Hoge Raad, 19-02-2016, ECLI:NL:HR:2016:253, 14/03555

In een overeenkomst van 3 juli 2007 heeft de BV haar belang in de holding aangeboden aan deze vennootschap respectievelijk aan de overige aandeelhouders. Artikel 1 van de overeenkomst van 3 juli 2007, waarin de BV wordt aangeduid als ‘Participant’, bepaalt daartoe:

“1. Participant heeft haar 28,43% aandelenbelang in de vennootschap aangeboden aan de vennootschap respectievelijk de overige aandeelhouders van de vennootschap;

2. De prijs van het aandelenpakket is vastgesteld op € 1.000.000 (zegge één miljoen euro);

3. (...);

4. De prijs van het aandelenpakket is bepaald naar de toestand per 31 december 2006;

5. Met ingang van 1 januari 2007 komt het aandelenpakket voor rekening en risico van de koper(s);

6. Participant heeft haar prioriteitsaandeel in de vennootschap aangeboden aan de vennootschap respectievelijk de overige aandeelhouders van de vennootschap voor een prijs van € 1 (zegge één euro).

7-12. (...).”

Met dagtekening 6 oktober 2007 hebben belanghebbende en [B] een overeenkomst van maatschap gesloten met betrekking tot de gezamenlijke exploitatie van de onroerende zaak. In deze overeenkomst is onder meer opgenomen:

“Artikel 15

Aanbiedingsplicht / voorkeursrecht met betrekking tot registergoed

De comparanten wensen te benadrukken dat tussen hen als deelgenoten nadere onderlinge afspraken zijn gemaakt met betrekking tot een aanbiedingsplicht bij voorgenomen vervreemding van een onverdeeld aandeel aan de overige deelgenoten alsmede onder voorwaarden een voorkeursrecht met betrekking tot levering van een onverdeeld aandeel aan de andere comparant. Deze bepalingen zijn de comparanten genoegzaam bekend.”

Sinds 1999 hebben tussen belanghebbende en [B] dezelfde rechten en verplichtingen gegolden als in dit artikel 15 zijn vermeld.

Ten slotte heeft het Hof geoordeeld dat bij de bepaling van de waarde in het economische verkeer van de onroerende zaak in beginsel geen rekening kan worden gehouden met persoonlijke verplichtingen. Belanghebbende heeft volgens het Hof niet aannemelijk gemaakt dat hierop in zijn situatie een uitzondering geldt.

De waarde in het economische verkeer van de onroerende zaak wordt volgens het Hof ook niet negatief beïnvloed door de omstandigheid dat de holding of een derde belegger de enige logische kopers van de onroerende zaak zouden zijn. Dat beiden niet bereid zouden zijn om de ‘hoofdprijs’ voor de onroerende zaak te betalen, de holding niet uit oogmerk van kostenbesparing en een derde belegger niet omdat hij slechts interesse zou hebben in volledig, niet gebonden, eigendom, heeft belanghebbende met geen enkel argument onderbouwd, aldus het Hof.

Het tweede middel betoogt dat afrekening over een (fictief) resultaat uit de terbeschikkingstelling discriminerend is ten opzichte van de heffing van ondernemers, aangezien bij belanghebbende na beëindiging van het terbeschikkingstellingsregime wegens overdracht van de aanmerkelijkbelangaandelen het ‘ondernemingsvermogen’ en daarmee het werkzaamheidsvermogen in hun geheel zijn blijven voortbestaan en de werkzaamheid, te weten de verhuur, is voortgezet. Een ondernemer zou in een dergelijke situatie niet direct hoeven af te rekenen, maar pas bij realisatie, aldus het middel, dat verder betoogt dat wordt gehandeld in strijd met doel en strekking van de artikelen 3.92 en 3.94 Wet IB 2001 indien bij het einde van de terbeschikkingstellingsregeling direct moet worden afgerekend, daar op dat moment geen economisch voordeel wordt gerealiseerd. De wetgever heeft zijn beoordelingsvrijheid overschreden, aldus het middel.

Het middel faalt. Ingeval een ondernemer zijn onderneming staakt, terwijl tot het vermogen daarvan een verhuurd pand behoort dat na de staking verhuurd blijft, geldt evenzeer als regel dat dat pand tot het privévermogen zal gaan behoren en dat de in dat pand besloten liggende stille reserve – ook zonder daadwerkelijke realisatie ervan – tot de stakingswinst moet worden gerekend.

Het derde middel bestrijdt het hiervoor in 2.2.3 weergegeven oordeel van het Hof.

Bij de beoordeling van het middel wordt vooropgesteld dat bij het eindigen van de terbeschikkingstelling per 3 juli 2007 moet worden gewaardeerd het gedeelte van de onverdeelde eigendom van de onroerende zaak dat toekomt aan belanghebbende, rekening houdend met de rechten en verplichtingen vermeld in de hiervoor in 2.1.5 bedoelde maatschapsovereenkomst van 6 oktober 2007.

Het Hof heeft kennelijk en niet onbegrijpelijk bij de bepaling van de waarde van het aan belanghebbende toekomende gedeelte van de onverdeelde eigendom van de onroerende zaak tot uitgangspunt genomen de waarde van de ongedeelde volle eigendom van de onroerende zaak van € 2.520.000. In de uitspraak van het Hof ligt voorts besloten het oordeel dat niet aannemelijk is geworden dat van de rechten en verplichtingen vermeld in de maatschapsovereenkomst van 6 oktober 2007 en van de omstandigheid dat belanghebbende gerechtigd is tot niet meer dan tweederde gedeelte van de onverdeelde eigendom van de onroerende zaak, een waardedrukkende werking uitgaat. Dit een en ander in aanmerking genomen getuigt het door het middel bestreden oordeel niet van een onjuiste rechtsopvatting en kan het voor het overige, als verweven met waarderingen van feitelijke aard, in cassatie niet op juistheid worden getoetst. Het is ook niet onbegrijpelijk. Het middel faalt derhalve.