Gerechtshof Den Haag, 02-02-2021, ECLI:NL:GHDHA:2021:273, BK-20/00328
Gerechtshof Den Haag, 02-02-2021, ECLI:NL:GHDHA:2021:273, BK-20/00328
Gegevens
- Instantie
- Gerechtshof Den Haag
- Datum uitspraak
- 2 februari 2021
- Datum publicatie
- 4 maart 2021
- ECLI
- ECLI:NL:GHDHA:2021:273
- Formele relaties
- Eerste aanleg: ECLI:NL:RBDHA:2020:1028, (Gedeeltelijke) vernietiging en zelf afgedaan
- Zaaknummer
- BK-20/00328
Inhoudsindicatie
Navorderingsaanslag IB. Is ten aanzien van de toename in het onderhavige jaar van de rekening-courantschuld van de belanghebbende aan diens BV sprake van een uitdeling? Inkomens- en vermogenspositie van belanghebbende, mogelijkheid van dividenduitkeringen of vervreemding aandelen niet meerekenen.
Uitspraak
Team Belastingrecht
meervoudige kamer
nummer BK-20/00328
in het geding tussen:
(gemachtigde: […] )
en
(vertegenwoordigers: […] en […] )
op het hoger beroep van de Inspecteur tegen de uitspraak van de Rechtbank Den Haag (de Rechtbank) van 9 januari 2020, nummer SGR 19/4181.
Procesverloop
Aan belanghebbende is over het jaar 2014 een navorderingsaanslag in de inkomstenbelasting en de premie volksverzekeringen (IB/PVV) opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 1 en een belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang van € 134.092 (de navorderingsaanslag). Bij gelijktijdig gegeven beschikking is een bedrag van € 577 aan belastingrente in rekening gebracht (de beschikking inzake belastingrente).
De Inspecteur heeft bij uitspraak op bezwaar het door belanghebbende gemaakte bezwaar tegen de navorderingsaanslag en de beschikking inzake belastingrente gegrond verklaard en de navorderingsaanslag verminderd tot een berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 1 en een belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang van € 67.046. De beschikking inzake belastingrente heeft de Inspecteur dienovereenkomstig verminderd.
Belanghebbende heeft tegen de uitspraak op bezwaar beroep ingesteld bij de Rechtbank Zeeland-West-Brabant. Ter zake daarvan is een griffierecht geheven van € 46. De Rechtbank Zeeland-West-Brabant heeft de zaak, met toestemming van
partijen, voor de verdere behandeling en beslissing verwezen naar de Rechtbank.
De Rechtbank heeft het beroep gegrond verklaard, de uitspraak op bezwaar vernietigd, de navorderingsaanslag verminderd naar een berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 1 en een belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang van € 40.575, de beschikking inzake belastingrente dienovereenkomstig verminderd en de Inspecteur opgedragen het betaalde griffierecht aan belanghebbende te vergoeden.
De Inspecteur heeft tegen de uitspraak van de Rechtbank hoger beroep ingesteld bij het Hof. Belanghebbende heeft een verweerschrift ingediend. De Inspecteur heeft voorafgaand aan de zitting per e-mail een pleitnota naar het Hof gezonden.
De mondelinge behandeling van de zaak heeft plaatsgehad ter zitting van het Hof van 8 december 2020. Alleen de Inspecteur is verschenen. Belanghebbende is door de griffier bij aangetekende brief, verzonden op 16 oktober 2020 aan belanghebbende, op het adres [adres] te [woonplaats] , onder vermelding van plaats, datum en tijdstip uitgenodigd om op de zitting te verschijnen. Blijkens bij PostNL ingewonnen informatie, welke aan het dossier is toegevoegd, is vorenbedoelde brief op 17 oktober 2020 op het voormelde adres uitgereikt. De griffier heeft telefonisch van de gemachtigde vernomen dat deze ervan op de hoogte was dat de zitting op 8 december 2020 zou plaatsvinden, maar er om hem moverende redenen voor heeft gekozen de zitting niet bij te wonen. De zaak is gezamenlijk behandeld met de zaak met kenmerk BK-20/00327. Hetgeen in de ene zaak is aangevoerd en overgelegd, geldt als in beide zaken te zijn aangevoerd en overgelegd. Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt.
