Hoge Raad, 03-07-2020, ECLI:NL:HR:2020:1180, 19/03998

De toenmalige belastingconsulent van belanghebbende (hierna: de belastingconsulent) heeft ten name van belanghebbende voor de jaren 2011 tot en met 2014 aangiften inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen (hierna: IB/PVV) ingediend en daarin onder meer uitgaven voor specifieke zorgkosten in aftrek gebracht (hierna: de aftrekposten). De Inspecteur heeft de aanslagen IB/PVV opgelegd conform de ingediende aangiften. De laatste van deze aanslagen (de aanslag IB/PVV voor het jaar 2014) is op 12 mei 2015 opgelegd.

In mei 2014 is de Belastingdienst een onderzoek gestart naar het aangiftegedrag van de belastingconsulent. In 2015 heeft de Belastingdienst vanuit een oud klantenbestand uit 2009 nogmaals een onderzoek ingesteld.

Naar aanleiding van de uitkomsten van de in 2.1.2 vermelde onderzoeken heeft de Inspecteur bij afzonderlijke brieven van 10 maart 2016 aan belanghebbende vragen gesteld over de in zijn aangiften opgenomen aftrekposten. Op deze brieven heeft belanghebbende niet gereageerd. Op 28 mei 2016 heeft de Inspecteur een navorderingsaanslag IB/PVV voor het jaar 2014 opgelegd. Bij beschikkingen van 30 mei 2016 heeft de Inspecteur het verzamelinkomen van belanghebbende voor de jaren 2011 tot en met 2013 nader vastgesteld. Bij de navorderingsaanslag en bij de nadere vaststelling van de verzamelinkomens zijn de aftrekposten buiten beschouwing gelaten.

In hoger beroep was onder meer in geschil of de verzamelinkomens voor de jaren 2011 tot en met 2013 en de navorderingsaanslag over het jaar 2014 terecht en tot juiste bedragen zijn vastgesteld.

Het Hof heeft op grond van een verklaring van een medewerker van de Belastingdienst aannemelijk geacht dat het eerst geruime tijd na 12 mei 2015 (de dagtekening van de aanslag IB/PVV voor het jaar 2014) mogelijk is geworden om belanghebbende als cliënt van de belastingconsulent te identificeren, althans om op basis van een onderzoek naar de praktijk van de belastingconsulent (intern) te concluderen dat een onderzoek naar de door belanghebbende ingediende aangiften gewenst zou zijn. Naar het oordeel van het Hof heeft het de Inspecteur vrijgestaan om ook na het opleggen van de aanslagen zijn informatiebevoegdheid als bedoeld in artikel 47 AWR jegens belanghebbende uit te oefenen.Het niet beantwoorden van gestelde vragen levert een nieuw feit op als bedoeld in artikel 16, lid 1, AWR. Anders dan op basis van de ingediende aangiften redelijkerwijs mocht worden verwacht, volgt uit het niet beantwoorden van de – na het opleggen van de aanslagen – gestelde vragen het vermoeden dat belanghebbende niet in staat is om de in de aangiften opgenomen aftrekposten te onderbouwen, aldus het Hof.

De overwegingen van het Hof laten zich aldus verstaan dat daarin tot uitdrukking is gebracht dat het nieuwe feit in de zin van artikel 16 AWR erin is gelegen dat de belastingconsulent van belanghebbende op grote schaal onjuiste aangiften heeft verzorgd, dat dit wellicht ook het geval is bij de aangifte van belanghebbende en dat de Inspecteur bevestiging van dit vermoeden heeft kunnen vinden in het uitblijven van een antwoord op zijn vragen. Aldus verstaan geeft het oordeel van het Hof niet blijk van een onjuiste rechtsopvatting en is het ook niet onbegrijpelijk. De klacht faalt.

De overige klachten kunnen evenmin tot cassatie leiden. De Hoge Raad hoeft niet te motiveren waarom hij tot dit oordeel is gekomen. Bij de beoordeling van deze klachten is het namelijk niet nodig om antwoord te geven op vragen die van belang zijn voor de eenheid of de ontwikkeling van het recht (zie artikel 81, lid 1, van de Wet op de rechterlijke organisatie).