Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 16-07-2019, ECLI:NL:GHARL:2019:5829, 18/00453

Belanghebbende is van mening dat de Inspecteur niet tijdig heeft verzocht om herziening van de uitspraak van 11 juli 2017, omdat de informatie al meer dan een halfjaar voor de indiening van het verzoek bekend was.

Van degene die om herziening verzoekt, mag worden verlangd dat hij niet onredelijk lang wacht met de indiening van dat verzoek. Een onredelijk laat ingediend herzieningsverzoek dient niet-ontvankelijk te worden verklaard.

Een verzoek om herziening wordt als regel als onredelijk laat aangemerkt, indien het verzoek is ingediend meer dan een jaar nadat de indiener bekend is geworden met de daarin gestelde nieuwe feiten en omstandigheden als bedoeld in artikel 8:119 van de Awb dan wel, indien geen nova zijn gesteld, na de datum van openbaarmaking van de uitspraak waarvan herziening wordt verzocht (HR 20 februari 2015, nr. 14/05686, ECLI:NL:HR:2015:357).

De uitspraak is op 11 juli 2017 in het openbaar uitgesproken en het verzoek om herziening is op 18 mei 2018 door het Hof ontvangen. De Inspecteur heeft binnen een jaar na de openbaarmaking van de uitspraak om herziening verzocht, zodat al op deze grond het verzoek tijdig is gedaan, zelfs als er geen nova zouden zijn.

Belanghebbende is van mening dat de Inspecteur de documenten van de KB-Lux op onrechtmatige wijze heeft verkregen. Hij draagt hiervoor aan dat hij niet voldoende inzicht heeft gekregen in de wijze waarop de Inspecteur de documenten heeft verkregen. Nu hij daarin geen inzicht heeft, veronderstelt hij dat de Inspecteur de documenten onrechtmatig heeft verkregen.

Het Hof begrijpt belanghebbendes stelling aldus dat hij verzoekt om overlegging van alle stukken die met het verzoek om informatie aan Luxemburg samenhangen. De Inspecteur dient aan een verzoek van de belanghebbende tot overlegging van een bepaald stuk tegemoet te komen indien de belanghebbende voldoende gemotiveerd heeft gesteld dat het stuk van enig belang kan zijn (geweest) voor de besluitvorming in zijn zaak (zie HR 25 april 2008, nr. 43448, ECLI:NL:HR:2008:BA3823). Dit neemt niet weg dat de rechter onder omstandigheden – gemotiveerd – ook zonder kennisneming van het desbetreffende stuk kan beslissen dat dit stuk niet van enig belang voor de besluitvorming kan zijn (geweest) (zie HR 15 november 2013, nr. 12/00606, ECLI:NL:HR:2013:1129).

De Inspecteur heeft de onder 2.11 tot en met 2.14 genoemde correspondentie overgelegd. Na een nadere toelichting op het informatieverzoek heeft de Luxemburgse fiscale autoriteit documenten aan de Nederlandse fiscale autoriteit verstrekt op basis van de Richtlijn 2011/16/EU en artikel 26 van het Verdrag. De Luxemburgse fiscale autoriteit heeft van de KB-Lux informatie ontvangen over de KBL-rekening van belanghebbende. In de brief van de KB-Lux van 25 oktober 2017 is een opsomming opgenomen van de verstrekte documenten. Het Hof is van oordeel dat sprake is van een rechtsgeldige overdracht van documenten in november 2017. Belanghebbende heeft onvoldoende gemotiveerd, waarom hij desondanks veronderstelt dat de Inspecteur de documenten op een wijze heeft verkregen die zozeer indruist tegen hetgeen van een behoorlijk handelende overheid mag worden verwacht, dat dit gebruik van die documenten ontoelaatbaar moet worden geacht. Belanghebbende heeft onvoldoende gemotiveerd gesteld, hoe en waarom de nadere stukken een ander licht op de rechtsgeldige overdracht kunnen werpen, zodat het Hof ook zonder kennisneming van deze nadere stukken van oordeel is dat de door belanghebbende gevraagde stukken niet van enig belang kunnen zijn (geweest) voor de besluitvorming in zijn zaak.

