Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 18-04-2023, ECLI:NL:GHARL:2023:3363, 22/00995 t/m 22/00997

“Samenvattend:

-na de bevindingen van de artsen in 2008 besluit dhr. [belanghebbende] om met de onderneming te stoppen;

-de onderneming wordt uitgeschreven bij de Kamer van Koophandel;

-per 31-12-2008 zal de onderneming, fiscaal, als beëindigd worden aangemerkt;

-voor de aanhanger en de vrachtauto zal een "langlopende liquidatie" worden aangenomen;

-i.v.m. de verkoop van de vrachtauto en de aanhanger in 2009 wordt de langlopende liquidatie per 31-12-2009 beëindigd.”

Bij brief van 15 juni 2017 heeft de Inspecteur belanghebbende verzocht om nadere informatie. De inhoud van de brief is voor zover hier van belang als volgt:

“(…)

Op 5 mei 2017 heeft uw adviseur de heer J. Sierts verschillende suppletieaangiften over de tijdvakken 2011, 2013, 2014 en 2015 ingediend. In deze suppletieaangiften geeft uw adviseur aan dat u recht hebt op teruggaven van omzetbelasting.

In het controlerapport d.d 18 maart 2014 geeft de controlemedewerker [naam3] aan dat u van mening bent dat uw onderneming is gestaakt. U begreep dan ook niet waarom er nog steeds jaarstukken worden opgemaakt. Nu komen er een viertal suppleties binnen terwijl de onderneming is gestaakt. Het is mij dan ook niet duidelijk of u op de hoogte bent van deze suppletieaangiften.

Graag ontvang ik van u de volgende informatie:

• Is de heer Sierts nog steeds uw adviseur en heeft u een machtiging aan hem afgegeven?

• Heeft u uw adviseur opdracht gegeven om suppleties in te dienen over de periode nadat de onderneming is gestaakt?

(…)”

Bij brief van 1 september 2017 heeft de Inspecteur naheffingsaanslagen omzetbelasting voor de jaren 2011 tot en met 2014 en de afwijzing van de suppletie omzetbelasting voor het jaar 2015 aangekondigd. De inhoud van de brief is voor zover hier van belang als volgt:

“(…)

Op 3 juli 2017 ontving ik van de heer J. Sierts een reactie op de brief die ik u op 15 juni 2017 had gestuurd. In die brief vroeg ik u naar de (reikwijdte van de) machtiging die u de heer Sierts hebt verstrekt.

In zijn reactie geeft de heer Sierts aan dat hij zich nog wel als uw adviseur beschouwt. Daarnaast vermeldt hij: "voor het normale aangiftewerk IB/LB/OB wordt ik niet gemachtigd. Wel voor procedures voor Rechtbank, Hof en Hoge Raad." Gelet op het feit dat u sinds 31-12-2009 niet langer ondernemer bent en derhalve geen verplichtingen meer heeft op het gebied van jaarrekeningen en evenmin daarmee verband houdende maand-, kwartaal- en jaaraangifteverplichtingen voor de verschillende belastingmiddelen, ligt het ook voor de hand dat u een dergelijke machtiging niet heeft verstrekt.

Toch begrijp ik uit de reactie van de heer Sierts dat hij desondanks aan u nog steeds 'normale rapporten' uitbrengt en jaarlijkse OB-consequenties berekent. Deze diensten zijn in het licht van de bedrijfsbeëindiging echter overbodig. Daarnaast heeft de heer Sierts sinds vorig jaar en uit naam van u verschillende suppleties omzetbelasting ingediend. In het licht van het ontbreken van de daartoe bestemde machtiging is die handelswijze onjuist. Gezien de beëindiging (en het uitschrijven) van uw onderneming en daaruit voortvloeiend het feit dat u met ingang van 2010 geen ondernemer voor de omzetbelasting meer bent, ontbreekt de grond voor de ingediende suppleties. Voor een deel hebben deze geleid tot teruggaven: voor het jaar 2012 € 658, voor het jaar 2013 € 377 en voor het jaar 2014 € 114 (deze bedragen zijn exclusief de berekende belastingrente). Die teruggaven hebben ertoe geleid dat er sprake is van 'geheel dan wel gedeeltelijk niet betaalde omzetbelasting' in de zin van artikel 20 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR).

Indien in de ingediende suppleties op zijn minst uitdrukkelijk en gemotiveerd aan de orde was gesteld dat u op grond van wijzigingen in de omstandigheden een ander standpunt inneemt ten aanzien van de met de bedrijfsbeëindiging verband houdende belastingplicht, dan had de inspecteur zich daar over uit kunnen laten. Echter doordat u het niet op die manier aan de orde heeft gesteld, is de inspecteur ten aanzien van dit onderwerp niet tot een bewuste standpunt gekomen. Het feit dat sommige van de ingediende suppleties hebben geleid tot teruggave van omzetbelasting, kan in het licht van het controlerapport van 18 maart 2014 daarom niet leiden tot in rechte te honoreren vertrouwen, temeer omdat de suppleties afwijken van hetgeen in februari 2014 met controlemedewerker de heer [naam3] is besproken over de beëindiging van uw onderneming.

