Hoge Raad, 10-03-1993, ZC5281, 27.295

Gegevens

Instantie: Hoge Raad

Datum uitspraak: 10 maart 1993

Datum publicatie: 12 december 2019

ECLI: ECLI:NL:HR:1993:ZC5281

Formele relaties

Conclusie: ECLI:NL:PHR:1992:10

Zaaknummer: 27.295

Relevante informatie: Algemene wet inzake rijksbelastingen [Tekst geldig vanaf 01-01-2024 tot 01-01-2025] art. 31, Art. 15ad Wet VPB 1969

Inhoudsindicatie

Art. 31 AWR; richtige heffing; art. 15 Wet Vpb 1969; fiscale eenheid; Antilliaanse NV met Lichtensteinse Anstalt als aandeelhouder; leningen aan Nederlandse dochtermaatschappij; verplichting tot rentebetaling een met doel en strekking van de Wet Vpb 1969 strijdige verijdeling van belastingheffing?

Uitspraak

Hoge Raad der Nederlanden

d e r d e k a m e r

nr. 27.295

10 maart 1993

ARREST

gewezen op het beroep in cassatie van de Staatssecretaris van Financiën tegen de uitspraak van het Gerechtshof te 's-Gravenhage van 7 februari 1990 betreffende na te melden uitspraak van de Inspecteur der vennootschapsbelasting te 's-Gravenhage als bedoeld in artikel 32 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen betreffende de heffing van vennootschapsbelasting voor het jaar 1982 ten laste van de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid [X] B.V. te [Z].

1. Uitspraak van de Inspecteur en geding voor het Hof
De Inspecteur heeft met machtiging van de Staatssecretaris van Financiën bij uitspraak van 11 juni 1986 besloten op grond van de in die uitspraak vermelde overwegingen voor de heffing van de vennootschapsbelasting over het jaar 1982 bij het vaststellen van de aanslag voor dat jaar ten laste van [X] B.V. (hierna: [X] BV) geen rekening te houden met:
1. de op of omstreeks 12 augustus 1977 tussen [X] BV en [C] N.V. (hierna: [C] NV) gesloten overeenkomst van geldlening ten bedrage van ƒ 2.103.400,-- (waarmee kennelijk is bedoeld: ten bedrage van ƒ 3.103.400,--), alsmede met de verlenging van deze overeenkomst van geldlening, tussen genoemde partijen overeengekomen op of omstreeks 12 augustus 1982;
2. de op of omstreeks 29 november 1973 (waarmee kennelijk is bedoeld: 1978) tussen [X] BV en [C] NV gesloten overeenkomst van geldlening ten bedrage van ƒ 3.946.700,--;
3. de op of omstreeks 1 januari 1980 tussen [X] BV en [C] NV gesloten overeenkomst van geldlening ten bedrage van ƒ 18.000.000,--;
4. de op of omstreeks 1 januari 1981 tussen [X] BV en [C] NV gesloten overeenkomst van geldlening ten bedrage van ƒ 4.750.000,--;
5. de op of omstreeks 1 januari 1982 tussen [X] BV en [C] NV gesloten overeenkomst van geldlening ten bedrage van ƒ 3.553.058,94;
6. de op of omstreeks 1 januari 1982 tussen [X] BV en [C] NV gesloten overeenkomst van geldlening ten bedrage van ƒ 1.000.000,--.
Belanghebbende is tegen de uitspraak van de Inspecteur in beroep gekomen bij het Hof, dat die uitspraak heeft vernietigd. De uitspraak van het Hof is aan dit arrest gehecht.

2. Geding in cassatie
De Staatssecretaris heeft tegen 's Hofs uitspraak beroep in cassatie ingesteld. Het beroepschrift in cassatie is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.
Belanghebbende heeft bij vertoogschrift het cassatieberoep bestreden.
Partijen hebben de zaak mondeling doen toelichten: de Staatssecretaris door mr. J.L. de Wijkerslooth, advocaat te 's-Gravenhage, belanghebbende door prof. mr. F.W.G.M. van Brunschot, advocaat te Amsterdam.

