Gerechtshof Amsterdam, 27-11-2018, ECLI:NL:GHAMS:2018:4414, 16/00578, 16/00579, 16/00580, 16/00581, 16/00582, 16/00583, 16/00584

“1, dat hij in of omstreeks de periode van 1 april 1994 tot en met 9 december 1996 te [Z] en/of elders in Nederland, heeft deelgenomen aan een organisatie, gevormd door hem, verdachte, en/of [verdachte Y] en/of [naam verdachte] en/of [naam verdachte] en/of [naam verdachte] en/of [naam verdachte] en/of [naam verdachte] en/of [naam verdachte] en/of [naam verdachte] en/of [naam verdachte] en/of een of meer anderen, welke organisatie tot oogmerk had het plegen van misdrijven, namelijk:

- het (telkens) opzettelijk binnen het grondgebied van Nederland brengen van een of meer

handelshoeveelheden hashish en/of hennep, in elk geval van een middel of middelen als bedoeld in artikel 1 lid 1 sub d van de Opiumwet en vermeld op de bij die Wet behorende Lijst II, ten behoeve van de bevoorrading van een of meer coffeeshops, althans handelaren in die middelen,

en/of

- het (telkens) opzettelijk afleveren aan die coffeeshops, althans handelaren in die middelen,

en/of het bereiden, bewerken, verwerken, verkopen, vervoeren en/of verstrekken van die

middelen en/of

- het op een of meer verschillende tijdstippen in of omstreeks het tijdvak van. maart 1995 tot en met april 1996 opzettelijk vervoeren en/of opzettelijk aanwezig hebben naar en/of op het

grondebied van Canada van (telkens) een hoeveelheid van (ongeveer) 300 kilogram en/of 400

kilogram en/of 500 kilogram en/of 700 tot 800 kilogram, in elk geval (telkens) een

handelshoeveelheid hashish en/of hennep, althans van een middel en/of middelen als bedoeld in artikel 1 lid 1 sub d van de Opiumwet, en vermeld op de bij die wet behorende lijst II en/of

- het in of omstreeks de maand mei 1996 opzettelijk vervoeren en/of aanwezig hebben op het

grondgebied van [naam stad VS] , in elk geval de Verenigde Staten (met/op het vaartuig [naam vaartuig 1] ”) van een hoeveelheid van (ongeveer) 17.000 kilogram, in elk geval een handelshoeveelheid, hashish en/of hennep, in elk geval van een middel of middelen als bedoeld in artikel 1 lid 1 sub d van de Opiumwet en vermeld op de bij die Wet behorende Lijst 11 en/of

- het in of omstreeks de maanden april en mei 1996 opzettelijk vervoeren en/of aanwezig

hebben in de wateren voor de Westkust van Afrika (met/op het vaartuig “ [naam vaartuig 2] ”)

van een hoeveelheid van (ongeveer) 100.000 kilogram, in elk geval een handelhoeveelheid hashish en/of hennep, in elk geval van een middel of middelen aIs bedoeld in artikel 1 lid 1

d van de Opiumwet en vermeld op de bij die Wet behorende Lijst II en/of

- het in of omstreeks de maand maart 1996 opzettelijk vervoeren en/of aanwezig hebben op het grondgebied van [naam steden Pakistan] althans Pakistan van een hoeveelheid van (ongeveer) 23.000 kilogram in elk geval een handelshoeveelheid hashish en/of hennep, in elk geval van een middel of middelen als bedoeld in artikel 1 lid 1 sub d van de Opiumwet en vermeld op de hij die Wet behorende Lijst II en/of

- het (telkens) opzettelijk binnen het grondgebied van Nederland brengen en/of het vervoeren,

