Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 22-01-2019, ECLI:NL:GHARL:2019:439, 17/00981

2.1.

Belanghebbende is geboren [in] 1986 en is ongehuwd.

2.2.

Op 31 juli 2009 is aan belanghebbende geleverd het door hem gekochte woonhuis [a-straat 1] te [Z] (hierna: [a-straat 1] ). In de koopakte is een koopprijs van € 470.000 kosten koper vermeld. De akte van levering vermeldt onder meer:

2.3.

Het pand [a-straat 1] is een twee-onder één kapwoning, gelegen in een woonwijk en is bestemd als woonhuis. Er is door de gemeente geen vergunning verleend om dit huis aan de woonbestemming te onttrekken.

2.4.

Sinds 3 augustus 2009 staat belanghebbende bij de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) ingeschreven op het adres [a-straat 1] . Belanghebbende heeft vanaf 2009 onafgebroken in het pand [a-straat 1] gewoond. Vanaf 27 februari 2015 staat tevens op dit adres ingeschreven mevrouw [D] , geboren [in] 1986.

2.5.

Tot mei 2010 is belanghebbende in loondienstverband werkzaam geweest. Op 19 april 2010 heeft hij een eenmanszaak in het Handelsregister bij de Kamer van Koophandel doen inschrijven onder de naam ‘ [E] ’ met als omschrijving van de bedrijfsactiviteiten “Groothandel/import in textiel”. Als vestigingsadres van de onderneming wordt vermeld [a-straat 1] te [Z] . Per 19 april 2010 is de eenmanszaak ook in de administratie van de belastingdienst opgenomen.

2.6.

In zijn aangifte IB/PVV voor het jaar 2009 heeft belanghebbende de woning [a-straat 1] vanaf 3 augustus 2009 als eigen woning aangemerkt. De WOZ-waarde bedroeg voor dat jaar € 568.300. De eigenwoningschuld bedroeg per 31 december 2009 € 504.271.

2.7.

In zijn aangifte IB/PVV 2010 heeft belanghebbende de woning [a-straat 1] voor de periode van 1 januari 2010 tot en met 30 april 2010 eveneens als eigen woning aangemerkt. Daarbij is vermeld dat de eigenwoningschuld per 31 december (sic) € 512.592 bedraagt.

2.8.

In de aangifte IB/PVV 2010 heeft belanghebbende, naast looninkomsten, tevens winst uit onderneming aangegeven. In het winstgedeelte is bij het onderdeel “Kosten aanschaf gebouwen in eigen gebruik fiscale Startbalans” een bedrag van € 520.000 opgenomen (betreffende [a-straat 1] ), zijnde de door belanghebbende veronderstelde waarde in het economisch verkeer, waarbij met waardedruk vanwege zelfbewoning geen rekening is gehouden. In de aangifte is geen adres vermeld. De openingsbalans ziet er – kort samengevat – als volgt uit (bedragen in euro’s):

2.9.

De aanslag IB/PVV 2010 is conform de ingediende aangifte vastgesteld.

2.10.

In de aangiften IB/PVV over de jaren 2011 tot en met 2013 is geen eigen woning vermeld.

2.11.

Bij de behandeling van de aangiften IB/PVV over de jaren 2010 tot en met 2012 zijn door de Inspecteur geen vragen aan belanghebbende gesteld over de gebouwen en heeft hierover ook niet op andere wijze overleg plaatsgevonden tussen de Inspecteur en belanghebbende.

2.12.

De aangiften IB/PVV 2009 e.v. van belanghebbende werden verzorgd door [A] (de vader van belanghebbende) van [F] Administratiekantoor te [Z] .

2.13.

Op 29 maart 2013 heeft belanghebbende de onroerende zaak gelegen aan de [b-straat 2] te [Z] , aangekocht. De aankoopprijs inclusief aankoopkosten bedraagt € 585.000. Per 1 april 2013 is de onderneming van belanghebbende bij de kamer van Koophandel op dit nieuwe adres ingeschreven, en per 1 mei 2013 in de administratie van de belastingdienst. Belanghebbende blijft in het GBA ingeschreven op het woonadres [a-straat 1] .

2.14.

De gegevens van de Kamer van Koophandel vermelden met betrekking tot de vestigingsplaats van de onderneming van belanghebbende:

2.15.

Belanghebbende heeft voor het jaar 2013 aangifte IB/PVV gedaan naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van -/- € 239.479 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 5.050. Daarbij heeft hij een boekverlies op het pand [a-straat 1] in aanmerking genomen van € 225.936, dat hij als volgt heeft berekend:

2.16.

In de specificatie bij de winstaangifte in de aangifte IB/PVV over 2013 is onder meer het volgende opgenomen:

2.17.

