Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 08-06-2012, BW8455, 11-00764

Uitspraak op het hoger beroep van

tegen de uitspraak van de Rechtbank Breda (hierna: de Rechtbank) van 26 oktober 2011, nummer AWB 10/3031, in het geding tussen

en

de Inspecteur

betreffende na te noemen naheffingsaanslag in de overdrachtsbelasting.

1. Ontstaan en loop van het geding

1.3. Tegen deze uitspraak heeft de Inspecteur hoger beroep ingesteld bij het Hof. Belanghebbende heeft een verweerschrift ingediend.

1.5. Belanghebbende en de Inspecteur hebben te dezer zitting een pleitnota voorgedragen en exemplaren daarvan overgelegd aan het Hof en aan de wederpartij.

1.6. Het Hof heeft vervolgens het onderzoek gesloten.

2. Feiten

Op grond van de stukken van het geding en het onderzoek ter zitting zijn in deze zaak de volgende feiten en omstandigheden voor het Hof komen vast te staan.

2.1. Bij notariële akte van levering van 6 oktober 2008 heeft belanghebbende een perceel akkerland, plaatselijk bekend als A-straat te Y, kadastraal gemeente C, sectie A, nummer 000, groot drie hectaren vijfenzeventig aren en vijftig centiaren (hierna: perceel A) en een perceel grasland, plaatselijk bekend als B-straat te Y, kadastraal gemeente D, sectie B, nummer 000, groot zevenentwintig aren en tachtig centiaren (hierna: perceel B) in eigendom verkregen van de heer E voor een bedrag van € 216.255 (hierna: de verkrijging).

2.2. Ter zake van de verkrijging heeft belanghebbende een beroep gedaan op de vrijstelling opgenomen in artikel 15, eerste lid, aanhef en onderdeel q, van de Wet op belastingen van rechtsverkeer (tekst met ingang van 1 januari 2007; hierna: de Wet BRV).

2.3. In de onder 2.1. vermelde akte is bepaald dat de koper verklaart ermee bekend te zijn dat de vrijstelling alleen van toepassing is indien de gekochte grond gedurende een periode van minimaal tien jaar duurzaam, bedrijfsmatig ten behoeve van de landbouw in stand wordt gehouden of dient te worden geëxploiteerd. Indien die periode korter is dan tien jaar, is de koper alsnog overdrachtsbelasting verschuldigd. Tevens bevat de akte het kettingbeding om deze bepaling op te leggen aan de opvolgende eigenaar/eigenaren.

2.4. Op dezelfde dag is het perceel aan de B-straat te Y doorverkocht aan de heer F (hierna: F).

2.5. Op het moment van de verkrijging waren beide percelen in gebruik bij F voor met name het telen van suikerbieten en in beperkte mate het telen van tarwe. De wijze van gebruik van de percelen is nadien niet gewijzigd. Naast bovenvermelde gronden heeft F, samen met zijn vader, de heer E, nog andere gronden in gebruik. In totaal gaat het om ongeveer acht hectare. F beschikt over enkele oude landbouwmachines. Het rooien van de suikerbieten geschiedt door een loonbedrijf.

2.6. F heeft een fulltime dienstbetrekking. Hij besteedt jaarlijks tussen de 75 en 100 uren aan de agrarische activiteiten. De jaarlijkse omzet bedraagt ongeveer € 10.000. Het netto resultaat van deze activiteit varieerde in de afgelopen tien jaren van € 716 (negatief) tot € 1.324 (positief), waarin F en zijn vader ieder een 50% aandeel hadden.

2.7. F en de inspecteur belast met de heffing van inkomstenbelasting, merken de resultaten uit de landbouwactiviteit aan als resultaat uit overige werkzaamheden.

3. Geschil, alsmede standpunten en conclusies van partijen

3.1. Het geschil betreft het antwoord op de vraag of de cultuurgrondvrijstelling als bedoeld in artikel 15, eerste lid, onderdeel q, van de Wet BRV van toepassing is op de verkrijging van de onderhavige percelen grond.

Belanghebbende is van mening dat deze vraag bevestigend moet worden beantwoord. De Inspecteur is de tegenovergestelde opvatting toegedaan.

De Inspecteur

Belanghebbende

3.3. Belanghebbende concludeert tot ongegrondverklaring van het hoger beroep. De Inspecteur concludeert - naar het Hof begrijpt - tot vernietiging van de uitspraak van de Rechtbank en ongegrondverklaring van het beroep van belanghebbende uitsluitend voor zover het is gericht tegen de uitspraken op het bezwaar tegen de naheffingsaanslag en de beschikking heffingsrente.

4. Gronden

Ten aanzien van het geschil

4.1. Op grond van artikel 15, eerste lid, onderdeel q, van de Wet BRV is vrijgesteld van de heffing van overdrachtsbelasting, de verkrijging van ten behoeve van de landbouw bedrijfsmatig geëxploiteerde cultuurgrond. Indien de exploitatie als zodanig niet gedurende ten minste tien jaren wordt voortgezet, is alsnog de overdrachtsbelasting verschuldigd.

