Gerechtshof Den Haag, 21-02-2024, ECLI:NL:GHDHA:2024:289, BK-22/1303
Gerechtshof Den Haag, 21-02-2024, ECLI:NL:GHDHA:2024:289, BK-22/1303
Gegevens
- Instantie
- Gerechtshof Den Haag
- Datum uitspraak
- 21 februari 2024
- Datum publicatie
- 25 maart 2024
- Formele relaties
- Eerste aanleg: ECLI:NL:RBROT:2022:9519, Bekrachtiging/bevestiging
- Zaaknummer
- BK-22/1303
- Relevante informatie
- Art. 139 Gemw, Art. 141 Gemw, Art. 217 Gemw, Art. 229b Gemw
Inhoudsindicatie
Leges omgevingsvergunning Rotterdam 2018. Bij verwijzing naar het inzageadres van de gemeente voor kennisname van de NEN-normen is in de toelichting op de Tarieventabel wel de juiste afdeling vermeld maar een onjuist adresnummer. Hof oordeelt dat toch is voldaan aan het kenbaarheidsvereiste. De Heffingsambtenaar heeft inzicht verschaft in de raming van baten en lasten van de legesheffing 2018. Geen limietoverschrijding. De Heffingsambtenaar heeft aannemelijk gemaakt dat de heffingsmaatstaf, die belanghebbende verdedigt, te laag is. Hij heeft echter niet aannemelijk gemaakt hoeveel de door belanghebbende verdedigde heffingsmaatstaf te laag is. Om tot een definitieve beslechting van het geschil te komen stelt het Hof de heffingsmaatstaf van de leges omgevingsvergunning schattenderwijs vast op € 700.000, dat is het bedrag waarop ook de rechtbank de heffingsmaatstaf heeft vastgesteld.
Uitspraak
Team Belastingrecht
meervoudige kamer
nummer BK-22/1303
in het geding tussen:
en
(vertegenwoordiger: […] )
inzake het hoger beroep van belanghebbende tegen de uitspraak van de rechtbank Rotterdam (de Rechtbank) van 2 november 2022, nummer ROT 20/4723.
Procesverloop
De Heffingsambtenaar heeft aan belanghebbende met dagtekening 30 april 2019 een aanslag in de leges omgevingsvergunning ten bedrage van € 14.482,43 opgelegd (de aanslag). De aanslag is berekend naar een heffingsgrondslag van € 800.000.
Bij uitspraak op bezwaar met dagtekening 30 juli 2020 heeft de Heffingsambtenaar het bezwaar tegen de aanslag ongegrond verklaard.
Belanghebbende heeft tegen de uitspraak op bezwaar beroep ingesteld bij de Rechtbank. De Rechtbank heeft een griffierecht geheven van € 48. De Rechtbank heeft het volgende beslist, waarbij belanghebbende is aangeduid als eiser en de Heffingsambtenaar als verweerder:
“De rechtbank:
- verklaart het beroep gegrond;
- vernietigt het bestreden besluit;
- stelt de legesaanslag vast op een bedrag van € 12.562,43, gebaseerd op een heffingsgrondslag van € 700.000,-;
- veroordeelt verweerder tot betaling van een schadevergoeding van € 706,- aan eiser;
- veroordeelt de Staat tot betaling van een schadevergoeding van € 794,- aan eiser;
- bepaalt dat verweerder aan eiser het betaalde griffierecht van € 48,- vergoedt, te vermeerderen met de wettelijke rente over dit bedrag vanaf vier weken na de openbaarmaking van deze uitspraak tot aan de dag van algehele voldoening;
- veroordeelt verweerder in de proceskosten van eiser tot een bedrag van € 2.354,68, te vermeerderen met de wettelijke rente over dit bedrag vanaf vier weken na de openbaarmaking van deze uitspraak tot aan de dag van algehele voldoening.”