Bovenstaande brengt mij ertoe dat ik naheffingen opleg in verband met de verleende teruggaven op grond van artikel 20, eerste lid, tweede volzin, van de AWR. Het gaat om de volgende jaren en belastingbedragen.

(…)”

“Bij verder procederen vraag ik om een bezwaarkostenvergoeding”

Bij brief van 27 april 2018 is een compromisvoorstel geformuleerd waarover tijdens het hoorgesprek naar aanleiding van de ingediende bezwaren is gesproken. Voor zover hier van belang is de inhoud als volgt:

“(…)

Op 28 maart 2018 heeft er een hoorgesprek plaatsgevonden in aanwezigheid van u en uw cliënt [belanghebbende] . Voor de Belastingdienst waren daarbij aanwezig ondergetekende en [naam4] .

In het hoorgesprek is gesproken over een voorstel om te komen tot een volledige afronding van de ingediende bezwaarschriften. Het voorstel is in het hoorverslag als volgt omschreven:

"Een afwikkeling in een keer van alle jaren, aanvangend met 2009. Een aftrek van in rekening gebrachte btw tot en met 2015 van de kosten die betrekking hebben op de onderneming en de afwikkeling daarvan. Dit betekent dan geen aftrek van andere kosten - die zijn immers privé - en geen aftrek van btw op kosten van Sierts die niet direct gerelateerd kunnen worden aan de (afwikkeling van de) onderneming en geen aftrek van btw op kosten die betrekking hebben op de aangifte inkomstenbelasting. Vanaf 2016 en verder geen aftrek en geen (suppletie-)aangiften meer."

Uw reactie op dit voorstel is in het hoorverslag als volgt verwoord “Sierts geeft aan dit onderscheid op basis van de facturen te kunnen maken. Sierts en [belanghebbende] geven aan hierover na te willen denken. Sierts vraagt hiervoor een ruime termijn om een en ander te overdenken. Wittenaar vraagt of een termijn van vier weken voldoende is. Sierts vindt dat goed."

De termijn van vier weken verloopt binnenkort. Om recht te doen aan uw verzoek van een termijn van vier weken verwacht ik op grond van uw toezegging en in het belang van [belanghebbende] vóór 2 mei 2018 een onderbouwd voorstel uwerzijds te ontvangen.

(…)”

Bij brief van 24 september 2018 heeft de Inspecteur op een brief van 18 juni 2018 voor zo ver hier van belang als volgt gereageerd:

“(…)

In reactie op uw brief van juni 2018 met de bijlage van de brief van mei 2018, ontvangen op 7 mei 2018 door de Belastingdienst/kantoor Groningen, bericht ik u het volgende. In uw brief geeft u expliciet aan dat u om uw moverende reden genoemd in punt 10 van uw brief nog geen compromise kan afsluiten.

(…)

Tijdens de bezwaarbehandeling heb ik u en uw cliënt in mijn brief van 9 maart 2018 uitgenodigd voor een hoorgesprek. In die brief heb ik u mijn voorgenomen besllissing op het bezwaar kenbaar gemaakt. Op 28 maart 2018 heeft het hoorgesprek plaatsgevonden. Ik verwijs u in deze naar het toegezonden hoorverslag, de datum 4 april 2018. Ter afsluiting van het hoorgesprek is aan u en uw cliënt een voorstel gedaan dat als volgt in het hoorverslag is omschreven:

(…)

U hebt toen aangegeven over dit voorstel te willen nadenken. U hebt tevens aangegeven het voornoemde onderscheid op basis van de facturen te kunnen maken. Op uw verzoek en met uw welbevinden is hiervoor een termijn van vier weken vastgesteld.

In uw brief van 7 mei 2018 komt u niet met een scheiding van de btw op de zakelijke kosten die gerelateerd kunnen worden aan de (afwikkeling van de) onderneming. Ik benadruk hierbij nogmaals dat voor de omzetbelasting de btw op privékosten ten behoeve van de persoonlijke onderdelen van de aangiften inkomstenbelasting niet voor aftrek voorbelasting in aanmerking komen. In uw brief refereert u wederom aan de behandeling van de aangiften inkomstenbelasting, waarin de persoonsgebonden aftrek centraal staat. Dit is een onderdeel van de aangifte inkomstenbelasting die zuiver privé gerelateerd is. Daarom is in het voorstel aan u gevraagd om voor uw adviesdiensten een scheiding van de btw voor de zakelijke kosten op basis van uw facturen te maken.

