Gerechtshof Amsterdam, 10-10-2024, ECLI:NL:GHAMS:2024:3112, 23/738-GHK, 23/739-GHK tot en met 23/742-GHK, 23/748-GHK en 23/749-GHK

De inspecteur heeft de overgelegde stukken deels onleesbaar gemaakt vanwege – zijns inziens – gewichtige redenen als bedoeld in artikel 8:29, eerste lid, Awb. De inspecteur acht de – hierna – door hem specifiek benoemde belangen zwaarder wegen dan de belangen van belanghebbenden bij onbeperkte kennisneming.

Ter toelichting heeft de inspecteur in zijn brief van 22 mei 2024, alsmede in een pleitnota voor de zitting van de vijfde meervoudige belastingkamer van 24 september 2024, aangegeven dat hij de beschrijving van de tot dividendstripping leidende transacties als bedrijfsgevoelige casu quo strategische activiteiten aanmerkt en dat deze informatie – ook al betreft het een ver verleden – publiciteitsgevoelig is. De inspecteur wijst op de potentiële media-aandacht voor de rechtsopvolger van [A] en de schade die daar voor die rechtsopvolger uit zou kunnen voortvloeien. Daarmee is volgens de inspecteur de privacy van derden gemoeid.

Bij de informatie die betrekking heeft op de bedrijfsactiviteiten van [A] zelf speelt ook een controle-strategisch belang van de inspecteur een rol. Als – zo stelt de inspecteur – gedetailleerde informatie over de aard van de transacties van [A] bekend wordt, kunnen belastingplichtigen daarvan gebruik maken door dergelijke transacties te versluieren of daaraan een enigszins afwijkende vorm te geven. Afhankelijk van waar het accent op ligt is – naar het Hof begrijpt – de hiervoor bedoelde informatie door de inspecteur “gewit” onder de vermelding “bedrijfsvoering derden” en “bedrijfsvoering derden & controlestrategie”.

Als het gaat om informatie over de bedrijfsactiviteiten van [A] erkent het Hof dat de privacy van [A] een gewichtige reden kan opleveren voor beperkte kennisneming als bedoeld in artikel 8:29 Awb. Hierbij maakt het Hof een onderscheid tussen privacy in relatie tot belanghebbenden en privacy in relatie tot derden, dat wil zeggen diegenen die niet rechtstreeks bij de zaken betrokken zijn.
Bij beide onderscheiden aspecten speelt ook de aard van de informatie waarop het geheimhoudingsverzoek betrekking heeft een rol. Zo zal bij voorbeeld, als het, in de stukken waarop het 8:29 Awb-verzoek ziet, gaat om bedrijfsgeheimen dan wel specifiek de modus operandi (bedrijfsvoering) van een derde, de privacy in relatie tot ook de wederpartij eerder in het geding kunnen zijn, dan wanneer het uitsluitend gaat om publiciteitsgevoelige informatie. Op dit punt zal het Hof etikettering door de inspecteur met “bedrijfsvoering derden” terugvoeren op de noemer privacy van de desbetreffende derde.

Wanneer het accent ligt op de publiciteitsgevoeligheid van de informatie in de overgelegde stukken, dan ziet de geheimhoudingskamer in belastingzaken voor artikel 8:29 Awb geen dan wel hooguit een beperkte rol, omdat belastingzaken ingevolge artikel 27c Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR), zulks in afwijking van de hoofdregel van artikel 8:62 Awb, met gesloten deuren worden behandeld, uitspraken in (ook) die zaken geanonimiseerd worden gepubliceerd, en omdat het op grond van artikel 67 AWR aan een ieder verboden is hetgeen hem uit of in verband met enige werkzaamheid bij de uitvoering van de belastingwet over de persoon of zaken van een ander blijkt of wordt meegedeeld, verder bekend te maken dan noodzakelijk is voor de uitvoering van de belastingwet. Opzettelijke schending van deze bepaling is strafbaar gesteld in artikel 272 Wetboek van strafrecht. Naar het oordeel van de geheimhoudingskamer vormen deze bepalingen voldoende waarborgen voor het doel dat de inspecteur met zijn beroep op artikel 8:29 Awb nastreeft, voor zover zijn verzoek uitsluitend betrekking heeft op de door hem veronderstelde publiciteitsgevoeligheid van de inhoud van door hem overgelegde stukken. In zoverre acht de geheimhoudingskamer de door de inspecteur aangevoerde redenen niet voldoende zwaarwichtig en zal deze het beroep op beperkte kennisneming niet honoreren.

Dat ligt anders wanneer de inhoud van de stukken – het gaat dan in het bijzonder om passages in de tot bijlage 3 bij de brief van de inspecteur behorende “Notitie [A1] ” – een specifieke beschrijving bevat van de handelwijze casu quo financiële producten van [A1] , door de inspecteur voorzien van het etiket “bedrijfsvoering derden”. Meer in het bijzonder gaat het dan om informatie waarin de operationele gang van zaken van effectentransacties wordt beschreven en informatie waarin de Belastingdienst deze gang van zaken in juridische termen kwalificeert. Bij deze passages valt de afweging van de geheimhoudingskamer anders uit en acht deze het belang van de rechtsopvolger van [A] bij beperkte kennisneming van de desbetreffende stukken zwaarwichtig genoeg.

