Parket bij de Hoge Raad, 30-03-2007, AX2154, 42353

Conclusie inzake

Het College van burgemeester en wethouders van de gemeente Rotterdam

tegen

X B.V.

1. Inleiding

1.1. De onderhavige zaak heeft betrekking op de reclamebelasting en in het bijzonder op het begrip "openbare aankondiging".

1.2. Belanghebbende exploiteert een bedrijf op het gebied van bliksembeveiliging en ontstoringstechniek. Het pand, waarin het bedrijf is gevestigd, is gelegen op industrieterrein A te R, een deelgemeente van de gemeente Q. Belanghebbende heeft op één van de zijmuren van dat pand een muurschildering laten aanbrengen.

1.3. Aan belanghebbende is onder andere voor deze muurschildering een aanslag in de reclamebelasting van de gemeente Rotterdam voor het jaar 2003 opgelegd.

2. Feiten en procesverloop

2.1. De gemeente Rotterdam (hierna: de Gemeente) heeft in haar openbare vergadering van 12 en 14 november 2002 de Verordening reclamebelasting 2003 (hierna: de Verordening) vastgesteld. De Verordening is integraal gepubliceerd in het Gemeenteblad van 18 december 2002.

2.2. Artikel 2 van de Verordening luidt:

2.3. In 1996 is vanwege de Gemeente gestart met het stedelijk project "Schoon, Heel en Veilig" met als kerntaak een facelift voor industrieterrein A. Een projectgroep is destijds met de bedrijven op het industrieterrein gaan praten om te inventariseren wat zou moeten worden gedaan en wat zou kunnen worden gedaan om de doelstelling van het project te bereiken. Tijdens deze gesprekken is het idee ontstaan om op de grauwe zijgevel van belanghebbendes pand een muurschildering te laten aanbrengen.

2.4. Het Hof heeft onder de vaststaande feiten vermeld dat het idee om de grauwe zijgevel op te sieren met een kleurrijk kunstwerk door de deelgemeente zeer werd toegejuicht, dat de muurschildering allereerst was bedoeld als verfraaiing en tevens de functie had te voorkomen dat de desbetreffende muur zou worden gebruikt voor het aanbrengen van graffiti en dat destijds bewust is gekozen voor een afbeelding zonder naamsvermelding, zonder reclametekst, zonder logo en zonder afbeelding van enig product uit het leveringsprogramma van belanghebbende. Deze vaststellingen zijn in cassatie niet bestreden.

2.5. Met dagtekening 31 januari 2004 is aan belanghebbende een aanslag in de reclamebelasting voor het jaar 2003 opgelegd ten bedrage van € 1123,84. De aanslag heeft onder meer betrekking op de muurschildering. Deze is in de aanslag aangeduid als "letterreclame", met een afmeting van 56,50 m². De reclamebelasting terzake van de muurschildering bedraagt € 992,14.

2.6. Het door belanghebbende tegen die aanslag gemaakte bezwaar is bij de dienst Gemeentebelastingen Rotterdam ontvangen op 17 februari 2004. Bij uitspraak op bezwaar gedagtekend 20 april 2004 heeft de directeur Gemeentebelastingen Rotterdam het bezwaar afgewezen.

2.7. Belanghebbende heeft tegen de in 2.6 vermelde uitspraak beroep ingesteld bij het gerechtshof te 's-Gravenhage (hierna: het Hof). Het beroepschrift van belanghebbende is door het Hof ontvangen op 24 mei 2004. Het Hof heeft bij uitspraak van 9 september 2005(1) het beroep gegrond verklaard, de uitspraak van de directeur Gemeentebelastingen Rotterdam vernietigd en de aanslag verminderd met € 992,14.

3. Geschil

3.1. Voor het Hof was in geschil, in de woorden van het Hof, of voor wat betreft de muurschildering sprake is van een openbare aankondiging die belastbaar is met reclamebelasting.