De Advocaat-Generaal Verburg heeft op 31 januari 1992 geconcludeerd tot verwerping van het beroep indien het beroep van belanghebbendes moedermaatschappij, [C] N.V., in de onder nummer 27.293 bij de Hoge Raad aanhangige zaak, - althans wat de enkelvoudige belasting betreft - wordt verworpen, en tot vernietiging van de beroepen uitspraak onder verwijzing van het geding naar een nader gerechtshof ter verdere behandeling en beslissing van de zaak voor het geval dat vorenbedoeld cassatieberoep wat de enkelvoudige belasting betreft slaagt.

3. Beoordeling van de middelen van cassatie

3.1. In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan:

3.1.1. [C] NV, een op 1 oktober 1974 naar het recht van de Nederlandse Antillen op Curaçao opgerichte naamloze vennootschap, waarvan de aandelen in het bezit waren van de naar het recht van Liechtenstein opgerichte en aldaar gevestigde [E] -Anstalt, was sinds 1976 houdster van alle aandelen in [X] BV, welke vennootschap in Nederland was gevestigd. Voor de heffing van de Nederlandse inkomsten- en vermogensbelasting werden de bezittingen en schulden van de Anstalt als bezittingen en schulden van de deelgerechtigden beschouwd. [X] BV vormt een fiscale eenheid als bedoeld in artikel 15 van de Wet op de vennootschapsbelasting 1969 (hierna: de Wet) met een tiental dochtermaatschappijen (het [A] -concern) en was onder meer werkzaam in de automobielbranche. Grondlegger van het concern is de in 1976 overleden [B]. Na zijn overlijden zijn tot het vermogen van [E] -Anstalt gerechtigd zijn (tweede) echtgenote alsmede zijn zoon en zijn dochter. Laatstgenoemde was gehuwd met [D] . [D] was in het onderhavige jaar president en enig directeur van [X] BV. Hij was de centrale en leidende figuur binnen het [A] -concern, de enige die van alle aspecten van de betrokken bedrijven op de hoogte was.

3.1.2. [C] NV heeft in de periode van 1976 tot en met 1983 een bedrag van in totaal bijna ƒ 71.000.000,-- aan dividend van [X] BV genoten. In de jaren 1977 tot en met 1984 heeft zij grote bedragen aan [X] BV uitgeleend. De desbetreffende leningen zijn alle aflosbaar na 5 jaren, doch worden in de regel telkens verlengd. Ultimo 1984 bedroeg het totale bedrag van deze leningen ƒ 43.845.045,--. De in rekening gebrachte rente ging het promessedisconto van De Nederlandsche Bank met twee percent te boven, en bedroeg ten minste zes percent. [X] BV heeft bij de berekening van haar winst over 1982 en 1983 respectievelijk ƒ 3.603.565,-- en ƒ 3.024.205,-- aan rente over deze leningen in mindering gebracht.

3.1.3. De Inspecteur heeft besloten bij het vaststellen van de aanslag in de vennootschapsbelasting voor het jaar 1982 met toepassing van artikel 31 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen geen rekening te houden met bovengenoemde leningen. In geschil is of de Inspecteur dit besluit terecht heeft genomen.

3.2. Het Hof heeft - in cassatie niet bestreden - beslist dat [C] NV in het onderhavige jaar in Nederland was gevestigd. Dit betekent dat de door [X] BV aan [C] NV betaalde rente bij de berekening van de aan de heffing van vennootschapsbelasting onderworpen winst van deze hier te lande gevestigde en tot hetzelfde concern behorende vennootschap in aanmerking moet worden genomen. Hieruit volgt dat niet kan worden gezegd dat de aanvaarding van de verplichting tot rentebetaling heeft geleid tot een met doel en strekking van de Wet strijdige verijdeling van de belastingheffing. De middelen kunnen mitsdien niet tot cassatie leiden.

4. Beslissing

De Hoge Raad verwerpt het beroep.

Dit arrest is gewezen door de vice-president R.J.J. Jansen als voorzitter, en de raadsheren Van der Linde, Bellaart, Korthals Altes en C.H.M. Jansen, in tegenwoordigheid van de waarnemend griffier Van Hooff, in raadkamer van 10 maart 1993.

Van de Staatssecretaris van Financiën wordt ter zake van dit beroep een recht geheven van ƒ 300,--.