Hoge Raad, 21-09-2007, AY8992, 41805

Nr. 41.805

21 september 2007

Aan belanghebbende is voor het jaar 2001 een aanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen opgelegd, welke aanslag, na daartegen gemaakt bezwaar, bij uitspraak van de Inspecteur is verminderd.

Belanghebbende is tegen die uitspraak in beroep gekomen bij het Hof.

Het Hof heeft het beroep gegrond verklaard, de uitspraak van de Inspecteur vernietigd en de aanslag verder verminderd. De uitspraak van het Hof is aan dit arrest gehecht.

Belanghebbende heeft tegen 's Hofs uitspraak beroep in cassatie ingesteld. Het beroepschrift in cassatie is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

De Staatssecretaris van Financiën heeft een verweerschrift ingediend.

De Advocaat-Generaal J.A.C.A. Overgaauw heeft op 19 juli 2006 geconcludeerd tot gegrondverklaring van het beroep in cassatie en tot verwijzing van de zaak.

Belanghebbende heeft schriftelijk op de conclusie gereageerd.

3.3. Het Hof heeft geoordeeld dat belanghebbende niet aannemelijk heeft gemaakt dat de volledige hypotheekverhogingen van 1996 en 1998 zijn besteed aan de eigen woning. Het Hof heeft daarvoor onder meer redengevend geoordeeld dat voor zover de nota's en de facturen zijn gedateerd vóór 1996 het directe verband tussen de hypotheekverhogingen en de uitgaven voor onderhoud of verbetering van de eigen woning niet aannemelijk is geworden. Tegen laatstvermeld oordeel is de tweede klacht gericht.

Indien het Hof bedoeld oordeel heeft gebaseerd op de opvatting dat voorfinanciering van de kosten van verbetering of onderhoud van de woning uit eigen middelen eraan in de weg staat de later afgesloten lening te kwalificeren als lening aangegaan voor verbetering en/of onderhoud van de eigen woning, berust dat oordeel op een onjuiste rechtsopvatting. Immers, de enkele omstandigheid dat een belastingplichtige uitgaven voor verbetering en/of onderhoud van zijn eigen woning aanvankelijk voldoet uit eigen middelen en pas nadien een geldlening aangaat, zodat de verbetering en/of het onderhoud niet van meet af aan zijn gefinancierd met geleend geld, behoeft niet in de weg te staan aan de kwalificatie van die lening als aangegaan voor verbetering en/of onderhoud van die woning. Zodanige kwalificatie is in ieder geval gerechtvaardigd indien de belastingplichtige aannemelijk maakt dat hij reeds ten tijde van het voldoen van de kosten van verbetering en/of onderhoud het oogmerk had om die kosten te financieren door middel van een geldlening en dat de geldlening door hem is aangegaan ter uitvoering van dit oogmerk (vgl. HR 24 februari 2006, nr. 39961, BNB 2006/207 en HR 24 februari 2006, nr. 40011, BNB 2006/208).

Indien aan bedoeld oordeel van het Hof ten grondslag ligt de opvatting dat de omstandigheid dat de kosten aanvankelijk uit een andere lening worden voldaan en die lening na verloop van tijd wordt vervangen dan wel wordt omgezet in een nieuwe lening (zogenoemde herfinanciering), eraan in de weg staat de later afgesloten lening te kwalificeren als lening aangegaan voor verbetering en/of onderhoud van de eigen woning, berust dat oordeel - gelet op het hiervoor overwogene - eveneens op een onjuiste rechtsopvatting.

Indien het Hof bij bedoeld oordeel wel is uitgegaan van de juiste rechtsopvatting, behoefde dat oordeel, in het licht van de door belanghebbende in feitelijke instantie overgelegde bewijsstukken, nadere motivering. De tweede klacht slaagt derhalve.

3.5. De zesde klacht herhaalt het voor het Hof gehouden - en door het Hof verworpen - betoog dat, gelet op het tijdsverloop sinds het aangaan van de hypotheekverhogingen in 1996 en 1998 en het ontbreken van een wettelijke bewaarplicht voor particulieren, het voor wat betreft leningen die zijn aangegaan vóór 1 januari 2001 in strijd is met de redelijkheid en de billijkheid om van de belastingplichtige het bewijs te vragen dat in het verleden aangegane geldleningen dienden ter bekostiging van verbetering of onderhoud van de eigen woning.

De klacht faalt, nu 's Hofs oordeel geen blijk geeft van een onjuiste verdeling van de bewijslast.

De Hoge Raad:

verklaart het beroep gegrond,

vernietigt de uitspraak van het Hof, behoudens de beslissingen omtrent het griffierecht en de proceskosten,

verwijst het geding naar het Gerechtshof te Arnhem ter verdere behandeling en beslissing van de zaak met inachtneming van dit arrest,

gelast dat de Staat aan belanghebbende vergoedt het door deze ter zake van de behandeling van het beroep in cassatie verschuldigd geworden griffierecht ten bedrage van € 103, en

veroordeelt de Staatssecretaris van Financiën in de kosten van het geding in cassatie aan de zijde van belanghebbende, vastgesteld op € 805 voor beroepsmatig verleende rechtsbijstand, en wijst de Staat aan als de rechtspersoon die deze kosten moet vergoeden.