3.2. Naar 's Hofs oordeel dienen onder "openbare aankondigingen" te worden verstaan alle tot het publiek gerichte mededelingen welke erop zijn gericht de belangstelling van het publiek te trekken voor hetgeen wordt aangekondigd. Het Hof heeft geoordeeld dat de in geding zijnde muurschildering geen openbare aankondiging in de zin van de Verordening is. Het heeft daartoe overwogen dat het hier een unieke, artistieke muurschildering betreft - welke overigens op instigatie van en met instemming van de deelgemeente ter verfraaiing, een en ander in het kader van het stedelijk project "Schoon, Heel en Veilig", van het industrieterrein tot stand is gebracht door een kunstenaar, - voorstellende een persoon, gesitueerd aan de oever van kennelijk de Maas, kijkend naar de skyline van Rotterdam met in de lucht een bliksemschicht. Daar komt bij, aldus het Hof, dat belanghebbende onvoldoende weersproken heeft gesteld dat zij met het aanbrengen van de muurschildering enkel en alleen heeft beoogd haar bijdrage te leveren aan het veiliger, schoner maken van het industrieterrein A in het kader van genoemd project. Dat deze bijdrage het oog van het publiek trekt, zodanig dat naar alle waarschijnlijkheid ook de eveneens op de zijmuur aangebrachte tekst "X sinds 1779" en "Bliksembeveiliging ontstoringstechniek", welke tekst naar tussen partijen niet in geschil is terecht in de heffing van reclamebelasting is betrokken, wordt opgemerkt doet hier volgens het Hof niet aan af.

3.3. In cassatie is in geschil of het Hof terecht heeft geoordeeld dat de muurschildering geen openbare aankondiging is. Het College van burgemeester en wethouders van de gemeente Rotterdam (hierna: B en W) stelt zich op het standpunt dat het Hof heeft miskend dat ook een muurschildering een tot het publiek gerichte mededeling kan zijn die erop is gericht de aandacht van het publiek te trekken voor hetgeen wordt aangekondigd. Dat, zoals het Hof heeft vastgesteld, bewust is gekozen voor een afbeelding zonder naamsvermelding, zonder reclametekst, zonder logo en zonder afbeelding van enig product uit het leveringsprogramma van belanghebbende, doet volgens B en W niet terzake. De door zijn afmetingen en afbeelding met bliksemschichten opvallende muurschildering zal de aandacht van het publiek trekken en alleen dan relevantie en betekenis krijgen na het zien van de direct ernaast aangebrachte tekst "Bliksembeveiliging ontstoringstechniek". Er is dus sprake van associatie met de producten van belanghebbende, aldus B en W.

4. Reclamebelasting

4.1. De mogelijkheid om belasting te heffen op openbare aankondigingen is ingevoerd bij Wet van 30 december 1920, Stb. 1920, 923 (Wijziging van de Gemeentewet en van de Wet op de Inkomstenbelasting).

In het Verslag naar aanleiding van de nieuwe overweging in de afdeelingen (hierna: het Verslag) is opgemerkt:

"Bij het mondeling overleg werd gewezen op de wenschelijkheid gelegenheid te geven tot het heffen van eene reclamebelasting. De Minister zeide overweging hiervan toe."(2)

Voorts is in het Verslag opgemerkt:

"Aan den wensch van de zijde der Commissie [de Commissie van Voorbereiding; RN] geuit om gelegenheid te geven tot het heffen van een reclamebelasting is gevolg gegeven. Deze belasting behoort zich niet uit te strekken tot advertenties in tijdschriften en dagbladen. Nog daargelaten, dat de Regeering in het algemeen eene advertentiebelasting niet wenschelijk acht, zou een dergelijke belasting zeker niet voor plaatselijke heffing geschikt zijn."(3)

Vervolgens is bij Nadere nota van wijzigingen(4) aan artikel 240 gemeentewet - waarin was bepaald welke heffingen gemeentebesturen, afgezien van de belastingen waarvan de heffing krachtens bijzondere wetten geschiedt, kunnen invoeren - onderdeel n toegevoegd, luidende:

"Eene belasting op openbare aankondigingen, voorzoover niet door middel van tijdschriften of dagbladen gedaan."

Door een amendement van Van Beresteyn(5) is in artikel 240, onderdeel p, het woord "dagbladen" vervangen door "nieuwsbladen".

Naar aanleiding van de vraag(6) of onder 'eene belasting op openbare aankondigingen, voor zoover niet door middel van tijdschriften of nieuwsbladen gedaan' ook zijn begrepen lichtreclames en berichten die worden rondbezorgd, werd geantwoord:

"Lichtreclames zullen onder deze belasting ongetwijfeld begrepen zijn. Met berichten die worden rondbezorgd zal zulks in den regel niet het geval zijn, hoewel uitzonderingen misschien niet tot de onmogelijkheden behooren."(7)

4.2. Bij Wet van 15 juli 1929, Stb 1929, 388 (Herziening van de financieele verhouding tusschen het Rijk en de gemeenten en wijziging van eenige bepalingen der Provinviale wet en der Gemeentewet) is de bepaling verplaatst naar artikel 277, onderdeel n, Gemeentewet.