Belanghebbende heeft tegen de uitspraak van de Rechtbank hoger beroep ingesteld bij het Hof. Ter zake van het hoger beroep is een griffierecht van € 136 geheven. De Heffingsambtenaar heeft een verweerschrift ingediend en op 22 september 2023 een nader stuk.
De mondelinge behandeling van de zaak heeft plaatsgevonden ter zitting van 3 oktober 2023. Beide partijen zijn verschenen. Belanghebbende heeft een pleitnota overgelegd. Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt.
Feiten
Belanghebbende heeft op 5 december 2018 een omgevingsvergunning aangevraagd voor het “renoveren en uitbreiden van [adres 1] , (…) [woonplaats] ”. Bij de aanvraag heeft hij geen bijlagen gevoegd. De bijlagen, door de aanvrager omschreven als “Alle gevraagde stukken”, zouden volgens de aanvraag “later komen”.
Aan het aanvraagformulier ontleent het Hof het volgende:
“ Aangevinkt of ingevuld antwoord
Locatie
Eigendomssituatie
Eigendomssituatie van het perceel U bent erfpachter van het perceel
Bouwen
Nieuw kozijn plaatsen of bestaand kozijn of gevelpaneel veranderen
De bouwwerkzaakheden
Wat is er op het bouwwerk van toepassing? Het wordt gedeeltelijk vervangen
Plaats van het bouwwerk
Waar gaat u bouwen? Hoofdgebouw
Uiterlijk bouwwerk/welstand [niet ingevuld]
Mondeling toelichten
Ik wil mijn bouwplan mondeling toelichten voor de welstandscommissie/stadsbouwmeester Nee
Bouwen
Normaal onderhoud uitvoeren
De bouwwerkzaamheden
Wat is op het bouwwerk van toepassing? Het wordt gedeeltelijk vervangen
Plaats van het bouwwerk
Waar gaat u bouwen? Hoofdgebouw
Gebruik
Waar gebruikt u het bouwwerk en/of terrein momenteel voor? Wonen
Waar gaat u het bouwwerk voor gebruiken? Wonen
Wat wordt de gebruiksoppervlakte van de woning in m2 na uitvoering van de bouwwerkzaamheden? 1000
Wat wordt de vloeroppervlakte van het verblijfsgebied van de woning in m2 na uitvoering van de bouwwerkzaamheden? 1000
Uiterlijk bouwwerk/welstand [niet ingevuld]
Mondeling toelichten
Ik wil mijn bouwplan mondeling toelichten voor de welstandscommissie/stadsbouwmeester Nee
Bouwen
Overige veranderingen aan bestaande gebouwen
Woning
Gaat om de bouw van een of meer woningen? Ja
Voor welke functie wordt de woning gebouwd? Eigen bewoning
Is er sprake van particulier opdrachtgeverschap? Nee
De bouwwerkzaamheden
Wat is op het bouwwerk van toepassing? Het wordt gedeeltelijk vervangen
Plaats van het bouwwerk
Waar gaat u bouwen? Hoofdgebouw
Gebruik
Waar gebruikt u het bouwwerk en/of terrein momenteel voor? Wonen
Waar gaat u het bouwwerk voor gebruiken? Wonen
Wat wordt de gebruiksoppervlakte van de woning in
m2 na uitvoering van de bouwwerkzaamheden? 1000
Wat wordt de vloeroppervlakte van de woning in
m2 na uitvoering van de bouwwerkzaamheden? 1000
Uiterlijk bouwwerk/welstand [niet ingevuld]
Mondeling toelichten
Ik wil mijn bouwplan mondeling toelichten voor de welstandscommissie/stadsbouwmeester Nee
Bijlagen [geen]
Kosten
Bouwen
Nieuw kozijn plaatsen of bestaand kozijn of
gevelpaneel veranderen
Wat zijn de geschatte kosten in euro’s (exclusief BTW)? 0
Bouwen
Normaal onderhoud uitvoeren
Wat zijn de geschatte kosten in euro’s (exclusief BTW)? 0
Bouwen
Overige veranderingen aan bestaande bouwwerken
Wat zijn de geschatte kosten in euro’s (exclusief BTW)? 215.282
Projectkosten
Wat zijn de geschatte kosten voor het totale project in euro’s (exclusief BTW)? 215.282”
Bij besluit van 15 februari 2019 heeft het college van burgemeester en wethouders van Rotterdam (het College) aan belanghebbende een bouwvergunning voor de activiteit Bouwen verleend. Daarbij overweegt het College onder meer:
“ De omgevingsvergunning activiteit Handelen in strijd met regels ruimtelijke ordening is reeds toegekend (…) met besluitdatum 7 december 2018.