Belanghebbende stelt dat de Inspecteur al veel langere tijd de beschikking had over het transactieoverzicht van de KBL-rekening over de jaren 1994 tot en met 2002, maar het bezit daarvan heeft verzwegen. Het transactieoverzicht kan volgens belanghebbende niet afkomstig zijn uit het verzoek om inlichtingen op basis van de Richtlijn 2011/16/EU, omdat de gegevens die op grond van dit verzoek zijn overgelegd, slechts kunnen zien op de belastingheffing over de jaren 2011 en volgende.

De Inspecteur heeft hiertegen ingebracht dat hij eerst op 22 november 2017 het transactieoverzicht heeft verkregen.

De Luxemburgse autoriteit heeft op grond van de Richtlijn 2011/16/EU inlichtingen opgevraagd bij de KBL. Uit de brief van 25 oktober 2017 van de KBL volgt, dat daarin als bijlage het transactieoverzicht is opgenomen. Belanghebbendes stelling dat het transactieoverzicht niet afkomstig kan zijn uit het verzoek om inlichtingen op basis van Richtlijn 2011/16/EU, vindt daarmee onvoldoende steun in de feiten. Belanghebbende heeft verder niets aangedragen waaruit zou volgen dat de Inspecteur al eerder over het transactieoverzicht beschikte. Evenmin heeft hij voldoende gemotiveerd gesteld, dat uit nadere stukken zou volgen dat de Inspecteur al over het transactieoverzicht zou beschikken. Het Hof gaat er daarom van uit dat de Inspecteur niet eerder dan op 22 november 2017 over het transactieoverzicht kon beschikken.

Op grond van artikel 8:119, eerste lid, van de Awb kan de bestuursrechter op verzoek van een partij een onherroepelijk geworden uitspraak herzien op grond van feiten en omstandigheden die:

a. hebben plaatsgevonden vóór de uitspraak,

b. bij de indiener van het verzoekschrift vóór de uitspraak niet bekend waren en redelijkerwijs niet bekend konden zijn en

c. waren zij bij de bestuursrechter eerder bekend geweest, tot een andere uitspraak zouden hebben kunnen leiden.

Uit de tekst van artikel 8:119, eerste lid, van de Awb volgt dat een verzoek om herziening alleen dan kan slagen indien gelijktijdig aan de drie genoemde voorwaarden is voldaan. Deze wettelijke bepaling en het bijzondere karakter van het rechtsmiddel herziening brengen met zich, dat bij de beslissing op een verzoek om herziening slechts rekening wordt gehouden met nader gebleken feiten en omstandigheden die hebben plaatsgevonden voor de uitspraak en die de verzoeker in de procedure die heeft geleid tot de uitspraak waarvan herziening wordt gevraagd, redelijkerwijs niet naar voren heeft kunnen brengen (ABRvS 14 maart 2012, nr. 201104604/3/A1, AB 2013/25).

Het verzoek om herziening betreft een uitspraak over een informatiebeschikking. Daarbij heeft het Hof beoordeeld of de Inspecteur terecht een informatiebeschikking heeft afgegeven, omdat belanghebbende niet of niet volledig heeft voldaan aan de verplichtingen ingevolge artikel 47 van de AWR. Het Hof heeft geoordeeld dat de Inspecteur niet aannemelijk heeft gemaakt dat belanghebbende niet aan zijn verplichtingen heeft voldaan. Het oordeel van het Hof in de uitspraak van 11 juli 2017 is onder meer gebaseerd op het verweer van belanghebbende dat hij gedurende hooguit enkele jaren een rekening heeft aangehouden bij de KB-Lux, dat hij deze rekening in 1994/1995 heeft opgeheven en dat hij het saldo van ongeveer € 30.000 heeft overgeboekt naar een binnenlandse bankrekening. Het saldo heeft belanghebbende aangegeven in de aangiften IB/PVV. Het Hof heeft geoordeeld dat de Inspecteur niet aannemelijk heeft gemaakt, dat deze inlichtingen onvolledig zijn.

