Gerechtshof Den Haag, 04-01-2019, ECLI:NL:GHDHA:2019:3731, BK-18/00757

1. Belanghebbende heeft voor de Nederlandse registratie van een uit Duitsland afkomstige personenauto, een Mini Clubman 2.0 Coop.S, op aangifte, die is gedaan aan de hand van een koerslijst van AutotelexPro, € 3.866 aan belasting van personenauto’s en motorrijwielen (bpm) voldaan. Zij heeft bezwaar tegen de voldoening op aangifte gemaakt, stellend dat de aangifte is gedaan (mede) aan de hand van een X-ray koerslijst voor een btw-auto en aanvoerend dat mocht worden uitgegaan van een koerslijst voor een marge-auto, met de conclusie dat een teruggaaf moet worden verleend van 5 percent; in het hoorgesprek heeft belanghebbende nog gesteld dat voor de waardebepaling van de auto moet worden uitgegaan van de waarde van ex-rentalauto’s en dat ook daarom een teruggaaf moet worden verleend. Bij uitspraak op bezwaar heeft de Inspecteur een teruggaaf van 5 percent, te weten € 193, verleend; voor het overige is het bezwaar afgewezen; een vergoeding van proceskosten in bezwaar van € 246 is toegekend, met dien verstande dat die vergoeding ook geldt voor drie andere gegrond verklaarde bezwaren.

2. Tegen de uitspraak van de Inspecteur heeft belanghebbende beroep bij de Rechtbank ingesteld. Voor de zeven zaken met de SGR-nummers 17/6629 t/m 17/6635 gezamenlijk is een griffierecht van € 333 geheven. De Rechtbank heeft het beroep ongegrond verklaard.

3. Belanghebbende is van de uitspraak van de Rechtbank in hoger beroep gekomen bij het Hof. Een griffierecht van € 508 is geheven. De Inspecteur heeft een verweerschrift ingediend. De pleitnota van belanghebbende is op 14 november 2018 bij het Hof binnengekomen.

4. De mondelinge behandeling van het hoger beroep heeft plaatsgehad in Den Haag ter zitting van het Hof van 23 november 2018. Partijen zijn verschenen. Op de zitting zijn ook de hoger beroepen met de BK-nummers 18/00745 [A] ), 18/00746 ( [B] B.V.) en 18/00755, 18/00756 en 18/00758 t/m 18/00761 (belanghebbende) behandeld. Wat in het ene hoger beroep is aangevoerd en ingebracht, geldt ook - voor zover van toepassing - voor de andere hoger beroepen.

5. De Rechtbank heeft overwogen:

"(…)

5. In geschil is of:

a. het in strijd is met artikel 110 VWEU dat bij de waardebepaling van de auto niet mag worden uitgegaan van ex-rentals als referentievoertuigen;

b. of over de teruggaaf rente moet worden vergoed;

c. of [de Inspecteur] terecht de kostenvergoeding voor bezwaar heeft beperkt tot € 246 voor de vier gegronde bezwaren gezamenlijk.

6. [ Belanghebbende] beantwoordt de vragen a en b bevestigend en vraag c ontkennend. Indien voor de waardebepaling mag worden uitgegaan van ex-rentals, dient een aanvullende teruggaaf van 7,5% te worden verleend. De bewijslast dat dit percentage onjuist is, rust volgens [belanghebbende] op [de Inspecteur]. Verder stelt zij dat [de Inspecteur] over het eventueel terug te betalen griffierecht rente dient te vergoeden.

7. [ De Inspecteur] beantwoordt de vragen a en b ontkennend en vraag c bevestigend. De bewijslast dat sprake is van waardeverminderende factoren rust volgens [de Inspecteur] op [belanghebbende] zodat het aan haar is aannemelijk te maken dat zij teveel belasting op de aangifte heeft voldaan. Het zijn van een ex-rental is weliswaar een waardeverminderende factor, maar dit kan alleen een rol spelen als de auto waarvoor aangifte wordt gedaan ook zelf een ex-rental is. Verder stelt [de Inspecteur] dat indien sprake is van belastingheffing in strijd met het EU-recht, de in verband daarmee verschuldigde rente ingevolge artikel 28c Invorderingswet (Iw) niet door hem moet worden vergoed maar dat [belanghebbende] zich daarvoor tot de ontvanger moet wenden. Voor de kostenvergoeding voor bezwaar stelt [de Inspecteur] primair dat ten onrechte een kostenvergoeding is toegekend omdat geen sprake is van aan hem te wijten onrechtmatigheid. Subsidiair stelt [de Inspecteur] dat de kostenvergoeding op een te laag bedrag is vastgesteld omdat geen rekening is gehouden met het hoorgesprek en met een hogere wegingsfactor. Voor vergoeding van rente over het terug te betalen griffierecht is volgens [de Inspecteur] geen aanleiding.