4.2. Partijen zijn eensluidend van mening dat de onderhavige percelen zijn aan te merken als cultuurgrond. Het Hof volgt partijen in dit standpunt. Het geschil spitst zich toe op de vraag of F de gronden bedrijfsmatig exploiteert.

4.3. Uit de wetsgeschiedenis kan worden afgeleid dat de eis dat de grond bedrijfsmatig ten behoeve van de landbouw wordt geëxploiteerd, ertoe strekt de verkrijging voor privé-doeleinden én de bedrijfsmatige verkrijging ten behoeve van niet-landbouwdoeleinden uit te sluiten van de vrijstelling (zie Kamerstukken II 2005/06, 30 572, nr. 9, blz. 17-18). Een dergelijke voorwaarde was ook al aan de orde in de voorloper van de wettelijke bepaling, namelijk in artikel 6a van het Uitvoeringsbesluit belastingen van rechtsverkeer. In de toelichting is deze voorwaarde als volgt toegelicht:

"Bedrijfsmatige exploitatie brengt mee dat sprake moet zijn van een agrarische onderneming. (...) Deze vereisten zijn nodig teneinde een onbedoelde uitbreiding van de vrijstelling te voorkomen. Zo verhindert het criterium van bedrijfsmatige exploitatie dat degene die uit liefhebberij landerijen exploiteert, gebruik maakt van de vrijstelling. (...)' (Besluit van 14 december 2000 tot wijziging van het Uitvoeringsbesluit belastingen van rechtsverkeer, Stb. 2000, 565).

4.4. Het Hof is van oordeel dat het begrip "bedrijfsmatige exploitatie" uit artikel 15, eerste lid, onderdeel q, van de Wet BRV op dezelfde wijze dient te worden uitgelegd als voor de toepassing van de landbouwstructuurvrijstelling zoals deze tot en met 2006 gold, aangezien in de wetsgeschiedenis geen aanwijzingen zijn te vinden voor een andere opvatting.

4.6. Gelet op deze uitleg van het begrip "bedrijfsmatige exploitatie" is het Hof - anders dan de Rechtbank - van oordeel dat hiervan geen sprake is indien de activiteiten van de gebruiker van de grond slechts zijn aan te merken als "overige werkzaamheden" en niet als een "onderneming". Steun voor deze opvatting vindt het Hof mede in de wetsgeschiedenis betreffende de wijziging van de wettelijke bepalingen inzake pacht (artikel 312 Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek; Kamerstukken I 2006/07, 30 448, D, blz. 3), waarin als voorwaarde staat dat de landbouw bedrijfsmatig wordt uitgeoefend.

4.7. Voor de beslechting van het geschil is het daarom van belang of de agrarische activiteiten van F zijn aan te merken als het drijven van een onderneming dan wel als het verrichten van overige werkzaamheden.

4.8. F en de inspecteur belast met de heffing van inkomstenbelasting zijn van mening dat de activiteiten van F zijn aan te merken als "overige werkzaamheden" als bedoeld in artikel 3.90 van de Wet inkomstenbelasting 2001. Het Hof is niet gebleken dat deze kwalificatie onjuist is, gelet op het aantal uren dat F aan deze werkzaamheid jaarlijks besteed, het - afgezien van de twee oude tractoren - ontbreken van investeringen en de hoogte van het netto-resultaat in de afgelopen tien jaren.

Slotsom

4.8. De slotsom is dat het hoger beroep gegrond is. De uitspraak van de Rechtbank dient te worden vernietigd. Het beroep tegen de beschikking heffingsrente heeft belanghebbende niet afzonderlijk onderbouwd. Omdat de beroepsgronden tegen de naheffingsaanslag geen doel treffen, zal het beroep tegen de beschikking heffingsrente eveneens ongegrond worden verklaard. Doende wat de Rechtbank had behoren te doen, zal het Hof het beroep ongegrond verklaren voor zover het is gericht tegen de uitspraken op bezwaar tegen de naheffingsaanslag en de beschikking heffingsrente.

Ten aanzien van het griffierecht

4.9. Gelet op het feit dat de uitspraak van de Rechtbank niet in stand blijft, is voor het heffen van griffierecht van de Inspecteur inzake het hoger beroep geen plaats.

Ten aanzien van de proceskosten

4.10. Het Hof acht geen termen aanwezig voor een veroordeling in de proceskosten als bedoeld in artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht.

5. Beslissing

Aldus gedaan op 8 juni 2012 door T.A. Gladpootjes, voorzitter, G.J. van Muijen en J.W.J. Huige, in tegenwoordigheid van P.H.A. Calis, griffier. De beslissing is op die datum ter openbare zitting uitgesproken en afschriften van de uitspraak zijn op die datum aangetekend aan partijen verzonden.

Het aanwenden van een rechtsmiddel