Hoge Raad, 14-11-2014, ECLI:NL:HR:2014:3197, 13/03180

Tussen partijen is in geschil of de waarde van de onroerende zaken buiten aanmerking moet worden gelaten als ten behoeve van de landbouw geëxploiteerde cultuurgrond. Niet is in geschil dat belanghebbende de onroerende zaken bedrijfsmatig exploiteert.

Het Hof heeft tot uitgangspunt genomen dat het begrip landbouw in de zin van artikel 7:312 BW mede omvat veehouderij en weidebouw. Uit de rechtspraak met betrekking tot de aan die bepaling voorafgaande overeenkomstige regeling in de Pachtwet heeft het Hof afgeleid dat het laten begrazen van weilanden door pony’s als veehouderij kan worden aangemerkt. Voorts heeft het Hof geoordeeld dat het maaien van weilanden om hooi (als veevoer) te verkrijgen als landbouw (weidebouw) kan worden beschouwd. Op grond daarvan heeft het Hof aangenomen dat de onroerende zaken zijn aan te merken als ten behoeve van de landbouw bedrijfsmatig geëxploiteerde cultuurgrond.

Bij de beoordeling van de tegen deze oordelen aangevoerde klachten dient te worden vooropgesteld dat bij de waardebepaling als bedoeld in de Wet waardering onroerende zaken ingevolge artikel 2, lid 1, aanhef en letter a, van de Uitvoeringsregeling uitgezonderde objecten Wet waardering onroerende zaken (hierna: de cultuurgrondvrijstelling) buiten toepassing blijft de ten behoeve van de land- of bosbouw bedrijfsmatig geëxploiteerde cultuurgrond (voor zover die niet de ondergrond van gebouwde eigendommen vormt), waarbij het begrip landbouw blijkens artikel 2, lid 2, van de zojuist genoemde Uitvoeringsregeling dezelfde betekenis heeft als daaraan in artikel 7:312 BW is toegekend. Dientengevolge moet bij toepassing van de cultuurgrondvrijstelling onder landbouw, voor zover bedrijfsmatig uitgeoefend, onder meer worden begrepen weidebouw en veehouderij.

De klachten berusten op de veronderstelling dat het begrip veehouderij in artikel 7:312 BW slechts betrekking kan hebben op dieren die uitsluitend of in overwegende mate worden gefokt met het oog op consumptief gebruik of verbruik van delen of producten van die dieren. Die veronderstelling is onjuist. Veehouderij in de zin van artikel 7:312 BW kan ook betrekking hebben op dieren, zoals in dit geval pony’s, die worden gefokt met het overwegende oogmerk om ze te verhandelen; daarbij is niet van belang welk gebruik de koper van de dieren zal maken. In zoverre falen de klachten. Opmerking verdient dat van veehouderij in de hiervoor bedoelde zin geen sprake is bij activiteiten die bestaan uit het verlenen van diensten met betrekking tot dieren, zoals de tijdelijke terbeschikkingstelling van dieren (bijvoorbeeld rijpaarden) of het bieden van onderdak aan dieren (bijvoorbeeld een dierenpension). Beslissend is of de dieren of producten die de dieren voortbrengen voor de verkoop zijn bestemd.

De klachten zijn verder aldus toegelicht dat weidebouw naar spraakgebruik moet worden uitgelegd als het tot wasdom laten komen en oogsten van gras, waarbij de eis van een bedrijfsmatige exploitatie meebrengt dat het telen van het gewas gericht moet zijn op de voor de handel bruikbare vrucht ervan. Daarvan uitgaande wordt betoogd dat het Hof heeft miskend dat de optimale condities voor het oogsten van gras in dit geval teniet zijn gedaan door het feitelijke gebruik van de weilanden, dat eruit bestaat dat belanghebbende ze door dieren laat begrazen en er daarnaast slechts een of enkele malen per jaar wordt gemaaid.

Ook in zoverre falen de klachten. Voor de toepassing van de cultuurgrondvrijstelling is bepalend of de bedrijfsmatige exploitatie van de cultuurgrond geheel of nagenoeg geheel geschiedt ten dienste van een bedrijf waarin activiteiten worden ontplooid die zijn te rekenen tot de landbouw als bedoeld in artikel 7:312 BW. Het Hof heeft dit niet miskend met zijn oordeel dat sprake is van weidebouw in de zin van voormeld artikel bij gebruik van de weilanden om de pony’s van gras te voorzien, met dien verstande dat sporadisch wordt gemaaid om hooi als wintervoer te verzamelen en de weilanden verder door de pony’s worden begraasd. Het Hof is er daarbij terecht van uitgegaan dat niet van belang is of de opbrengst van grasland wordt behaald door begrazing of door oogst. Ook in zoverre falen de klachten.

Ook voor het overige kunnen de klachten niet tot cassatie leiden. Dit behoeft, gezien artikel 81, lid 1, van de Wet op de rechterlijke organisatie, geen nadere motivering, nu de klachten in zoverre niet nopen tot beantwoording van rechtsvragen in het belang van de rechtseenheid of de rechtsontwikkeling.