Vaststaande feiten
Belanghebbende is gehuwd met [A] (de echtgenote). Belanghebbende en de echtgenote zijn in algehele gemeenschap van goederen gehuwd.
Belanghebbende bezit 90% van de aandelen in [B] B.V. (de BV). De echtgenote bezit 10% van de aandelen. De BV is op 30 maart 1992 opgericht en houdt zich bezig met het beheren van (pensioen)vermogen. De aandeelhouders zijn sinds 17 februari 2006 tevens de bestuurders van belanghebbende.
De BV heeft belanghebbende in de periode van 1 januari 2004 tot en met 31 december 2005 in totaal een bedrag van € 624.966 geleend voor de verbouwing van zijn eigen woning. Op 11 september 2006 heeft belanghebbende in verband hiermee een schuldbekentenis ten behoeve van de BV ondertekend. Het saldo van de lening bedraagt zowel op 31 december 2013 als op 31 december 2014 € 658.248. Op de eigen woning is een recht van hypotheek gevestigd in verband met een door de Rabobank aan belanghebbende verstrekte lening van € 500.000.
De BV heeft een rekening-courantvordering op belanghebbende naar de volgende saldi op 31 december van elk jaar:
2010: € 325.049
2011: € 387.106
2012: € 452.108
2013: € 523.313
2014: € 637.292
In de motivering van zijn bezwaarschrift heeft belanghebbende zijn financiële privé-situatie per ultimo 2014 als volgt beschreven:
“ € €
Aandelenkapitaal [B] bv, intrinsieke waarde 1.238.563
Woonhuis [adres] [woonplaats] , WOZ-waarde 452.000
Grond 310 m2 [straatnaam] [woonplaats] , aankoopwaarde 45.830
Personenauto Saab 9-3 [kenteken] P.M.
Personenauto Range Rover [kenteken 2] P.M.
Interpolis spaarverzekering [nummer] P.M.
[bankrekening] 14.334
1.750.727
Rekening-courant [B] bv -637.292
Lening [B] bv -658.248
Hypotheek Rabobank [hypotheeknummer] -500.000
-1.795.540
Vermogen per 31 december 2014 exclusief stand belastingen -44.813”
In een rapport van 25 juli 2016 heeft [makelaar] de woning op de waardepeildatum 22 juli 2016 getaxeerd op € 995.000.
Uit hoofde van de lening voor de eigen woning en de rekening-courantvordering tezamen heeft de BV per 31 december 2014 in totaal € 1.295.540 te vorderen van belanghebbende. Volgens de jaarrekening van de BV bedroegen haar gestorte aandelenkapitaal en winstreserve per 31 december 2014 € 23.157 respectievelijk € 1.215.406.
In 2014 is de rekening-courantschuld van belanghebbende aan de BV met € 113.979 opgelopen. Uit de jaarrekening van de BV blijkt het volgende verloop van de rekening-courant in 2014:
Privé-stortingen:
IB/PVV 2013 [belanghebbende] € 21.754
IB/PVV [de echtgenote] € 237
WZT 2014 € 586
WZT 2012 € 911
Middeling IB/PVV 2009-2010 [belanghebbende] € 663
Netto pensioenuitkering [belanghebbende] € 26.415
Netto pensioenuitkering [de echtgenote] € 9.174
Zakelijke kosten privé betaald € 7.579
€ 67.319
Privé-opnames:
Rente rekening-courant € 22.757
Buitengewone lasten € 4.149
Energie etc. € 2.265
Vaste lasten € 1.534
Rente hypotheek Rabobank € 12.250
Rente lening van de BV (eigen woning schuld) € 32.912
Naar privérekening € 47.763
Aankoop grond [woonplaats] € 45.830
Overige privé-opnames € 11.841
€ 181.298
De Inspecteur heeft het in 2014 per saldo in rekening-courant bijgeboekte bedrag van € 113.979 aangemerkt als uitdeling en ter zake daarvan de navorderingsaanslag opgelegd. Hij heeft daarbij de uitdeling gebruteerd op basis van de volgende formule: (€ 113.979 / 85) * 100 = € 134.092. In de navorderingsaanslag is een bedrag van € 20.113 aan dividendbelasting verrekend. Bij zijn uitspraak op bezwaar heeft de Inspecteur de helft van deze bedragen toegerekend aan belanghebbende.