De Inspecteur brengt de volgende nova in:

1. Anders dan waarvan het Hof is uitgegaan, beschikt de KB-Lux wel over een transactieoverzicht van de KBL-rekening.

2. Uit de post portokosten op de bankafschriften volgt dat belanghebbende poststukken van de bank heeft ontvangen.

3. De overgelegde brieven van de KB-Lux in de procedure die hebben geleid tot de uitspraak van 11 juli 2017, zijn door belanghebbende gedicteerd.

4. Belanghebbende heeft de KB-Lux op 31 juli 2014 € 247,50 betaald voor het verkrijgen van transactiegegevens van de KBL-rekening.

5. Anders dan waarvan het Hof is uitgegaan, is de KBL-rekening niet in 1994 of 1995 maar eerst in 2002 gesloten.

6. Anders dan waarvan het Hof is uitgegaan, is het saldo van de KBL-rekening niet naar een binnenlandse bankrekening overgeboekt. Enkel een bedrag van € 37.717 is naar de in Nederland aangehouden en in de aangiften aangegeven bankrekening bij [B] geboekt.

7. Anders dan waarvan het Hof is uitgegaan, heeft belanghebbende veel omvangrijke bedragen in contanten opgenomen of overgeboekt naar andere buitenlandse bankrekeningen.

8. Gebleken is dat bedragen van de KBL-rekening zijn overgeboekt naar een naamrekening “ [C] ”.

9. Gebleken is dat bedragen van de KBL-rekening zijn overgeboekt naar een naamrekening “ [D] ” bij EFG.

10. Belanghebbende heeft aangegeven eigenaar te zijn van de naamrekeningen [C] en [D] .

Belanghebbende stelt dat hij niet over de gegevens heeft kunnen beschikken, ook al heeft hij hierom aan de KB-Lux en de rechtsopvolger van de Banco Gottardo, EFG, verzocht. De Inspecteur beschikt wel over de gegevens of kan daarover beschikken, omdat hij de informatie in Luxemburg en Zwitserland kan opvragen. De Inspecteur heeft volgens belanghebbende verder geen belang bij herziening, omdat de vragen zijn beantwoord. Alles over het saldo dat hij op de KBL-rekening heeft aangehouden, is nu bekend.

Naar het oordeel van het Hof staat vast dat de volgende feiten en omstandigheden hebben plaatsgevonden voor de uitspraak van 11 juli 2017:

-

De KB-Lux heeft het transactieoverzicht van de KBL-rekening bewaard.

-

Uit het transactieoverzicht volgt dat:

-

Belanghebbende is eigenaar geweest van een buitenlandse bankrekening genaamd [C] .

-

Belanghebbende is eigenaar geweest van een buitenlandse bankrekening, genaamd [D] , bij EFG, waarvan een transactieoverzicht gedeeltelijk beschikbaar is.

Zoals het Hof hiervoor onder 3.10 heeft overwogen, heeft de Inspecteur eerst op 22 november 2017 de beschikking gekregen over het transactieoverzicht, zodat de feiten en omstandigheden de Inspecteur niet vóór de uitspraak van 11 juli 2017 bekend waren. Belanghebbende stelt dat de Inspecteur de stukken eerder van de KB-Lux had kunnen krijgen, indien hij daarom gevraagd had. De Inspecteur brengt hier tegen in, dat hij op basis van de Richtlijn 2011/16/EU enkel informatie over de jaren 2011 en volgende kan opvragen en dat hij op basis van het uitputtingsbeginsel eerst moest trachten de inlichtingen te verkrijgen uit alle gebruikelijke bronnen die hij in de gegeven omstandigheden kon aanspreken, voordat een informatieverzoek aan Luxemburg kon worden gedaan.

