Gerechtshof Arnhem, 27-09-2001, AD4453, 99/3652

op het beroep van X te Z (hierna te noemen: belanghebbende) tegen de uitspraak van het hoofd van de afdeling belastingen van de gemeente Enschede (hierna: de ambtenaar) op het bezwaarschrift van belanghebbende tegen de hem voor het jaar 1998 opgelegde aanslag in het marktgeld.

1. Aanslag en bezwaar

1.1. De aanslag bedraagt ¦ 3 510 en is, met een nota voor ‘4,000 stuks verbruik electra’ à ¦ 31,20 ofwel ¦ 124,80, met een gevorderd bedrag van ¦ 20,- aan ‘Aanmaningskosten’ en een van ¦ 195,- aan ‘Dwangbevelkosten’ verenigd op één biljet genummerd 36801151 en gedagtekend 1 januari 1998.

1.2. Op het bezwaarschrift van belanghebbende heeft de ambtenaar bij uitspraak van 11 november 1999 de aanslag gehandhaafd.

2. Geding voor het hof

2.2. Tot de stukken van het geding behoren het verweerschrift en de daarin genoemde bijlagen.

2.3. Bij het onderzoek ter zitting op 19 september 2001 te Arnhem zijn gehoord belanghebbende en de ambtenaar.

3. Conclusies van partijen

3.1. Belanghebbende verzoekt, na aanvulling van zijn standpunt ter zitting, om vernietiging dan wel vermindering van de aanslag.

3.2. De ambtenaar concludeert tot ongegrondverklaring van het beroep.

4. De vaststaande feiten

4.1. Belanghebbende is sinds 40 jaren marktkoopman.

4.2. Hij had in 1998 een vaste plaats op de dinsdagse warenmarkt op het H.J. van Heek-plein te Enschede voor een standplaats met een frontbreedte van 18 meter.

4.3. Hij is geen lid van de Centrale Vereniging voor Ambulante Handel (CVAH).

5. Het geschil en de standpunten van partijen

5.1. Partijen houdt verdeeld, of het geheven marktgeld mag dienen tot dekking van kosten voor reclame-activiteiten, wat belanghebbende betwist doch de ambtenaar verdedigt.

5.2. Elk van de partijen heeft voor haar standpunt aangevoerd wat is vermeld in de van haar afkomstige stukken.

5.3. Daaraan is mondeling, behalve de inhoud van de voormelde pleitnotities, toegevoegd - zakelijk weergegeven -

5.3.1. door belanghebbende:

5.3.1.1. Hij is al 40 jaar marktkoopman.

5.3.1.2. Hij is lid geweest van de gemeenteraad van Enschede.

5.3.1.3. Hij heeft problemen met de door hem niet gewenste reclame-activiteiten die de gemeente slechts ontplooit op aandrang van de CVAH, waarvan driekwart van de marktkooplieden in Nederland geen lid is.

5.3.1.4. Hij stelt het aandeel van de reclamekosten in de aanslag op ¦ 300 à ¦ 500 maar verzoekt om vernietiging daarvan.

5.3.2. en namens de ambtenaar:

5.3.2.1. Het onderhavige marktgeld is primair een gemengde genots- en gebruiksretributie, subsidiair enkel een gebruiksretributie.

5.3.2.2. De geraamde opbrengst van de marktgelden is kleiner dan de geraamde lasten van de marktexploitatie, ook als de reclame-activiteiten buiten beschouwing blijven.

5.3.2.3. Meer subsidiair neemt hij het standpunt in dat het tarief verbindend is en wijst daartoe op wat artikel 5, tweede lid, van de Verordening marktgelden en standplaatsrechten 1998 (hierna: de Verordening) bepaalt.

6. Beoordeling vooreerst ambtshalve

6.1. De Verordening is vastgesteld bij raadsbesluit van 18 november 1997. De aanhef hiervan luidt, voor zover hier van belang:

6.2. Van de Verordening luiden de artikelen 1, 3, 5 en 11, voor zover hier van belang:

6.3. In artikel 3 van de Verordening zijn marktgelden omschreven als rechten ter zake van het genot van door of vanwege het gemeentebestuur verstrekte diensten, derhalve als rechten in de zin van artikel 229, eerste lid, aanhef en onderdeel b, van de Gemeentewet. Zodanig genot omvat niet het gebruik overeenkomstig de bestemming van voor de openbare dienst bestemde gemeentebezittingen in de zin van onderdeel a van die wetsbepaling.

6.4. De ‘hulpmiddelen’ waarop het slot van artikel 3 voormeld ziet, kunnen niet de ter beschikking gestelde standplaats zelf omvatten, alleen al daar aan hun omschrijving het bestanddeel ‘voor de openbare dienst bestemde’ ontbreekt. In het als meer subsidiair geformuleerde verweer wijst de ambtenaar nog op artikel 5, tweede lid, van de Verordening. Voor zover hij hiermee wil betogen dat een aldaar bedoelde tl-armatuur en andere elektrische apparatuur onder de in artikel 3 genoemde hulpmiddelen (kunnen) vallen, miskent dit verweer, dat volgens het genoemde tweede lid die armatuur en apparatuur geen (voor de openbare dienst bestemde) gemeentebezittingen behoeven te zijn. Het onder 5.3.2.3 weergegeven verweer van de ambtenaar faalt reeds daarom.

6.5. Artikel 3 voormeld biedt derhalve geen grondslag voor het heffen van marktgelden ter zake van het gebruik van een gedeelte van het H.J. van Heekplein voor een standplaats op de aldaar gehouden dinsdag- en/of zaterdagmarkt. Daaraan doet hetgeen namens de ambtenaar is opgemerkt over de geraamde baten en lasten (weergegeven onder 5.3.2.2) niet af. Nu het aanslagbiljet ‘marktgeld’ vermeldt, kan de vraag of dit rechtmatig als precariobelasting zou kunnen zij geheven, blijven rusten.

6.6. Uit het vorenoverwogene volgt dat de aanslag niet in stand kan blijven.

6.7. Ten overvloede overweegt het hof over de grieven van belanghebbende het volgende.

6.8. In het arrest van de Hoge Raad van 15 februari 1995, nr. 30 171 (BNB 1995/106*), is geoordeeld, dat kosten van reclame-activiteiten, die door de plaatselijke afdeling van de CVAH in samenwerking met een commissie van standplaatshouders en de marktmeester werden gecoördineerd ter bevordering van in het centrum van Almelo te houden markten, niet kunnen worden aangemerkt als kosten van beheer, toe te rekenen aan het gebruik dat van het marktterrein wordt gemaakt door het innemen van een stand- of staanplaats.

6.9. Dienovereenkomstig kunnen kosten van reclame-activiteiten evenmin worden aangemerkt als kosten van de voormelde ‘diensten’, toe te rekenen aan degene die van de terbeschikkingstelling van de standplaats het ‘genot’ heeft.

7. Slotsom

Het beroep is gegrond.

8. Proceskosten

Belanghebbendes proceskosten zijn in overeenstemming met het Besluit proceskosten bestuursrecht te berekenen op zijn reiskosten, begroot op ¦ 53,-.

9. Beslissing

(W.J.N.M. Snoijink) (F.J.P.M. Haas)

De beslissing is in het openbaar uitgesproken en afschriften zijn aangetekend per post verzonden op 27 september 2001