8. [ Belanghebbende] concludeert tot het verlenen van een aanvullende teruggaaf, veroordeling van [de Inspecteur] tot vergoeding van rente over de te verlenen teruggaaf, veroordeling van [de Inspecteur] in de kosten van het geding en tot vergoeding van rente over het te vergoeden griffierecht.

9. [ De Inspecteur] concludeert primair tot ongegrondverklaring van het beroep en subsidiair tot gegrondverklaring van het beroep voor zover betrekking hebbend op de kostenvergoeding in bezwaar.

10. In zijn arrest van 19 december 2013, nr. C-437/12, ECLI:EU:C:2013:857, overwoog het Hof van Justitie van de EU met betrekking tot de vraag wanneer voertuigen gelijksoortig zijn het volgende:

'Wanneer deze producten op de markt voor tweedehands voertuigen van die lidstaat te koop worden aangeboden, moeten zij worden beschouwd als ‘gelijksoortige producten’, zijnde producten van dezelfde soort als ingevoerde tweedehands voertuigen, wanneer zij zich door hun eigenschappen en door de behoeften waarin zij voorzien, in een concurrentieverhouding bevinden. De mededinging tussen twee modellen hangt af van de mate waarin zij voldoen aan een aantal vereisten op het punt van, onder meer, prijs, afmetingen, comfort, prestaties, verbruik, duurzaamheid en betrouwbaarheid. Het referentievoertuig moet het voertuig zijn waarvan de kenmerken het dichtst aanleunen bij die van het ingevoerde voertuig. Dat houdt in dat rekening wordt gehouden met het model, het type en andere kenmerken, zoals de aandrijving of de uitrusting, de ouderdom en de kilometerstand, de staat van onderhoud of het merk (zie met name arresten van 19 september 2002, Tulliasiamies en Siilin, C-101/00, Jurispr. blz. I-7487, punten 75 en 76, en 20 september 2007, Commissie/Griekenland, C‑74/06, Jurispr. blz. I-7585, punten 29 en 37).'

11. In zijn arrest van 27 januari 2017, nr. 15/02273, ECLI:NL:HR:2017:45, heeft de Hoge Raad onder meer het volgende overwogen:

'2.4.2. Uit de rechtspraak van de Hoge Raad volgt dat, teneinde te voldoen aan artikel 110 VWEU, bij de berekening van de waardedaling van de referentieauto moet worden uitgegaan van enerzijds de prijs waarvoor de referentieauto in nieuwe staat door een particulier is aangekocht (…) en anderzijds van de prijs waarvoor de referentieauto in dezelfde gebruikte staat als de auto waarvoor het bedrag aan verschuldigde bpm moet worden bepaald, door een handelaar van een particulier wordt aangekocht (vgl. het arrest BNB 2009/273, onderdeel 3.3, het arrest BNB 2012/147, onderdeel 3.5.3, en het arrest van de Hoge Raad van 19 september 2014, nr. 13/02558, ECLI:NL:HR:2014:2707, BNB 2015/2, onderdeel 3.6.2).'

12. Het zijn van een ex-rental is naar het oordeel van de rechtbank een concreet aanwijsbaar onderscheidende eigenschap van een auto. Een niet ex-rental bevindt zich dan ook niet in een concurrentieverhouding tot ex-rental auto’s als bedoeld in het hiervoor aangehaalde arrest. Evenmin kan gesteld worden dat sprake is van eenzelfde gebruikte staat als bedoeld in het hiervoor aangehaalde arrest van de Hoge Raad. De rechtbank volgt [belanghebbende] daarom niet in haar stelling dat altijd mag worden uitgegaan van de waarde van een in Nederland aanwezige ex-rental. Nu tussen partijen niet in geschil is dat de auto geen ex-rental is, kan voor de waardebepaling daarvan niet worden aangesloten bij referentievoertuigen die ex-rental zijn. Er is dan ook geen aanleiding de belasting op een lager bedrag vast te stellen dan reeds bij de uitspraak op bezwaar is gebeurd. De vraag op wie de bewijslast in deze rust, behoeft daarom verder geen behandeling.

