Gerechtshof Den Haag, 15-07-2021, ECLI:NL:GHDHA:2021:1386, BK-21/00005

3. De Rechtbank heeft het volgende overwogen, waarbij belanghebbende is aangeduid als eiser en de Inspecteur als verweerder:

8. De Hoge Raad heeft in zijn arrest van 18 maart 2016, ECLI:NL:HR:2016:421, geoordeeld dat het bepaalde in de slotzin van artikel 10, zevende lid (thans negende lid), van de Wet Bpm er niet aan in de weg staat om bij het instellen van bezwaar en beroep te kiezen voor een andere in of bij de Wet Bpm voorziene methode ter bepaling van de afschrijving dan waarvan bij de aangifte is uitgegaan, dan wel een beroep te doen op gegevens die bij de aangifte niet zijn gebruikt voor de berekening van de Bpm, mits voor het vaststellen van de juistheid ervan geen (tweede) controle van het voertuig nodig is zodat een vergelijking van de aangedragen gegevens en de bij de aangifte gebruikte gegevens volstaat om vast te stellen of het bij de aangifte gebezigde afschrijvingspercentage te laag is geweest.

9. Naar het oordeel van de rechtbank rust op eiser de bewijslast dat en waarom de voldoening op aangifte te hoog is. Eiser heeft echter geen gegevens overgelegd waaruit kan worden afgeleid dat toepassing van een koerslijst tot een hogere afschrijving leidt. Zonder nadere gegevens kan verweerder niet beoordelen of een (tweede) controle van het voertuig nodig is, zodat eiser aldus kan worden gehouden aan de bij het doen van aangifte aangeleverde en gebruikte gegevens. Evenmin kan gezegd worden dat is geheven in strijd met artikel 110 van het Verdrag betreffende de Werking van de Europese Unie, nu niet aannemelijk is gemaakt dat op een zich reeds op de Nederlandse markt bevindende (goed vergelijkbare) referentieauto minder dan € 204 Bpm rustte. Er is dan ook geen aanleiding de verschuldigde belasting op een lager bedrag vast te stellen.

10. Verweerder heeft ter zitting erkend dat, zoals eiser heeft aangevoerd in zijn aanvullend stuk, in verband met de latere tenaamstelling eiser recht heeft op een teruggaaf. Dat betekent dat het beroep gegrond is. Verweerder heeft het recht op teruggaaf berekend op € 6. De rechtbank heeft geen reden te twijfelen aan de juistheid van deze berekening en zal dan ook van dit bedrag uitgaan.

11. Ingevolge het bepaalde in artikel 30ha van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (Awr) dient verweerder over de teruggaaf belastingrente te vergoeden. Tussen partijen is niet in geschil dat eiser in eerste instantie voor de auto meer Bpm heeft voldaan dan hij volgens het Unierecht verschuldigd was en dat onder die omstandigheden eiser op grond van het arrest van het HvJ van de EU van 18 april 2013, C-565/11, ECLI:EU:C:2013:250 (Irimie arrest) aanspraak kan maken op een rentevergoeding over een ander tijdvak dan volgt uit het bepaalde in hoofdstuk VA van de Awr. Voor zover daardoor aanspraak bestaat op een hoger bedrag aan rentevergoeding dan voortvloeit uit hoofdstuk VA van de Awr, dient eiser zich echter op de voet van artikel 28c van de Invorderingswet (Iw) te wenden tot de ontvanger.

12. Uit het Irimie arrest volgt dat het een aangelegenheid van nationaal recht is van elke lidstaat om de voorwaarden vast te stellen waaronder de rentevergoeding moet worden betaald die een lidstaat verschuldigd is omdat belasting in strijd het Unierecht is geheven (Irimie-rente). Het is vaste jurisprudentie dat dergelijke nationale procedureregels niet ongunstiger mogen zijn dan die voor soortgelijke nationale vorderingen gelden (gelijkwaardigheidsbeginsel) en dat zij de uitoefening van de door het Unierecht verleende rechten in de praktijk niet onmogelijk of uiterst moeilijk mogen maken (doeltreffendheidsbeginsel). Het enkele feit dat eiser zich voor de vergoeding van de Irimierente moet wenden tot een ander onderdeel van de Belastingdienst, maakt niet dat de nationale regelgeving ongunstiger is dan die voor bijvoorbeeld de vergoeding van belastingrente of invorderingsrente op grond van andere artikelen uit de Iw. Evenmin kan gesteld worden dat de uitoefening van het door de rechtsorde van de Unie verleende recht op rentevergoeding aldus in de praktijk onmogelijk of uiterst moeilijk wordt (zie ook HR van 13 april 2018, nr. 17/01548, ECLI:NL:HR:2018:583). De wetgever heeft er dan ook voor mogen kiezen deze rentevergoeding via de ontvanger te laten lopen (HR van 3 maart 2017, 16/01176 (ECLI:NL:HR:2017:341). De rechtbank volgt eiser daarom niet in zijn stelling dat verweerder die rente dient te vergoeden.

