Gerechtshof 's-Gravenhage, 19-01-2010, BL7356, BK-08-00272

Naheffingsaanslagen, bezwaar en geding in eerste aanleg

1.1. De Inspecteur heeft op 26 oktober 2006 over de jaren 2001 tot en met 2004 aan belanghebbende op één aanslagbiljet verenigde naheffingsaanslagen opgelegd in de grondwaterbelasting ten bedrage van € 25.218 en gelijktijdig met het opleggen van de aanslag een verzuimboete opgelegd van € 2.521.

1.2. Bij in één geschrift vervatte uitspraken op bezwaar van 23 januari 2007 heeft de Inspecteur de naheffingsaanslag verminderd tot € 24.399 en de boete tot € 2.439.

1.3. Belanghebbende heeft vervolgens tegen de uitspraak op bezwaar beroep bij de rechtbank ingesteld. De rechtbank heeft bij de bestreden uitspraak het beroep ongegrond verklaard.

Loop van het geding in hoger beroep

2.1. Belanghebbende is van de uitspraak van de rechtbank in hoger beroep gekomen bij het Hof en heeft een griffierecht voldaan van € 433. De Inspecteur heeft een verweerschrift ingediend.

2.2. De mondelinge behandeling van de zaak heeft plaatsgehad ter zitting van het Gerechtshof van 9 december 2009, gehouden te Den Haag. Aldaar zijn beide partijen verschenen. Van het verhandelde ter zitting is door de griffier een proces-verbaal opgemaakt.

Vaststaande feiten

Op grond van de stukken van het geding in hoger beroep en het ter zitting verhandelde, staat in hoger beroep, als tussen partijen niet in geschil dan wel door een van hen gesteld en door de wederpartij niet of onvoldoende weersproken, het volgende vast:

3.1. Belanghebbende is houder van een inrichting voor koude- en warmteopslag in het appartementencomplex [...], [a-straat] te [Q] (hierna: het complex) waarbij ten behoeve van de verwarming van het complex gebruik gemaakt wordt van een warmtepomp die zoet grondwater aan de bodem onttrekt en via een gesloten systeem terugvoert in hetzelfde watervoerende pakket. Het grondwater wordt onttrokken door middel van een pomp met een maximale technische capaciteit van 26 m3 per uur.

3.2. Op 5 augustus 1997 heeft [B] (een rechtsvoorgangster van belanghebbende) bij gedeputeerde staten van Zuid-Holland ten behoeve van het complex een aanvraag voor een vergunning ingediend voor het onttrekken van grondwater in het kader van de Grondwaterwet. Volgens de aanvraag bedraagt het maximaal te onttrekken debiet 23m3 per uur, 400 m3 per etmaal, 10.000 m3 per maand en 69.000 m3 per jaar. In de aanvraag is vermeld dat het maximale debiet per jaar is gebaseerd op het maximaal aantal jaarlijkse draaiuren van de pomp.

Aan deze vergunning zijn onder andere de volgende voorschriften verbonden:

3.4. Een toezichthouder van de afdeling Handhaving van de directie Groen, Water en Milieu van de Provincie heeft tijdens een controlebezoek bij het complex op 2 december 2005 geconstateerd dat belanghebbende sedert 2001 de maximale debieten en hoeveelheden die in de vergunning zijn genoemd heeft overschreden. Nadat de Inspecteur hiervan in januari 2006 op de hoogste is gesteld heeft laatstgenoemde bij belanghebbende een onderzoek ingesteld naar de belastingplicht voor de grondwaterbelasting over de jaren 2001 tot en met 2005.

3.5. Volgens het rapport van 2 oktober 2006 dat van dit onderzoek is opgesteld heeft belanghebbende in de jaren 2001 tot en met 2004 ten behoeve van de verwarming van het complex de volgende hoeveelheden zoet grondwater onttrokken aan de bodem, hebben de volgende overschrijdingen plaatsgevonden en werd aangekondigd dat de Inspecteur als volgt zal naheffen:

3.6. De installatie in het complex is in 2005 aangepast en in 2006 opnieuw in gebruik genomen. Na de aanpassingen is per jaar niet meer ontrokken dan de hoeveelheden genoemd in de vergunning.

3.7. De naheffingsaanslagen en de boete zijn op 26 oktober 2006 overeenkomstig het controlerapport opgelegd.

3.8. In de bezwaarfase is gebleken dat de vergunning de mogelijkheid biedt jaarlijks 1.200 m3 grondwater te ontrekken voor het "spuien" van de inrichting en dat belanghebbende elk jaar van deze mogelijkheid gebruik heeft gemaakt. Bij uitspraak op bezwaar heeft de Inspecteur de naheffingsaanslagen als volgt verminderd:

Omschrijving geschil en standpunten van partijen

4.1. In geschil is of de Inspecteur de naheffingsaanslagen terecht heeft opgelegd, welke vraag belanghebbende ontkennend en de Inspecteur bevestigend beantwoordt.

