Hoge Raad, 07-06-2019, ECLI:NL:HR:2019:743, 18/04855

Belanghebbende is op […] 1987 gehuwd. Het huwelijk is op […] 2011 ontbonden.

Vanaf 18 november 2010 heeft belanghebbende aan de ex-partner alimentatie betaald. Belanghebbende heeft bij de civiele rechter procedures aanhangig gemaakt om de door hem aan de ex-partner betaalde alimentatie terug te vorderen.

Op de vraag van belanghebbende of de kosten die betrekking hebben op het terugvorderen van de alimentatie aftrekbaar zijn, heeft de Inspecteur bij brief het standpunt ingenomen dat de kosten niet aftrekbaar zijn.

Belanghebbende heeft in de aangiften inkomstenbelasting en premies volksverzekeringen 2012 en 2013 de kosten in mindering gebracht op het inkomen uit werk en woning onder de vermelding kosten alimentatie. De door belanghebbende betaalde alimentatie is in de aangiften vermeld als betaalde alimentatie. De aanslagen zijn conform de aangiften opgelegd.

De Inspecteur heeft navorderingsaanslagen opgelegd en daaraan ten grondslag gelegd dat de kosten niet aftrekbaar zijn.

Voor het Hof was onder andere in geschil of de kosten om de aan de ex-partner betaalde alimentatie terug te vorderen aftrekbaar zijn en of de Inspecteur mocht navorderen.

Het Hof heeft geoordeeld dat (het systeem van) de Wet IB 2001 meebrengt dat de kosten van het terugvorderen van alimentatie niet aftrekbaar zijn.

Met betrekking tot het tweede geschilpunt heeft het Hof geoordeeld dat sprake is van een fout als bedoeld in artikel 16, lid 2, letter c, AWR omdat de aanslagen niet berusten op een bewuste keuze van de Inspecteur maar het gevolg zijn van geautomatiseerde verwerking van de aangiften. Het Hof heeft hierbij overwogen dat er voor belanghebbende geen aanleiding was te menen dat de Inspecteur was teruggekomen van het eerder aan hem berichte standpunt.

Het tweede middel richt zich tegen het hiervoor in 2.2.3 weergegeven oordeel van het Hof.

Het middel wordt tevergeefs voorgesteld. De Inspecteur heeft in de in 2.1.3 genoemde brief vermeld dat en waarom de door belanghebbende gemaakte kosten voor het terugvorderen van de alimentatie niet aftrekbaar zijn. Daarna zijn de aanslagen geautomatiseerd opgelegd waarbij de aangiften, waarin die kosten in aftrek waren gebracht, zijn gevolgd. Die aanslagen zijn dus te laag vastgesteld niet als gevolg van een verwijtbaar onjuist inzicht van de Inspecteur in de feiten die bepalend zijn voor de (omvang van de) belastingschuld of van een onjuist inzicht van de Inspecteur in het recht, maar als gevolg van de geautomatiseerde aanslagregeling die heeft geleid tot een discrepantie tussen wat de Inspecteur wilde en wat in de aanslagbiljetten is vastgelegd. Navordering is dan toegestaan. Op aan het aanslagbiljet te ontlenen vertrouwen kan een belastingplichtige zich in een dergelijk geval niet beroepen (vgl. HR 8 augustus 2003, ECLI:NL:HR:2003:AI0921).