Wij hebben besloten aan u de omgevingsvergunning voor de activiteit Bouwen te verlenen.
(…)
Bouwen
Werkzaamheden
Gezien uw aanvraag is het de bedoeling het buurthuis te transformeren naar een woongebouw met 13 woningen. De woningen variëren in oppervlakte van circa 60 m2 tot circa 100 m2. In de kelder zal voor elke woning een berging worden gerealiseerd van minimaal 5 m2.. Tevens zal een gedeelte van de 2e verdieping [worden] uitgebreid [met] een opbouw (…). De dakhoogte is gelijk aan de bestaande dakrand (…).
In behandelingname
Naar het oordeel van Bouw- en Woningtoezicht zijn er voldoende gegevens en bescheiden overgelegd, waarmee de aanvraag voldoet aan de indieningsvereisten. (…)
Overwegingen
(…)
Bestemmingsplan
De locatie waar de aanvraag betrekking op heeft is gelegen in het bestemmingsplan “ [naam] ”. De toets aan het bestemmingsplan voor het plan is reeds behandeld in de omgevingsvergunning activiteit Handelen in strijd met regels ruimtelijke ordening, (…).
Advies van de commissie Welstand en Monumenten
Op 3 januari 2018 heeft de Commissie voor Welstand en Monumenten een positief onder voorwaarde advies gegeven, het standpunt is overgenomen. (…).
Bouwverordening Rotterdam 2010
Bodem
Uw aanvraag is geaccepteerd zonder onderzoeksrapport naar de gesteldheid van de bodem (…).
Bouwbesluit 2012
Uw aanvraag is getoetst aan het Bouwbesluit (niveau verbouw). Met inachtneming van voorschriften (…) heeft u voldoende aannemelijk gemaakt dat het bouwplan voldoet aan de eisen uit het Bouwbesluit 2012.
Voorschriften
(…)
Besluit
Gelet op het bovenstaande verlenen wij u een omgevingsvergunning voor de activiteit Bouwen. (…)”
In een email van 5 maart 2019, met als onderwerp “Verschilbrief vergunningaanvraag (…)”, constateert het afdelingshoofd Bouw- en Woningtoezicht dat de door belanghebbende in de aanvraag vermelde bouwsom en de door Bouw- en woningtoezicht bepaalde kosten respectievelijk € 215.282 en € 800.000 bedragen. Hij vervolgt:
“Ik stel u eenmalig, tot zes weken na verzenddatum van deze e-mail, in de gelegenheid om de door u opgegeven bouwkosten te onderbouwen.
Uw onderbouwing zal ik betrekken bij het vaststellen van de definitieve bouwkostenberekening.
Hierna ontvangt u van mij een factuur van het verschuldigde legesbedrag.
(…)
De volgende gegevens moeten voor de onderbouwing van de bouwkosten worden over[ge]legd:
- -
-
Kopie van de aanbieding en begroting van de aannemer(s);
- -
-
Door beide partijen getekende aannemingsovereenkomst (opdrachtbevestiging);
- -
-
Bestek;
- -
-
Overzicht van werken buiten bestek;
- -
-
Overzicht van de stelposten.
