Hoge Raad, 30-09-2022, ECLI:NL:HR:2022:1337, 20/01923

Volgens gegevens afkomstig van de Kamer van Koophandel is het vestigingsadres van [A] B.V. (hierna: de BV) sinds 1 januari 2016 [a-straat 1] te [Z] (hierna: het huidige adres). Daarvóór was volgens die gegevens het vestigingsadres van de BV [b-straat 1] (vanaf 4 april 2013 tot 1 maart 2015) respectievelijk [b-straat 2] (vanaf 1 maart 2015 tot 1 januari 2016) te [Z] .

De BV heeft aangiften voor de loonheffingen gedaan over tijdvakken in de periode van augustus 2014 tot en met januari 2016 en voor de omzetbelasting over de tijdvakken maart, juni, september en december 2015. Zij heeft de volgens deze aangiften verschuldigde bedragen niet betaald. Naar aanleiding daarvan zijn aan haar naheffingsaanslagen opgelegd (hierna: de naheffingsaanslagen).

Bij beschikking van 9 februari 2017 heeft de Ontvanger belanghebbende aansprakelijk gesteld op de voet van onder meer artikel 34 van de Invorderingswet 1990 (hierna: IW) voor het onbetaald gebleven deel van de naheffingsaanslagen.

Voor het Hof was onder meer in geschil of de BV ten tijde van de aansprakelijkstelling op 9 februari 2017 in gebreke was met betaling van de naheffingsaanslagen. Belanghebbende stelde zich op het standpunt dat dit niet het geval is, omdat de aanslagbiljetten voor deze naheffingsaanslagen niet zijn verzonden, althans niet naar het juiste adres van de BV, en de naheffingsaanslagen daarom niet aan de BV zijn bekendgemaakt.

Naar het oordeel van het Hof was de BV in gebreke op het moment dat belanghebbende aansprakelijk is gesteld. Voor zover in cassatie van belang heeft het Hof hiertoe overwogen dat het gelet op door de Ontvanger overgelegde verzendrapportages van de Belastingdienst/Centrale administratieve processen (hierna: de verzendrapportages) aannemelijk is dat de naheffingsaanslagen zijn verzonden naar de adressen waar de BV was gevestigd volgens de gegevens afkomstig van de Kamer van Koophandel.

Bij de beoordeling van dit middel wordt het volgende vooropgesteld.

Aansprakelijkstelling vindt op grond van artikel 49, lid 1, IW niet plaats vóór het tijdstip waarop de belastingschuldige in gebreke is met de betaling van zijn belastingschuld. De belastingschuldige kan pas in gebreke zijn met de betaling van zijn belastingschuld nadat (i) die schuld is geformaliseerd door het vaststellen van een belastingaanslag, en (ii) hij in de gelegenheid is geweest van die aanslag kennis te nemen.²

De belastingschuldige is in de regel in de gelegenheid om kennis te nemen van een belastingaanslag als die aanslag op de voorgeschreven wijze is bekendgemaakt. In overeenstemming met de hoofdregel van artikel 3:41, lid 1, Awb maakt de ontvanger de belastingaanslag op grond van artikel 8, lid 1, IW bekend door verzending of uitreiking van het door de inspecteur voor de belastingschuldige opgemaakte aanslagbiljet.

Indien de bekendmaking van een belastingaanslag geschiedt door verzending van het aanslagbiljet, kan in de regel ervan worden uitgegaan dat met de terpostbezorging van het aanslagbiljet de bekendmaking van die belastingaanslag heeft plaatsgevonden. Indien naderhand de aansprakelijkgestelde de verzending van het aanslagbiljet aan de belastingschuldige betwist, is het aan de ontvanger om die verzending aannemelijk te maken.³ Indien de ontvanger daarin niet slaagt, moet ervan worden uitgegaan dat de belastingaanslag niet op de voorgeschreven wijze is bekendgemaakt.

Als het aanslagbiljet wel is verzonden maar de belastingschuldige niet heeft bereikt als gevolg van een fout van de Belastingdienst, bijvoorbeeld een verkeerde adressering die aan de Belastingdienst is te wijten, kan niet worden gezegd dat met de verzending van het aanslagbiljet bekendmaking van de belastingaanslag op de voorgeschreven wijze heeft plaatsgevonden.⁴

De verzending van een aanmaning voor de invordering van de belastingaanslag naar het juiste adres van de belastingschuldige is niet aan te merken als een bekendmaking van de belastingaanslag op de voorgeschreven wijze.⁵ Hetzelfde geldt voor de betekening van een dwangbevel voor die belastingaanslag aan het juiste adres van de belastingschuldige.⁶

Als de belastingaanslag niet op de voorgeschreven wijze is bekendgemaakt, moet worden aangenomen dat de belastingschuldige pas in de gelegenheid is geweest om kennis te nemen van de belastingaanslag en hij pas in gebreke kan zijn met de betaling daarvan, nadat hij het aanslagbiljet of een afschrift daarvan onder ogen heeft gekregen.⁷ De bewijslast daarvoor rust op de ontvanger.

Voor zover middel II zich richt tegen het oordeel van het Hof dat de aanslagbiljetten voor de naheffingsaanslagen zijn verzonden, faalt het. Dit oordeel is feitelijk en niet onbegrijpelijk.

Middel II slaagt ten dele voor zover het zich richt tegen het oordeel van het Hof dat de naheffingsaanslagen aan PostNL zijn aangeboden ter verzending naar de juiste adressen. Voor zover het aanslagbiljetten betreft die na 1 januari 2016 ter post zijn bezorgd, is dit oordeel feitelijk en niet onbegrijpelijk, zodat het middel in zoverre faalt. Met betrekking tot de overige aanslagbiljetten geldt het volgende. In de verzendrapportages waarop het Hof zijn bestreden oordeel heeft gebaseerd, wordt als adres van de BV uitsluitend het huidige adres vermeld. Tot 1 januari 2016 was de BV echter niet gevestigd op dat adres. Voor zover de aanslagbiljetten voor de naheffingsaanslagen vóór die datum zijn verzonden, is daarom zonder nadere motivering, die ontbreekt, niet begrijpelijk hoe het Hof tot het oordeel is gekomen dat die aanslagbiljetten zijn verzonden naar het adres waar de BV toen volgens de gegevens afkomstig van de Kamer van Koophandel was gevestigd. Middel II slaagt in zoverre.