Hoge Raad, 04-05-2012, BW4749, 10/01895

4 mei 2012

nr. 10/01895

Aan belanghebbende is voor het jaar 1998 een aanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen opgelegd, welke aanslag, na daartegen gemaakt bezwaar, bij uitspraak van de Inspecteur is gehandhaafd.

De Rechtbank te Haarlem (nr. AWB 06/10778) heeft het tegen die uitspraak ingestelde beroep ongegrond verklaard.

Belanghebbende heeft tegen de uitspraak van de Rechtbank hoger beroep ingesteld bij het Hof.

Het Hof heeft de uitspraak van de Rechtbank vernietigd, het bij de Rechtbank ingestelde beroep gegrond verklaard, de uitspraak van de Inspecteur vernietigd en de aanslag verminderd. De uitspraak van het Hof is aan dit arrest gehecht.

De Minister heeft tegen 's Hofs uitspraak beroep in cassatie ingesteld. Het beroepschrift in cassatie is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

Belanghebbende heeft een verweerschrift ingediend.

3.1. In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.

Belanghebbende en zijn echtgenote exploiteerden in maatschapsverband een fruit- en sorteerbedrijf. Zij hebben in 1991 landbouwgrond aangekocht en tot het ondernemingsvermogen gerekend. In 1998 is een gedeelte van die grond (1000 m2) onttrokken aan de feitelijke uitoefening van het landbouwbedrijf voor de bouw van een bedrijfswoning. In verband daarmee hebben belanghebbende en zijn echtgenote bij het doen van de aangiften inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen voor het jaar 1998 dat gedeelte (hierna: de grond) aangemerkt als zijnde overgebracht van ondernemingsvermogen naar privévermogen en hebben zij te dier zake winst in aanmerking genomen.

Bij een nadien door de Inspecteur enerzijds en belanghebbende en zijn echtgenote anderzijds verrichte gezamenlijke taxatie van de onttrokken grond is deze naar de toestand per 1 januari 1998 getaxeerd op een waarde in het economische verkeer van ƒ 400.000 en op een waarde in het economische verkeer bij een agrarische bestemming als cultuurgrond van ƒ 9000. Op grond van deze taxatie heeft de Inspecteur bij het opleggen van de onderhavige aanslag de door belanghebbende aangegeven winst verhoogd en volledig belast.

De aanslagen in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen voor de jaren 1999 tot en met 2002 van belanghebbende zijn vastgesteld overeenkomstig de voor die jaren gedane aangiften, waarin de grond als privévermogen is aangemerkt. Deze aanslagen stonden ten tijde van het geding voor de Rechtbank en voor het Hof reeds onherroepelijk vast.

3.3.2. Het middel slaagt. Zoals het Hof - in cassatie onbestreden - heeft vastgesteld, bestond ten tijde van de indiening door belanghebbende van zijn aangifte inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen voor het onderhavige jaar onzekerheid omtrent het antwoord op de vraag of de overbrenging van een perceel grond als het onderhavige wel of niet zou leiden tot een belaste bestemmingswijzigingswinst. Gegeven deze onzekerheid leveren de hiervoor in 3.3.1 genoemde arresten, waarmee aan die onzekerheid een eind werd gemaakt, niet een bijzondere omstandigheid op die herziening rechtvaardigde van de bij voormelde aangifte gemaakte keuze om de grond tot het privévermogen te rekenen.

Gegeven die onzekerheid valt ook niet in te zien waarom de Inspecteur zou handelen in strijd met het zorgvuldigheids- of het evenredigheidsbeginsel door de vaststelling van de aanslagen in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen voor de jaren 1999 tot en met 2002 niet aan te houden en die aanslagen overeenkomstig de ingediende aangifte vast te stellen, en de hiervoor bedoelde herziening voor het onderhavige jaar te weigeren wegens de uit die keuze voortvloeiende en inmiddels onherroepelijk vaststaande gevolgen voor de belastingheffing over andere jaren.

De Hoge Raad:

verklaart het beroep in cassatie gegrond,

vernietigt de uitspraak van het Hof, en

verwijst het geding naar het Gerechtshof te 's-Gravenhage ter verdere behandeling en beslissing van de zaak met inachtneming van dit arrest.