Naar het oordeel van het Hof heeft de Inspecteur aannemelijk gemaakt dat hem de feiten en omstandigheden ook niet redelijkerwijs bekend konden zijn. Bij een informatiebeschikking heeft de Inspecteur, anders dan de stelling van belanghebbende veronderstelt, geen verregaande onderzoeksplicht. Op hem rust wel de last aannemelijk te maken dat belanghebbende de gevraagde gegevens en inlichtingen niet duidelijk, stellig en zonder voorbehoud heeft verstrekt. Zelfs als de Inspecteur de beschikking had gehad over het transactieoverzicht van KBL, had hij niet kunnen weten dat de overboekingen naar de [C] - en [D] -rekening stortingen op eigen rekening betroffen. Het bezit van buitenlandse bankrekeningen met deze namen had belanghebbende niet opgegeven en was de Inspecteur ook niet anderszins bekend. Aan het vereiste van artikel 8:119, onder b, van de Awb is derhalve ook voldaan.

Het Hof is in zijn uitspraak van 11 juli 2017 ervan uitgegaan dat de KBL-rekening in 1993/1994 is geopend en kort daarna in 1994/1995 weer is opgeheven. Het saldo is overgeboekt naar een binnenlandse bankrekening en verantwoord in de aangiften IB/PVV. Naar nu blijkt, heeft de KBL-rekening tot 10 juli 2002 bestaan, zijn daarop door derden hoge bedragen gestort en zijn bedragen deels in contanten opgenomen en deels overgeboekt naar de [D] -, [C] - en [B] . Van de [D] -rekening heeft belanghebbende creditcardbetalingen voldaan en een aanzienlijk bedrag in contanten opgenomen bij de opheffing van deze rekening op 4 januari 2007. De feiten en omstandigheden wijken dusdanig af van waar het Hof vanuit is gegaan, dat zij tot een andere uitspraak zouden hebben kunnen leiden als het Hof hiermee bekend was geweest, zodat ook aan artikel 8:119, onder c, van de Awb is voldaan.

Voor het geval het Hof tot herziening van de uitspraak zou komen, hebben partijen ermee ingestemd dat het Hof op basis van de tot nu toe in deze procedure overgelegde stukken tot herziening van de uitspraak op het geschil kan overgaan. Nu het Hof van andere feiten en omstandigheden uit moet gaan, komt het Hof tot een volledige herziening van de beoordeling van de informatiebeschikking.

Tussen partijen is in geschil of de Inspecteur de informatiebeschikking terecht heeft vastgesteld en of hij bij het vaststellen daarvan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur heeft geschonden. Belanghebbende beantwoordt de eerste vraag ontkennend en de tweede bevestigend. De Inspecteur neemt tegenovergestelde standpunten in.

a. de gegevens en inlichtingen te verstrekken welke voor de belastingheffing te zijnen aanzien van belang kunnen zijn;

b. de boeken, bescheiden en andere gegevensdragers of de inhoud daarvan – zulks ter keuze van de inspecteur – waarvan de raadpleging van belang kan zijn voor de vaststelling van de feiten welke invloed kunnen uitoefenen op de belastingheffing te zijnen aanzien, voor dit doel beschikbaar te stellen.”

Voor de beoordeling of de Inspecteur de informatiebeschikking terecht heeft vastgesteld, is van belang of belanghebbende heeft voldaan aan de op hem rustende informatieverplichtingen van de artikelen 47 en 49 van de AWR. De Inspecteur neemt het standpunt in dat belanghebbende daaraan niet heeft voldaan. Een redelijke verdeling van de bewijslast brengt mee dat na de gemotiveerde betwisting door belanghebbende op de Inspecteur de last rust aannemelijk te maken dat belanghebbende de gegevens en inlichtingen niet duidelijk, stellig en zonder voorbehoud heeft verstrekt.

Belanghebbende stelt dat al het geld dat niet naar de Merill Lynchrekening is overgeboekt, inmiddels is geconsumeerd. Er zijn in 2010 en 2011 geen buitenlandse bankrekeningen meer. Belanghebbende heeft de [C] -rekening afgesloten bij EFG en de naam van deze rekening is later gewijzigd in [D] . Belanghebbende heeft het bewijs overgelegd dat de [D] -rekening op 4 januari 2007 is beëindigd.