Oordeel van de Rechtbank
3. De Rechtbank heeft, voor zover van belang, het volgende overwogen:
“Is sprake van een voordeel uit aanmerkelijk belang?
14. Indien een aandeelhouder voor persoonlijke doeleinden gelden uit de kas van de vennootschap opneemt, kan daarin een winstuitdeling zijn gelegen als het daarbij niet de bedoeling is geweest dat de aandeelhouder het opgenomen bedrag aan de vennootschap zal schuldig worden dan wel het reeds aanstonds duidelijk moet zijn geweest dat de opgenomen gelden niet zouden kunnen worden terugbetaald of verrekend (HR 24 juni 1964, nr. 15 225, BNB 1964/196). Indien een vennootschap aan haar aandeelhouder een lening verstrekt waarvan aannemelijk is dat deze niet kan of zal worden afgelost, moet deze lening worden aangemerkt als een uitdeling. Het bedrag van de lening heeft dan immers het vermogen van de vennootschap definitief verlaten. Dit wordt niet anders indien het bedrag van de lening kan worden verrekend met een toekomstige dividenduitkering (vgl. HR 29 oktober 2004, nr. 40296, ECLI:NL:HR:2004:AR4761). Voor het in aanmerking nemen van een uitdeling, zal de inspecteur feiten (en omstandigheden) aannemelijk moeten maken waaruit volgt dat deze lening niet kan of zal worden afgelost en de vennootschap en aandeelhouder zich daarvan bewust waren of hadden moeten zijn (HR 20 maart 2015, nr. 13/05470, ECLI:NL:HR:2015:645).
15. [De Inspecteur] heeft ter onderbouwing van zijn standpunt dat van de rekening- courantschuld € 113.979 niet kan worden terugbetaald gewezen op de vermogenspositie van de aandeelhouders gezamenlijk. Deze vermogenspositie heeft [de Inspecteur], zonder daarbij de waarde van de aandelen in B.V. te betrekken, berekend op € 740.377 negatief per
31 december 2014. [Belanghebbende] heeft hiertegen ingebracht dat de waarde van de aandelen (volgens [belanghebbende] € 1.238.563) moet worden meegerekend zodat geen sprake is van een negatieve vermogenspositie van hem. Deze opvatting volgt de rechtbank niet. Het gaat om de vraag of [belanghebbende] in 2014 door middel van de rekening-courant geld uit B.V. heeft opgenomen waarvan aannemelijk is dat niet kan en zal worden afgelost anders dan door over de winstreserves van B.V. te beschikken. Dit wordt niet anders als het bedrag van de lening kan worden verrekend met een toekomstige dividenduitkering (vgl. HR 29 oktober 2004, nr. 40.296, ECLI:NL:HR:2004:AR4761) of kan worden terugbetaald uit de opbrengst van de verkoop van aandelen (vgl. r.o. 4.14 van Hof Arnhem 3 juli 2018, ECLI:NL:GHARL:2018:6154). [De Inspecteur] heeft voorts gewezen op de bruto-inkomsten uit vroegere dienstbetrekking van de aandeelhouders in het jaar 2014 van € 58.976 en op het feit dat die inkomsten al onvoldoende zijn om de rentelast aan de Rabobank van € 21.000 en de rentelast aan B.V. van € 55.669 te voldoen. Wat betreft de bewustheid wijst [de Inspecteur] erop dat B.V. op de hoogte was van de bestaande verplichtingen van [belanghebbende] en het privévermogen en -inkomen van [belanghebbende] en zijn echtgenote en dat de winstreserve van B.V. per 31 december 2014 € 1.215.406 bedroeg. Ook zijn er geen zekerheden gesteld of aflossingsverplichtingen overeengekomen.