4.3. Bij Wet van 24 december 1970, Stb 1970, 608 (Wijziging van de bepalingen inzake gemeentelijke en provinciale belastingen) is de bepaling verplaatst naar artikel 272, onderdeel e, gemeentewet.

4.4. De heffing van reclamebelasting is zeker niet onomstreden. Zo is bij de behandeling van het wetsvoorstel tot wijziging van de bepalingen inzake de gemeentelijke belastingen en provinciale belastingen in de Tweede Kamer door een aantal kamerleden gevraagd waarom de reclamebelasting nog wordt gehandhaafd. De opbrengst was in 1965 ƒ 53.000, dus een volkomen te verwaarlozen percentage van de totale opbrengst der gemeentelijke belastingen (ruim ƒ 175 mln.). Indien gebruik wordt gemaakt van gemeentelijke aanplakzuilen en aanplakborden, zou op grond van artikel 277, 1ste lid, sub b, 2° [bedoeld wordt de bepaling inzake rechten voor het gebruik overeenkomstig de bestemming van voor de openbare dienst bestemde gemeentebezittingen of van voor de openbare dienst bestemde werken of inrichtingen die bij de gemeente in beheer of in onderhoud zijn; RN], toch nog een recht kunnen worden geheven, aldus deze leden.(8)

Naar aanleiding van die vraag werd in de Memorie van antwoord opgemerkt:

Dezelfde discussie is gevoerd naar aanleiding van het rapport van de Commissie tot herziening van het belastinggebied van provincies en gemeenten (ook wel bekend als: de commissie Christiaanse)(10). Deze commissie schrijft in haar rapport:

De regering heeft dit advies niet opgevolgd. In de memorie van toelichting op het wetsvoorstel tot wijziging van de gemeentewet met betrekking tot de materiële belastingbepalingen merkt zij op:

"Wij kunnen het betoog van de commissie met betrekking tot de reclamebelasting niet onderschrijven. Het enkele feit dat deze belasting in slechts een beperkt aantal gemeenten wordt geheven is naar ons oordeel niet voldoende om deze belasting zonder meer af te schaffen. Temeer daar in sommige gemeenten de reclamebelasting wordt gezien als een aanvulling op de precariorechten. Hoewel wij met de commissie Christiaanse erkennen dat de belasting - macro bezien - qua opbrengst geen wezenlijke betekenis heeft binnen het gemeentelijke belastinggebied, willen wij toch die gemeenten welke deze belasting een plaats hebben gegeven naast hun overige belastingen die mogelijkheid niet ontnemen. Wij wijzen er in dit verband nog op dat de tweede Kamer een op 18 april 1988 ingediende motie tot afschaffing van deze reclamebelasting heeft verworpen (Handelingen II, 1988/89, nr. 013, blz. 2295)."(12)

En op opmerkingen van leden van de VVD en de SGP werd geantwoord:

4.5. In plaats van het advies van de commissie Christiaanse om de reclamebelasting af te schaffen op te volgen, werd in het wetsvoorstel tot wijziging van de gemeentewet met betrekking tot de materiële belastingbepalingen voorgesteld de reclamebelasting op te nemen in een apart artikel (225a) luidende:

"Ter zake van openbare aankondigingen zichtbaar vanaf de openbare weg kan een reclamebelasting worden geheven."

Dit voorstel is in de Memorie van toelichting als volgt toegelicht:

"De tekst van dit artikel stemt inhoudelijk overeen met de tekst van artikel 272, onderdeel e, van de gemeentewet. Gewijzigd ten opzichte van de tekst van de huidige gemeentewet is dat de belasting onder de naam reclamebelasting in de wet is opgenomen. Dit is de algemeen gangbare benaming voor deze belasting. Voorts is de heffing beperkt tot reclame die vanaf de openbare weg zichtbaar is. Reclame in gebouwen die vanaf de openbare weg zichtbaar is, kan in de heffing worden betrokken. De in het huidige artikel 272, onderdeel e, van de gemeentewet opgenomen uitsluiting voor reclame door middel van tijdschriften of nieuwsbladen gedaan is door de algemeen geformuleerde uitzondering dat de reclame zichtbaar moet zijn vanaf de openbare weg overbodig geworden. Volledigheidshalve merken wij op dat ook onder de voorgestelde redactie van artikel 225a een heffing ter zake niet mogelijk is."(14)

4.6. Sinds de inwerkingtreding van de Wet tot wijziging van de gemeentewet met betrekking tot de materiële belastingbepalingen (Stb. 1994, 419 en 420) per 1 januari 1995 is de reclamebelasting opgenomen in artikel 227 Gemeentewet.