(…)

Verlenging liquidatieperiode

Ter zake van de omzetbelasting acht ik het aannemelijk dat de liquidatieperiode door het uitgevoerde boekenonderzoek wordt verlengd. Voor de laatste liquidatiehandelingen kan in deze periode eventueel de btw op de zakelijke kosten die in relatie staan tot de afwikkeling van de onderneming en die in relatie staan tot de afwikkeling van het boekenonderzoek voor aftrek in aanmerking komen. Op uw cliënt rust de bewijslast om aan te tonen dat hij recht heeft op de door hem geclaimde teruggaaf van voorbelasting voor zijn btw op de door u uitgeschreven facturen voor de verrichte diensten. Tot op heden is u en uw cliënt, ook na het gedane voorstel, daarin niet geslaagd.

Ik stel u nogmaals in de gelegenheid om vóór 10 oktober 2018 aan te tonen dat uw cliënt recht heeft op aftrek van voorbelasting. Zoals u hebt aangegeven zou u het onderscheid van de zakelijke en de privékosten kunnen maken op basis van de facturen. Indien ik na voornoemde datum geen duidelijke en volledige onderscheid van de btw op de zakelijke kosten van u heb ontvangen, stelt u mij niet in de gelegenheid om het bezwaar objectief te beoordelen waarna ik vervolgens het bezwaar zal afdoen naar de mij ter beschikking staande gegevens.

(…)”

Bij brief van 21 november 2018 heeft de Inspecteur de brief van belanghebbende (zie 2.10.) voor zover hier van belang als volgt beantwoord:

“(…)

In uw brief van oktober 2018, als bijlage ontvangen bij uw e-mailbericht van 19 oktober 2018, maakt u verwijzingen naar mijn brief van 24 september 2018.

(…)

Voor de bezwaarschriften tegen de naheffingsbeschikkingen 2012,2013 en 2014 ligt het belang in de aftrek van voorbelasting. Hierover heb ik u reeds een toelichting gegeven in mijn brief van 24 september 2018. Van eminent belang is dat de bewijslast voor de aftrek van voorbelasting rust bij uw cliënt. Hierover is voldoende met u gecommuniceerd c.q. gecorrespondeerd.

In uw brief van oktober 2018 geeft u aan dat u de onderliggende stukken over alle jaren hebt toegezonden aan mijn college [naam5] . De gezonden facturen geven volgens u de splitsing zakelijke en privékosten weer. De heer [naam5] heeft mij medegedeeld dat hij geen stukken van u heeft ontvangen. De vraag van u of ik wel naar dit bundeltje facturen heb gekeken moet ik daarom ontkennend beantwoorden.

Om de reden dat de essentie van de behandeling van uw bezwaar ligt in de bewijslast voor de aftrek van voorbelasting door uw cliënt stel ik u nogmaals in de gelegenheid om vóór 28 november 2018 aan te tonen dat uw cliënt recht heeft op aftrek van voorbelasting voor de jaren 2012, 2013 en 2014. Zoals u reeds hebt aangegeven zou u het onderscheid van de zakelijke en de privékosten kunnen maken op basis van de facturen. Indien ik op voornoemde datum geen duidelijke en volledige onderscheid van de btw op de zakelijke kosten van u heb ontvangen, stelt u mij niet in de gelegenheid om het bezwaar objectief te beoordelen. Ik zal het bezwaar dan afdoen naar de mij ter beschikking staande gegevens in dit bezwaar.

(…)”

“Zowel bij de Belastingdienst als uw cliënt leeft de wens om een punt achter de geschillen te zetten. Wij zijn daarom met het volgende voorstel gekomen:

Uitgangspunten:

- We kijken alleen naar de omzetbelasting, we laten de inkomstenbelasting buiten beschouwing.

- We laten de fiscaaltechnische inhoud van het geschil los, we zoeken een oplossing in euro's om een punt achter de geschillen te zetten.

Voorstel:

- De Belastingdienst vernietigt de aanslag over 2009 t/m 2011 ad € 3.405.

- De Belastingdienst vernietigt de aanslag over 2011 ad € 452.

- U trekt alle bezwaarschriften tegen de aanslagen en beschikkingen over 2012 t/m 2015 in.

- Uw cliënt betaalt de openstaande bedragen van de aanslagen over 2012 t/m 2014 binnen twee weken na de ondertekening van de vaststellingsovereenkomst.

- U dient over de jaren vanaf 2016 geen teruggaafverzoeken meer in.

U gaat hier samen met uw cliënt over nadenken. We hebben geen termijn afgesproken waarbinnen u gaat reageren. Ik verzoek u dit te beperken tot enkele weken, uiterlijk vier. Ik hoop dat wij samen met u hiermee een eind aan dit geschil kunnen maken.

Een afschrift van deze brief stuur ik aan uw cliënt.”

“Beslissing

Na een grondige afweging heb ik besloten om het bezwaar alsnog toe te wijzen. Dit omdat ik hier niet volledig kan uitsluiten dat u eerder stukken hebt verstuurd naar de Belastingdienst (al blijft een toewijzing onwaarschijnlijk). Ik heb daarnaast gekeken naar het relatief lage bedrag, de benodigde middelen en het eventuele procesrisico.

Omdat ik het bezwaar toewijs verminder ik het te betalen belastingbedrag tot nihil. Dit geldt tevens voor de belastingrente.”