Verkopen, afleveren en/of aanwezig hebben op het grondgebied van Nederland en/of een of

meer (andere) staten, van een of meet handelshoeveelheden hashish en/of hennep, in elk geval van een middel of middelen als bedoeld in artikel 1 lid 1 sub d van de Opiumwet en vermeld op de hij die Wet behorende Lijst II,

welke deelneming bestond uit het ontwikkelen van plannen om voornoemde misdrijven te

plegen en/of het houden van besprekingen en/of het geven van opdrachten en/of aanwijzingen

en/of inlichtingen met betrekking tot de uitvoering van voornoemde misdrijven en/of het

verzorgen en/of het laten verzorgen van betalingen van geldbedragen aan leveranciers,

transporteurs, houders van opslagplaatsen van die verdovende middelen en/of anderen en/of

andere handelingen, terwijl hij, verdachte, van die Organisatie oprichter en/of bestuurder was;

2. dat hij in of omstreeks de maand mei 1996, te [naam stad VS] , in elk geval in de Verenigde

Staten, tezamen en in vereniging met anderen of een. ander, althans alleen, opzettelijk heeft

vervoerd en/of aanwezig gehad (met/op het vaartuig “ [naam vaartuig 1] ”) een hoeveelheid van (ongeveer) 17.000 kilogram, in elk geval een handelshoeveelheid, hashish en/of hennep, in elk geval van een middel of middelen als bedoeld in artikel 1 lid 1 sub d van de Opiumwet en vermeld op de hij die Wet behorende Lijst II;

3. dat bij in of omstreeks de maanden april en mei 1996 tezamen en in vereniging met anderen of een ander, althans alleen. opzettelijk heeft vervoerd en/of aanwezig gehad, in de wateren voor de Westkust van Afrika (met/op het vaartuig “ [naam vaartuig 2] ”) een hoeveelheid van (ongeveer) 100.000 kilogram, in elk geval een handelshoeveelheid, hashish en/of hennep, in elk geval van een middel of middelen als bedoeld in artikel 1 lid 1 sub d van de Opiumwet en vermeld op de bij die Wet behorende Lijst II;

4. dat hij in of omstreeks de maand maart 1996, tezamen en in vereniging met anderen of een

ander, althans alleen, te [naam steden Pakistan] , althans Pakistan, opzettelijk heeft vervoerd en/of aanwezig gehad een hoeveelheid van (ongeveer) 23.000 kilogram, in elk geval een

handelshoeveelheid, hashish en/of hennep, in elk geval van een middel of middelen als bedoeld in artikel 1. lid 1 sub d van de Opiumwet en vermeld op de bij die Wet behorende Lijst II;

6. dat hij in of omstreeks de periode van 1 april 1994 tot en met 9 december 1996 te [Z] en/of elders in Nederland , (telkens) tezamen en in vereniging met anderen of een ander, althans alleen, (telkens) opzettelijk heeft afgeleverd en/of bereid, bewerkt, verwerkt, verkocht, vervoerd en/of verstrekt een of meer handelshoeveelheden hashish en/of hennep, in elk geval van een middel of middelen als bedoeld in artikel 1 lid 1 sub d van de Opiumwet en vermeld op de die wet behorende Lijst II.”

“hij in de periode van 1 april 1994 tot en met 9 december 1996 te [Z] opzettelijk heeft verkocht handelshoeveelheden hashish”

Van hetgeen belanghebbende onder 6 meer of anders is tenlastegelegd is belanghebbende eveneens vrijgesproken.

De strafkamer van het Hof heeft hiertoe onder meer als volgt overwogen:

“De bewijslevering

Het hof acht het onder 1 tenlastegelegde niet bewezen. Er zijn sterke aanwijzingen voorhanden dat verdachte en zijn medeverdachten met enigen van de in de tenlastelegging met name genoemde anderen deel uitmaakten van een samenwerkingsverband dat zich bezighield met zaken die het daglicht niet konden velen. Naar her oordeel van het hof is er geen andere verklaring voor het feit dat verdachte, zijn medeverdachten en de hiervoor bedoelde anderen het kennelijk noodzakelijk vonden om -onder meer- het afluisteren en begrijpen door derden van door hen (onderling) gevoerde telefoongesprekken te belemmeren door gebruik te maken van wisselende telefoonaansluitingen en verhullende taal. Er viel blijkbaar iets te verbergen. In dit verband verwijst het hof naar de door de rechtbank terzake gebezigde bewijsmiddelen.