Naar aanleiding van de aangifte IB/PVV 2013 van belanghebbende heeft de Inspecteur hem bij brief van 15 oktober 2015 om nadere informatie verzocht. Bij brief van 23 oktober 2015 heeft belanghebbende onder meer als volgt geantwoord:

2.18.

In zijn brief van 20 november 2015 heeft belanghebbende bevestigd hetgeen hij eerder in zijn brief van 23 oktober 2015 aan de Inspecteur had geschreven (2.17).

2.19.

In zijn e-mailbericht van 30 november 2015 aan belanghebbende schrijft de aanslagregelend ambtenaar [G] namens de Inspecteur onder meer:

2.20.

Naar aanleiding van een daarop volgende discussie met belanghebbende over de inbrengwaarde en de waarde bij onttrekking, heeft de aanslagregelend ambtenaar in zijn e-mail van 1 december 2015 aan belanghebbende geschreven:

2.21.

Met dagtekening 23 december 2015 heeft de Inspecteur de aanslag IB/PVV 2013 en het bedrag van het verlies uit werk en woning 2013 van belanghebbende vastgesteld. Het boekverlies op het pand [a-straat 1] en de correctie zijn door de Inspecteur als volgt vastgesteld:

2.22.

Belanghebbende heeft bezwaar gemaakt tegen de verliesvaststellingbeschikking 2013.

2.23.

In zijn brief van 7 juni 2016 inzake het “voornemen tot uitspraak op een bezwaarschrift” heeft de Inspecteur aan (de adviseur van) belanghebbende onder meer geschreven:

- Belanghebbende heeft het object [a-straat 1] te [Z] op 31 juli 2009 aangekocht als privé-woonhuis, aankoopprijs 31 juli 2009 € 470.000 k.k.;

- Uit de mij ter beschikking staande gegevens blijkt dat belanghebbende per 3 augustus 2009 is gaan wonen in het pand [a-straat 1] te [Z] , hij heeft dit aangemerkt als zijn privé-woonhuis;

- Per 1 mei 2010 heeft belanghebbende zijn privé-woonhuis volledig ingebracht in zijn onderneming als zakelijk pand.

(…)

- De waardering van het object [a-straat 1] per 1 mei op € 520.000 heeft betrekking op waardering in vrije staat.

- Belanghebbende is vervolgens per 1 mei 2010 in het pand blijven wonen, net als voorheen. Dit betekent dat het pand niet uitsluitend is gebruikt ten behoeve van de onderneming, maar dat er ook sprake is van duurzame zelfbewoning;

(…)

- Uit de mij ter beschikking staande gegevens blijkt dat de onderneming van belanghebbende per 1 mei 2013 is verhuisd en gevestigd naar het nieuwe bedrijfspand [b-straat 2] te [Z] ;

(…)

- De door u toegepaste inbrengwaarde van € 520.000 is door de heer [G] bij het vaststellen van de aanslag gecorrigeerd naar € 498.971; (…) Hierbij wil ik opmerken dat de handelswijze van de heer [G] onjuist is. Los van het feit of in het onderhavige geval sprake kan zijn van keuzevermogen en daardoor conform de wil van belanghebbende (volledig) ondernemingsvermogen, dient de inbrengwaarde gebaseerd te zijn op de waarde in het economisch verkeer (…). Hierbij dient u rekening te houden met de waarde verhuurd wegens duurzame bewoning door belanghebbende. (…)

(…)

2.24.

Bij uitspraak op bezwaar van 22 augustus 2016 heeft de Inspecteur het bezwaar van belanghebbende afgewezen. Daartegen heeft belanghebbende beroep ingesteld bij de Rechtbank

2.25.

De Rechtbank heeft in haar uitspraak – onder meer – geoordeeld dat belanghebbende het pand [a-straat 1] ten tijde van de inbreng in de onderneming in 2010 zelf duurzaam bewoonde en dat hij derhalve de waarde van dat pand voor een te hoog bedrag op de openingsbalans van zijn onderneming heeft opgenomen, en dat deze waarde op basis van de foutenleer bij de afhandeling van de aangifte IB/PVV 2013 dient te worden gecorrigeerd. Het beroep van belanghebbende op het vertrouwensbeginsel en het zorgvuldigheidsbeginsel is door de Rechtbank niet gehonoreerd. De Rechtbank heeft het beroep van belanghebbende vervolgens bij uitspraak van 29 september 2017 ongegrond verklaard.

2.26.

Belanghebbende heeft op 27 oktober 2017 tegen de uitspraak van de Rechtbank hoger beroep ingesteld.

2.27.

Bij beschikking van 4 januari 2018 heeft de Inspecteur de verliesvaststellingsbeschikking van 23 december 2015 (2.21) herzien en het verlies van belanghebbende uit werk en woning voor het jaar 2013 nader vastgesteld op € 67.102.