De Inspecteur verwijst ter onderbouwing van zijn standpunt dat belanghebbende beschikt over buitenlandse bankrekeningen naar het transactieoverzicht van de KBL-rekening waaruit volgt dat belanghebbende een bankrekening heeft met de naam [C] waarop in het jaar 1998 in totaal € 65.923 is gestort. Daarnaast heeft belanghebbende grote bedragen in contanten opgenomen van de KBL-rekening en grote uitgaven vanaf de [D] -rekening gedaan, waarvan onduidelijk is of deze bedragen volledig zijn geconsumeerd.

Niet in geschil is dat belanghebbende de vragen 1 en 2 van de informatiebeschikking heeft beantwoord.

Naar het oordeel van het Hof heeft de Inspecteur met zijn verwijzing naar het transactieoverzicht van de KBL-rekening aannemelijk gemaakt, dat belanghebbende een buitenlandse bankrekening heeft met de naam [C] , waarop aanzienlijke bedragen zijn gestort. Belanghebbende heeft een brief van EFG overgelegd, waarin deze bank verklaart dat zij geen informatie heeft kunnen vinden over een rekening genaamd [C] . Deze verklaring bewijst - anders dan belanghebbende stelt - niet, dat de [C] -rekening bij EFG is afgesloten en dat de [C] -rekening is opgeheven dan wel dat de naam van deze rekening is gewijzigd in [D] . De Inspecteur heeft dan ook nog geen inzicht gekregen in het verloop van de [C] -rekening.

Naar het oordeel van het Hof heeft de Inspecteur met zijn verwijzing naar het transactieoverzicht van de KBL-rekening aannemelijk gemaakt, dat belanghebbende een buitenlandse bankrekening bij EFG heeft gehad met de naam [D] , waarop aanzienlijke bedragen zijn geboekt. Belanghebbende heeft enkel een overzicht gegeven van de mutaties op die rekening vanaf 1 april 2000. Belanghebbende heeft in februari 2000 in totaal € 129.928,82 van de KBL-rekening op de [D] -rekening gestort, terwijl het saldo van de [D] -rekening op 1 april 2000 € 44.256,46 bedroeg. Belanghebbende heeft voor deze daling van het saldo van de [D] -rekening in februari/maart 2000 van ruim € 85.000 als verklaring gegeven, dat dit bedrag is besteed aan een reis naar Azië met vijf volwassenen, maar heeft hiervoor geen enkel bewijs overgelegd. Wel heeft hij gesuggereerd foto’s van de reis te overleggen, maar heeft niet aangeboden deze foto’s ook daadwerkelijk te verstrekken. Nu belanghebbende niet een volledig overzicht van de [D] -rekening heeft gegeven, stelt de Inspecteur terecht dat zijn vragen nog niet volledig zijn beantwoord.

Belanghebbende heeft slechts in algemene bewoordingen verklaringen gegeven voor de besteding van een bedrag van ruim € 450.000 dat hij in de periode 1994 tot en met 2000 van de KBL-rekening heeft opgenomen of overgeboekt. De verklaring van belanghebbende dat hij de opgenomen bedragen heeft uitgegeven aan reizen, uitgaven voor verbouwing, inrichting en stoffering van twee na 1 januari 2000 opeenvolgend aangekochte tweede huizen in Frankrijk, alsmede vervoermiddelen in Frankrijk, heeft hij niet dan wel onvoldoende onderbouwd.

Gelet op dat wat het Hof hiervoor heeft overwogen, heeft de Inspecteur naar het oordeel van het Hof aannemelijk gemaakt dat in ieder geval de vragen 3, 4 en 5 niet of niet volledig zijn beantwoord, waarbij de beantwoording van de vragen mede afhankelijk is van de nadere informatie die belanghebbende kan verstrekken.

Belanghebbende stelt dat de Inspecteur na de inwerkingtreding van de Richtlijn 2011/16/EU aan de Luxemburgse fiscale autoriteit om de gegevens had kunnen verzoeken, zodat hij geen belang heeft bij de informatiebeschikking. Het Hof heeft onder 3.19 al overwogen dat de Inspecteur bij het vaststellen van een informatiebeschikking geen verregaande onderzoeksplicht heeft, zodat belanghebbendes stelling faalt.