Bij gebrek aan wettig bewijs kan niet bewezen worden verklaard dat verdachte deel uitmaakte van een samenwerkingsverband dat het plegen van een of meer van de in de tenlastelegging onder 1 opgesomde misdrijven als oogmerk had. Voor enige is er geen enkel concreet bewijs. Voor andere is er wel iets, maar om de twijfel te overwinnen of dat aangevuld of in verband gebracht mag worden met andere voorhanden gegevens dient gebruik gemaakt te worden van op speculatie rustende redeneringen. Dat kan geen wettig bewijs opleveren.”

Op vordering d.d. 16 december 1999 heeft de Rechtbank Amsterdam bij vonnis van 22 januari 2001 aan belanghebbende de verplichting opgelegd tot betaling aan de Staat van fl. 844.300, het bedrag waarop de Rechtbank het door hem verkregen wederrechtelijk voordeel heeft vastgesteld. In hoger beroep heeft de strafkamer van het Hof bij arrest van 15 maart 2005 het te ontnemen bedrag gesteld op fl. 1.038.000.

Grondslag van de ontnemingsvordering is de bewezenverklaring door de strafkamer van het Hof zoals weergegeven onder 2.3. In het (verkorte) arrest van 15 maart 2005 is onder meer als volgt overwogen:

“2. Het wederrechtelijk verkregen voordeel.

Mr. [naam raadsman] heeft betoogd dat veroordeelde geen wederechtelijk voordeel heeft verkregen.

De raadsman heeft daartoe aangevoerd dat de veroordeelde bij de verkoop van de partij hasj van 1000 kilogram in het najaar van 1995 slecht is opgetreden als bemiddelaar en niet voor eigen rekening en risico als verkoper heeft opgetreden. De commissie die hij voor zijn bemiddeling zou krijgen heeft hij nooit ontvangen. Het geld dat hij wel heeft ontvangen, heeft hij doorgestort, aldus de raadsman.

Ter beoordeling van de rol van de veroordeelde heeft het hof de door het gerechtshof in de strafzaak gebezigde bewijsmiddelen in aanmerking genomen en voorts de hieronder vermelde verklaringen, afgelegd ter terechtzittingen in eerste aanleg en in hoger beroep:

“Ik zocht een persoon die een partij van 1000 kilo hasj kon leveren. Ik ben toen door (…) naar [belanghebbende] verwezen. [Belanghebbende] had een ‘kantoor’. Met [belanghebbende] bedoel ik de veroordeelde [belanghebbende]. Ik ben met [belanghebbende] overeengekomen dat er voor de eerste 200 kilogram f1. 500.000,- vooruit zou worden betaald. Dit is ook gebeurd. Vervolgens zou voor 400 kilogram fl. 1.000.000,- betaald worden. De resterende 400 kilogram zou op krediet worden geleverd.

Iedereen handelde hierbij voor eigen rekening en risico, ook [belanghebbende]. Omdat de verkoop van de resterende 400 kilogram niet lukte en de betalingen uitbleven, heeft [belanghebbende] mij gebeld om te informeren naar zijn geld van de partij hasj die ik bij hem gekocht had. Vervolgens heb ik tegen (…) verteld dat het ‘kantoor’ geld wilde zien en dat er daarom geld over de brug diende te komen”.

Tevens heeft (…) bij de politie op 28 maart 1997, nr. O-V56-06 , verklaard dat hij met [belanghebbende] is overeengekomen dat er deels op krediet kon worden gekocht.

Voorts blijkt uit de verklaring van (…) van 31 maart, nr. O-V57-03.1 dat met [belanghebbende] overeengekomen was dat (…) 400 kilo à 2500 gulden op krediet zou krijgen als hij 400 kilo hasj voor [belanghebbende] zou verkopen. (…) verklaart dat hij in september, oktober 1995 in verband met de levering van de 1000 kilogram hasj fl. 500.000,- aan [belanghebbende] heeft betaald. In februari 1996 heeft (…) CAD 200.000,- en f1. 300.000,- van (…) ontvangen. Deze geldbedragen heeft (…) vervolgens aan [belanghebbende] betaald. Hij voegt hier nog aan toe dat hij [belanghebbende] telefonisch probeerde te ontwijken omdat hij hem geld schuldig was.