Bij de door de geheimhoudingskamer te maken afweging speelt voorts een rol (a) wat over [A] en de bedrijfsactiviteiten overigens uit de door de inspecteur overgelegde stukken kan worden opgemaakt. Indien en voor zover de inspecteur van informatie beperkte kennisneming verlangt, terwijl het om feiten en omstandigheden gaat die overigens al in de stukken zijn vermeld, dan is er voor een beperkte kennisneming redelijkerwijs geen gewichtige reden. Hetzelfde geldt (b) – in enkele gevallen – voor passages waarin is verwezen naar wettelijke bepalingen en/of de uitleg daarvan.

Waar de inspecteur zich beroept op redenen van controlestrategische aard en de overgelegde stukken voldoende grond bieden voor dat argument, zal de geheimhoudingskamer eveneens een zwaarwichtige reden voor beperkte kennisneming aanwezig achten. Hier weegt het belang van de inspecteur bij beperkte kennisneming naar het oordeel van de geheimhoudingskamer zwaarder dan het belang van belanghebbenden bij kennisneming van ook die passages.

Tevens erkent het Hof in beginsel als gewichtige reden de met de letters A en B aangeduide gronden, als hiervoor vermeld onder 2.3 en 2.4.

Met inachtneming van de hiervoor vermelde uitgangspunten heeft het Hof de door de inspecteur overgelegde geheimhoudingsstukken in concreto, per afzonderlijk stuk, beoordeeld en in dat kader bezien of de inspecteur, gewogen tegen het belang van belanghebbenden bij onbeperkte kennisneming, voor het geheel of voor bepaalde passages in een stuk, terecht een beroep heeft gedaan op de hiervoor vermelde gronden voor beperkte kennisneming.
2.10.2. De geheimhoudingskamer van het Hof beschikt – naast de hiervoor vermelde stukken – over het volledige dossier in “de hoofdzaak” en zal dat voor zover nodig in zijn beoordeling betrekken. Deze beoordeling brengt het Hof tot het volgende oordeel.

Met inachtneming van de hiervoor vermelde uitgangspunten komt de geheimhoudingskamer tot het volgende oordeel.

Brief inspecteur van 4 oktober 2007
Beroep op beperkte kennisneming gerechtvaardigd op de onder 2.3 vermelde grond.

Notitie [A1]
Pag. 1: beroep op geheimhouding gerechtvaardigd, uitsluitend voor het blokje onder “4.3.1” op de onder 2.8.3 vermelde grond.
Pag. 2 en 3: beroep op geheimhouding, gelet op de (niet zeer specifieke) aard van de desbetreffende passage, niet voldoende zwaarwegend. Beroep op beperkte kennisneming niet gegrond.
Pag. 4 en 5: beroep op geheimhouding voldoende zwaarwegend, gelet op de specifieke beschrijving van een financieel product / effectentransactie, behoudens de laatste alinea van par. 3.2 en de eerste alinea van par. 3.3 waarvoor dat niet geldt, en het gedeelte vanaf “Het voorgaande leidt ertoe (…)” op pag. 5.
Pag. 6-9: Het verzoek van de inspecteur voor het gedeelte tot aan “4. Overzicht structuren” is gemotiveerd met het etiket “bedrijfsvoering derden”. De desbetreffende passage betreft evenwel niet of in zodanig beperkte wijze (specifiek) de bedrijfsvoering van een derde, dat de daarvoor aangevoerde reden niet voldoende zwaarwichtig is. Hiervoor wordt het beroep op beperkte kennisneming dus niet gehonoreerd. Dat geldt eveneens voor het gedeelte onder “4.1”, behoudens hetgeen is vermeld in de laatste alinea op pagina 6. Uitsluitend die passage betreft zodanig specifiek de bedrijfsvoering van een derde, dat het beroep van de inspecteur voor die passage gegrond is.
Dit laatste geldt eveneens voor hetgeen is vermeld op de pagina’s 7, 8 en 9 (eerste alinea). Ook voor die passages is naar het oordeel van de geheimhoudingskamer een zwaarwichtige reden voor beperkte kennisneming aanwezig.
Pag. 10: beroep op geheimhouding gerechtvaardigd op de onder 2.3 vermelde grond.

Brief van [A] van 1 november 2007

Pag. 1 en 2: de geheimhoudingskamer ziet, gezien de van algemene aard zijnde inhoud van de “gewitte” passage op pag. 1 van die brief en van het eerste “gewitte” blok van pag. 2 van die brief, geen zwaarwichtige reden voor geheimhouding aanwezig.
Reden waarom het verzoek om beperkte kennisneming in zoverre wordt afgewezen.
Voor de indicaties A op pag. 1 is een zwaarwichtige reden aanwezig op de onder 2.3 vermelde grond.
Voor het tweede op pag. 2 “gewitte” en met de letter C geïndiceerde blok is de privacy van een derde naar het oordeel van de geheimhoudingskamer wel voldoende in geding, zodat voor deze passage een zwaarwichtige reden aanwezig is.

Pag. 3 tot en met 8: de op deze pagina’s “gewitte” en met de letter C geïndiceerde passages hebben, gezien de inhoud ervan, zozeer betrekking op de bedrijfsvoering van een derde, dat het belang van de privacy van die derde voor deze passages heeft te prevaleren boven het belang van belanghebbenden bij onbeperkte kennisneming. Voor deze passages is derhalve een zwaarwichtige reden aanwezig.

Pag. 9: Voor de passage die is geïndiceerd met letter A acht de geheimhoudingskamer een zwaarwichtige reden aanwezig.