Belanghebbende stelt dat hij niet meer kan beschikken over de informatie over de [C] - en [D] -rekening, omdat EFG de informatie niet verstrekt en belanghebbende zich niet meer alles kan herinneren. Van de [C] -rekening staat niet vast bij welke bank deze rekening is afgesloten en evenmin welk nummer deze rekening heeft gehad. Het Hof acht het niet geloofwaardig dat belanghebbende zich niet meer kan herinneren bij welke bank en onder welk nummer de [C] -rekening is afgesloten, gelet op de omvang van de daarop gestorte bedragen ten opzichte van het toenmalige in de aangiften IB/PVV aangegeven inkomen van belanghebbende. De niet onderbouwde stelling dat de [C] -rekening bij EFG is afgesloten en is omgezet in de [D] -rekening, is daartoe in ieder geval onvoldoende. Van de [D] -rekening heeft slechts een in de tijd beperkte uitvraag plaatsgevonden. Verder heeft belanghebbende zich onvoldoende moeite getroost te achterhalen waaraan het bedrag van ruim € 85.000 (zie onder 3.32) is besteed of waarnaar het is overgeboekt.

Het Hof heeft in de uitspraak van 11 juli 2017 de vraag of de Inspecteur enig algemeen beginsel van behoorlijk bestuur heeft geschonden bij het vaststellen van de informatiebeschikking onbeantwoord gelaten. Deze vraag zal het Hof nu alsnog behandelen.

Belanghebbende stelt dat de Inspecteur in strijd met algemene beginselen van behoorlijk bestuur heeft gehandeld door voor het jaar 2010 gegevens op te vragen die ouder dan zeven jaar zijn. Belanghebbende verwijst ter onderbouwing van zijn stelling naar artikel 52, vierde lid, van de AWR en de beleidsregel voor de fiscale bewaarverplichting (besluit van 19 juli 1996, nr. PFC96/854U, gewijzigd bij besluit van 30 oktober 1998, nr. PFC98/742M en 3 april 2000, nr. AFZ 2000-956, thans het Besluit Fiscaal Bestuursrecht). Daaruit volgt dat de Inspecteur de gegevensdragers waarvoor een bewaartermijn van zeven jaar geldt, na afloop van die termijn niet meer opvraagt.

De artikelen 47 en 52 van de AWR bevatten van elkaar te onderscheiden verplichtingen. Artikel 47 AWR verplicht tot het – desgevraagd – verstrekken van gegevens en inlichtingen. Deze verplichting geldt voor alle (vermoedelijk) belastingplichtigen en is niet aan een termijn gebonden. Voor zover administratieplichtigen vertrouwen kunnen ontlenen aan de hiervoor bedoelde mededelingen van de Belastingdienst, hangt dat vertrouwen samen met de uit hoofde van artikel 52 AWR op hen rustende verplichting tot het voeren en bewaren van een administratie, en betreft het alleen de volgende onderdelen van de administratie: grootboek, debiteuren- en crediteurenadministratie, loonadministratie en voorraadadministratie (Hoge Raad, 9 juni 2016, nr. 16/00303, ECLI:NL:HR:2017:1046). Belanghebbende heeft er niet voor gekozen de buitenlandse bankrekeningen, waarop zakelijke betalingen worden ontvangen, maar waarvan privé-uitgaven en overboekingen naar andere privérekeningen worden gedaan, tot de administratie van zijn onderneming te rekenen. Belanghebbendes stelling faalt dan ook, omdat hij de buitenlandse bankrekeningen niet in de administratie heeft opgenomen. Belanghebbende stelling vindt ook deels geen steun in de feiten, omdat belanghebbende tot in ieder geval 4 januari 2007 een buitenlandse bankrekening heeft aangehouden. Voor de [C] -rekening mag de Inspecteur er vooralsnog vanuit gaan dat deze in 2010 nog bestaat, aangezien belanghebbende geen gegevens heeft overgelegd waaruit volgt dat deze rekening eerder is opgeheven.