Hoge Raad, 12-07-2013, ECLI:NL:HR:2013:30, 12/00517

Belanghebbende is een in België gevestigde besloten vennootschap. Zij wordt vertegenwoordigd door haar zaakvoerder [A] (hierna: [A]), die (middellijk) groot-aandeelhouder is van belanghebbende. [A] verricht in Nederland en in België werkzaamheden voor belanghebbende.

[A] is tevens directeur-aandeelhouder van twee naar Nederlands recht opgerichte besloten vennootschappen, die in Nederland optiekzaken exploiteren. Van een der BV's ontving hij in 2007 een loon van € 68.609.

Belanghebbende sluit gedurende het gehele jaar op diverse plaatsen in Nederland overeenkomsten betreffende de aankoop van optiekmateriaal, lenzen, vloeistoffen, monturen en dergelijke ten behoeve van de beide optiekzaken. Daarnaast exploiteert belanghebbende in België een optiekzaak.

Belanghebbende heeft de Inspecteur bij brief van 17 juli 2006 verzocht om met ingang van 28 april 2006 op de voet van artikel 6, lid 2, letter b, van de Wet op de loonbelasting 1964 (hierna: de Wet LB 1964) te worden aangemerkt als inhoudingsplichtige ter zake van de door [A] in Nederland verrichte arbeid.

De Inspecteur heeft belanghebbende op 23 november 2006 in kennis gesteld van het feit dat haar een loonheffingsnummer zal worden toegekend. Deze toekenning heeft in de maand februari 2007 plaatsgevonden. Tevens is belanghebbende toen uitgenodigd tot het doen van aangiften loonheffing over de verstreken tijdvakken.

Belanghebbende heeft aan [A] voor het jaar 2007 een arbeidsbeloning toegekend van € 7200. Volgens de jaarstukken ziet deze beloning op de in Nederland verrichte werkzaamheden.

Belanghebbende heeft aan [A] in het jaar 2007 een personenauto ter beschikking gesteld met een cataloguswaarde van € 72.000.

De Belgische autoriteiten hebben het door [A] genoten loon in de heffing van personenbelasting begrepen. Over het loon is voorts een aanvullende gemeentebelasting geheven, die is begrepen in de aanslag personenbelasting. De Belgische autoriteiten hebben geen aftrek ter voorkoming van dubbele belasting verleend.

Belanghebbende heeft geen aangifte loonbelasting over het tijdvak januari 2007 ingediend. In juli 2007 heeft de Inspecteur over dit tijdvak de onderhavige naheffingsaanslag opgelegd, alsmede een verzuimboete wegens te late betaling.

Het Hof heeft geoordeeld dat het loon van [A] ingevolge artikel 15 van het Verdrag Nederland-België van 5 juni 2001 (hierna: het Verdrag) in Nederland belastbaar is en daarom niet is onderworpen aan de in België geheven personenbelasting. Deze beloning is in België wél onderworpen aan een aanvullende gemeentebelasting, doch die belasting kan naar het oordeel van het Hof niet worden aangemerkt als belasting die door of vanwege een andere mogendheid wordt geheven. Het bepaalde in artikel 2, lid 5, van de Wet LB 1964 is daarom niet van toepassing, aldus het Hof.

Het Hof heeft verder geoordeeld dat vaststaat dat belanghebbende niet de vereiste aangifte heeft gedaan en dat op haar daarom ingevolge artikel 27e van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: de AWR) een verzwaarde bewijslast rust. Naar ’s Hofs oordeel is belanghebbende niet geslaagd in dat bewijs. Ook heeft het Hof de verzuimboete van € 18 in stand gelaten.

Tegen de hiervoor in 3.2.1 en 3.2.2 weergegeven oordelen keren zich de middelen.

Bij de beoordeling van de middelen wordt het volgende vooropgesteld. Het Hof heeft als tussen partijen vaststaand aangenomen dat de arbeidsbeloning van [A] betrekking heeft op door hem in 2007 op meer dan 183 dagen in Nederland in dienstbetrekking verrichte arbeid. Voorts heeft het Hof kennelijk in aanmerking genomen dat [A], zoals door belanghebbende onweersproken is gesteld, ter zake van de uitoefening van zijn taken als zaakvoerder in België uitsluitend onbezoldigde werkzaamheden heeft verricht. Daarvan uitgaande heeft het Hof met juistheid geoordeeld dat de door [A] van belanghebbende genoten beloning als beloning voor in Nederland als werknemer in dienstbetrekking verrichte arbeid ingevolge artikel 15 van het Verdrag in Nederland belastbaar is.

