreaanse douane-autoriteiten. Uit de omstandigheid dat in deze brief bij [exporteur Y] en bij [exporteur Z] vermeld staat dat het land van oorsprong China is en dat sprake is van wederuitvoer van Chinees staaldraad, blijkt volgens de Minister dat belanghebbende ten onrechte de oorsprong Zuid-Korea heeft aangegeven voor Chinees staaldraad geleverd door deze leveranciers. Uit de omstandigheid dat er bij [exporteur Y] geen “note” is opgenomen en bij [exporteur Z] de “note” “Since Oct 2006, re-exportation” is vermeld, leidt de Minister af dat de bevindingen van de Zuid-Koreaanse douaneautoriteiten betrekking hebben op alle zendingen van [exporteur Y] en [exporteur Z] naar de Europese Unie in de periode 2006 tot 10 januari 2008.

5.2. Dienaangaande geldt het volgende. Blijkens de brief van 22 mei 2007, hiervoor aangehaald onder 2.5, heeft OLAF aan de Zuid-Koreaanse douaneautoriteiten gevraagd na te gaan of, voor zover hier van belang, (1) [exporteur Y] en [exporteur Z] zijn geregistreerd als handelaar of producent en (2) of deze bedrijven Chinees staaldraad importeren c.q. wederuitvoeren. Op deze vragen hebben de Zuid-Koreaanse douaneautoriteiten geantwoord dat [exporteur Y] en [exporteur Z] staaldraad van Chinese oorsprong wederuitvoeren.

5.3. De door OLAF gestelde vragen zijn naar ’s Hofs oordeel dermate algemeen geformuleerd dat uit het al even algemeen geformuleerde antwoord op deze vragen niet geconcludeerd kan worden dat àl het staaldraad dat in de in 5.1. vermelde periode door [exporteur Y] en [exporteur Z] is geleverd aan afnemers in de Europese Unie, de oorsprong China heeft. De beantwoording van deze vragen duidt er (mogelijk) op dat een deel van de zendingen van deze exporteurs de oorsprong China heeft, doch het valt niet vast te stellen welke zending(en) dit betreft. Voor wat betreft [exporteur Y] knelt dit des te meer nu dit bedrijf in de desbetreffende periode ook, aldus heeft de Minister ter zitting desgevraagd erkend, zelf staaldraad produceerde in Zuid-Korea. Voor wat betreft [exporteur Z] geldt dat de omstandigheid dat niet nader gespecificeerde certificaten van oorsprong volgens de Zuid-Koreaanse autoriteiten vals zijn niet leidt tot een ander oordeel, nu deze omstandigheid niet meebrengt dat de ingevoerde goederen de oorsprong China hebben.

5.4. Reeds gelet op het feit dat in de antwoorden van de Zuid-Koreaanse autoriteiten op geen enkele wijze is gespecificeerd welke zendingen staaldraad de Chinese oorsprong (zouden) hebben is het Hof van oordeel dat de Minister niet aan de op hem rustende bewijslast heeft voldaan dat de thans in geschil zijnde zendingen staaldraad de Chinese oorsprong hebben. De omstandigheid dat bij andere leveranciers een “note” is opgenomen leidt niet tot een ander oordeel nu ook deze “notes” geen enkele informatie verschaffen over de vraag welke zendingen de Chinese oorsprong (zouden) hebben.

6. Kosten

7. Beslissing

De uitspraak is gedaan door mrs. B.A. van Brummelen, voorzitter, E.M. Vrouwenvelder en A.P.M. van Rijn, leden van de douanekamer, in tegenwoordigheid van mr. R.J.M. Bosch, als griffier. De beslissing is op 2 mei 2013 in het openbaar uitgesproken.