12. De rechtbank veroordeelt verweerder in de door eiser gemaakte proceskosten. Deze kosten stelt de rechtbank op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht (het Besluit) voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 525 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift met een waarde per punt van € 525 en een wegingsfactor 1). Van overige voor vergoeding in aanmerking komende kosten is de rechtbank niet gebleken. Eiser heeft geen feiten of omstandigheden gesteld als bedoeld in artikel 2, derde lid van het Besluit op grond waarvan van de forfaitaire regeling zou moeten worden afgeweken. Het enkele feit dat het beroep gegrond is omdat sprake is van belastingheffing in strijd met het Unierecht, maakt niet dat het Besluit niet van toepassing is.

De rechtbank volgt verweerder in zijn stelling dat geen aanleiding is voor een kostenvergoeding voor bezwaar omdat eiser zijn stelling over de extra leeftijdskorting pas in beroep met gegevens heeft onderbouwd.

13. Geschillen over de heffing van belastingen behoren binnen een redelijke termijn te worden beslecht. Daarvoor geldt als uitgangspunt voor de bezwaar- en beroepsfase tezamen een termijn van twee jaar (zie Hoge Raad 19 februari 2016, ECLI:NL:HR:2016:252, rechtsoverwegingen 3.2. en 3.4.2.; hierna: het arrest). In belastingzaken wordt, indien de redelijke termijn is overschreden, behoudens bijzondere omstandigheden verondersteld dat de belanghebbende immateriële schade heeft geleden in de vorm van spanning en frustratie (rechtsoverweging 3.9.1. van het arrest).

14. Voor een uitspraak in eerste aanleg heeft te gelden dat deze niet binnen een redelijke termijn geschiedt indien de rechtbank niet binnen twee jaar nadat die termijn is aangevangen uitspraak doet, tenzij sprake is van bijzondere omstandigheden. De termijn vangt in beginsel aan op het moment waarop verweerder het bezwaarschrift ontvangt. Tevens is voor de beoordeling van het verzoek van eiser van belang het arrest van de Hoge Raad van 22 november 2019 (ECLI:NL:HR:2019:1818). Uit dit arrest leidt de rechtbank af dat ingeval het Hof de zaak terugwijst naar de rechtbank om opnieuw uitspraak te doen, voor het vaststellen van de redelijke termijn voor berechting in eerste aanleg (bezwaar en beroep) niet een nieuwe behandelingsfase start. In zulke zaken geldt als uitgangspunt dat de berechting in eerste aanleg niet binnen een redelijke termijn heeft plaatsgevonden als het totale tijdsverloop in deze fase, dat is dus de optelsom van het tijdsverloop van die fase vóór terugwijzing en van die fase na terugwijzing, langer heeft geduurd dan twee jaren. Daarbij geldt dat de duur van de hervatte berechting in eerste aanleg aanvangt op de dag nadat de terugwijzingsuitspraak is gewezen (vgl. Gerechtshof Amsterdam 18 februari 2020, ECLI:NL:GHAMS:2020:427).

15. Voor wat betreft de berekening van de redelijke termijn zijn in de onderhavige procedure - gelet op rechtsoverweging 5.3.2 en 5.3.3 van het hiervoor vermelde arrest van 22 november 2019 - de volgende data relevant:

16. In aanmerking genomen het onder 13 genoemde arrest, is het tijdsverloop in eerste aanleg van 19 juli 2017 tot 23 oktober 2018 en van 29 maart 2019 tot 10 december 2020, derhalve een termijn van in totaal bijna 3 jaar. Dit betekent dat de redelijke termijn in eerste aanleg met bijna een jaar is overschreden, welke overschrijding volledig aan de rechtbank is toe te rekenen. Bijzondere omstandigheden die een langere behandelingsduur dan de voormelde 3 jaren zouden rechtvaardigen, behoudens de opschorting van de bezwaartermijn van vier weken, zijn niet aannemelijk geworden.

17. Indien in een belastinggeschil de redelijke termijn is overschreden, dient als uitgangspunt voor de schadevergoeding een tarief te worden gehanteerd van € 500 per halfjaar dat de redelijke termijn is overschreden, waarbij het totaal van de overschrijding naar boven wordt afgerond. Eiser heeft daarmee recht op een immateriële schadevergoeding van (2 x € 500) = € 1.000. Dit bedrag dient de Staat te betalen.

18. Eiser maakt aanspraak op vergoeding van rente over het bedrag van het door hem bij de Rechtbank betaalde griffierecht vanaf de datum van betaling van het griffierecht aan de Rechtbank.

19. Voor een rentevergoeding over de periode vanaf de datum van betaling van het griffierecht aan de Rechtbank, ziet de rechtbank geen reden. Ook het Unierecht dwingt niet tot vergoeding van dergelijke rente (zie Hoge Raad 19 april 2019, nr. 18/01623, ECLI:NL:HR:2019:623).”