Rentevergoeding over de teruggaaf

13. Tussen partijen is niet in geschil dat uit het bepaalde in hoofdstuk VA van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (Awr) volgt dat [de Inspecteur] over de teruggaaf geen rente verschuldigd is. Tussen partijen is evenmin in geschil dat [belanghebbende] in eerste instantie meer Bpm heeft voldaan dan zij volgens het Unierecht verschuldigd was en dat onder die omstandigheden [belanghebbende] op grond van het arrest van het HvJ van de EU van 18 april 2013, C-565/11, ECLI:EU:C:2013:250 (Irimie arrest) aanspraak kan maken op een rentevergoeding die afwijkt van het bepaalde in hoofdstuk VA van de Awr. Uit het Irimie arrest volgt echter dat het een aangelegenheid van nationaal recht is van elke lidstaat om de voorwaarden vast te stellen waaronder de rentevergoeding moet worden betaald die een lidstaat verschuldigd is omdat belasting in strijd [met] het Unierecht is geheven. De wetgever heeft er dan ook voor mogen kiezen deze rentevergoeding via de ontvanger te laten lopen (HR van 3 maart 2017, 16/01176 (ECLI:NL:HR:2017:341). Het is vaste jurisprudentie dat dergelijke nationale procedureregels niet ongunstiger mogen zijn dan die voor soortgelijke nationale vorderingen gelden (gelijkwaardigheidsbeginsel) en dat zij de uitoefening van de door het Unierecht verleende rechten in de praktijk niet onmogelijk of uiterst moeilijk mogen maken (doeltreffendheidsbeginsel). Het enkele feit dat [belanghebbende] zich voor de rentevergoeding die verschuldigd is vanwege in strijd met het Unierecht geheven belasting moet wenden tot een ander onderdeel van de Belastingdienst, maakt niet dat de nationale regelgeving ongunstiger is dan die voor bijvoorbeeld de vergoeding van belastingrente of invorderingsrente op grond van andere artikelen uit de Iw. Dit geldt temeer nu voor die keuze een rechtvaardiging kan worden gevonden in de functiescheiding tussen heffing en invordering zoals die in het nationale recht is vormgegeven. Evenmin kan gesteld worden dat de uitoefening van het door de rechtsorde van de Unie verleende recht op rentevergoeding aldus in de praktijk onmogelijk of uiterst moeilijk wordt (zie ook HR van 13 april 2018, nr. 17/01548, ECLI:NL:HR:2018:583). De wetgever heeft de verplichting tot vergoeding van rente wegens met het Unierecht strijdige belastingheffing dus kunnen en mogen neerleggen bij de ontvanger, zodat de rechtbank [belanghebbende] niet volgt in haar stelling dat [de Inspecteur] die rente dient te vergoeden.

14. Aangezien onderhavig beroep niet is gericht tegen een beschikking van de ontvanger op de voet van artikel 28c Iw, kan de rechtbank zich in deze procedure verder niet uitspreken over de stelling van [belanghebbende] dat de eisen die in artikel 28c Iw worden gesteld voor het verkrijgen van de rentevergoeding strijdig zijn met het Unierecht.

Kostenvergoeding voor bezwaar

15. Ingevolge artikel 7:15 van de Algemene wet bestuursrecht is [de Inspecteur] een kostenvergoeding voor het bezwaar verschuldigd wanneer de teruggaaf het gevolg is van aan [de Inspecteur] te wijten onrechtmatigheid.

16. Niet gebleken is dat [belanghebbende] op grond van enige wettelijke bepaling dan wel aanwijzingen van [de Inspecteur] bij de aangifte niet heeft kunnen en mogen uitgaan van een marge-auto. Dat zij desalniettemin er voor heeft gekozen de aangifte niet te doen op basis van een koerslijst voor een marge-auto, valt [de Inspecteur] dan ook niet aan te rekenen. Dat betekent dat de teruggaaf niet het gevolg is van aan [de Inspecteur] te wijten onrechtmatigheid en dat [de Inspecteur] geen kostenvergoeding voor bezwaar had hoeven toekennen. De rechtbank ziet dan ook geen aanleiding tot een hogere vergoeding da[n] [de Inspecteur] reeds bij de uitspraak op bezwaar heeft toegekend.

17. Gelet op wat hiervoor is overwogen, dient het beroep ongegrond te worden verklaard. De stelling van [belanghebbende] dat [de Inspecteur] over het terug te betalen griffierecht rente dient te vergoeden, behoeft daarom geen behandeling.

Proceskosten

18. De rechtbank ziet geen aanleiding voor een proceskostenveroordeling.

(…)"

6. In hoger beroep zijn, naar het Hof begrijpt, dezelfde geschilpunten als bij de Rechtbank aan de orde.

7. De Rechtbank heeft naar 's Hofs oordeel met betrekking tot alle onderdelen van het geschil op goede gronden juist geoordeeld. Belanghebbende heeft niets aangevoerd - ook waar het gaat om de in hoger beroep gevraagde, op de zitting door de Inspecteur uitdrukkelijk weersproken, teruggaaf van € 530 en om de in hoger beroep aangedragen stelling over de rechterlijke onafhankelijkheid - dat rechtvaardigt anders te oordelen of waaruit anderszins een inhoudelijk of formeel beletsel is te putten voor het bevestigen van de uitspraak van de Rechtbank. Het Hof neemt in aanmerking dat al wat belanghebbende heeft aangevoerd geen doel treft, daar haar stellingen, zo al relevant en begrijpelijk, niet blijk geven van een juiste rechtsopvatting dan wel feitelijke grondslag missen.

8. Het hoger beroep is ongegrond.

9. Het Hof ziet geen reden een partij te veroordelen in de proceskosten.

- - de naam en het adres van de indiener;

- - de dagtekening;

- - de vermelding van de uitspraak waartegen het beroep in cassatie is gericht;

- - de gronden van het beroep in cassatie.