5. Openbare aankondiging

5.1. De passages in de wetsgeschiedenis betreffende het begrip "openbare aankondiging" zijn op één hand te tellen. Naast de hiervoor onder 4.1, laatste alinea, vermelde passage waarin werd medegedeeld dat lichtreclames ongetwijfeld onder de reclamebelasting vallen, is er nog een passage in de memorie van antwoord bij het wetsvoorstel tot wijziging van de gemeentewet met betrekking tot de materiële belastingbepalingen. Op de vraag van leden van de G.P.V.-fractie hoever het begrip openbare aankondigingen in de praktijk kan strekken, werd geantwoord:

"In de eerste plaats merken wij op dat de belasting slechts kan betreffen openbare aankondigingen die vanaf de openbare weg zichtbaar zijn. Voor het overige zijn er geen beperkingen naar vorm of wijze van publicatie. Het is niet noodzakelijk dat de aankondiging alleen een aangelegenheid betreft die tegen een vergoeding in welke vorm dan ook ter beschikking wordt gesteld. In beginsel kunnen, evenals thans het geval is, ook waarschuwingsborden langs autowegen, die deze leden bij wijze van voorbeeld noemden, als openbare aankondigingen worden gezien."(15)

5.2. Ook de hoeveelheid jurisprudentie omtrent het begrip "openbare aankondiging" is vrij beperkt.

5.2.1. HR 28 november 1928, Weekblad van het Recht nr. 11922, betrof een aanslag in de belasting op openbare aankondigingen ter zake van tijdens voorstellingen in een bioscoop op het doek geprojecteerde reclameplaten. De Hoge Raad oordeelde:

5.2.2. De Hoge Raad oordeelde in zijn arrest van 22 juni 1937, NJ 1937, 756:

"De door de gemeente bevoegdelijk geheven belasting op openbare aankondigingen brengt mede, dat die gemeente niet vrij van belasting kan worden gepasseerd met een auto, die bepaaldelijk is ingericht om door middel van op dien auto aangebrachte aankondigingen reclame te maken, zonder dat gedurende dit passeeren die auto door bedekking der aankondigingen is ontdaan van de eigenschap, dat het rijden met dien auto gepaard gaat met het maken van de beoogde reclame."

5.2.3. Hof 's-Gravenhage oordeelde in zijn uitspraak van 21 maart 1977(16) dat:

"de term "openbare aankondigingen'' ziet op alle tot het publiek gerichte mededelingen, welke erop zijn gericht de belangstelling van het publiek te trekken voor hetgeen wordt aangekondigd; dat juist is, dat hieronder niet vallen zakelijke mededelingen, zoals de vermelding wie in een bepaald pand woont, welke de uren van openstelling zijn van een kantoor of andere instelling, op welke tijd spreekuur wordt gehouden en soortgelijke mededelingen, welke niet meer beogen dan degenen, die zich aan dergelijke adressen vervoegen, de inlichtingen te geven, welke zij voor een goede gang van zaken behoeven."

5.2.4. In het geval dat aan de orde was in de uitspraak van Hof 's-Gravenhage van 8 oktober 1980, nr. 91/80, FED Gem.bel.: Art. 272:1, ging het om bordjes met het opschrift "te koop", "te huur", "verkocht"of "verhuurd". Tussen partijen was in geschil of art. 2, aanhef en letter a, van de Verordening in strijd was met art. 272 Gemeentewet, doordat daarin de makelaar wiens naam op de bordjes wordt vermeld als belastingplichtige werd aangemerkt. Niet in geschil was dat dergelijke bordjes zijn aan te merken als openbare aankondigingen.