(…)

Kennelijk had veroordeelde de ruimte om afspraken met de koper omtrent de levering en de betaling van de 1000 kilogram hasj te maken.

Op grond hiervan acht het hof bewezen dat veroordeelde als koper voor eigen rekening en risico is opgetreden bij de verkoop van een partij hasj van 1000 kilogram in het najaar van 1995. Veroordeelde is daarbij met de koper overeengekomen dat een deel van de partij bij aflevering moest worden betaald en een deel van de partij op krediet werd gekocht. De koper heeft vervolgens van de overeengekomen verkoopprijs de bedragen van fl. 500.000,-, fl. 300.000,- en CAD 200.000 voldaan.

Gelet op het voorgaande is het hof van oordeel dat er aan [belanghebbende] voor de verkoop van de hasj daadwerkelijk is betaald een bedrag van in totaal fl. 1.038.000,-, van welk bedrag ook mr. [naam raadsman] in zijn betoog uitgaat, als zijnde door [belanghebbende] ontvangen.

(..)

Het hof overweegt met betrekking tot de kosten als volgt.

Wat betreft de door de veroordeelde gemaakte kosten merkt het hof op dat door de veroordeelde op geen enkele wijze inzicht is gegeven in de kosten die hij stelt te hebben gemaakt. Ook heeft hij deze niet feitelijk onderbouwd. Ook overigens is door de verdediging niets gesteld of aannemelijk geworden dat er kosten zijn gemaakt die daadwerkelijk voor rekening van veroordeelde kwamen.

(…)

Het hof overweegt hieromtrent als volgt.

Voorzover er al sprake is van een opeisbare vordering van veroordeelde op (…) heeft de rechtbank terecht beslist dat deze vordering als oninbaar moet worden beschouwd. Het hof acht de vordering oninbaar nu (…) ter terechtzitting in hoger beroep van 1 februari 2005 heeft verklaard dat hij een sociale uitkering ontvangt en zonder vaste woon- of verblijfplaats in Nederland verblijft.

Het hof acht het niet aannemelijk dat veroordeelde de rest van het hem als verkoper toekomende bedrag zal ontvangen. Het hof zal bedoelde vordering dan ook buiten beschouwing laten bij de schatting van het wederrechtelijk verkregen voordeel en zal dan ook niet overgaan tot het begroten van de omvang van de vordering. Alle overige verweren die samenhangen met deze vordering kunnen dan ook onbesproken blijven.

Schatting van het wederrechtelijk verkregen voordeel

Het hof is van oordeel dat de veroordeelde wederrechtelijk voordeel, geschat op een bedrag van EUR 471.023,86 (equivalent fl. 1.038.000,-) heeft verkregen door middel van of uit de baten van de strafbare feiten ter zaken waarbij hij bij arrest van 21 december 2000 is veroordeeld.

Het hof ontleent deze schatting aan de inhoud van de bewijsmiddelen.

Het hof heeft het wederrechtelijk verkregen voordeel als volgt begroot:

Inkomsten

Ontvangen betalingen NLG 1.038.000,-”

“Met betrekking tot de fiscale gevolgen van de ontneming van het van de ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel stelt de inspecteur zich voorshands op het standpunt dat ontneming van wederrechtelijk verkregen voordelen zich niet in de vermogenssfeer afspeelt. Dit betekent dat hij de ontnomen voordelen niet zal belasten en, zo al aanslagen zijn opgelegd waarin wederrechtelijk verkregen voordelen zijn begrepen, hij aftrek van de ontnomen voordelen zal toestaan in het jaar waarin de verdachte/veroordeelde zijn verplichtingen in verband met de ontneming nakomt. Mijn uitgangspunt hierbij is dat uitsluitend indien de wederrechtelijk verkregen voordelen eerder daadwerkelijk in de belastingheffing zijn betrokken, ontneming daarvan kan leiden tot een aftrekpost.”