Hoge Raad, 19-03-2021, ECLI:NL:HR:2021:416, 20/01820

Belanghebbende woonde in het jaar 2007 in Nederland. Gedurende dit jaar was hij in dienstbetrekking werkzaam bij [D] Sarl (hierna: [D]), gevestigd te Luxemburg en verrichtte hij als Rijnvarende werkzaamheden aan boord van het binnenvaartschip ‘[H]’ (hierna: het schip).

In 1997 is voor het schip een Rijnvaartverklaring afgegeven. In die verklaring is geen exploitant van het schip genoemd. In 2006 is een door [D] ingediende aanvraag voor een Rijnvaartverklaring niet-ontvankelijk verklaard, omdat deze aanvraag niet is gedaan door de eigenaar van het schip maar door de niet in Nederland gevestigde exploitant ervan. Op 25 augustus 2006 heeft de bevoegde autoriteit in Luxemburg aan [D] voor het schip een Certificat d’Exploitant (hierna: een exploitantenvergunning) afgegeven. Op 10 augustus 2007 is aan de nieuwe eigenaar van het schip een Rijnvaartverklaring afgegeven, maar deze is met ingang van 24 juli 2009 ingetrokken. Bij uitspraak van 16 juni 2010 heeft de Administratieve Rechtbank van het Groothertogdom Luxemburg geoordeeld dat [D] niet als exploitant in de zin van bestaande Verdragen en de bestaande Luxemburgse wet- en regelgeving kon worden aangemerkt.

Belanghebbende heeft in augustus 2010 ingestemd met verlenging van de termijn voor het doen van uitspraak op bezwaar. De uitspraak op bezwaar is gedaan op 11 augustus 2017. De Rechtbank heeft aan belanghebbende een vergoeding voor immateriële schade toegekend wegens overschrijding van de redelijke termijn voor berechting in zowel deze zaak als die over de premieheffing volksverzekeringen voor het jaar 2010.

Voor het Hof was in geschil of belanghebbende voor de periode van 1 januari 2007 tot en met 9 augustus 2007 in aanmerking komt voor vrijstelling van de premie volksverzekeringen, en of belanghebbende recht heeft op vergoeding van immateriële schade vanwege overschrijding van de redelijke termijn in de bezwaarfase.

Het Hof heeft geoordeeld dat belanghebbende niet aannemelijk heeft gemaakt dat [D] gedurende de periode van 1 januari 2007 tot en met 9 augustus 2007 diegene was die het schip daadwerkelijk heeft geëxploiteerd en beslissingsbevoegd was voor het economische en commerciële management van het schip. Daarbij heeft het Hof onder meer overwogen dat bij de beoordeling van een en ander een Rijnvaartverklaring of een exploitantenvergunning slechts indicatieve en geen doorslaggevende betekenis heeft. Belanghebbende komt niet in aanmerking voor vrijstelling van premie volksverzekeringen voor de periode 1 januari 2007 tot en met 9 augustus 2007, aldus het Hof.

Voorts heeft het Hof geoordeeld dat de instemming van belanghebbende met overschrijding van de wettelijke beslistermijn als bedoeld in artikel 7:10, lid 3, van de Awb een bijzondere omstandigheid vormt waardoor de redelijke termijn voor behandeling van de zaak in bezwaar en beroep wordt verlengd. De redelijke termijn is dan niet overschreden en aan belanghebbende komt geen immateriële schadevergoeding toe, aldus het Hof.

Het eerste middel, dat is gericht tegen het hiervoor in 2.2.2 weergegeven oordeel van het Hof, betoogt in de kern dat het Hof een onjuiste betekenis heeft toegekend aan de exploitantenvergunning en de uitlatingen van (de voorganger van) de Inspectie Leefomgeving en Transport bij de beslissing op de aanvraag voor een Rijnvaartverklaring door [D]. Dit oordeel berust op de aan het Hof voorbehouden waardering van de bewijsmiddelen. Het is ook niet onbegrijpelijk of onvoldoende gemotiveerd. Het middel faalt daarom.

Het tweede middel, dat is gericht tegen het in 2.2.3 genoemde oordeel van het Hof, slaagt. Zoals de Hoge Raad heeft geoordeeld in het arrest van 9 oktober 2020 berust dat oordeel op een onjuiste rechtsopvatting.¹