Gerechtshof Den Haag, 06-09-2022, ECLI:NL:GHDHA:2022:1690, BK-21/00605
Gerechtshof Den Haag, 06-09-2022, ECLI:NL:GHDHA:2022:1690, BK-21/00605
Gegevens
- Instantie
- Gerechtshof Den Haag
- Datum uitspraak
- 6 september 2022
- Datum publicatie
- 29 september 2022
- Zaaknummer
- BK-21/00605
- Relevante informatie
- Art. 4 WBIZ, Art. 5 WBIZ, Art. 8:42 Awb
Inhoudsindicatie
BIZ-bijdrage Winkelboulevard Zuid de gemeente Rotterdam 2018. Rechtbank Rotterdam heeft het beroep ongegrond verklaard. Belanghebbende stelt dat de Verordening BI-zone eigenaren Winkelboulevard Zuid 2018 onverbindend is omdat belanghebbende niet van de voorgenomen invoering van de BIZ-bijdrage op de hoogte is gesteld, belanghebbende geen stembiljet voor de draagvlakmeting heeft ontvangen, bij de draagvlakmeting de stemmen niet op de juiste manier zijn geteld, er sprake was van ongeregeldheden bij het stemmen, het vermelde aantal stemgerechtigden niet klopt, een door een derde uit te voeren onderzoek naar het handelen van de gemeente bij de totstandkoming van de BIZ Boulevard Zuid niet is uitgevoerd, de Heffingsambtenaar geen afschrift van de begroting voor 2018 en volgende jaren heeft overgelegd, gesteld noch gebleken is dat de Stichting een activiteitenplan voor 2018 heeft ingediend en er, gelet op de eis dat dwingend moet zijn vastgelegd waarvoor de BIZ-subsidie moet worden aangewend, geen wettelijke grondslag voor het heffen van de BIZ-bijdrage Winkelboulevard Zuid bestaat. Naar het oordeel van Hof Den Haag falen alle hoger-beroepsgronden. Het Hof bevestigt de uitspraak van de Rechtbank.
Uitspraak
Team Belastingrecht
meervoudige kamer
nummers BK-21/00605
in het geding tussen:
|(gemachtigde: J.M.L.G. de Jong)
en
(vertegenwoordiger: […] )
op het hoger beroep van belanghebbende tegen de uitspraak van de Rechtbank Rotterdam (de Rechtbank) van 1 juni 2021, nummer ROT 19/951.
Procesverloop
Aan belanghebbende is voor het jaar 2018 met dagtekening 21 juni 2018 de volgende aanslag opgelegd:
|
Betreft |
Winkel op onderstaand adres [adres] [postcode] [woonplaats] |
Objectnummer [nummer] |
||
|
Aanslagen 2018 |
Tijdvak |
Tarief |
WOZ-waarde |
Bedrag |
|
BIZ Boulev Zuid eig |
2018 |
€ 200 |
0 |
€ 200 |
Belanghebbende heeft op 3 augustus 2018 bezwaar tegen de aanslag gemaakt.
Met dagtekening 16 januari 2019 heeft de Heffingsambtenaar uitspraak op het bezwaar van belanghebbende gedaan. Daarin is het bezwaar van belanghebbende ongegrond verklaard.
Belanghebbende heeft op 27 maart 2019 beroep bij de Rechtbank ingesteld. Ter zake is een griffierecht van € 47 geheven.
De Rechtbank heeft – voor zover in hoger beroep van belang – het beroep ongegrond verklaard.
Belanghebbende heeft op 13 juli 2021 bij het Hof hoger beroep ingesteld. Ter zake is een griffierecht van € 134 geheven.
Het Hof heeft het hoger beroep op zijn zitting van 14 juni 2022 behandeld. Belanghebbende is daar verschenen, bijgestaan door zijn gemachtigde. Namens de Heffingsambtenaar is diens vertegenwoordiger verschenen. Van het ter zitting verhandelde is een proces-verbaal opgemaakt.
Juridisch kader
In de Wet op de bedrijveninvesteringszones (de Wet) is onder meer het volgende bepaald:
“ Artikel 4
1. De verordening waarbij de BIZ-bijdrage wordt ingesteld treedt niet in werking dan nadat gebleken is van voldoende steun onder de bijdrageplichtigen.