5.2.5. De Hoge Raad oordeelde in zijn arrest van 8 januari 1997, nr. 30 692, BNB 1997/64 (met conclusie van A-G Loeb):

"Het oordeel van het Hof dat aannemelijk is dat belanghebbende met de in onderdeel 4.1 van de bestreden uitspraak omschreven opvallende aanduiding "ptt telecom'' op openbare telefooncellen beoogt de aandacht van het publiek te vestigen op haar onderneming en de door haar aangeboden diensten en produkten, kan als van feitelijke aard en geen nadere motivering behoevende, in cassatie niet met vrucht worden bestreden. Uitgaande van dit oordeel heeft het Hof met juistheid beslist dat de aanduiding is aan te merken als een openbare aankondiging in de zin van artikel 1, aanhef en onderdeel a van de Reclame-, retributie- en precarioverordening 1992 van de gemeente Rotterdam (hierna: de Verordening) en artikel 272, aanhef en onderdeel e, van de Gemeentewet (tekst 1992)."

Advocaat-Generaal Loeb overwoog in zijn conclusie bij evenvermeld arrest:

"Uit de - schaarse - jurisprudentie met betrekking tot de reclamebelasting blijkt, zo min als uit de wetsgeschiedenis, van enige beperking in de aard van de openbare aankondigingen, behalve die in tijdschriften en nieuwsbladen. Niet alleen reclameuitingen, maar ook andersoortige aankondigingen, zelfs zakelijke mededelingen, kunnen worden belast, indien ze openbaar gedaan zijn. Vgl. HR 28 november 1928, WvhR 11922 en HR 22 juni 1937, NJ 1937, 756 en de voorbeelden genoemd in De Vakstudie, t.a.p., art. 219, aant. 26."(17)

5.2.6. Hof Amsterdam oordeelde in zijn uitspraak van 30 januari 1998, nr. P96/1378, BB 1998/530:

"Onder een opschrift in de zin van art. 1, onder d, van de Verordening moet blijkens onderdeel c van die bepaling worden verstaan een openbare aankondiging in letters of symbolen, voorzover niet door middel van tijdschriften of nieuwsbladen gedaan. De tekst "B 1" met het logo op het bord boven de hoofdingang van het gebouw kan niet worden aangemerkt als een openbare aankondiging als hier is bedoeld. Deze tekst met logo strekken er immers kennelijk toe om bezoekers van het gebouw duidelijk te maken waar zich de hoofdingang bevindt en niet althans slechts bijkomstig om de aandacht te vestigen op het gebouw als zodanig teneinde de deelname van belanghebbende aan het economische verkeer en daarmee haar zakelijke belangen te bevorderen. Van een reclameobject in de zin van art. 2, onder a, van de Verordening is hier dus geen sprake, zodat met betrekking tot het tweede geschilpunt het gelijk eveneens aan belanghebbende is."

5.2.7. De Hoge Raad oordeelde in zijn arrest van 7 oktober 1998, nr. 33 553, BNB 1998/384:

"Voorwerp van de reclamebelasting kan volgens de Verordening zowel een `opschrift' als een `voorwerp met opschrift' zijn. Nu de Verordening `opschrift' omschrijft als openbare aankondiging, brengt dit mee dat `voorwerp met opschrift' in de zin van de Verordening een ruimer begrip is dan een `openbare aankondiging'. Artikel 272, aanhef en onderdeel e, van de gemeentewet (tekst 1993) laat de heffing van reclamebelasting evenwel alleen over openbare aankondigingen toe. Het Hof heeft dan ook met juistheid geoordeeld dat de Verordening onverbindend is voorzover zij, door het heffingsobject als `voorwerp met opschrift' te omschrijven, heffing over iets anders, meer dan een opschrift toelaat."

5.2.8. In zijn arrest van 9 juli 1999, nr. 34 168, BNB 1999/337, oordeelde de Hoge Raad:

"Het Hof heeft immers kennelijk de onderwerpelijke vanaf de openbare weg zichtbare verlichte vitrines met inbegrip van de daarin getoonde reclame-affiches als geheel aangemerkt als `openbare aankondigingen in letters of symbolen, voor zover niet door middel van tijdschriften of nieuwsbladen gedaan', en daarmede als reclameobjecten in de zin van de Verordening. Dat oordeel geeft geen blijk van een onjuiste opvatting van artikel 1 van de Verordening of artikel 227 van de Gemeentewet en behoefde geen nadere motivering, zodat het onderdeel ook voor het overige faalt."

