Hoge Raad, 13-07-2018, ECLI:NL:HR:2018:1200, 17/00698

Belanghebbende is enig aandeelhouder van [E] B.V. (hierna: [E]). [E] houdt 50 percent van de aandelen in [D] Beheer B.V. (hierna: Beheer). De andere 50 percent van de aandelen Beheer worden gehouden door [F] B.V., waarvan [A] (hierna: [A]) alle aandelen houdt. Beheer hield tot 1 maart 2010 alle aandelen in [C] B.V. (hierna: de B.V.).

Belanghebbende en [A] hebben op 1 januari 1998 hun voorheen in de rechtsvorm van een vennootschap onder firma gedreven onderneming in de B.V. ingebracht. Tot het bedrag van de stakingswinst en de afname van de oudedagsreserve heeft de B.V. aan ieder van hen een direct ingaande lijfrente toegekend. In verband met de verkoop van de aandelen in de B.V. op 1 maart 2010 heeft de B.V. de lijfrenteverplichtingen jegens belanghebbende en [A] per die datum aan [E] respectievelijk [F] B.V. overgedragen. [E] heeft in 2010 aan belanghebbende een lijfrentetermijn uitgekeerd van € 3426.

Naar aanleiding van de overdracht van de lijfrenteverplichtingen heeft de Inspecteur bij belanghebbende de waarde in het economische verkeer van de lijfrente-aanspraak, € 131.908, in aanmerking genomen als negatieve uitgaven voor inkomensvoorzieningen, omdat [E] geen toegelaten verzekeraar is als bedoeld in artikel 3.126, lid 1, van de Wet IB 2001. Daarbij is bij beschikking een bedrag van € 26.381 aan revisierente in rekening gebracht. Tevens heeft de Inspecteur de lijfrentetermijn van € 3426 belast.

Voor het Hof was onder meer in geschil of de lijfrentetermijn terecht was belast, en of terecht revisierente in rekening was gebracht.

Het Hof heeft geoordeeld dat de lijfrentetermijn op grond van artikel 3.100, lid 1, letter b, van de Wet IB 2001 terecht in de belastingheffing is betrokken, maar dat het in overeenstemming is met doel en strekking van artikel 3.107a, lid 2, van de Wet IB 2001 om van die uitkering een deel groot € 2269 buiten aanmerking te laten. De revisierente is terecht in rekening gebracht. De omstandigheid dat geen sprake is van misbruik van de lijfrenteverplichting en deze verplichting op reguliere wijze wordt afgewikkeld doet hieraan niet af, aldus het Hof.

Tegen de hiervoor in 2.2.2 vermelde oordelen van het Hof richten zich de middelen.

De eerste twee middelen betogen dat sprake is van dubbele heffing van inkomstenbelasting omdat zowel de lijfrente-aanspraak als de lijfrentetermijn wordt belast. 2.4.1. Deze middelen worden terecht voorgesteld.

Artikel I, onderdeel O, lid 1, aanhef en letter a, van Hoofdstuk 2 van de Invoeringswet Wet inkomstenbelasting 2001 (hierna: de Invoeringswet) houdt in dat voor het bepalen van het inkomen uit een recht op periodieke uitkeringen die de tegenwaarde vormen voor een prestatie, de regels van toepassing blijven die daarvoor golden op 31 december 2000 op grond van de Wet op de inkomstenbelasting 1964 (hierna: de Wet IB 1964), voor zover vóór 1 januari 2001 premies zijn betaald die op grond van de Wet IB 1964 als persoonlijke verplichtingen in aanmerking konden worden genomen ter zake van een overeenkomst die vóór 1 januari 2001 tot stand is gekomen. Deze overgangsbepaling is van toepassing op het door belanghebbende in 1998 bedongen recht op lijfrente, omdat de daarvoor betaalde premie als persoonlijke verplichting in aanmerking is genomen op grond van artikel 45, lid 1, letter g, onderdeel 1, in combinatie met lid 7, letter a, onderdeel 2, van de Wet IB 1964.

Het vorenstaande leidt ertoe dat de na 1 maart 2010 door belanghebbende ontvangen lijfrentetermijnen belast worden met toepassing van de saldomethode van artikel 25, lid 1, letter g, van de Wet IB 1964, waarbij tot een bedrag van € 131.908 premie in het saldo wordt betrokken als premie die niet ten laste van het inkomen kon komen.

Het oordeel van het Hof dat de in 2010 ontvangen lijfrentetermijn met toepassing van artikel 3.107a van de Wet IB 2001 belastbaar is, berust dus op een onjuiste rechtsopvatting.