(…)”
Op 18 september 2019 heeft de Heffingsambtenaar belanghebbende een brief gestuurd die, voor zover hier van belang, als volgt luidt:
“In de bijlage bij deze brief vindt u de controlebegroting ten behoeve van de legesgrondslag inzake de aanvraag omgevingsvergunning voor [adres 1] (…).
Ik wil u erop wijzen dat enkel stellen dat uw cliënt het niet eens is met de hoogte van de legesgrondslag geen voldoende onderbouwing vormt van het bezwaar. Om uw bezwaar in behandeling te kunnen nemen is een alternatieve kostenonderbouwing vereist, te weten een door beide partijen getekende aannemingsovereenkomst of opdrachtbevestiging en een (kopie van) de begroting van de aannemer(s).
Om de aanlevering van deze stukken is al eerder verzocht, namelijk op 5 maart 2019 (de legesverschilbrief) en in mijn brief van 15 juli 2019 (ontvangstbevestiging). U heeft tot twee weken na dagtekening van deze brief de tijd om de gevraagde stukken alsnog aan te leveren.”
Belanghebbende heeft de volgende documenten overgelegd:
- een offerte van [A B.V.] De offerte is gedateerd 17 december 2018 en is op 10 januari 2019 door belanghebbende voor akkoord getekend. De offerte luidt, voor zover hier van belang:
“Aanneemsom excl. BTW € 448.943,07
BTW 21% € 94.278,05
Correctie i.v.m. laagtarief (9%) € 9.159,97
Totaal incl. BTW € 539.401,76”;
- -
-
een aannemingsovereenkomst, die door [A B.V.] op 12 juni 2019 en door belanghebbende op 14 juni 2019 is ondertekend. De daarin overeengekomen aanneemsom inclusief BTW is gelijk aan de aanneemsom inclusief BTW die in de offerte is genoemd;
- -
-
een uitgewerkte kostenraming, gedateerd 17 december 2018. Onderaan de kostenberekening een “aanneemsomsom subtotaal”, die gelijk is aan de aanneemsom exclusief BTW die in de offerte is genoemd.
De Heffingsambtenaar heeft een “Analyse Offerte [A B.V.] ” overgelegd. Deze analyse is op 29 oktober 2019 opgesteld door [B]1. Daarin is de uitgewerkte kostenraming van 17 december 2018 van [A B.V.] vergeleken met de door [B] opgestelde kostenraming. De vergelijking kan als volgt worden samengevat:
Omschrijving Kostenraming Kostenraming
[A B.V.] [B]
Installatie CV/MV € 78.740 € 78.740
Elektrawerkzaamheden € 35.490 € 35.490
Directe bouwkosten excl. opslagen € 430.848 € 661.121
Opslagen (algemene kosten) € 18.096
Totaal inclusief opslagen € 448.943
Niet opgenomen onderdelen in offerte [A B.V.] € 117.069
Totale directe bouwkosten inclusief niet in offerte [A B.V.] opgenomen onderdelen € 778.190
Opslagen (algemene kosten) € 167.959
Totaal inclusief opslagen € 946.149
Berekening opslagen (algemene kosten) in kostenraming [A B.V.]
Toeslag Percentage Berekend over Bedrag
Algemene bouwplaatskosten 0,0% € 430.848 € 0
CAR-verzekering 0,2% € 430.848 € 862
Algemene kosten 1,0% € 430.848 € 4.308
Winst & risico 3,0% € 430.848 € 12.925
Totaal € 18.096
Berekening opslagen (algemene kosten) in kostenberekening [B]
Toeslag Percentage Berekend over Bedrag
Algemene bouwplaatskosten 7,5% € 778.190 € 58.364
CAR-verzekering 0,2% € 836.554 € 1.673
Algemene kosten 7,5% € 838.227 € 62.867
Winst & risico 5,0% € 901.103 € 45.056
Totaal € 167.959
Verordening en Tarieventabel
De Verordening leges omgevingsvergunning 2018 van de gemeente Rotterdam2 (de Verordening) luidt – voor zover van belang: