Hoge Raad, 07-05-2004, AF7547, 37375

Nr. 37.375

7 mei 2004

SD

Belanghebbende heeft op 26 februari 1997 een bedrag van ƒ 333.703 aan zeehavengeld van de gemeente Rotterdam op aangifte voldaan. Belanghebbende heeft tegen dit bedrag bezwaar gemaakt en verzocht om teruggaaf van voormeld bedrag, welk verzoek bij uitspraak van het hoofd van de Belastingdienst/Douane district P in diens hoedanigheid van ambtenaar der gemeentelijke belastingen van Rotterdam (hierna: de Inspecteur) is afgewezen.

Belanghebbende is tegen die uitspraak in beroep gekomen bij het Hof.

Het Hof heeft de uitspraak van de Inspecteur bevestigd. De uitspraak van het Hof is aan dit arrest gehecht.

Belanghebbende heeft tegen 's Hofs uitspraak beroep in cassatie ingesteld. Het beroepschrift in cassatie is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Rotterdam (hierna: het College) heeft een verweerschrift ingediend.

Partijen hebben de zaak doen toelichten, belanghebbende door mr. R.S. Meijer, advocaat bij de Hoge Raad, het College door mr. E.H. Pijnacker Hordijk en mr. S.B. Noë, advocaten bij de Hoge Raad.

De Advocaat-Generaal J.W. Ilsink heeft op 13 maart 2003 geconcludeerd tot gegrondverklaring van het beroep in cassatie, tot vernietiging van de uitspraak van het Hof en tot verwijzing van de zaak naar het Hof of naar een ander gerechtshof ter verdere behandeling en berechting.

Zowel belanghebbende als het College heeft schriftelijk op de conclusie gereageerd.

3.1. In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.

Belanghebbende heeft ter zake van de aankomst in de haven van Z van het zeeschip C op grond van de Verordening Zeehavengeld 1990 van de gemeente Rotterdam (hierna: de Verordening) een bedrag van ƒ 333.703 aan zeehavengeld op aangifte voldaan. Het zeeschip heeft in de haven van Z ruwe olie gelost.

3.3.3. Aangenomen dat het Hof bij het vellen van het zojuist in 3.3.2 weergegeven bewijsoordeel de juiste - zoals hiervoor in

3.3.1 vermeld door het Hof vooropgestelde - maatstaf heeft gehanteerd, kan hetgeen in rechtsoverweging 7.17 staat, nu dat een andere vraag betreft, niet, althans niet zonder meer, als motivering voor dat oordeel dienen. Het Hof heeft aldus geen inzicht gegeven in zijn gedachtegang. In zoverre slaagt middelonderdeel I, sub A.

3.4. Het Hof heeft vervolgens geoordeeld dat belanghebbendes stelling dat sprake is van misbruik als bedoeld in artikel 86, letter c, EG-Verdrag (thans artikel 82, letter c, EG) moet worden verworpen op de gronden vermeld in rechtsoverweging 7.3 van zijn uitspraak.

Middelonderdeel I, sub C, dat zich tegen dit oordeel keert, is terecht voorgesteld. Zonder nadere motivering, welke echter ontbreekt, is immers niet duidelijk waarom de in 's Hofs rechtsoverweging 7.3 vermelde feiten en omstandigheden de gevolgtrekking rechtvaardigen dat van misbruik als bedoeld in artikel 86, letter c, EG-Verdrag (thans artikel 82, letter c, EG) geen sprake is. De enkele omstandigheid dat verschillende typen schepen verschillend gebruik maken van de haven en verschillend profijt hebben van de daar geboden voorzieningen, zonder enige indicatie van de omvang van die verschillen en de verhouding daarvan tot de verschillen in de door de gemeente gehanteerde tarieven, kan dit oordeel niet dragen, in het bijzonder niet nu het Hof daarbij uitdrukkelijk in het midden heeft gelaten of olietankers en containerschepen in deze als gelijk kunnen worden aangemerkt. 's Hofs uitspraak is in zoverre derhalve niet naar de eis der wet met redenen omkleed.

3.6.2. Bij dit oordeel heeft het Hof in aanmerking genomen dat belanghebbendes - aan de hand van twee rapporten van B c.s. gehouden - betoog dat de door de gemeente gepresenteerde informatie en cijfers onvoldoende helder en duidelijk zijn, dat er geen gedetailleerde gepubliceerde jaarstukken zijn met een behoorlijke specificatie van de lasten van het gemeentelijk havenbedrijf en dat voor belanghebbende niet valt na te gaan of de Verordening aan de wettelijke maatstaven voldoet, belanghebbende niet kan baten.

Aldus is het Hof klaarblijkelijk veronderstellenderwijze uitgegaan van de juistheid van het betoog van belanghebbende, dat onder meer inhield dat voor haar niet valt na te gaan of de Verordening aan de wettelijke maatstaven voldoet. Bij dat uitgangspunt behoefde het oordeel van het Hof dat de Verordening aan de wettelijke maatstaven voldoet, evenwel nadere motivering, die de uitspraak van het Hof niet bevat. Derhalve slaagt de in middelonderdeel III, sub A, vervatte motiveringsklacht.

3.6.3. Bij het in 3.6.1 vermelde oordeel heeft het Hof voorts in aanmerking genomen dat het de stelling van belanghebbende dat de Verordening ertoe zou leiden dat het zeehavengeld strekt tot dekking van andere kosten dan die welke verband houden met het gemeentelijk havenbedrijf, niet aannemelijk gemaakt acht.

Gelet op het uitvoerige tussen partijen gevoerde debat, kort samengevat weergegeven in de conclusie van de Advocaat-Generaal, onderdelen 3.2.3-3.2.5, behoefde deze overweging nadere motivering. Voorzover middelonderdeel III, sub B, strekt ten betoge dat 's Hofs uitspraak op dit punt niet naar de eis der wet met redenen is omkleed, slaagt het derhalve.

De Hoge Raad:

verklaart het beroep gegrond,

vernietigt de uitspraak van het Hof,

verwijst het geding naar het Gerechtshof te Amsterdam ter verdere behandeling en beslissing van de zaak met inachtneming van dit arrest,

gelast dat de gemeente Rotterdam aan belanghebbende vergoedt het door deze ter zake van de behandeling van het beroep in cassatie verschuldigd geworden griffierecht ten bedrage van ƒ 630 (€ 285,88), en

veroordeelt het College in de kosten van het geding in cassatie aan de zijde van belanghebbende, vastgesteld op een twaalfde van € 4347, derhalve € 362,25, voor beroepsmatig verleende rechtsbijstand, en wijst de gemeente Rotterdam aan als de rechtspersoon die deze kosten moet vergoeden.