2. Het college van burgemeester en wethouders stelt iedere bij de gemeente bekende bijdrageplichtige na vaststelling van de verordening in de gelegenheid zich schriftelijk voor of tegen inwerkingtreding uit te spreken. (…).
3. Bij de toepassing van het tweede lid zorgt het college van burgemeester en wethouders dat alle bijdrageplichtigen zijn geïnformeerd over de strekking van de verordening.
4. Het college zorgt er voor dat de vertrouwelijkheid van de strekking van de schriftelijke verklaring van de bijdrageplichtige gewaarborgd is.
Artikel 5
1. Van voldoende steun is sprake indien na toepassing van artikel 4 blijkt dat:
a. ten minste de helft van de bijdrageplichtigen zich voor of tegen inwerkingtreding heeft uitgesproken,
b. ten minste tweederde deel daarvan zich vóór inwerkingtreding heeft uitgesproken, en
c. (…)
2. In afwijking van het eerste lid blijkt reeds van voldoende steun indien voldaan wordt aan de criteria, bedoeld in dat lid, onder a en b, indien de verordening voorziet in heffing van een voor iedere bijdrageplichtige gelijk bedrag (…).”
In zijn openbare vergadering van 12 oktober 2017 heeft de raad van de gemeente Rotterdam de “Verordening BI-zone eigenaren Winkelboulevard Zuid 2018” vastgesteld (de Verordening). De Verordening is bekend gemaakt in het Gemeenteblad 2017, nr. 227, uitgegeven op 29 december 2017.
In de Verordening is onder meer het volgende bepaald:
“Artikel 1 Begripsomschrijvingen
In deze verordening en de daarop berustende bepalingen wordt verstaan onder:
a. BI-zone: ‘het gebied Winkelboulevard Zuid, omvattende de straten Beijerlandselaan 1 t/m 204 (even en oneven), Groene Hilledijk 135 t/m 300 (even en oneven) ten noorden van het Sandelingplein, de Strijensestraat 1 t/m 89 (even en oneven), de hoekpanden aan de Slaghekstraat met een gevel aan de Beijerlandselaan met name de huisnummers 73 t/m 77 en 80, en de Beijerlandse Passage 3 t/m 10 (even en oneven) tussen de Beijerlandselaan en het Brabantseplein’, waarbinnen de BIZ-bijdrage wordt geheven. Het aangewezen gebied is vermeld op de bij deze verordening behorende en daarvan deel uitmakende kaart;
(…)
d. Uitvoeringsovereenkomst: de tussen de gemeente Rotterdam en de Stichting BIZ-eigenaren Winkelboulevard Zuid gesloten Uitvoeringsovereenkomst van 5 oktober 2017;
e. BIZ: bedrijveninvesteringszone;
f. stichting: Stichting BIZ-eigenaren Winkelboulevard Zuid.
Artikel 2 Aanwijzing stichting
De stichting wordt aangewezen als stichting als bedoeld in artikel 7 van de wet..
Aard van de belasting
1. Onder de naam ‘BIZ-bijdrage’ wordt jaarlijks een directe belasting geheven ter zake van binnen de bedrijveninvesteringszone gelegen onroerende zaken die op grond van artikel 220a Gemeentewet niet in hoofdzaak tot woning dienen.
2. De BIZ-bijdrage wordt geheven ter bestrijding van de kosten die zijn verbonden aan activiteiten in de openbare ruimte en op internet, die zijn gericht op het bevorderen van de leefbaarheid of de veiligheid in de bedrijveninvesteringszone of de ruimtelijke kwaliteit of de economische ontwikkeling van de bedrijveninvesteringszone.
Artikel 4 Belastbaar feit en belastingplicht
1. De belasting wordt gedurende een periode van vijf jaren jaarlijks geheven ter zake van binnen de BI-zone gelegen onroerende zaken die niet in hoofdzaak tot woning dienen.
2. De BIZ-bijdrage wordt geheven van (…) de eigenaar, zijnde degene die bij het begin van het kalenderjaar het genot krachtens eigendom, bezit of beperkt recht heeft van een in de bedrijveninvesteringszone gelegen belastingobject.
(…)
Artikel 5 Belastingobject
Belastingobject is de onroerende zaak bedoeld in artikel 16 van de Wet waardering onroerende zaken.
Artikel 6 Maatstaf van heffing
De BIZ-bijdrage wordt geheven naar een vast bedrag per belastingobject.
(…)
Artikel 8 Belastingtarief
Het tarief van de BIZ-bijdrage eigenaren bedraagt € 200,00.
Artikel 9 Wijze van heffing
De BIZ-bijdrage wordt bij jaarlijks bij wege van aanslag geheven.
(…)
Artikel 13 Subsidieverstrekking
1. De subsidie voor de uitvoering van de activiteiten die zijn opgenomen in de Uitvoeringsovereenkomst wordt verstrekt aan de stichting.
2. De subsidie bedraagt maximaal het bedrag van de jaarlijks te ontvangen BIZ-bijdragen, nadat daarop de perceptiekosten van 3% in mindering zijn gebracht.
3. Voor zover dit niet reeds is geschied in de Uitvoeringsovereenkomst, kan het college nadere regels stellen met betrekking tot de verplichtingen van de subsidie-ontvanger.
Artikel 14 Wijze van betalen
1. De subsidie wordt door het college verleend aan de Stichting BIZ-eigenaren Winkelboulevard Zuid voor de uitvoering van de activiteiten die zijn opgenomen in de uitvoeringsovereenkomst. De raming van de subsidie per jaar is € 48.000,00 (exclusief perceptiekosten). De opbrengst per jaar wordt betaald in maandelijkse termijnen.
(…)
Artikel 16 Inwerkingtreding
1. Deze verordening treedt in werking op de achtste dag nadat het college heeft bekendgemaakt dat van voldoende steun als bedoeld in artikel 4 van de wet is gebleken.
2. De datum van ingang van de heffing is 1 januari 2018.
Artikel 17 Citeertitel
Deze verordening wordt aangehaald als: Verordening BI-zone eigenaren Winkelboulevard Zuid 2018.”
De toelichting op artikel 13 van de Verordening, eveneens opgenomen in het Gemeenteblad 201, nummer 227, luidt:
“De Wet BIZ schrijft voor dat de opbrengst van de BIZ-bijdrage - na aftrek van de perceptiekosten - als subsidie wordt verstrekt aan de BIZ-organisatie.
Door deze manier van voorbereiden is er, voordat er subsidie wordt verstrekt, tussen de gemeente en subsidieontvanger al vergaande overeenstemming. Bovendien is er een uitvoeringsovereenkomst gesloten. De kans is dus zeer klein dat de activiteiten niet worden uitgevoerd of dat er anderszins problemen ontstaan. Een uitgebreide subsidieregeling met allerlei waarborgen is dus in dit geval niet nodig.
Er is voor gekozen dat de gemeenteraad in het kader van de BIZ-bijdrage de subsidie vaststelt tegelijk met het vaststellen van de verordening. De verdere uitvoering van de subsidie is in handen van het college. Het college is ook bevoegd de daarvoor benodigde besluiten te nemen.
Mocht het voorkomen dat de BIZ-organisatie de afgesproken activiteiten niet uitvoert, dan kan de gemeente via de burgerlijke rechter nakoming afdwingen op grond van de uitvoeringsovereenkomst. Als dat tot niets leidt, kan de gemeenteraad de subsidie intrekken (artikel 4:49 Awb).
De al betaalde bedragen kunnen dan als onverschuldigd betaald worden teruggevorderd. In dat geval zal de gemeenteraad zich ook moeten uitlaten over de vraag hoe de betaalde BIZ-bijdragen worden teruggegeven aan de ondernemers. De opbrengst van de bestemmingsheffing kan immers niet voor andere doeleinden worden aangewend.”
In zijn vergadering van 19 januari 2016 heeft het college van burgemeester en wethouders van Rotterdam het Reglement draagvlakmeting bedrijveninvesteringszones Rotterdam 2016 vastgesteld (het Reglement). Het Reglement is bekend gemaakt in het Gemeenteblad 2016, nr. 10, uitgegeven op 28 januari 2016 en heeft gegolden van 3 februari 2016 tot en met 9 oktober 2018.
In het Reglement is onder meer het volgende bepaald:
“ Artikel 3 Procedure draagvlakmeting
1. Voor de draagvlakmeting wordt gebruik gemaakt van stembiljetten.
2. Een stembiljet staat op naam en bevat de identificerende gegevens van het bijdrageplichtige WOZ-object.
3. De stembiljetten worden met een begeleidende brief en samenvatting van het BIZ-plan per post naar het laatst bij Belastingen bekende postadres van de stemgerechtigde bijdrageplichtige gezonden.
4. Bij de toezending van het stembiljet en de overige bescheiden wordt een (gratis) antwoordenvelop meegestuurd.
5. Het stembiljet moet in de gesloten antwoordenvelop worden gezonden naar het door Belastingen opgegeven postadres.
6. Het stembiljet vermeldt uiterlijk de dag waarop het stembiljet door Belastingen moet zijn ontvangen.
7. Als het papieren stembiljet zoek geraakt is of anderszins in ongerede is geraakt, kan de bijdrageplichtige tot één week vóór de sluiting van de stemmingstermijn eenmalig verzoeken om een duplicaat-stembiljet. Dit stembiljet vervangt het eerder toegestuurde stembiljet.
8. Op grond van artikel 2:5 van de Algemene wet bestuursrecht is eenieder, die betrokken is bij de uitvoering van de draagvlakmeting en daarbij inzage heeft in de vertrouwelijke gegevens, verplicht tot geheimhouding.
Artikel 4 Ongeldigheid Stembiljet
1. Ongeldig is het stembiljet:
• waaruit niet duidelijk de keuze van de bijdrageplichtige blijkt;
• waaruit blijkt dat de bijdrageplichtige meer dan één voorkeur heeft uitgesproken;
• dat blanco retour is gezonden;
• dat anderszins foutief zoals niet ondertekend is, is ingevuld;
• dat na de sluitingsdatum wordt ontvangen.
2. Alleen met het originele door de gemeente verstrekte stembiljet kan een stem worden uitgebracht.
3. Per belastingobject kan maximaal één stem worden uitgebracht.
(…)
Artikel 6 Uitslag draagvlakmeting
De directeur Belastingen stelt met inachtneming van artikel 5 van de [Wet op de bedrijveninvesteringszones] de uitslag van de desbetreffende draagvlakmeting zo spoedig mogelijk na de sluitingsdatum vast.
Artikel 7 Bekendmaking uitslag
De uitslag van de draagvlakmeting wordt bekendgemaakt door publicatie op de website www.rotterdam.nl/biz.
Artikel 8 Niet voorziene gevallen
De directeur Belastingen beslist over de betekenis van dit reglement en over de daarin niet voorziene gevallen.”
Feiten
De aanslag is opgelegd voor de onroerende zaak [adres] te [woonplaats] (de onroerende zaak).
Belanghebbende was op 1 januari 2018 eigenaar van de onroerende zaak.
In de fase voorafgaande aan de opstelling “BIZ-plan eigenaren Winkelboulevard Zuid [2018 tot en met 2022]. Augustus 2017” (BIZ-plan 2018/2022; zie onder 3.4) heeft de Stichting onder de eigenaren van onroerende zaken in de Winkelboulevard Zuid een “proefpeiling” gehouden. Zij heeft een “Inventarisatieformulier activiteiten en draagvlak BIZ” (het Inventarisatieformulier) aan de eigenaren gezonden. Er zijn 109 formulieren ingevuld aan de Stichting teruggezonden. De antwoorden van de respondenten zijn vastgelegd in het document “Resultaten proefpeiling Vastgoed BIZ Boulevard Zuid, mei 2017” (de Resultaten proefpeiling). Verder heeft de Stichting een “Ondernemers Lounge BIZ” georganiseerd (de Ondernemers Lounge). Het Inventarisatieformulier, de Resultaten proefpeiling en de uitnodiging voor de Ondernemers Lounge BIZ behoren tot de stukken van het geding (bijlagen A, B en C bij het verweerschrift in hoger beroep).