4.2. Belanghebbende heeft ter ondersteuning van haar standpunt - zakelijk weergegeven - het volgende aangevoerd:

4.3. De Inspecteur houdt in hoger beroep staande dat terecht is nageheven.

4.4. Partijen doen hun standpunten steunen op de gronden welke daartoe door hen zijn aangevoerd in de stukken.

Conclusies van partijen

5.1. Het hoger beroep van belanghebbende strekt tot vernietiging van de uitspraak van de rechtbank, van de uitspraak op bezwaar en van de naheffingsaanslagen.

5.2. De Inspecteur concludeert tot bevestiging van de uitspraak van de rechtbank.

Overwegingen omtrent het geschil

6.1. Ingevolge de artikelen 4 en 6 van de Wbm wordt onder de naam grondwaterbelasting een belasting geheven ter zake van het onttrekken van grondwater en wordt de belasting berekend over de hoeveelheid onttrokken grondwater.

6.2. Op grond van artikel 8, aanhef en onderdeel g, van de Wbm zijn onttrekkingen door middel van een inrichting ten behoeve van koude- en warmteopslag vrijgesteld indien het grondwater wordt onttrokken en vervolgens in een gesloten systeem weer volledig wordt teruggevoerd in hetzelfde watervoerende pakket als waaraan het is ontrokken, als dit in overeenstemming geschiedt met de voorwaarden welke daartoe zijn gesteld in de vergunning die voor het onttrekken en terugvoeren van water is verleend ingevolge de Grondwaterwet.

6.3. De vrijstelling voor koude- en warmteopslag is in de Wbm opgenomen bij Nota van Wijziging (Kamerstukken II 1992/93, 22 849, nr. 10). In de Nota naar aanleiding van het Eindverslag (nr. 9, blz. 33/34) is het volgende ter toelichting van deze vrijstelling opgenomen:

6.4. Tussen partijen is niet in geschil dat belanghebbende houder is van een inrichting voor koude- en warmteopslag en dat belanghebbende in de jaren waarop de naheffingsaanslagen zien met de onderhavige inrichting grondwater heeft onttrokken aan het eerste watervoerende pakket en vervolgens in een gesloten systeem weer volledig heeft teruggevoerd in datzelfde watervoerende pakket. Derhalve is geen sprake is geweest van een blijvende onttrekking van het grondwater.

6.5. Ingevolge de aan haar verleende vergunning was het belanghebbende toegestaan een onttrekking en terugvoering uit te voeren tot een hoeveelheid van 69.000 m3 water per jaar, overeenkomstig de geschatte hoeveelheid die zij in de aanvraag voor de vergunning had opgenomen. Onder de omstandigheid dat belanghebbende, met uitzondering van de hoeveelheid onttrokken water, volledig voldoet aan de in de vergunning gestelde voorwaarden, dat geen sprake is van een blijvende onttrekking van het grondwater alsmede dat, naar belanghebbende - onvoldoende weersproken - heeft gesteld, er geen reden is aan te nemen dat indien zij direct een vergunning had aangevraagd voor een onttrekking van 120.000 m3 deze niet zou zijn verleend, brengt een redelijke toepassing van het bepaalde in artikel 8, aanhef en onderdeel g, van de Wbm mee dat, aangezien belanghebbende met de inrichting geheel beantwoordt aan het hiervoor onder 6.3 vermelde doel dat de wetgever zich heeft gesteld met het invoeren van de vrijstelling voor koude- en warmteopslag, zij ter zake van de onderhavige onttrekkingen en terugvoeringen recht kan doen gelden op de vrijstelling.

6.7. Gelet op het vorenoverwogene behoeft het subsidiaire standpunt van belanghebbende geen bespreking. Het gelijk is aan belanghebbende en de naheffingsaanslagen en de boetebeschikking kunnen niet in stand blijven.

Proceskosten en griffierecht

7.1. Het Hof acht termen aanwezig de Inspecteur te veroordelen in de door belanghebbende gemaakte proceskosten. Het Hof stelt deze kosten, op de voet van artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht in verbinding met het Besluit proceskosten bestuursrecht en de daarbij behorende bijlage, vast op € 1.932 wegens beroepsmatig verleende rechtsbijstand voor de rechtbank en voor het Hof {(2 + 2) punten à € 322 x 1,5 (gewicht van de zaak)}.

7.2. Voorts dient aan belanghebbende het voor de behandeling voor de rechtbank gestorte griffierecht van € 285, alsmede het voor de behandeling in hoger beroep gestorte griffierecht van € 432 te worden vergoed.

Beslissing

Deze uitspraak is vastgesteld door mrs. P.J.J. Vonk, H.A.J. Kroon en J. Schuurman, in tegenwoordigheid van de griffier mr. Y. Postema-van der Koogh. De beslissing is op 19 januari 2010 in het openbaar uitgesproken.

De partij die beroep in cassatie instelt is griffierecht verschuldigd en zal daarover bericht ontvangen van de griffier van de Hoge Raad. In het cassatieberoepschrift kan worden verzocht de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.