16. Met hetgeen [de Inspecteur] heeft aangevoerd, heeft hij aannemelijk gemaakt dat de toename van de rekening-courantvordering voor € 68.979 (€ 113.979 /-/ € 45.000) niet volledig kan of zal worden afgelost, omdat [belanghebbende] en zijn echtgenote niet over voldoende vermogen en inkomsten beschikten om uit andere middelen dan het aandelenbezit in B.V. de aflossing van dit gedeelte van de lening te voldoen. Een uitzondering geldt voor het bedrag van € 45.000 dat staat tegenover de grond. [Belanghebbende] heeft gesteld dat de grond ultimo 2014 nog in zijn bezit was zodat dit deel van de schuld gedekt was en dat bovendien de latere verkoopopbrengst daadwerkelijk is aangewend voor aflossing van de rekening courant. Voor dit bedrag acht de rechtbank dan ook niet aannemelijk gemaakt dat het in 2014 definitief het vermogen van B.V. heeft verlaten. [De] stelling [van de Inspecteur] dat dan een uitdeling van € 45.000 ligt besloten in een ander deel van de rekening-courantvordering volgt de rechtbank niet. In geschil is immers enkel de toename van de rekening-courantvordering in 2014. De stelling van [belanghebbende] dat hij een lening bij een bank zou kunnen krijgen om de toename van de rekening-courantschuld (deels) terug te betalen, volgt de rechtbank ook niet. [Belanghebbende] heeft deze mogelijkheid immers niet benut zodat deze situatie zich hier niet voordoet.
17. Naar het oordeel van de rechtbank heeft [de Inspecteur] met hetgeen hij heeft aangevoerd ook aannemelijk gemaakt dat zowel [belanghebbende] als B.V. zich ervan bewust moeten zijn geweest dat (50% van) € 68.979 niet kon en zou worden afgelost en dat [belanghebbende] daardoor werd bevoordeeld. Dat [belanghebbende] in 2014 en eerdere jaren ook bedragen heeft teruggestort en dat een hoger rentepercentage gold dan op een andere vordering, maakt het oordeel niet anders nu B.V. en [belanghebbende] zich ervan bewust moeten zijn geweest dat [belanghebbende] (al jarenlang) per saldo een aanzienlijke schuld aan B.V. overhield.
18. [De Inspecteur] heeft gelet op de winstreserve van B.V. ook aannemelijk gemaakt dat de uitdeling wordt gedekt door aanwezige winst. Indien de pensioenverplichting zo hoog is als [belanghebbende] stelt dan nog blijft er een aanzienlijk bedrag aan winstreserves over (€ 789.204). [Belanghebbende] heeft daartegenover niet aannemelijk gemaakt dat de winstreserves, zoals hij stelt, met € 1.215.406 verminderd dienen te worden, omdat hij de bedragen waaruit de rekening-courantschuld vóór 2014 bestond al definitief aan het vermogen van B.V. had onttrokken en omdat de daadwerkelijke waarde van de vorderingen tot dat nominale bedrag een waarde van nihil hebben.
19. Gelet op dat wat hiervoor is overwogen, zal de rechtbank het beroep gegrond verklaren. De rechtbank zal de door [de Inspecteur] vastgestelde correctie van het inkomen uit aanmerkelijk belang verminderen tot € 40.575 (50% van (€ 68.979 x 100/85).
Belastingrente
20. Niet in geschil is de belastingrente volgens de geldende wettelijke bepaling, artikel 30fc van de Awr, is berekend. Naar het oordeel van de rechtbank heeft [belanghebbende] geen feiten en omstandigheden aannemelijk gemaakt op grond waarvan de belastingrente verminderd dient te worden. Wel dient de belastingrente, gelet op hetgeen in 19 is overwogen, evenredig te worden verminderd.”