Het Inventarisatieformulier bevat een lijst met 10 activiteiten; aan de eigenaar wordt gevraagd aan te geven welke daarvan hij belangrijk vindt. Ook kan de eigenaar in het formulier invullen welke niet in de lijst genoemde activiteit(en) hij belangrijk vindt. Verder wordt de eigenaar gevraagd of en waarom hij (niet) “achter een BIZ-regeling op de Beijerlandselaan en de Groene Hilledijk voor een periode van 5 jaar” staat. De laatste vraag betreft de hoogte van de jaarlijkse BIZ-bijdrage met als antwoordmogelijkheden: verlagen naar € 180, gelijk laten op € 200 en verhogen naar € 250.
Uit de Resultaten proefpeiling blijkt onder meer dat 96% van de respondenten “achter een BIZ-regeling op de Beijerlandselaan en de Groene Hilledijk voor een periode van 5 jaar” staat en dat 72% van de respondenten voorkeur heeft voor een jaarlijkse bijdrage van € 200.
De Stichting BIZ-eigenaren Winkelboulevard Zuid (de Stichting) heeft “BIZ-plan eigenaren Winkelboulevard Zuid [2018 tot en met 2022]. Augustus 2017” (BIZ-plan 2018/2022) opgesteld. Daaraan ontleent het Hof het volgende.
“1.2. Procedure
Het initiatief om tot een BIZ-eigenaren Winkelboulevard Zuid te komen is per 1 februari j.l. bij gemeente Rotterdam aangeleverd.
Naast het voorliggende BIZ-plan eigenaren stellen de gebruikers hun eigen BIZ-plan gebruikers op, zodat voor de Boulevard Zuid twee BIZ-plannen actief zijn met eik hun eigen begroting. De twee BlZstichtingen
nemen samen zitting in de Stichting Winkelboulevard Zuid om de activiteiten gezamenlijk af te stemmen.
De volgende deadlines liggen voor ons:
• De eerstvolgende deadline is 14 juli 2017. Op deze datum dient het definitieve BIZ- plan vastgoedeigenaren Winkelboulevard Zuid bij de gemeente te worden ingediend.
Daarna is de gemeente enkele maanden aan zet met de beoordeling van het BIZ-plan, het opstellen van de concept verordening en uitvoeringsovereenkomst en de behandeling door college en raadscommissie.
• Op 20 oktober 2017 dienen de nieuwe stichting BIZ-eigenaren en de gemeente de Uitvoeringsovereenkomstte ondertekenen
• Op 26 oktober neemt de gemeenteraad een besluit over de BIZ
Direct daarna vindt de definitieve draagvlakmeting plaats. Hiertoe worden de stemformulieren en draagvlakreglement bij de vastgoedeigenaren langsgebracht
• Op 20 november 2017 vindt de uitslag van de draagvlakmeeting plaats
(…)
Doelstellingen
De doelstellingen met betrekking tot de BIZ zijn te allen tijde aanvullend op de activiteiten die de gemeente reeds uitvoert met betrekking tot het BIZ-gebied. De BIZ-activiteiten zullen derhalve nooit de activiteiten van de gemeente kunnen vervangen.
Algemene (lange termijn) doelstellingen die wij met de BIZ willen bereiken, zijn:
Het realiseren van een representatieve en veilige winkelstraat met een aangenaam
verblijfsklimaat voor ondernemers en consumenten;
Duidelijke profilering van de winkelstraat;
Het versterken van het ondernemersklimaat;
Het aantrekken van nieuwe ondernemers binnen het brancheringsplan.
Activiteiten
In het kader van de BIZ stelt het bestuur BIZ-eigenaren i.o. de volgende activiteiten voor:
Nieuwe (transparante) luifels op het deel waar de luifels nog niet vervangen zijn
Schoonmaken luifels en/of winkelpuien
Publiekstrekkende evenementen, dit zal afgestemd worden met de ondernemers
Bedragen in de servicekosten feestverlichting, dit in samenwerking met de ondernemers
Samenwerking: BIZ-eigenaren zet in op een zo goed mogelijke samenwerking met de BIZ gebruikers.
Dit zijn activiteiten die ten bate komen aan de eigenaren. Een ieder betaalt zijn eigen deel en er kan dus niet worden doorbelast aan de gebruikers.
Het BIZ-stichtingsbestuur (zie hierna) zorgt voor de uitvoering van de afgesproken activiteiten en voor een jaarlijkse verantwoording hierover aan de gemeente en aan alle bijdrageplichtigen.