Hoge Raad, 09-02-2024, ECLI:NL:HR:2024:77, 21/04669

Voor het Hof was in geschil of de hiervoor in 2.1 bedoelde voertuigen (hierna: de betrokken scootmobielen) moeten worden ingedeeld onder post 8703 van de GN, namelijk als “automobielen en andere motorvoertuigen hoofdzakelijk ontworpen voor personenvervoer (andere dan die bedoeld bij post 8702), (…)”, dan wel onder post 8713 van de GN als “invalidenwagens, ook indien met motor of ander voortbewegingsmechanisme”.

Het Hof heeft geoordeeld dat, gelet op het arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie van 27 december 2010, Lecson Elektromobile GmbH, C-12/10, ECLI:EU:C:2010:823 (hierna: het arrest Lecson), en het arrest van 26 mei 2016, Invamed Group Ltd e.a., C-198/15, ECLI:EU:C:2016:362 (hierna: het arrest Invamed), de betrokken scootmobielen niet als invalidenwagen in de zin van post 8713 van de GN kunnen worden beschouwd. Om als invalidenwagen te kunnen worden aangemerkt is, aldus het Hof, vereist dat het voertuig specifiek en uitsluitend is bestemd voor personen die getroffen zijn door een meer dan marginale beperking van hun loopvermogen. Aan dat vereiste voldoen volgens het Hof de betrokken scootmobielen niet. Zij beschikken, aldus het Hof niet over speciale voorzieningen om een meer dan marginale beperking van het loopvermogen te verlichten, bijvoorbeeld voet- of beensteunen om de voeten of benen te stabiliseren. Uit de door belanghebbende aangedragen kenmerken en eigenschappen zoals weergegeven in rechtsoverweging 5.4 van zijn uitspraak volgt niet dat de betrokken scootmobielen zijn bestemd om specifiek door invalide personen te worden gebruikt, omdat al die kenmerken en eigenschappen evenzeer van belang zijn bij gebruik van de betrokken scootmobielen door andere personen dan invaliden, aldus het Hof.

Anders dan de middelen betogen, moet uit de punten 21 tot en met 24 van het arrest Invamed worden afgeleid dat het Hof van Justitie – naar niet voor redelijke twijfel vatbaar is – vasthoudt aan de in het arrest Lecson neergelegde criteria om een voertuig aan te merken als invalidenwagen. Daarvoor is dus ook na het arrest Invamed voor indeling onder post 8713 van de GN vereist dat het voertuig is bestemd als hulpmiddel uitsluitend en specifiek voor invaliden, in die zin dat het voertuig is voorzien van speciale uitrusting ter verlichting van handicaps. De middelen doen een beroep op punt 26 van het arrest Invamed. Deze overweging moet worden begrepen in het licht van hetgeen het Hof van Justitie overigens in dat arrest heeft overwogen, in het bijzonder in punt 25. In de punten 25 en 26 verduidelijkt het Hof van Justitie hoe de nationale rechter het voorziene gebruik van een voertuig moet vaststellen.In punt 25 van het arrest Invamed brengt het Hof van Justitie, onder verwijzing naar het arrest Lecson, zijn oordeel in herinnering – in het kader van de uitleg van post 8703 van de GN – dat de enkele omstandigheid dat elektromobielen door invaliden kunnen worden gebruikt of zelfs voor gebruik door hen kunnen worden aangepast, niet van invloed is op de tariefindeling van dergelijke voertuigen onder post 8703 van de GN, aangezien elektromobielen ook voor de uitoefening van andere activiteiten kunnen worden gebruikt door personen zonder handicap, die zich om de een of andere reden anders dan te voet willen verplaatsen over kleine afstanden, bijvoorbeeld golfspelers of het winkelend publiek. In punt 26 van het arrest Invamed verduidelijkt het Hof van Justitie vervolgens – en dan in het kader van de uitleg van post 8713 van de GN – dat het feit dat eventueel ook personen zonder handicap een invalidenwagen kunnen gebruiken, geen invloed heeft op de indeling van dit voertuig onder post 8713 van de GN.

Uit het arrest Invamed kan – naar niet voor redelijke twijfel vatbaar is – niet worden afgeleid dat elk voertuig dat in de handel onder de benaming scootmobiel wordt verkocht, zonder meer een invalidenwagen is in de zin van post 8713 van de GN. Het Hof van Justitie bevestigt in dit arrest² veeleer dat het de nationale rechter de criteria aanreikt aan de hand waarvan deze nationale rechter in voorkomend geval moet onderzoeken of een voertuig, gelet op de objectieve kenmerken en eigenschappen op het tijdstip van de invoer van dat voertuig, een vervoermiddel is voor personen in het algemeen dan wel ertoe dient om uitsluitend en specifiek door invalide personen te worden gebruikt. De nationale rechter moet aan de hand van dat onderzoek dus beoordelen wat als het wezenlijke of logische gebruik van het voertuig in kwestie moet worden aangemerkt.

Uit de punten 19 tot en met 23 van het arrest Lecson volgt dat naar het oordeel van het Hof van Justitie een speciale uitrusting van het voertuig ter verlichting van de handicaps van invaliden het beslissende criterium is voor indeling onder post 8713 van de GN. Anders dan de middelen I tot en met III tot uitgangspunt nemen, volstaat voor indeling onder post 8713 van de GN dus niet dat een drie- of vierwielige elektromobiel zonder meer beperkingen van het loopvermogen opheft.

De hiervoor in 2.2.2 weergegeven oordelen van het Hof geven, gelet op hetgeen hiervoor in 2.4.1 tot en met 2.4.3 is overwogen, niet blijk van een onjuiste rechtsopvatting en kunnen als verweven met waarderingen van feitelijke aard door de Hoge Raad in de cassatieprocedure niet op juistheid worden onderzocht. Zij zijn ook niet onbegrijpelijk of onvoldoende gemotiveerd. De middelen falen in zoverre.