Hoge Raad, 16-05-2008, BB7839, 42151

Arrest

gewezen op het beroep in cassatie van Stichting A (voorheen: X) te Z (hierna: belanghebbende) tegen de uitspraak van het Gerechtshof te 's-Hertogenbosch van 15 april 2005, nr. 00/03122, betreffende een naheffingsaanslag in de loonbelasting/premie volksverzekeringen.

1. Het geding in feitelijke instantie

2. Geding in cassatie

3. Beoordeling van de klachten

3.1. In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.

3.1.1. Belanghebbende heeft over de aan haar directeuren K, L en M, alsmede aan het technisch personeel verstrekte vaste kostenvergoedingen geen loonbelasting/premie volksverzekeringen ingehouden.

3.1.2. Bij belanghebbende is op 3 juni 1999 een boekenonderzoek loonbelasting ingesteld, waarbij de Inspecteur de vaste kostenvergoedingen heeft getoetst. Ter onderbouwing van de vergoedingen heeft belanghebbende een overzicht van kosten opgesteld over de maanden oktober 1997 tot en met juni 1998 (hierna: het overzicht). Het overzicht is door beide partijen gebruikt ter ondersteuning van hun standpunten. Uit het overzicht volgt onder meer dat K elke maand kosten van lunches met een relatie of collega heeft, variërend van ƒ 30 tot ƒ 537,50 en met een over negen maanden berekend maandelijks gemiddelde van ƒ 194,94. Uit het overzicht volgt voorts dat de lunchkosten zich bij L over de steekproefperiode van negen maanden gedurende vier maanden voordeden, met een over negen maanden berekend gemiddelde van ƒ 200,87.

3.1.3. De Inspecteur heeft aan belanghebbende een naheffingsaanslag opgelegd naar een bedrag van ƒ 363, zijnde 60 percent van de door de Inspecteur bovenmatig geachte vaste kostenvergoeding van (in totaal) ƒ 605. De aan K respectievelijk L verstrekte vaste kostenvergoedingen hebben voor ƒ 150 betrekking op lunchkosten voor twee of meer personen. De Inspecteur heeft een deel daarvan, zijnde ƒ 50, als bovenmatig aangemerkt.

3.2. Het geschil voor het Hof betrof het antwoord op de vraag of, en zo ja, tot welk bedrag, de hiervoor onder 3.1.1 bedoelde vaste kostenvergoedingen over de maand augustus 1999 zijn vrijgesteld op de voet van artikel 11, lid 1, aanhef en letter j, onder 3, van de Wet op de loonbelasting 1964 (tekst 1999; hierna: de Wet). Tussen partijen is niet in geschil dat voor alle kostensoorten voldaan wordt aan de voorwaarden van artikel 5a van de Uitvoeringsregeling loonbelasting 1990 (tekst 1999; hierna: de Uitvoeringsregeling).

Het Hof heeft vervolgens geoordeeld dat de lunchkosten van K en L niet in aanmerking komen om onderdeel uit te maken van een onbelaste vaste kostenvergoeding omdat - samengevat weergegeven - geen sprake is van relatief lage, regelmatige kostenbedragen.

3.3.2. De klachten die zich tegen dit oordeel richten, slagen. Voor het door het Hof aangenomen vereiste voor de toepasselijkheid van artikel 11, lid 1, aanhef en letter j, onder 3, van de Wet is geen steun te vinden in de bewoordingen van die bepaling noch in de geschiedenis van de totstandkoming ervan. Ook de hierboven weergegeven passage uit de parlementaire geschiedenis - die betrekking heeft op artikel 15d van de Wet op de loonbelasting 1964 (tekst vanaf 2001) -, waarin het accent ligt op de voorspellende waarde van een steekproefsgewijs onderzoek, dwingt niet tot dat vereiste. Dit betekent dat in beginsel ook variabele, niet-regelmatige kosten die geacht kunnen worden te strekken tot bestrijding van kosten tot verwerving van het loon, voor een vaste vergoeding in aanmerking kunnen komen. In dit verband is van belang dat de inkomstenbelasting, waarop de loonbelasting een voorheffing is, per kalenderjaar wordt geheven. Dit brengt mee dat variabele, zich niet in elk loontijdvak in min of meer gelijke mate voordoende, kosten voor een vaste vergoeding in aanmerking kunnen komen, voor zover aannemelijk is dat deze kosten zich jaarlijks tot de veronderstelde omvang zullen voordoen. Het karakter van vaste kostenvergoeding brengt wel mee dat voor de daarin begrepen kostenposten aan de werknemer niet ook nog op declaratiebasis aanvullende betalingen zullen worden gedaan.

3.4. Het Hof heeft geoordeeld dat de uitgaven van het technisch personeel voor traktaties op kantoor aan collega's ter gelegenheid van verjaardagen door belanghebbende niet belastingvrij kunnen worden vergoed, omdat dergelijke kosten in de omstandigheden van het onderhavige geval veeleer voortvloeien uit de persoonlijke relatie tussen de werknemers onderling, dan dat zij hun grond vinden in de dienstbetrekking. Het Hof heeft hiermee tot uitdrukking gebracht dat een vergoeding voor die kosten niet geacht kan worden te strekken tot bestrijding van kosten tot verwerving van het loon, als bedoeld in artikel 11, lid 1, letter j, van de Wet. Dit oordeel geeft geen blijk van een onjuiste rechtsopvatting en kan, als verweven met waarderingen van feitelijke aard, voor het overige in cassatie niet op juistheid worden getoetst. Het is ook niet onbegrijpelijk. De tegen dit oordeel gerichte klachten falen.

3.5. Het Hof heeft voorts geoordeeld dat belanghebbende aan het bepaalde in paragraaf 17.6.2 van de 'Handleiding loonbelasting, premie volksverzekeringen en premies werknemersverzekeringen 1999' niet het in rechte te beschermen vertrouwen kan ontlenen dat de koffie- en frisdrankvergoeding onbelast aan haar technisch personeel kon worden verstrekt. De tegen dit oordeel gerichte klachten falen op de gronden vermeld in onderdeel 4.6 van de conclusie van de Advocaat-Generaal.

3.6. De overige klachten kunnen evenmin tot cassatie leiden. Zulks behoeft, gezien artikel 81 van de Wet op de rechterlijke organisatie, geen nadere motivering, nu die klachten niet nopen tot beantwoording van rechtsvragen in het belang van de rechtseenheid of de rechtsontwikkeling.

3.7. Uit het hiervoor onder 3.3.2 overwogene volgt dat 's Hofs uitspraak niet in stand kan blijven. Verwijzing moet volgen.

4. Proceskosten

De Staatssecretaris van Financiën zal worden veroordeeld in de kosten van het geding in cassatie.

5. Beslissing

Dit arrest is gewezen door de vice-president D.G. van Vliet als voorzitter, en de raadsheren P.J. van Amersfoort, C.B. Bavinck, A.R. Leemreis en J.A.C.A. Overgaauw, in tegenwoordigheid van de waarnemend griffier E. Cichowski, en in het openbaar uitgesproken op 16 mei 2008.