Middel 7 betoogt dat sprake is van een meervoudige heffing die in strijd komt met het recht van de Europese Unie. Dit betoog faalt. Voor zover over de arbeidsbeloning zowel Nederlandse (loon- en) inkomstenbelasting als Belgische personenbelasting en een aanvullende gemeentebelasting verschuldigd is, vloeit dat voort uit een dispariteit tussen de betrokken nationale belastingstelsels, welke dispariteit niet wordt verboden door het recht van de Europese Unie (vgl. HR 4 december 2009, nr. 08/02226, LJN BJ1923, BNB 2010/95, HR 5 maart 2010, nr. 08/03099, LJN BL6419, BNB 2010/149, en HvJ EU 1 juli 2010, nr. C-233/09, BNB 2012/99).

Middel 2 herhaalt het ook reeds voor het Hof gehouden betoog dat belanghebbende haar standpunt inzake het ontbreken van belasting- en premieplicht inzake [A] niet tot uiting kon brengen in de haar voorgeschreven electronische aangifte omdat deze geen nihilaangifte toelaat, terwijl een papieren aangifteformulier niet bestaat. Belanghebbende was daarom volgens het middel genoodzaakt haar standpunt op andere wijze schriftelijk te uiten, hetwelk zij stelt te hebben gedaan door middel van een brief.

Bij de beoordeling van het tweede middel moet worden vooropgesteld dat een belanghebbende die niet heeft voldaan aan een uitnodiging tot het doen van aangifte, niet aan omkering van de bewijslast kan ontkomen door alsnog aan die uitnodiging te voldoen nadat de inspecteur bij gebreke van de benodigde gegevens een belastingaanslag naar een geschat bedrag heeft vastgesteld (zie HR 2 maart 2007, nr. 42311, LJN AZ9676, BNB 2007/191).

Omkering van de bewijslast wegens het niet doen van de vereiste aangifte blijft wel achterwege indien iemand die onder toekenning van een loonheffingsnummer is uitgenodigd de verschuldigde loonheffingen op aangifte af te dragen, in plaats van aangifte te doen, uitdrukkelijk en gemotiveerd te kennen geeft dat en waarom hij van mening is die heffingen niet verschuldigd te zijn. In een zodanig geval kan hem niet worden verweten dat hij nalatig is gebleven in het doen van de vereiste aangifte, ook niet indien zijn standpunt door de rechter onjuist wordt bevonden (vgl. HR 27 maart 1996, nr. 31209, LJN AA2004, BNB 1996/273). Voor een dergelijke mededeling heeft eveneens te gelden dat omkering van de bewijslast daarmee niet meer valt te vermijden indien die mededeling pas in de bezwaarfase wordt gedaan. Van degene die eerst dan reageert op een uitnodiging tot het doen van aangifte kan wel worden gezegd dat hij nalatig is gebleven.

In het onderhavige geval heeft belanghebbende niet voldaan aan de uitnodiging van de Inspecteur tot het doen van aangifte over de maand januari 2007. De stukken van het geding bevatten geen aanwijzing dat belanghebbende naar aanleiding van die uitnodiging vóór het vaststellen van de naheffingsaanslag een mededeling aan de Inspecteur heeft gedaan zoals bedoeld in onderdeel 3.4.3 hiervoor. Het oordeel van het Hof dat belanghebbende de vereiste aangifte niet heeft gedaan geeft daarom geen blijk van een onjuiste rechtsopvatting. Dat belanghebbende de Inspecteur in de bezwaarfase informatie heeft verstrekt over het inkomen van [A] en de redenen waarom zij meent dat [A] in Nederland niet belasting- en premieplichtig is, kan daaraan niet afdoen. Evenmin kan daaraan afdoen dat het aangiftebiljet belanghebbende niet de mogelijkheid bood om dit standpunt kenbaar te maken.

Het tweede middel faalt daarom.