5.2.9. Hof 's-Gravenhage oordeelde in zijn uitspraak van 22 maart 2002, nr. BK-01/01283, BB 2002/1119:

"Blijkens de wetsgeschiedenis van art. 227 Gemeentewet is geen beperking aangelegd met betrekking tot soort of aard van de aankondigingen. Naar 's hofs oordeel kan een enkele oranje lichtbak zonder verdere markeringen in het onderhavige geval niet als een openbare aankondiging in de zin van art. 1 verordening worden aangemerkt. Het hof heeft hierbij in aanmerking genomen dat een dergelijke lichtbak bij het drijven van een kleine supermarkt als in het onderhavige geval onvoldoende is om te kunnen concluderen dat sprake is van het voeren van een logo. Dat de naam van de supermarkt van belanghebbende "Orange" is, doet hieraan niet af. De door de inspecteur aangevoerde omstandigheid - dat belanghebbende zelf na de naamswijziging van zijn supermarkt oranje platen in de lichtbak zou hebben aangebracht - leidt niet tot een ander oordeel."

5.2.10. Hof Amsterdam oordeelde in zijn uitspraak van 22 juni 2005, nr. 2004/03441, BB 2005, 1096:

5.3. Ook in de, toch al schaarse, literatuur over gemeentelijke heffingen is er weinig aandacht voor de term "openbare aankondiging".

5.3.1. Gieskes schrijft:

5.3.2. In het Compendium gemeentelijke belastingen wordt over het begrip "openbare aankondiging" het volgende geschreven:

5.3.3. In zijn artikel 'Teken aan de wand'(21) heeft Van Leijenhorst het over een in de aanloop naar het EK op een Rotterdams kantoorgebouw aangebrachte reusachtige afbeelding van Edgar Davids, die door de gemeente Rotterdam werd belast met reclamebelasting. Van Leijenhorst schrijft:

"De gemeentelijke reclame-, retributie- en precarioverordening laat geen ruimte voor twijfel: de afbeelding van Edgar Davids is een openbare aankondiging zichtbaar vanaf de openbare weg - wat heet zichtbaar, je kon de gigaprent al ter hoogte van Delft ontwaren -, dus betaald moest er worden."

6. Beoordeling

6.2. Het Hof heeft geoordeeld dat de in geding zijnde muurschildering geen openbare aankondiging is. Het Hof heeft daartoe overwogen dat het hier een unieke, artistieke muurschildering betreft. Naar ik begrijp bedoelt het Hof hiermee te zeggen dat een unieke en artistieke muurschildering nooit kan worden aangemerkt als een openbare aankondiging. Dit oordeel geeft blijk van een onjuiste rechtsopvatting. Zoals hiervoor in 6.1 reeds is aangegeven zijn er geen wettelijke beperkingen aan de vorm of wijze van de openbare aankondiging. Ook een unieke, artistieke muurschildering kan derhalve een openbare aankondiging zijn in de zin van artikel 227 Gemeentewet.

6.5. Het Hof heeft alleen beoordeeld of de muurschildering sec kan worden aangemerkt als een openbare aankondiging. Het Hof had - gelet op de stellingen van de gemeente - ook moeten beoordelen of de muurschildering gezien in samenhang met de tekst die eveneens op de zijgevel is aangebracht, moet worden aangemerkt als een openbare aankondiging dan wel of de muurschildering tezamen met die tekst als één openbare aankondiging kan worden aangemerkt. De zaak zal moeten worden verwezen opdat het verwijzingshof zulks alsnog beoordeelt.

6.6. Indien het verwijzingshof tot het oordeel komt dat de muurschildering niet, ook niet tezamen met de eveneens op de zijgevel aangebrachte tekst, als een openbare aankondiging kan worden aangemerkt, dient het verwijzingshof nog in te gaan op belanghebbendes beroep op het vertrouwensbeginsel. Belanghebbende heeft voor het Hof immers gesteld dat een aantal jaren geleden 'iemand van de gemeente is langs geweest' die het aantal vierkante meters van de muurschildering heeft opgenomen en dat deze heeft gezegd dat dit buiten de aanslag zou blijven. Voorts heeft belanghebbende voor het Hof gesteld dat destijds heel bewust is gekozen voor een afbeelding zonder naamsvermelding, zonder reclametekst en zonder logo, want in dat geval zou de muurschildering niet als reclameuiting worden aangemerkt. Ook in deze stelling ligt mogelijk een beroep op het vertrouwensbeginsel besloten.

7. Conclusie

Mijn conclusie strekt tot gegrondverklaring van het beroep in cassatie, vernietiging van de uitspraak van het Hof en verwijzing van het geding naar een ander hof.

A-G